12 Ekim 2022

Özet olarak salgın

Haiti'de 3 yıldan fazla bir süredir hiçbir kolera vakası bildirilmemiş olmasından sonra, 2 Ekim 2022'de, ulusal makamlar daha büyük Port-au-Prince bölgesinde teyit edilmiş iki Vibrio cholerae O1 vakası bildirmiştir.

Mevcut kolera salgını Port-au-Prince ve Cité Soleil'de yaşanmaktadır. Söz konusu bölgeler, şiddetin artması sonucunda birkaç bin kişinin yerinden edilmesiyle sivil kargaşa yaşayan alanlardır.

Vakaların açıklaması

25 Eylül ve 8 Ekim 2022 tarihleri arasında, Haiti Halk Sağlığı ve Nüfus Bakanlığı (Fransızcadaki kısaltması başına MSPP), laboratuvar tarafından doğrulanmış 32 Vibrio cholerae vakası (ikisi serogrup O1 olarak tanımlanan dahil) ve Port-au'dan 224 şüpheli vaka bildirmiştir. Hastaneye kaldırılan toplam 189 vakadan 16'sı ölümle sonuçlandı. Bildirilen toplam vakaların %55'i erkek ve %49'u 19 yaş ve altı kişilerdir. En çok etkilenen yaş grubu 1-4 yaş arası çocuklardır (Şekil 3).

Şekil 1. Haiti'de 30 Eylül - 8 Ekim 2022 tarihleri arasında şüpheli kolera vakalarının (n224) günlük dağılımı

Şekil 2. Haiti'de 30 Eylül - 8 Ekim 2022 tarihleri arasında şüpheli kolera vakalarının (n224) coğrafi dağılımı

Şekil 3. Haiti'de 30 Eylül - 8 Ekim 2022 tarihleri arasında şüpheli kolera vakalarının (n224) yaş ve cinsiyete göre dağılımı

Haiti'de ilk kolera salgını Ekim 2010'da rapor edilmiştir. Ulusal olarak, Ekim 2010 ile Şubat 2019 tarihleri arasında 9.792 ölüm dahil toplam 820.000 kolera vakası rapor edilmiştir (Şekil 4). En son teyit edilen kolera vakası Ocak 2019'da Haiti'nin Artibonite bölümündeki I'Esterede bildirilmiştir. Ülke, Ocak 2019'dan Ocak 2022'ye kadar olan üç yıl içinde tek bir onaylanmış kolera vakası bildirmemiştir.

Şekil 4. Haiti'de 2010-2019 yılları arasında kolera vakalarının (n=820.000)  ve kolera kaynaklı ölüm vakalarının (n=9.792) sayısı

Kolera’nın epidemiyolojisi

Kolera, kontamine su veya yiyeceklerde bulunan Vibrio cholerae bakterisinin yutulmasıyla oluşan akut bir enterik enfeksiyondur. Esas olarak yetersiz sanitasyon ve güvenli içme suyuna yetersiz erişim ile bağlantılıdır. Yüksek morbidite ve mortalite ile sonuçlanan şiddetli akut sulu ishale neden olabilen ve maruz kalma sıklığına, maruz kalan nüfusa ve ortama bağlı olarak hızla yayılabilen son derece virülan bir hastalıktır. Kolera hem çocukları hem de yetişkinleri etkiler ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir.

Kuluçka süresi, kontamine yiyecek veya suyun alınmasından sonra 12 saat ile beş gün arasındadır. V. cholerae ile enfekte olan çoğu insanda herhangi bir semptom görülmez, ancak bakteriler enfeksiyondan 1-10 gün sonra dışkılarında bulunur ve çevreye geri saçılarak diğer insanları enfekte edebilir. Semptom geliştiren kişiler arasında çoğunluğu hafif veya orta derecede semptomlara sahipken, azınlıkta şiddetli dehidrasyon ile akut sulu ishal gelişir. Kolera, tedavisi kolay bir hastalıktır. Çoğu insan, oral rehidrasyon solüsyonunun (ORS) hızlı uygulanmasıyla başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

İnsani bir krizin sonuçları – su ve sanitasyon sistemlerinin bozulması veya nüfusun yetersiz ve aşırı kalabalık kamplara taşınması gibi – bakterilerin mevcut olması veya ortaya çıkması durumunda kolera bulaşma riskini artırabilir.

