Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

16 Ekim 2022 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, yeni haftalık vaka sayısı 10-16 Ekim 2022 tarihleri arasında bir önceki haftaya göre %6 azalmış olup 2,9 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Yeni haftalık ölüm vakası sayısı, bir önceki haftaya göre %17 azalmış ve yaklaşık 8.300 ölüm rapor edilmiştir.16 Ekim 2022 itibariyle, dünya çapında 621 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,5 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen haftalık vakaların sayısı altı DSÖ bölgesinden beşinde azalmış veya sabit kalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi'nde vaka sayıları artarken (+%11)Doğu Akdeniz Bölgesi (%-17), Afrika Bölgesi (%-15), Amerika Bölgesi (- %12), Avrupa Bölgesi (-11%) ve Güneydoğu Asya Bölgesi’nde (-%3) azalmıştır. Yeni haftalık ölümlerin sayısı beş bölgede azalmış veya sabit kalmıştır: Afrika Bölgesi'nde ölüm vakası sayısı artarken (18'e karşı 61; +%144), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-35), Amerika Bölgesi (%-20), Avrupa Bölgesi (%-18), Batı Pasifik Bölgesi (%-14) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (önceki haftaya benzer şekilde) azalmıştır.

Şekil 1: 16 Ekim 2022 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ülke düzeyinde, en çok yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla Almanya (583 232 yeni vaka; önceki haftaya benzer şekilde), Fransa (337 253 yeni vaka; -%12), Çin (328 910 yeni vaka; -1 %), İtalya (288 452 yeni vaka; +%3) ve Amerika Birleşik Devletleri (251 280 yeni vaka; -%10) olmuştur. Haftalık yeni ölüm vakalarının en çok görüldüğü ülkeler sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri (2274 yeni ölüm; -%11), Rusya Federasyonu (702 yeni ölüm; -4%), İtalya (478 yeni ölüm; +%37), Çin (431 yeni ölüm; +%5) ve Japonya (409 yeni ölüm; -%28) olmuştur.

Bildirilen COVID-19 vakaları ve ölümlerindeki mevcut eğilimler, birçok ülkenin COVID 19 test stratejilerini aşamalı olarak değiştirmesi nedeniyle gerçekleştirilen toplam test sayısının ve dolayısıyla tespit edilen vaka sayısının azalmasına neden olduğu için dikkatle yorumlanmalıdır. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, ülkeler tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve ölümlerindeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 16 Ekim 2022 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısında yedi gün öncesine göre yüzdelik değişim. Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden alınan düzenlemelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2. 10-16 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 vakaları *

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

Şekil 3. 10-16 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 ölüm vakaları*

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Özel Konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme

Küresel olarak, 17 Eylül'den 17 Ekim 2022'ye kadar 98.731 SARS-CoV-2 dizisi GISAID aracılığıyla paylaşılmıştır. Bunların arasında 98.386 dizi, son 30 gün içinde küresel olarak rapor edilen dizilerin %99,7'sini oluşturan Omicron endişe veren varyantı (VOC) olmuştur.

Epidemiyolojik 39. hafta boyunca (26 Eylül - 2 Ekim 2022), Omicron BA.5 altsoyları baskın olmaya devam etmiş ve GISAID'e sunulan dizilerin %78.9'unu oluşturmuştur; ardından %6.7'yi oluşturan BA.4 altsoyları (BA.4.6 dahil); ve dizilerin %3.9'unu oluşturan BA.2 altsoyları  (BA.2.75 dahil) gelmiştir.

DSÖ, ortaya çıkan alt varyantları ve rekombinantları potansiyel immün kaçış belirtileri veya hastalık şiddetinde artış açısından izlemeye devam etmektedir (i). 17 Ekim 2022 itibariyle, BA.2 spike proteininde 14 ek mutasyona sahip bir BA.2.10.1 ve BA.2.75 rekombinantı olan XBB, 26 ülke tarafından rapor edilmiştir. Mevcut ön laboratuvar temelli kanıtlar, XBB'nin bugüne kadar tanımlanan en antikordan kaçan SARS-CoV-2 varyantı olduğunu göstermektedir. 17 Ekim itibariyle, GISAID'de 233 XBB dizisi ve XBB.1 varyantının 609 dizisi (G252V lokusunda ek ikame ile XBB) rapor edilmiştir. Rekombinant, diğer Omicron soyundan gelen varyantlara kıyasla daha yüksek büyüme avantajı belirtileri gösterse de, hastalık şiddetinde herhangi bir değişiklik olduğuna dair henüz bir kanıt yoktur.

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants • COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %15'lik bir düşüşle 4.600'ün üzerinde yeni haftalık vaka bildirmiştir. Dokuz (%18) ülke yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük orantılı artışlar Zambiya (69'a karşı altı yeni vaka; +%1050), Sao Tome ve Principe (16 yeni vakaya karşı 16 yeni vaka; %167) ve Ekvator Ginesi’nde (71'e karşı 30 yeni vaka; %137) görülmüştür. En çok yeni vaka Güney Afrika (2570 yeni vaka; 100.000 nüfus başına 4.3 yeni vaka; +%27), Reunion (336 yeni vaka; 100.000 başına 37.5 yeni vaka; -%6) ve Zimbabve'den (238 yeni vaka; 100.000'de 1,6 yeni vaka; +%72) rapor edilmiştir.

Bölge'de haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %144 artarak 61 ölümle sonuçlanmıştır. En çok yeni ölüm vakası Güney Afrika (52 yeni ölüm; 100.000 nüfus başına <1 yeni ölüm; +%478), Reunion (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100) ve Zimbabve'den (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki haftaya eşit) bildirilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, önceki haftaya göre %12'lik bir düşüşle 348.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden sekizi (%14), yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Barbados (405 yeni vakaya karşı 29 yeni vaka; +%1297) , Venezuela (261'e karşı 129 yeni vaka; +%102) ve Guyana’da (38'e 21 yeni vaka; +%81) görülmüştür. En çok yeni vaka bildiren ülkeler Amerika Birleşik Devletleri (251.280 yeni vaka; 100.000'de 75.9 yeni vaka; -%10), Brezilya (31.325 yeni vaka; 100.000'de 14.7 yeni vaka; -26) ve Şili (25 025 yeni vaka; 100.000'de 130.9 yeni vaka; +%17) olmuştur.

 

Bölge'de haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %20 azalmış olup 3.200'den fazla yeni ölüm bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri (2274 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%11), Brezilya (341 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -566) ve Kanada’dan (226 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%18) bildirilmiştir.

 

 

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %17'lik bir düşüşle yaklaşık 15.000 yeni vaka bildirmiştir. Üç (%13) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artışlar Sudan (40'a beş yeni vakaya; +%700), Pakistan (347'ye 210 yeni vakaya; +%65) ve Suudi Arabistan’da (1102'ye karşı 915 yeni vaka; +%20) gözlenmiştir. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler Katar (4579 yeni vaka; 100.000'de 158.9 yeni vaka; -%11), İran (2649 yeni vaka; 100.000'de 3.2 yeni vaka; -22) ve Birleşik Arap Emirlikleri (2044 yeni vaka; 100.000'de 20,7 yeni vaka; -%20) olmuştur.

 

Bölge'de haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %35 azalmış olup 65 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm bildiren ülkeler sırasıyla İran (38 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%39), Suudi Arabistan (14 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%17) ve Afganistan (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%40) olmuştur.

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi'nde haftalık yeni vaka sayısı bir önceki haftaya göre %11 azalmış olup 1,7 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir. Üç (%5) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş ve en yüksek oransal artışlar Kosova [1] (30'a 14 yeni vaka; +%114), Andorra (91'e 48 yeni vaka; +90 %) ve Guernsey’de (291'e karşı 236 yeni vaka; +%23) gölenmiştir. En çok yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla Almanya (583 232 yeni vaka; 100.000'de 701.3 yeni vaka; önceki haftaya benzer şekilde), Fransa (337 253 yeni vaka; 100.000'de 518.5 yeni vaka; -%12) ve İtalya (288 452 yeni vaka; 100.000'de 483,6 yeni vaka; +%3) olumştur.

 

Bölgede bir önceki haftaya göre %18'lik bir düşüşle 3.300'ün üzerinde yeni haftalık ölüm vakası rapor edilmiştir. En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler sırasıyla Rusya Federasyonu (702 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -4%), İtalya (478 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%37) ve Fransa (366 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%15) olmuştur.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, bir önceki haftaya göre %3'lük bir düşüşle 36.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Bölgede verilerinin mevcut olduğu iki (%20) ülke yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Nepal (265 vakaya karşı 97 yeni vaka; +%173) ve Maldivler (69 vakaya karşı 43 vaka) yeni vakalar; +%60). En çok yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla Hindistan (16 815 yeni vaka; 100.000'de 1.2 yeni vaka; -4%), Endonezya (11.920 yeni vaka; 100.000'de 4.4 yeni vaka; +%15) ve Bangladeş'ten (2720 yeni vaka; 100.000'de 1,7 yeni vaka; -%23) olmuştur.

 

Bölge, bir önceki haftaya benzer şekilde 281 ölüm bildirmiştir. En çok yeni ölüm Endonezya (108 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%48), Hindistan (96 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %-24) ve Tayland'dan (53 yeni ölüm; <100 000 başına 1 yeni ölüm; -9%) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

 

Batı Pasifik Bölgesi, önceki haftaya göre %11 artışla 853.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Beş (%15) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Singapur'da (57 482'ye karşı 36 985 yeni vaka; +%55), Vietnam'da (6912'ye karşı 5333 yeni vaka; +%30) ve Brunei Sultanlığı’nda (2749 - 2168 yeni vaka; +%27) gözlenmiştir. En çok yeni vaka Çin (328 910 yeni vaka; 100.000'de 22.4 yeni vaka; -%1), Japonya (218 276 yeni vaka; 100.000'de 172.6 yeni vaka; +%5) ve Güney Kore’den  (149 676 yeni vaka; 100.000'de 291.9 yeni vaka; -%1) rapor edilmiştir.

 

Bölge, 1300'den fazla ölümle birlikte, bir önceki haftaya kıyasla yeni haftalık ölümlerde %14'lük bir düşüş bildirmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler sırasıyla Çin (431 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%5), Japonya (409 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%28) ve Filipinler  (246 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%29) olmuştur.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir.