Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

9 Ekim 2022 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, yeni haftalık vaka sayısı 3-9 Ekim 2022 tarihleri arasında bir önceki haftaya göre %10 azalmış olup 2,8 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Yeni haftalık ölüm vakası sayısı, yaklaşık 9.000 ölüm vakası ile bir önceki haftaya kıyasla sabit kalmıştır (-%1). 9 Ekim 2022 itibariyle, dünya çapında 618 milyondan fazla teyit edilmiş vaka ve 6,5 milyondan fazla ölüm vakası rapor edilmiştir.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen haftalık vakaların sayısı altı DSÖ bölgesinde azalmış veya sabit kalmıştır: Afrika Bölgesi (%-41), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-25), Batı Pasifik Bölgesi (-21 %), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-14), Amerika Bölgesi (%-10) ve Avrupa Bölgesi (%-3). Yeni haftalık ölüm vakalarının sayısı beş bölgede azalmış veya sabit kalmıştır: Afrika Bölgesi (%-53), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-23), Avrupa Bölgesi (%-12), Doğu Akdeniz Bölgesi (benzer önceki haftaya) ve Batı Pasifik Bölgesi (+%1); Amerika Bölgesi'nde ölüm sayısı artarken (+%11).

Şekil 1: 9 Ekim 2022 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ülke düzeyinde, en çok haftalık yeni vaka bildiren ülkeler Almanya (508 749 yeni vaka; +%12), Çin (333 830 yeni vaka; +%10), Fransa (323 787 yeni vaka; +%4) , Amerika Birleşik Devletleri (283 220 yeni vaka; -%9) ve İtalya (280 947 yeni vaka; +%30) olmuştur. En  çok haftalık yeni ölüm vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2817 yeni ölüm; +%3), Brezilya (767 yeni ölüm; +168%), Rusya Federasyonu (731 yeni ölüm; +%3), Japonya (567 yeni ölüm; +%1) ve Çin (412 yeni ölüm; +%12) olmuştur.

Bildirilen COVID-19 vakaları ve ölüm vakaları mevcut eğilimler, birçok ülkenin COVID-19 test stratejilerini kademeli olarak değiştirmesi nedeniyle gerçekleştirilen toplam test sayısının ve dolayısıyla tespit edilen vaka sayısının azalmasına neden olduğu için dikkatle yorumlanmalıdır. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, ülkeler tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve ölümlerindeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 9 Ekim 2022 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısında yedi gün öncesine göre yüzdelik değişim. Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden alınan düzenlemelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2. 3-9 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 vakaları *

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 3-9 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 ölüm vakaları*

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Özel Konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme

Endişe Verici Varyantların prevelansı

Küresel olarak, 10 Eylül - 10 Ekim 2022 tarihleri arasında GISAID aracılığıyla 101.538 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. Bunlar arasında 101.441 dizi, son 30 gün içinde rapor edilen dizilerin %99,9'unu  Omicron Endişe Verici Varyantı (VOC) oluşturmuştur. İzleme altında olan bir dizi Omicron alt soyları var olmaya devam etmektedir .(i)

37’nci epidemiyolojik haftada (12-18 Eylül 2022), Omicron BA.5 altsoyları , GISAID'e gönderilen dizilerin %76.2'sini oluşturan baskın soy olmaya devam etmiştir; ardından %7,0'lık paya sahip BA.4 altsoyları (BA.4.6 dahil); ve dizilerin %3.9'unu oluşturan BA.2 altsoyları (BA.2.75 dahil) gelmektedir. Aynı hafta (12 ila 18 Eylül), atanmamış diziler (Omicron olduğu varsayılır), GISAID'e gönderilen dizilerin %12.8'ini oluşturmuştur.

(i) DSÖ, SARS-CoV-2 varyantlarını izlemektedir.

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %41'lik bir düşüşle 3.700'ün üzerinde yeni haftalık vaka bildirmiştir. Dokuz ülke (%18) yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Moritanya (46'ya 32 yeni vaka; +%44), Mali (40 yeni vakaya karşı 56; +%40) ve Eswatini’de (26'ya karşı 20 yeni vaka; +%30) yaşanmıştır. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler Güney Afrika (2020 yeni vaka; 100.000 nüfus başına 3.4 yeni vaka; +%26), Nijerya (385 yeni vaka; 100.000 kişide <1 yeni vaka; +%57) ve Reunion (356 yeni vaka; 100.000'de 39.8 yeni vaka; -%43) olmuştur.

