BİRDEN FAZLA ÜLKEDE GÖRÜLEN MAYMUN ÇİÇEK HASTALIĞI (MONKEYPOX) SALGINI

19 Ekim 2022 Çarşamba

10 Ekim - 16 Ekim 2022 tarihleri arasında Avrupa ve Amerika Bölgelerinde bildirilen haftalık maymun çiçeği vakalarının sayısı düşmeye devam etmektedir ve Ağustos 2022'den bu yana gözlemlenen genel düşüş eğilimini sürdürmektedir.

19 Ekim 2022'de yayınlanmış Dış Durum Raporu-8

DSÖ ulusal yetkilileri tarafından 17 Eylül 2022 tarihine ve saat 17:00’a (CEST) kadar alınan veriler

Risk Değerlendirmesi

Laboratuvarca doğrulanmış Vakalar

Ölüm Vakaları

Ülkeler/Bölgeler/Yönetim Bölgeleri

Küresel  Risk - Orta

73.437

29

109

DSÖ Bölgesel Risk

 Avrupa Bölgesi - Yüksek

 

 

 

Afrika Bölgesi, Amerika Bögesi, Doğu Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi - Orta

 

 

 

Batı Pasifik Bölgesi – Düşük -

 

 

 

 

Önemli Olaylar

  • 10 Ekim - 16 Ekim 2022 tarihleri arasında Avrupa ve Amerika Bölgelerinde bildirilen haftalık maymun çiçeği vakalarının sayısı düşmeye devam etmektedir ve Ağustos 2022'den bu yana gözlemlenen genel düşüş eğilimini sürdürmektedir.
  • 5 Ekim 2022'de yayınlanan son Durum Raporundan bu yana 4.537 yeni vaka (toplam vakada %6,6 artış) ve dört yeni ölüm bildirilmiştir.
  • DSÖ, Bölge Ofisleri aracılığıyla, vaka özelliklerini ve bulaşma dinamiklerini daha iyi anlamak için Üye Devletlerin kullanımına yönelik derinlemesine vaka inceleme formunu (CIF) desteklemek için bir protokol dağıtmıştır.
  • Gana, Nijerya ve (uzaktan) Körfez Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi'ne, sürveyansın ve diğer maymun çiçeği yanıtı alanlarının optimize edilmesine destek vermek için son iki hafta içinde DSÖ tarafından çok disiplinli ülke destek misyonları yürütülmüştür. Körfez Koordinasyon Konseyi (GCC) Devletler bölgesel risk değerlendirme tatbikatı yapmaktadır.
  • Stratejik planlama ve küresel destek için DSÖ, Üye Devletler, ortaklar ve diğer paydaşlar ile işbirliği içinde maymun çiçeği salgınını durdurmak için derhal harekete geçmek için 33.82 milyon ABD Doları talep etmektedir.
  • DSÖ, eyalet düzeyinde maymun çiçeği hazırlık ve müdahale planları geliştirmeleri için Federal Sağlık Bakanlığı'nı ve Sudan Eyalet Sağlık Bakanlıklarını desteklemektedir.

Epidemiyolojik Güncelleme

1 Ocak ile 16 Ekim 2022 arasında, altı DSÖ Bölgesinin tamamında 109 ülke/bölge/yönetim bölgesinden (bundan böyle 'ülkeler'[i] olarak anılacaktır) DSÖ'ye kümülatif toplam 73.437 laboratuvarca doğrulanmış maymun çiçeği vakası ve 29 ölüm vakası bildirilmiştir ( Tablo 1). 5 Ekim 2022'de yayınlanan son baskıdan bu yana 4.537 yeni vaka (toplam vakalarda %6,6 artış) ve dört yeni ölüm vakası bildirilmiştir.

Son yedi gün içinde, 17 ülke haftalık vaka sayısında bir artış bildirmiş olup en yüksek artış (%7,7) Peru'da bildirilmiştir. Üç yeni ülke Mozambik (n=1), San Marino (n=1) ve Vietnam (n=1) son yedi gün içinde ilk vakalarını rapor etmiştir. Genel olarak, 49 ülke, hastalığın maksimum kuluçka dönemi olan 21 günden fazla yeni vaka bildirmemiştir; Son rapordan bu yana 10 ülke daha.

Küresel olarak bildirilen haftalık yeni vaka sayısı, 41. haftada (10-16 Ekim) (n=2167 vaka) 40. haftaya (3-9 Ekim) (n=2730 vaka) kıyasla %20,6 azalmış olup en büyük orantılı düşüş Avrupa Bölgesi'nde (%-28) ve Amerika Bölgesi'nde (%-26) gözlemlenmiştir. Bu düşüşlere rağmen, son dört hafta içinde bildirilen vakaların çoğu Amerika Bölgesinden (%88,5) ve Avrupa Bölgesinden (%9,2) gelmiştir. 3-16 Ekim tarihleri arasında Brezilya'dan toplam dört ölüm vakası rapor edilmiştir.

Genel olarak, Afrika Bölgesi, teyit edilmiş vakalar arasında en çok ölüm vakası bildirmiştir (13/29; %44,8). 16 Ekim itibariyle, küresel olarak en yüksek kümülatif vaka sayısını bildiren on ülke Amerika Birleşik Devletleri (n=27 128), Brezilya (n=8621), İspanya (n=7239), Fransa (n=4064), Birleşik Krallık (n=3673), Almanya (n=3651), Peru (n=2785), Kolombiya (n=2730), Meksika (n=2147) ve Kanada (n=1410) olmuştur.

Söz konusu ülkelerin hepsi küresel olarak bildirilen vakaların %86,4'ünü oluşturmaktadır.

Şekil 1. 1 Ocak 2022’den 16 Ekim 2022 saat 17:00’a (CEST) kadar bölgelere göre haftalık toplanan doğrulanmış maymun çiçeği vakalarının epidemiyolojik eğrisi

*Bu rakam, Pazar günleri sona eren epidemiyolojik haftalar için toplu haftalık verileri göstermektedir. Mevcut haftaya ilişkin veriler, eksik verilerle birlikte bir sonraki durum raporunda sunulacaktır.

Amerika Bölgesi, küresel olarak rapor edilen maymun çiçeği vakalarının en yüksek kümülatif oranını ve haftalık yeni vakaların en yüksek oranını oluşturmaktadır. Bölgedeki altı ülke (Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Peru, Kolombiya, Meksika ve Kanada), küresel olarak en fazla teyit edilmiş vaka sayısına (%64) sahip ilk 10 ülke arasındadır ve Bölgedeki vakaların %95'ini oluşturmaktadır. Altı ülkeden ikisi, Meksika ve Kolombiya, yakın zamanda ilk 10 listesine eklenmiş olup bu da Amerika bölgesinde bulaşmanın arttığını göstermektedir. Amerika Kıtası'nda bulaşma modu hakkında mevcut bilgi bulunan vakaların yüzde seksen yedisi (n=8182) yerel olarak iletilen vakalardır.

Tablo 1. 1 Ocak 2022 – 16 Ekim 2022 tarihleri arasında saat 17:00’a (CEST) DSÖ Bölgelerince DSÖ'ye bildirilen kümülatif doğrulanmış maymun çiçeği hastalığı vakalarının ve ölümlerin sayısı

DSÖ Bölgesi

Doğrulanmış Vakalar

Ölümler

Afrika

869

13

Amerika

47 215

10

Doğu Akdeniz

72

1

Avrupa

25 056

4

Güneydoğu Asya

23

1

Batı Pasifik

202

0

Toplam

73 437

29

 

Diğer önemli epidemiyolojik bulgular:

  • Salgın öncelikle genç erkekleri etkilemeye devam etmekte olup mevcut verilerin %97,1'ini yaş ortalaması 35 (çeyrekler arası aralık: 29-42 yıl) erkeler (40 940/42 163) oluşturmaktadır; Yaş verileri mevcut olan vakaların %1,1'i (n=477) 0-17 yaş arasındadır ve bunun 128'i (%0,3) 0-4 yaş arasında kişilerdir. Söz konusu oran bölgeler arasında farklılık göstermektedir ve 0-17 yaş arasındaki vakaların en büyük oranı Amerika Bölgesi'nden bildirilmektedir (334/477; %70).
  • Bildirilen cinsel yönelimli vakaların %87,9'u (18 549/21 099) gey, biseksüel ve erkeklerle seks yapan diğer erkekler olarak tanımlanmıştır. Bildirilen tüm bulaşma türleri arasında, bildirilen tüm bulaşma olaylarının 17.310'unun 12.451'i (%71,9) ile ‘cinsel aktiviteler sırasında deri ve mukozal temas yoluyla bulaşma’ en yaygın bulaşma yolu olarak rapor edilmiştir.
  • Vakaların olası maruz kalma ortamlarını bildirdiği tüm ortamlardan en yaygın olarak bildirileni, bildirilen 7.427'den 3.388'ini (%45.6) içeren, cinsel temasın olduğu bir parti ortamları oluşturmuştur.
  • HIV olduğu bilinen vakaların %50,3'ü (11 634/23 148) HIV pozitiftir.
  • En az bir semptom bildiren vakalar arasında en sık görülen semptom herhangi bir döküntü olup, vakaların %81.4'ünde bildirilmekte olup bunu %58.8 ile ateş ve sistemik ve genital döküntü (sırasıyla %49.9 ve %46.3) takip etmektedir.

Şekil 3. 1 Ocak – 16 Ekim 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle resmi kamu kaynaklarından DSÖ'ye bildirilen veya DSÖ tarafından tanımlanan doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakalarının coğrafi dağılımı

Güncellemeler ve DSÖ Tavsiyeleri

DSÖ, salgını yakından izlemeye ve yanıt vermeye ve Üye Devletler ve ortaklarla uluslararası koordinasyonu ve bilgi paylaşımını desteklemeye devam etmektedir. Üye Devletler tarafından kapsamlı vaka bulma, temaslı takibi, laboratuvar araştırması, destekli izolasyon, klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin uygulanması, risk iletişimi ve toplum katılımı ve aşılama faaliyetlerini koordine etmek ve devam eden epidemiyolojik ve karşı önlem araştırmalarını desteklemek için için klinik ve halk sağlığı olay yanıtını etkinleştirmiştir.

 

Enfeksiyon Önleme ve Kontrol

DSÖ, sağlık hizmeti ortamlarına, şüpheli veya doğrulanmış maymun çiçeği olan hastalara bakarken solunum cihazı, eldiven, önlük ve göz koruması dahil olmak üzere sağlık çalışanları için standart ve bulaşmaya dayalı önlemleri izlemeye devam etmelerini tavsiye etmektedir. Sağlık tesisleri, güvenlik mühendisliği cihazlarının kullanımını teşvik etmek de dahil olmak üzere, sağlık çalışanlarının enjeksiyon güvenliği konusunda uygun şekilde eğitilmesini sağlamalıdır. Deri ve diğer numuneleri toplamak için, birkaç vaka raporunun olduğu, iğne batması yaralanması gibi, perkütan maruziyet yoluyla sağlık çalışanı enfeksiyonunu önlemek için DSÖ kılavuzuna uyulmalıdır. Bir lanset veya başka bir uygun cihazın tercih edildiği durumlarda, deri lezyonlarının çatısını açmak için keskin iğneler kullanılmamalıdır. Çevresel temizlik ve dezenfeksiyon protokollerine ve standart ve iletim bazlı önlemlere göre çarşaf ve çamaşırların güvenli bir şekilde taşınmasına özellikle dikkat edilmelidir. Sağlık hizmetlerinde ve ev ortamlarında enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri kılavuzu, Maymun çiçeği için Klinik yönetim ve enfeksiyon önleme ve kontrolü: geçici hızlı yanıt kılavuzunda mevcuttur.

Cemiyet ortamları gibi insanların biraraya geldiği ortamlarında ve bina içinde cinsel ilişkinin mümkün olduğu ortamlarda, yöneticiler veya organizatörler, personelin maymun çiçeği riskleri, bulaşma yolları ve belirti ve semptomlardan haberdar olmasını sağlamalı ve el hijyeni, çevre temizliği ve dezenfeksiyonu ve çarşaflar dahil ortak eşyaların güvenli kullanımı ve temizliği ve dezenfeksiyonu gibi enfeksiyon kontrol önlemlerini uygulamaya koymalıdır.

Klinik bakım ve terapötikler

Birinci basamak sağlık hizmetleri ve cinsel sağlık/HIV bakım klinikleri dahil olmak üzere tüm olası bakım noktalarında şüpheli, olası ve doğrulanmış vakalar için klinik yollar oluşturulmalıdır. Bu, yerel olarak uyarlanmış vaka tanımlarına göre taramanın ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC), triyaj, test, klinik değerlendirme ve yönetim için standartlaştırılmış protokollerin uygulanmasının uyumlu hale getirilmesini sağlar. Lokal bulaşma paternlerine ve epidemiyolojiye göre, klinik olarak endike ise, hastalar HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer koenfeksiyonlar için test edilmelidir. Maymun çiçeği olan hastaların çoğunda, lokalize cilt lezyonları ve ateş, baş ağrısı, halsizlik ve/veya lenfadenopati gibi sistemik semptomlarla ortaya çıkan hafif, komplike olmayan bir hastalık vardır. Ateşi kontrol etmek için ateş düşürücülerle semptomatik olarak tedavi edilmeli, ağrı yönetimi için oral ve topikal analjezikler, cilt lezyonlarını temiz tutmak için lokal bakım yapılmalı ve beslenme ve hidrasyonu sürdürmeye teşvik edilmelidirler.

Hastalar bazen, analjezi gerektiren şiddetli anorektal ağrı dahil olmak üzere ağrı için izolasyon ve tedavi veya bakteriyel süperenfeksiyon gibi komplikasyonlar dahil olmak üzere, hastaneye yatış gerektiren maymun çiçeği ile ilgili komplikasyonlar geliştirebilir. Deri lezyonları temiz tutulmalı ve hastalar, antimikrobiyal tedavi ve lokal yara bakımı gerektirebilecek selülit, apse, piyomiyozit veya nekrotizan yumuşak doku enfeksiyonları gibi deri ve yumuşak doku enfeksiyonlarının ilerlemesini içeren komplikasyonlar açısından izlenmelidir. Diğer komplikasyonlar arasında proktit, üretrit, solunum sıkıntısı, şiddetli zatürree, keratit veya ciddi dehidratasyona, elektrolit anormalliklerine veya yetersiz beslenmeye, sepsis veya şoka neden olabilen görme kaybına, kusmaya veya ishale yol açabilen kornea enfeksiyonları, retrofaringeal apselere yol açan servikal lenfadenopati veya solunum sıkıntısı, sepsis ve nadir durumlarda miyokardit, ensefalit ve diğer nörolojik anormallikler yer almaktadır. Bu vakalar optimal destekleyici bakım ile tedavi edilmeli ve belirtildiği gibi uygun uzmanlar tarafından değerlendirilmelidir. (Bkz. DSÖ Kılavuzları) İlerlemiş veya tedavi edilmemiş HIV'li hastalar gibi bağışıklığı baskılanmış hastalar, daha yaygın bir döküntü gelişmesi gibi ciddi veya komplike maymun çiçeği enfeksiyonu riski altında olabilir. Maymun çiçeği ile başvuran bazı kişilerin, ilk HIV teşhisi maymun çiçeği enfeksiyonu sırasında konulmuştur.

Maymun çiçeği için antivirallerin kullanımı, etkinlik ve güvenliliğe ilişkin kanıt oluşumunu hızla artırmak için klinik ve sonuç verileri için standart tasarım yöntemleri ve veri toplama araçları kullanan ortak klinik etkinlik çalışmaları kapsamında olmalıdır. Bu mümkün değilse, mevcut salgın gibi bir salgın bağlamında arzu edilen minimumu temsil edecek güvenlik ve klinik sonuçlar (DSÖ’nün Maymun Çiçeği için Klinik Veri Platformu gibi)  için uyumlu veri toplama kullanan genişletilmiş erişim protokolleri (MEURI – Monitored Emergency Use of Unregistered and Investigational Interventions) altında kullanımları hala düşünülebilir.

Aşılar

Halihazırda maymun çiçeği salgınına yanıt vermek için düşünülen üç aşının mevcut en iyi kanıtlarını gözden geçiren bağımsız uzmanların tavsiyelerine ve risk-fayda değerlendirmesine dayanarak, DSÖ, şu anda aşı tedarikinden bağımsız olarak, maymun çiçeği için toplu aşılamanın gerekli olmadığını veya tavsiye edilmediğini düşünmektedir.  Aşılama, birincil halk sağlığı müdahalelerini tamamlamak için ek bir önlem olarak düşünülmelidir (Maymun çiçeği için aşı ve bağışıklama: geçici kılavuz) DSÖ, hastalığa maruz kalma riski altındaki bireyler için birincil koruyucu (maruziyet öncesi) aşılamanın (PPV) kullanılmasını önermektedir. Mevcut çok ülkeli salgında en yüksek maruz kalma riski altındaki grup, gey, biseksüel veya birden fazla cinsel partnerle erkeklerle (MSM) seks yapan diğer erkeklerdir. Risk altındaki diğer kişiler arasında birden fazla cinsel partneri olan bireyler, seks işçileri, tekrarlanan maruz kalma riski olan sağlık çalışanları, ortopoks virüsleriyle çalışan laboratuvar personeli, maymun çiçeği için teşhis testleri yapan klinik laboratuvar ve sağlık personeli ve salgın müdahale ekibi üyeleri yer almaktadır.

Temas sonrası önleyici aşılama (PEPV), vakaların yakın temaslıları için, ideal olarak ilk maruziyetten sonraki dört gün içinde (ve semptomların yokluğunda 14 güne kadar) önerilir.

Sağlıklı yetişkinler için replike olmayan aşı (MVA-BN), minimal replikasyonlu aşı (LC16) veya replikasyonlu aşı bazlı aşı (ACAM2000) kullanım için uygundur. Bağışıklığı baskılanmış bireyler, HIV ile yaşayan kişiler, hamile ve emziren kadınlar için replike olmayan aşı (MVA-BN) kullanılmalıdır. Bebekler ve çocuklar için replike olmayan aşı (MVA-BN) veya minimal replikasyonlu aşı (LC16) kullanılmalıdır.

Sınırlı aşı temini durumunda, çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler gibi ciddi hastalık geliştirme riski taşıyan maymun çiçeği vakalarının yakın temaslılarına, bağışıklık sistemini baskılayan tedavi görenler veya kötü kontrollü HIV ile yaşayanlar da dahil olmak üzere, vaka bazında riskler ve fayda analizinden sonra aşının alınması için öncelik verilmelidir.

DSÖ yakında, maymun çiçeği stratejik hazırlık ve müdahale planı bağlamında gerekli kilit eylemlerin yanı sıra aşılama programının hedefini ve özel hedeflerini ortaya koyan, aşının salgın kontrolünde rolünü açıklayacak bir konsolide aşılama stratejisi yayınlayacaktır.

Risk iletişimi ve topluluk katılımı

DSÖ, bireylerin ve toplulukların kendilerini ve başkalarını maymun hastalığından korumalarına ve gerektiğinde aşı, test ve bakım talep etmelerine yardımcı olmak için yüksek riskli popülasyonları dahil etmeye ve risk iletişim faaliyetleri yürütmeye devam etmektedir. Birçok ülke vakalarda artışlar yaşamakta olup, davranışsal müdahalelerin ve aşılamanın öneminin vurgulanması yüksek bir öncelik olmaya devam etmelidir. Maymun çiçeğinin artık bir risk olmadığı yönündeki yanlış bilgiler çevrimiçi diyaloglarda yayılmaktadır.

Resmi olmayan DSÖ topluluk referans grubunun maymun çiçeği ile ilgili bir toplantısı 6 Ekim 2022'de yapılmıştır. Topluluklar, test ve aşıya erişim eksikliği, tecrit edilmesi gereken insanlar için sosyal koruma eksikliği ve riskler ve kaynak bulma açısından HIV ile maymun çiçeği arasındaki örtüşme konusundaki endişeleri dile getirmiştir. Risk altındaki toplulukların bilgi, tutum ve uygulamalarını ve müdahalelerin algısını ve etkisini daha fazla anlamak için sosyo-davranışsal araştırma yapmak için planlama yapılmaktadır. Maymun çiçeği ile ilgili damgalama ve ayrımcılığı anlama, önleme ve ele alma konusunda halk sağlığı tavsiyeleri artık tüm BM dillerinde mevcuttur. Seks işçileri için halk sağlığı tavsiyeleri de artık tüm BM dillerinde mevcuttur.

Toplantılar

Maymun çiçeği için yaygın maruz kalma ortamları arasında partiler, onur etkinlikleri, geçit törenleri, festivaller, konserler gibi belirli toplantıları ve maymun çiçeğinin yayılması için daha yüksek bir risk oluşturan ten tene teması içeren faaliyetlerin yaşanabileceği insanların toplandığı diğer yollar yer almaktadır. Bazı toplantılar, erkeklerle seks yapan erkeklere ve ilgili kamuya açık ve özel uydu etkinliklerine odaklanabilir, bu da samimi cinsel karşılaşmalar ve ardından salgınların artması yoluyla maruz kalma olasılıklarını artırmaya yardımcı olabilir. Maymun çiçeği vakalarının tespit edildiği bölgelerde toplantıların ertelenmesi veya iptal edilmesinin varsayılan bir önlem olarak gerekli olmadığını belirtmek önemlidir; daha ziyade risk temelli bir yaklaşım, maymun çiçeği de dahil olmak üzere tüm tehlikeleri hesaba katan ve incelenen olayın bağlamına göre uyarlanması gereken ve düzenli aralıklarla tekrarlanması gereken, bu bağlamda toplantıları planlamak, değiştirmek veya belli aralıklarla ertelemek için karar verme sürecine yönelik bilgi sağlayabilir.

DSÖ, sağlık yetkililerinin ve etkinlik organizatörlerinin, etkilenen toplulukların temsilcileri, hükümet dışı kuruluşlar, seçilmiş yetkililer ve sivil toplum ve davranış bilimcilerine  herhangi bir birey veya nüfus grubunun damgalanmasını önlemek için toplantılarla ilgili uygun müdahalele yaklaşımları ve stratejileri hakkında tavsiyelerde bulunmaları için birlikte çalışmalarını önermektedir.

Bölgesel Güncellemer ve Ülke Güncellemleri

Monkeypox Durum Güncellemesi: Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi, Nisan 2022'den bu yana maymun çiçeği vakalarında bir artış yaşamaktadır.

1 Ocak ile 16 Ekim 2022 tarihleriarasında, Afrika Bölgesi'nin 10 ülkesinden DSÖ'ye laboratuvarca doğrulanmış toplam 869 maymun çiçeği vakası ve 13 ölüm vakası bildirilmiştir. Bölge, küresel olarak bildirilen vakaların % 1,2'sini (72 947'nin 869'u) ve küresel ölüm vakalarının %50'sini (29'un 13'ü) oluşturmaktadır.

41. epidemiyolojik haftada (10-16 Ekim 2022), üç Afrika ülkesinde toplam 61 yeni teyit edilmiş vaka bildirilmiştir: Nijerya (49), Gana (1) ve bir yeni ülke, Mozambik (1). Bölgede en yüksek kümülatif vaka sayısını bildiren üç ülke Nijerya (%61), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (%23) ve Gana'dır (%12). Bu ülkeler hep birlikte bölgedeki tüm teyit edilmiş vakaların %96'sını oluşturmaktadır. DSÖ Afrika Bölgesi'ndeki doğrulanmış vakaların yarısından fazlası (%61) erkek olup, bunların yaş ortalaması 27 ve vakalar ağırlıklı olarak 13-36 yaş aralığındadır. Bölgeden Nijerya (7), Gana (4) ve Kamerun (2) olmak üzere toplam 13 ölüm vakası bildirilmiştir.

DSÖ, ülkeleri Ulusal Monkeypox Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planları geliştirmede desteklemektedir. DSÖ, en fazla sayıda maymun çiçeği vakası bildiren ve yanıt için Gana ve Nijerya'da öncelik verilen ülkelere üst düzey destek misyonları yerleştirmiş olup Orta Afrika Cumhuriyeti ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti için konuşlandırma planlamaktadır.

Gana'ya salgın yanıt misyonu

Teknik destek misyonu 3-7 Ekim tarihleri arasında gerçekleşmiş olup Uluslararası Sağlık Tüzüğü Monkeypox Acil Durum Komitesi'nin geçici tavsiyelerinden alınan öncelikli eylemler için yanıt, savunuculuk ve teknik katılımı artırmayı amaçlamıştır. Görev için özel hedefler arasında aşağıdakiler yer almıştır:

  • Tek Sağlık (One Health) yanıt faaliyetlerinin koordinasyonu
  • Hastalık bulaşma kalıplarını karakterize etmek için epidemiyolojik araştırmalar
  • Aktarım dinamiklerini anlamak için sosyo-ekolojik çalışmalar
  • Tesis ve topluluk düzeyinde sürveyans (Entegre Hastalık Sürveyansı ve Müdahale), klinik teşhis ve moleküler karakterizasyon.
  • Aşı ve terapötik klinik denemeler için düzenleyici hazırlık
  • Risk algısı, tıbbi yardıma başvurma davranışı ve söylenti yönetimini ele almak için RCCE desteği sağlamak.

Misyondan elde edilen bulgular ve öneriler aşağıda vurgulanmıştır:

  • Tek Sağlık ( One Health ) yanıt faaliyetlerinin koordinasyonu: Gana'nın yerinde güçlü bir yönetişim yapısının yanı sıra maymun çiçeği müdahalesi için olay yönetimi destek ekibi şartlarının mevcudiyeti gözlemlenmiştir. Ayrıca, Sağlık Bakanlığı ve Gana Sağlık Hizmetleri ve ortakların aktif katılımı, yanıt çabalarını güçlü bir şekilde desteklemiştir. Ülke, her düzeyde bir Monkeypox “Tek Sağlık” koordinasyon mekanizmasını kurumsallaştırmaya teşvik edilmiştir; alt-ulusal koordinasyon için Bölgesel Halk Sağlığı Acil Operasyon Merkezi (PHEOC'ler) kurmak; ve DSÖ ve ortak tavsiyelerini dikkate alarak maliyetli Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planını sonuçlandırmak.
  • Laboratuvar: Gana'daki birden fazla laboratuvarın maymun çiçeği virüs testi kapasitesi vardır. Tespit için birçok farklı üreticiden reaktifler mevcuttur. İki veya daha fazla laboratuvarda sıralama için ekipman ve personel bulunmaktadır ancak reaktifler eksiktir. Ülke, test verilerini gözden geçirmeye, tercih edilen reaktif(ler)i belirlemeye ve tutarlı testler, raporlama ve algoritmaların ve standart işletim prosedürlerinin geliştirilmesi için tedariki üstlenmeye, standardizasyonu sağlamak için test laboratuvarları arasındaki iletişimi ve veri paylaşımını geliştirmeye; belirlenmiş test laboratuvarlarına laboratuvar rehberliği ve numune sevk yolları geliştirmeye; Gana'da maymun çiçeği virüsünün genetik karakterizasyon çalışmasını ve ileriye dönük moleküler sürveyans için örnekleme stratejisini başlatmaya ve raporlamayı standart hale getirmek için bir laboratuvar Teknik Çalışma Grubu’nu toplamaya teşvik edilmiştir.
  • Sürveyans: Sürveyans mekanizması, Açık Kaynaklardan Salgın İstihbarat (EIOS) sistemi kullanılarak proaktif bilgi ve veri toplama sistemi aracılığıyla güçlendirilmiştir. Görev sonucu, Gana'nın ulusal, bölgesel ve ilçe düzeylerinde işlevsel bir IDSR sistemine sahip olduğunu göstermiştir. Maymun çiçeği salgınını araştırmak ve müdahale etmek için eğitimli çok disiplinli hızlı müdahale ekipleri bulunmaktadır. Ayrıca Gana'da toplum temelli bir sürveyans sistemi vardır ve şüpheli vakaların triyaj ve doğrulanması için bir sistem mevcuttur. Bununla birlikte, ülkenin elektronik sürveyans ve veri yönetim sistemine geçişi hızlandırması, tüm maymun çiçeği vakaları için bir vaka takip ve izleme sistemi kurması, özel tesislerin, ulusal sürveyans sisteminin bir parçası olarak maymun çiçeği vakalarını rapor etmesinin sağlanması ve DSÖ standart sürveyans araçlarının kullanımını her düzeyde uyarlaması ve büyütmesi teşvik edilmektedir.
  • Vaka Yönetimi: Gana, bulaşıcı hastalıkların yönetimi konusunda bilgili eğitimli personele sahiptir. İzolasyon ve tedavi merkezleri 16 bölgenin tamamında mevcuttur. Ülke, diğer ciddi klinik sendromları kapsayacak şekilde COVID-19 için mevcut bulaşıcı hastalık merkezlerinden yararlanmak ve PHC tesislerinde MPX'i tanımlama ve yönetme kapasitesini güçlendirmek üzere maymun çiçeği vakalarının izlenmesi ve ve bunlara eşlik eden yaygın hastalıkların zamanında raporlanması için klinik veri yönetim sistemi kurmaya teşvik edilmiştir.
  • Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı: Misyon, Gana'da Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı (RCCE) için mevcut geniş ortaklıklar ve bunun için kapasite oluşturmaya sahip olunduğunu tespit etmiştir. Ülkenin RCCE için birden fazla platformu ve ayrıca söylentileri ve damgalamayı yönetmek için mekanizmaları vardır. Söz konusu ülkenin maymun çiçeği için RCCE'yi büyütmek (örneğin, yüksek risk gruplarına göre uyarlamak), RCCE ile ilgili Teknik Çalışma Grubunun, maymun çiçek hastalığını dikkate alma stratejisini gözden geçirmesini ve yetkililerin nüfusa sürekli olarak MPX üzerinden mesaj göndermesini sağlaması için mevcut fırsatları değerlendirmesi teşvik edilmiştir.

Monkeypox Durum Güncellemesi: Sudan

Sudan, 22 Mayıs 2022'de Hartum Eyaletinden ilk maymun çiçeği vakasını bildirmiştir. Ulusal Halk Sağlığı Laboratuvarı'ndaki (NPHL) sınırlı test kapasitesi nedeniyle daha sonra ek şüpheli vakalar rapor edilmiştir. Haziran 2022'de bir referans tesiste (Robert Koch Enstitüsü, Almanya) analiz için on beş numune gönderilmiş olup bunların 14'ünün test sonuçları  pozitif çıkmış ve Ekim 2022'de polimeraz zincir reaksiyonu ile klade I virüsü olarak sınıflandırılmıştır. PCR test kitleri, şüpheli vakaların tüm örneklerinin test edilmesini sağlamak için Haziran ortasında NPHL tarafından teslim alınmıştır.

15 Ekim 2022 itibariyle, Sudan'ın altı eyaleti ve on bölgesinden toplam 18 laboratuvar onaylı vaka bildirilmiştir: Batı Darfur (8), Gedaref (3), Kuzey Darfur (3), Hartum (2), Kassala ( 1) ve Merkez Darfur (1). Batı Darfur Eyaletinden bir ölüm bildirildi (CFR %5,8). Vakaların çoğu erkek (%78) olup 5 yaşından küçüktür (%61).

15 Ekim 2022 itibariyle, Sudan'ın 12 eyaleti ve 32 bölgesinden toplam 364 şüpheli vaka bildirilmiş olup bunlardan beşi mülteci ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin ağırlandığı (IDP'ler) kamplara ev sahipliği yapmaktadır. Laboratuvar testleri için toplam 215 (%59) numune toplanmış ve bunların 161'inin (%74,8) test sonuçları negatif çıkmıştır.

Sudan'daki vakaların epidemiyolojisi ve maruz kalma modeli, gözlemlenen küresel epidemiyolojiden farklıdır. 5 yaşından küçük çocuklar ağırlıklı olarak etkilenmekte olup  cinsel aktiviteler sırasında cilt ve mukozal temas yoluyla bulaşma bildirilmemiştir. Batı ve Kuzey Darfur'daki epidemiyolojik bağlantılı vakalar, hayvanlara maruz kalma bildirmiş olup (bunlar yaygın olmasına ve hayvan enfeksiyonlarıyla hiçbir bağlantı kurulmamasına rağmen sırasıyla yaban domuzları ve sincaplar) Gedaref ve Kassala'daki vakalar mülteciler arasında görülmüştür.

Ülkedeki maymun çiçeği yanıtını güçlendirmek için Federal Sağlık Bakanlığı tarafından Kassala, Gedaref ve Kuzey Darfur eyaletlerine toplam üç ortak Tek Sağlık (One Health) maymun çiçeği salgını yanıt görevi gerçekleştirilmiştir. Federal Sağlık Bakanlığı ve Eyalet Sağlık Bakanlıkları o zamandan beri DSÖ'nün teknik desteğiyle eyalet düzeyinde maymun çiçeği hazırlık ve müdahale planları geliştirebilmiştir.

Körfez ülkelerinin risk değerlendirmesi

13 Ekim itibariyle, Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşan Körfez İşbirliği Konseyi'nin (GCC) altı ülkesinden dördünden toplam 30 maymun çiçeği vakası rapor edilmiştir. Bu KİK ülkeleri, Bölge'deki en güçlü sağlık sistemlerine sahip ülkeler arasındadır.

Bu ülkeler, etkilenen ülkelerden gelen yolcuların yüksek hacmi, yaklaşan uluslararası kitlesel toplantı etkinlikleri ve ayrıca halihazırda vaka bildiren ülkelerde potansiyel olarak devam eden bulaşma riski nedeniyle maymun çiçeğine maruz kalma riski altındadır. Küresel ve bölgesel sağlık güvenliği için endişe verici bir olaya örnek olarak, 20 Kasım ve 18 Aralık 2022 tarihleri arasında Katar'da gerçekleşecek olan 2022 FIFA Dünya Kupası verilebilir. Körfez nüfusunun maruz kalma riskini ve Körfez bölgesinin maymun çiçek hastalığını tespit etme ve bunlara yanıt verme kapasitelerini gözden geçirme ihtiyacı göz önüne alındığında, Körfez Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (GCDC), şu soruyu ele almak için DSÖ ile işbirliği yapmıştır: “Maymun çiçeğinin bulaşma riski nedir? Virüs Körfez'de yaşayan popülasyonları tehdit ediyor mu? ”. Suudi Arabistan'ın Riyad kentinde 9 ve 10 Ekim 2022'de  bir çalıştay düzenlenmiştir. Tatbikatı ve bulgularını özetleyen bir teknik rapor, önerilen öncelikli eylemler ve önerilerle birlikte yayınlanacaktır.

Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar

Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi ve Genel Direktörün Geçici Tavsiyeleri

Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi ve Genel Direktörün Geçici Tavsiyeleri

  • WHO Second meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR) Emergency Committee regarding the multicountry outbreak of monkeypox, 23 July 2022. https://www.who.int/news/item/23-07-2022-second-meeting-of-theinternational-health-regulations-(2005)-(ihr)-emergency-committee-regarding-the-multi-country-outbreak-ofmonkeypox
  • WHO Director-General's statement at the press conference following IHR Emergency Committee regarding the multicountry outbreak of monkeypox, 23 July 2022. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-directorgeneral-s-statement-on-the-press-conference-following-IHR-emergency-committee-regarding-the-multi--countryoutbreak-of-monkeypox--23-july-2022

DSÖ Geçici Rehberlik ve Halk Sağlığı Tavsiyesi

  • WHO Vaccines and immunization for monkeypox: Interim guidance, 24 August 2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/361894/WHO-MPX-Immunization-2022.2-eng.pdf
  •  WHO Global clinical data platform for monkeypox case report form (CRF), 15 July 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical_CRF-2022.2
  • Public health advice for gatherings during the current monkeypox outbreak, 28 June 2022: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Gatherings-2022.1
  • WHO Surveillance, case investigation and contact tracing for Monkeypox: Interim guidance, 24 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MONKEYPOX-surveillance-2022.2
  • Clinical management and infection prevention and control for monkeypox: Interim rapid response guidance, 10 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-and-IPC-2022.1  
  • WHO Technical brief (interim) and priority actions: enhancing readiness for monkeypox in WHO South-East Asia Region, 7 July 2022. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/searo/whe/monkeypox/searo-mpx-tbrief22.pdf

Veri yönetimi

Risk iletişimi ve topluluk katılımı

  • Public health advice for sex workers on monkeypox 30 September 2022. https://www.who.int/publications/m/item/public-health-advice-for-sex-workers-on-monkeypox
  • Risk communication and community engagement public health advice on understanding, preventing and addressing stigma and discrimination related to monkey pox 1 September 2022. https://www.who.int/publications/m/item/communications-and-community-engagement-interim-guidance-on-usinginclusive-language-in-understanding--preventing-and-addressing-stigma-and-discrimination-related-to-monkeypox
  • Monkeypox Q&A, 31 August 2022. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/monkeypox
  • Monkeypox: public health advice for gay, bisexual and other men who have sex with men, 18 July 2022. https://www.who.int/publications/m/item/monkeypox-public-health-advice-for-men-who-have-sex-with-men
  • Risk communication and community engagement (RCCE) for monkeypox outbreaks: Interim guidance, 24 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-RCCE-2022.1
  • Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. 14 June 2022. https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--on-summerevents-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
  •  Interim advice on Risk Communication and Community Engagement during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. Joint report by WHO Regional office for Europe/ECDC, 2 June 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/539046/ECDC-WHO-interim-advice-RCCE-Monkeypox-2-06- 2022-eng.pdf
  • WHO Monkeypox outbreak: update and advice for health workers, 26 May 2022. https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/risk-comms-updates/update_monkeypox-.pdf?sfvrsn=99baeb03_1
  • Risk communication and community engagement. Public health advice on the recent outbreak of monkeypox in the WHO European Region, 24 May 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/538537/public-health-advicemonkeypox-eng.pdf

EPI - WIN Web Seminerleri ve Güncellemeler

Yaklaşan EPI-WIN Web Semineri:

  • WHO monkeypox technical briefing. For transport and tourism sector; October 5, 2022 13:00 – 14:15 CET Registration at: https://www.who.int/news-room/events/detail/2022/10/05/default-calendar/technical-briefing-onmonkeypox-for-transport-and-tourism-sector The recordings of the previous EPI-WIN Webinars related to current monkeypox outbreak:
  • Managing stigma and discrimination in health-care settings in public health emergencies such as monkeypox (Sept. 22, 2022)
  • How is monkeypox spreading? What do we know so far (July 27, 2022) •
  • Monkeypox outbreak and mass gatherings (June 24, 2022) EPI-WIN updates
  • Update 79: Monkeypox outbreak update: Situation - transmission - countermeasures
  • Update 78: Monkeypox and mass gatherings
  • Update 77: Monkeypox outbreak, update and advice for health workers

Laboratuvar ve teşhis

  • Monkeypox: experts give virus variants new names, 12 August 2022. https://www.who.int/news/item/12-08-2022- monkeypox—experts-give-virus-variants-new-names
  • WHO Laboratory testing for the monkeypox virus: Interim guidance, 23 May 2022. https://apps.who.int/iris/handle/10665/354488
  • WHO Guidance on regulations for the transport of infectious substances 2021-2023, 25 February 2021. https://www.who.int/publications/i/item/9789240019720
  • Genomic epidemiology of monkeypox virus. https://nextstrain.org/monkeypox?c=country

Hastalık Salgın Haberleri ve durum raporları

  • Monkeypox outbreak 2022: https://www.who.int/emergencies/situations/monkeypox-oubreak-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #7- 5 October 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--7---5- october-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #6- 21 September 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--6---21- september-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #5- 7 September 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--5---7- september-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #4- 24 August https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--4---24- august-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #3 - 10 August 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--3---10- august-2022
  • WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #2 – 25 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--2---25- july-2022
  • WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #1 - 6 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--1---6- july-2022
  • WHO disease outbreak news: Monkeypox, all items related to multi-country outbreak: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/2022-e000121
  • WHO disease outbreak news: Monkeypox, all previous items including endemic countries and traveler-associated outbreaks: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/monkeypox

 

Eğitim ve öğretim

  • WHO monkeypox outbreak toolbox, June 2022. https://www.who.int/emergencies/outbreak-toolkit/disease-outbreaktoolboxes/monkeypox-outbreak-toolbox
  • WHO factsheet on monkeypox, 19 May 2022. http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
  • Health topics – Monkeypox: https://www.who.int/health-topics/monkeypox
  • Open WHO. Online training module. Monkeypox: Introduction. 2020 English: https://openwho.org/courses/monkeypox-introduction Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-introduction
  • Open WHO. Extended training. Monkeypox epidemiology, preparedness and response. 2021. English: https://openwho.org/courses/monkeypox-intermediate; Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-intermediaire

Diğer kaynaklar

  • WHO AFRO Weekly Bulletin on Outbreaks and Other Emergencies, all previous items: https://www.afro.who.int/healthtopics/disease-outbreaks/outbreaks-and-other-emergencies-updates
  • WHO 5 moments for hand hygiene. https://www.who.int/campaigns/world-hand-hygiene-day
  • WHO One Health. https://www.who.int/health-topics/one-health
  • World Organisation for Animal Health, founded as OIE: Monkeypox. https://www.woah.org/en/disease/monkeypox/
  • Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox surveillance bulletin Situation reports (who.int)
  • Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox Resource toolkit to support national authorities and event organizers in their planning and coordination of mass and large gathering events. https://www.who.int/europe/tools-and-toolkits/monkeypox-resource-toolkit-for-planning-and-coordination-ofmass-and-large-gathering-events/
  • WHO. Monkeypox & mass gatherings. Recommendations for mass gatherings during a monkeypox outbreak. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/epi-win/update78_monkeypox-massgatherings.pdf?sfvrsn=dfc9ee5a_1&download=true
  • WHO European Region Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022 https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--onsummer-events-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
  • Weekly epidemiological record (WER) no.11, 16 March 2018, Emergence of monkeypox in West Africa and Central Africa 1970-2017. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260497/WER9311.pdf;jsessionid=7AB72F28D04CFE6CE24996192FC4 78FF?sequence=1 Jezek Z., Fenner F.: Human Monkeypox. Monogr Virol. Basel, Karger, 1988, vol 17, pp 1-5. doi: 10.1159/isbn.978-3-318-04039-5
  • Clinical management and infection prevention and control for monkeypox: Interim rapid response guidance, 10 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-and-IPC-2022.1
  • Monkeypox in the Region of the Americas - Risk assessment. https://www.paho.org/en/documents/monkeypox-regionamericas-risk-assessment

Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı veri ekleme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluğu ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken olarak eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasında değişken gecikmeler ile sunulan sayıları etkilemektedir.

[i]'Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilir. Kullanılan tanımlamalar ve bu materyallerin sunumu, DSÖ'nün herhangi bir ülke, bölge veya yönetim bölgesinin veya yetkili makamlarının yasal statüsüne veya hudut veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin herhangi bir görüşünün ifadesi anlamına gelmez.

 

Tablo 1. 1 Ocak 2022 ve 16 Ekim 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle DSÖ Bölgelerince ve ülke tarafından doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakaları

*21 günden uzun süredir vaka bildirilmeyen ülkeler

Bölge

Ülke

Doğrulanmış Vakalar

Ölüm Vakaları

 

Afrika

Benin*

3

0

Kamerun*

8

2

Orta Afrika Cumhuriyeti

10

0

Kongo*

5

0

Demokratik Kongo Cumhuriyeti

200

0

Gana

104

4

Liberya*

3

0

Mozambik

1

0

Nijerya

530

7

Güney Afrika*

5

0

Amerika

Arjantin

524

0

Aruba*

3

0

Bahama*

2

0

Barbados*

1

0

Bermuda*

1

0

Bolivya

231

0

Brezilya

8621

6

Kanada

1410

0

Şili

1064

0

Kolombiya

2730

0

Kosta Rika

7

0

Küba

4

1

Curaçao*

3

0

Dominik Cumhuriyeti

52

0

Ekvador

185

1

El Salvador

10

0

Guadelope*

1

0

Guatemala

55

0

Guyana*

2

0

Honduras*

6

0

Jamaika*

14

0

Martinik*

1

0

Meksika

2147

0

Panama

16

0

Paraguay

2

0

Peru

2785

0

Portoriko

191

0

San Martin*

1

0

ABD

27.128

2

Uruguay

10

0

Venezüella

8

1

Doğu Akdeniz

 

Bahreyn*

1

0

Mısır

1

0

İran*

1

0

Ürdün*

1

0

Lübnan

18

0

Fas*

3

0

Katar*

5

0

Suudi Arabistan*

8

0

Sudan

18

1

Birleşik Arap Emirlikleri*

16

0

Avrupa

Andorra*

4

0

Avusturya

321

0

Belçika

779

1

Bosna Hersek

9

0

Bulgaristan*

6

0

Hırvatistan*

29

0

GKRC + KKTC *

5

0

Çekya

70

1

Danimarka

189

0

Estonya*

11

0

Finlandiya

41

0

Fransa

4064

0

Gürcistan*

2

0

Almanya

3651

0

Cebelitarık*

6

0

Yunanistan

82

0

Grönland*

2

0

Macaristan

78

0

İzlanda

16

0

İrlanda

198

0

İsrail

254

0

İtalya

881

0

Litvanya

6

0

Letonya*

5

0

Lüksemburg*

55

0

Malta*

33

0

Monako*

3

0

Karadağ*

2

0

Hollanda

1223

0

Norveç*

92

0

Polonya

196

0

Portekiz

940

0

Moldova*

2

0

Romanya

41

0

Rusya Federasyonu*

2

0

San Marino

1

0

Sırbistan*

40

0

Slovakya*

14

0

Slovenya*

47

0

İspanya

7239

2

İsveç

206

0

İsviçre

521

0

Birleşik Krallık

3673

0

 

Türkiye

12

0

 

Ukrayna

5

0

Güney

doğu

Asya Bölgesi

Hindistan*

12

1

Endonezya*

1

0

Tayland

10

0

Batı Pasifik

Avustralya

138

0

Çin

6

0

Guam*

1

0

Japonya

7

0

Yeni Kaledonya*

1

0

Yeni Zelanda

23

0

Filipinler*

4

0

Güney Kore*

2

0

Singapur*

19

0

 

Vietnam

1

0

Toplam

109 Ülke / Bölge / Yönetim Bölgesi

73.437

29

 

Etiketler:
Mpox

Kaynak: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--8---19-october-2022