Kolera salgınlarını kontrol etmek ve ölümleri azaltmak için sürveyans, su, sanitasyon ve hijyen, sosyal seferberlik, tedavi ve oral kolera aşılarının bir kombinasyonunu içeren çok sektörlü bir yaklaşım esastır.

Halk sağlığı yanıtı

Acil müdahale faaliyetleri Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve diğer ortaklar tarafından aşağıdaki şekilde yürütülmektedir.

• Salgın müdahale faaliyetleri için Olay Yönetimi Destek Ekibi (IMST) etkinleştirilmiştir.
• Mevcut epidemiyolojik durum hakkında daha fazla bilgi paylaşımı ve daha geniş toplum bilinci için DSÖ tarafından düzenli epidemiyolojik uyarılar yayınlanmaktadır.
• Olayla ilgili güncel bilgiler, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) Ulusal Odak Noktaları (NFP'ler) ağı aracılığıyla diğer Üye Devletlere sağlanmıştır.
• Haiti sağlık yetkililerine kontrol ve müdahale eylemlerinin yanı sıra kolera kitleri gibi kaynaklar için destek sağlanmıştır.
• Yerel durumla ilgili bilgiler için resmi ve resmi olmayan raporları izlemek için olaya dayalı sürveyans güçlendirilmiştir.
• Çok sektörlü müdahale planı vaka yönetimi, su, hijyen ve sanitasyon (WASH), aşılama, iletişim ve psikososyal desteğe odaklanarak, etkilenmeyen departmanlarda hazırlığın güçlendirilmesi ve müdahaleyi kolaylaştırmak için güvenlik koşullarının iyileştirilmesini savunarak geliştirilmiştir.
• DSÖ, bu olayı karakterize etmek ve müdahaleyi desteklemek için halk sağlığı yetkilileri ile koordinasyon içinde çalışmaktadır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Haiti'deki mevcut kolera salgını, çetelerin zorbalığı, sosyal huzursuzluk ve güvensizlikle ilgili devam eden krizle birleştiğinde, sağlık sisteminin müdahale kapasitesini zorlamıştır. Buna ek olarak, ülke son derece savunmasız ve önceki insani krizleri şiddetlendiren doğal tehlikeler riski altında.

Bu salgın için değerlendirilen genel risk, aşağıdaki nedenlerden dolayı ulusal düzeyde çok yüksektir:

1. Mevcut sosyo-ekonomik durum, devam eden insani kriz ve kötü sağlık koşulları, nüfusun büyük bir bölümünü etkilimekte ve onları kolera enfeksiyonu ve kolera nüksü riskine karşı savunmasız bırakmaktadır.
2. Port-au-Prince metropol bölgesinin ve güney bölgelerinin etkilenen bölgelerinde, çete şiddeti nedeniyle yerinden edilmiş 24.200 ülke içinde yerinden edilmiş insanın olması.
3. Genel nüfusun güvenli içme suyuna ve sanitasyon tesislerine sınırlı erişimi.
4. Güvensizlik nedeniyle, halk sağlığı sistemi ve uluslararası ortaklar Haiti'de sınırlı insan kaynaklarına sahip ve bu da yanıt verme kapasitesini azaltmaktadır.
5. Lojistik sorunları ve yakıta erişim eksikliği ve güvensizlik, malzeme ithalinde zorluklara ve etkilenen bölgelere erişimde zorluklara yol açmaktadır. Bu nedenle, epidemiyolojik durumun zamanında değerlendirilmesi karmaşıktır. Ek olarak, aynı nedenlerle biyolojik örneklerin sağlık tesislerinden referans laboratuvarlarına gönderilmesi de engellenebilir.

Bölgesel düzeyde risk, aşağıdaki nedenlerle orta düzeyde değerlendirilmektedir:

1. 2010'dan bu yana, doğrulanmış kolera vakaları ağırlıklı olarak Haiti'den, ardından Dominik Cumhuriyeti, Küba ve Meksika'dan bildirilmiştir.
2. Bölgedeki diğer ülkelerde de sporadik ithal vakalar bildirilmiştir. Bununla birlikte, diğer ülkelerde kolera salgınlarını tespit etme ve kontrol etme kapasitesi daha fazladır. Vaka artış riski en yüksek olan komşu Dominik Cumhuriyeti, kolera tespit ve kontrol kapasitesine sahip.

Küresel düzeyde risk düşük olarak değerlendirilmiştir.

DSÖ, Haiti'deki epidemiyolojik durumu değerlendirmeye devam edecektir.

DSÖ Tavsiyesi

DSÖ, kolera vakalarının uygun ve zamanında vaka yönetimine erişimin iyileştirilmesini, güvenli içme suyuna ve sanitasyon altyapısına erişimin iyileştirilmesinin yanı sıra sağlık tesislerinde enfeksiyon, önleme ve kontrolün iyileştirilmesini önermektedir. Etkilenen topluluklarda önleyici hijyen uygulamalarının ve gıda güvenliğinin teşvik edilmesiyle birlikte bu önlemler, kolera kontrolünün en etkili yoludur. Hedeflenen halk sağlığı iletişimi mesajları, başarılı bir kampanya için kilit bir unsurdur.

Oral kolera aşısı (OCV), kolera salgınlarını kontrol etmek ve kolera için yüksek risk altında olduğu bilinen hedeflenen alanlarda hastalığı önlemek için su ve sanitasyondaki iyileştirmelerle birlikte kullanılmalıdır.

Haiti'de kolera'nın yeniden ortaya çıkması göz önüne alındığında, DSÖ, Üye Devletlere şüpheli vakaların erken tespiti için kolera sürveyansını güçlendirmesini ve sürdürmesini ve yeterli tedaviyi sağlamasını ve hastalığın yayılmasını önlemesini tavsiye etmektedir. Erken ve yeterli tedavi, hastanede yatan hastaların vaka ölüm oranını (CFR) %1'den de daha düşük bir oranla sınırlar.

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Haiti'ye yönelik herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması getirilmesini önermemektedir.

Ayrıntılı bilgi için lütfen aşağıdaki linklere bakınız:

• Pan American Health Organization / World Health Organization. Epidemiological Alert Resurgence of cholera in Haiti. 2 October 2022, Washington, D.C.: PAHO/WHO; 2022:https://bit.ly/3M1F9Jk
• Pan American Health Organization / World Health Organization. Epidemiological Update - Resurgence of cholera in Haiti - 7 October 2022, Washington, D.C.: PAHO/WHO; 2022:https://bit.ly/3CqR4f8
• Haiti Ministère de la Santé Publique et de la Population (MSPP): Report of cholera cases in Port-au-Prince, Haiti: 1 October 2022. Available at:https://bit.ly/3UWGkhm
• MSPP Direction of Epidemiology, Laboratories and Research (DELR). Report of the National Surveillance Network Cholera. SE 11 of 2019 (10 to 16 March 2019).Available at: https://bit.ly/3rGdJiV
• Weekly Epidemiological Bulletin. Cholera Annual Report 2021. WHO. Available at:https://apps.who.int/iris/handle/10665/362858
• Weekly Epidemiological Bulletin. Cholera Annual Report 2019. WHO. Available at:https://apps.who.int/iris/handle/10665/334242
• Epidemiological Update: Cholera – 11 October 2018, Washington, DC; PAHO/WHO. Available at:https://bit.ly/3RwfJVo
• Epidemiological Update: Cholera – 6 August 2018, Washington, DC; PAHO/WHO. Available at:https://bit.ly/3Sv3jhN
• WHO cholera information. Available at:https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/choler
• PAHO Health Topics: Cholera. Available at:https://www.paho.org/en/topics/cholera
• PAHO/WHO. Cholera cases in the Americas since 1987. Available at:https://ais.paho.org/phip/viz/ed_colera_casesamericas.asp
• PAHO/WHO. Recommendations for the clinical management of cholera. 2010. Available at:https://bit.ly/3RthjXZ
• OCHA. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. Haiti: Impact of social unrest on the humanitarian situation – Flash Update #1 As of 22 September 2022.https://bit.ly/3SInn00
• UNICEF. Humanitarian Situation Report #1. Reporting Period: 1 January to 30 June 2022.https://www.unicef.org/media/126286/file/Haiti-Humanitarian-SitRep-June-2022.pdf
• OCHA. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. HAITI Fuel crisis and social unrest: Impact on the humanitarian situation. As of 29 September 2022. Available at:https://bit.ly/3Elf6uG