Bölge'de haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %53 azalmış olup 18 ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler Güney Afrika (dokuz yeni ölüm; 100.000 nüfus başına <1 yeni ölüm; -%44), Cezayir (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; daha önce hiç ölüm bildirilmemiştir) ve Zimbabve (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%33) olmuştur.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %10'luk bir düşüşle 397.000'in hemen altında yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden altısı (%11), yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük orantılı artışlar Honduras (273'e 55 yeni vakaya; +%396), Bermuda (66'ya karşı 32 yeni vaka; +%106) ve Curaçao’da (22'ye karşı 11 yeni vaka; +%100) görülmüştür. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler Amerika Birleşik Devletleri (283 220 yeni vaka; 100.000'de 85.6 yeni vaka; -%9), Brezilya (42 613 yeni vaka; 100.000'de 20.0 yeni vaka; -%11) ve Şili (21 425 yeni vaka; 100.000'de 112.1 yeni vaka; -%12) olmuştur.

 

Bölge'de haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %11 artmış olup 4.100'ün üzerinde yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En  çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler Amerika Birleşik Devletleri (2817 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%3), Brezilya'da (767 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +168%) ve Kanada (176 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%9) olmuştur.

 

 

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %14'lük bir düşüşle 17.900'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Üç (%22) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artışlar Fas (125'e karşı 89 yeni vaka; +%40) ve Kuveyt (744'e karşı 579 yeni vaka; +%29) gözlenmiştir. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler Katar (5144 yeni vaka; 100.000'de 178,5 yeni vaka; -%5), İran (3389 yeni vaka; 100.000'de 4.0 yeni vaka; +%30) ve  Birleşik Arap Emirlikleri (2545 yeni vaka; 100.000'de 25.7 yeni vaka; -%6) olmuştur.

 

Bölge'de haftalık yeni ölümlerin sayısı bir önceki haftaya benzer şekilde seyretmiş olup 100 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler İran (62 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%7), Suudi Arabistan (12 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki hafta), Lübnan (yedi yeni ölüm; 100.000'de 1 yeni ölüm; önceki haftaya benzer) ve Pakistan (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%75) olmuştur.

 

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi'nde, yeni haftalık vaka sayısı, bir önceki hafta bildirilen vaka sayısına (-%3) benzer şeki,lde seyretmiş olup 1,6 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir. Beş (%8) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir ve en yüksek oransal artışlardan bazıları San Marino (221'e 157 yeni vaka; +%41), Avusturya (96 973'e karşı 77 688 yeni vaka; +%25) ve Yunanistan’da (54 649 vs 45 001 yeni vaka; +%21) yaşanmışitır.

 

En çok yeni vaka görülen ülkeler Almanya (508 749 yeni vaka; 100.000'de 611,7 yeni vaka; +%12), Fransa (323 787 yeni vaka; 100.000'de 497,8 yeni vaka; +%4) ve İtalya (280.947 yeni vaka; 100.000 başına 471.1 yeni vaka; +%30) olmuştur.

 

Bölgede bir önceki haftaya göre %12'lik bir düşüşle 2800'den fazla yeni haftalık ölüm vakası rapor edilmiştir. En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler Rusya Federasyonu (731 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%3), İtalya (348 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%32) ve İspanya (289 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%70) olmuştur.

 

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, bir önceki haftaya göre %25'lik bir düşüşle 37.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Bölgede verileri bulunan bir ülke (%10), yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Doğu Timor (14 vakaya karşı dört yeni vaka; +%250). En çok yeni vaka bildiren ülkeler Hindistan (17 526 yeni vaka; 100.000'de 1,3 yeni vaka; -%34), Endonezya (10 363 yeni vaka; 100.000'de 3,8 yeni vaka; -%14) ve Bangladeş (3511 yeni vakalar; 100.000'de 2,1 yeni vaka; -%22) olmuştur.

 

Bölge, bir önceki haftaya göre %23'lük bir düşüşle 200'ün üzerinde ölüm bildirmiştir En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler Hindistan (126 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%23), Endonezya (73 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -38) ve Tayland (58 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%9) olmuştur.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

 

Batı Pasifik Bölgesi, önceki haftaya göre %21 düşüşle 770.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Dört (%12) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup  en büyük orantılı artışlar Moğolistan (606'ya 304 yeni vaka; +%99), Papua Yeni Gine (99'a 53 yeni vaka; +%87) ve Singapur’da (36 985'e karşı 21 873 yeni vaka; +%69) gözlenmiştir.

 

En çok yeni vaka bildiren ülkeler Çin (333 830 yeni vaka; 100.000'de 22,7 yeni vaka; +%10), Japonya (208 547 yeni vaka; 100.000'de 164.9 yeni vaka; -%32) ve Güney Kore (151 178 yeni vaka; 100.000'de 294,9 yeni vaka; -%24) olmuştur.

 

Bölge, 1500'den fazla ölümle birlikte, bir önceki haftaya kıyasla yeni haftalık ölümlerde %1'lik bir artış bildirmiştir. En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler Japonya (567 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%1), Çin (412 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%12) ve Filipinler ( 348 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%57) olmuştur.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir.