Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

30 Ekim 2022 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, 24-30 Ekim 2022 tarihleri arasında bir önceki haftaya göre haftalık yeni vaka sayısı %17 azalmış olup 2,3 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Gerçek vaka sayısının, küresel olarak testlerdeki düşüş nedeniyle hafife alınması muhtemeldir. Yeni haftalık ölüm vakası sayıları, 9.300'den fazla ölümle birlikte bir önceki haftaya göre %5 azalmıştır. 30 Ekim 2022 itibariyle, dünya çapında 627 milyondan fazla teyit edilmiş vaka ve 6,5 milyondan fazla ölüm rapor edilmiştir.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen haftalık vakaların sayısı altı DSÖ bölgesinden dördünde azalmış veya sabit kalmıştır: Amerika Bölgesi'nde (+%5) ve Batı Pasifik Bölgesi'nde (+%5) vaka sayıları artarken Afrika Bölgesi (%-39), Avrupa Bölgesi (%-34), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-8) ) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (-3%) azalmış veya sabit kalmıştır. Haftalık yeni ölüm vakalarının sayısı iki bölgede azalmıştır: Afrika Bölgesi (%17'ye karşı 56; +%155), Amerika Bölgesi (+%23), Güneydoğu Asya Bölgesi (+%13) ve Batı Pasifik Bölgesi'nde (+7) ölüm sayısı artarken %) Avrupa Bölgesi (%-31) ve Doğu Akdeniz Bölgesi’nde (%-15) azalmıştır.

Şekil 1: 30 Ekim 2022 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Ülke düzeyinde, en çok yeni vaka bildirenler sırasıyla Almanya (346.672 yeni vaka; -%36), Japonya (281.974 yeni vaka; +%21), Amerika Birleşik Devletleri (259.066 yeni vaka; +1%), Çin (257.994 yeni vaka; -%10) ve Güney Kore (241.465 yeni vaka; +37%) olmuştur. En çok haftalık yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler ise Amerika Birleşik Devletleri (3187 yeni ölüm; +%24), Rusya Federasyonu (567 yeni ölüm; -%11), İtalya (559 yeni ölüm; -%5), Brezilya (553 yeni ölüm; +%44) ve Çin (489 yeni ölüm; +%4) olmuştur.

Bildirilen COVID-19 vakaları ve ölümlerindeki mevcut eğilimler, birçok ülkenin COVID-19 test stratejilerini kademeli olarak değiştirmesi nedeniyle gerçekleştirilen toplam test sayısının ve dolayısıyla tespit edilen vaka sayısının azalmasına neden olduğu için dikkatle yorumlanmalıdır. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, ülkeler tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve ölümlerindeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 30 Ekim 2022 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısında yedi gün öncesine göre yüzdelik değişim. Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden alınan düzenlemelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2. 24-30 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 vakaları *

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 24-30 Ekim 2022 tarihleri arasında ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 ölüm vakaları*

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Özel Konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme

VOC'lerin coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak 1 ile 31 Ekim 2022 tarihleri arasında GISAID aracılığıyla 103.210 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. Bunların arasında 103.147 dizilim, son 30 gün içinde küresel olarak rapor edilen dizilerin %99,9'unu oluşturan Omicron Endişe Verici Varyantı (VOC) olmuştur.

41. epidemiyolojik hafta boyunca (10-16 Ekim 2022) ve Omicron kardeş soyları arasında BA.5 ve onun alt soyları, GISAID'e sunulan dizilerin %74.9'unu oluşturarak küresel olarak baskın olmaya devam etmiştir. Epidemiyolojik hafta 40 (3-9 Ekim 2022) ile 41. hafta arasında GISAID'e gönderilen dizilerin karşılaştırılması, dizi prevalansında BA.2 ve onun alt soyları için %4.7'den %7.0'a bir artış gösterirken, BA.4'ün soyundan gelen soylar hafifçe azalmıştır (%5,1'den %4,8'e).

Aynı raporlama döneminde, BA.2.75 takip altındaki Omicron alt varyantı, dizi prevalansında %2,9'dan %3,7'ye bir artış göstermiştir. Benzer şekilde, yaygınlıkta BQ.1* için %5.7'den %9.0'a, XBB* için %1.0'dan %1.5'e ve BA.2.3.20 için %0.3'ten %0.7'ye bir artış olmuştur. SARS-CoV-2 Spike'ta (R346X, K444X, V445X, N450D ve/veya N460X) ek mutasyonlara sahip BA.5 alt soyların prevalansı %19,5'ten %21,0'a yükselmiştir. Birkaç haftalık artıştan sonra, BA.4.6 prevalansı 40. ve 41. haftalarda %4.1'de sabit kalmıştır. 41. haftada, atanmamış diziler (Omicron olduğu varsayılır), GISAID'e gönderilen dizilerin %11.8'ini oluşturmuştur.

DSÖ TAG-VE (SARS-CoV-2 Virüsünün Evrimi Üzerine Teknik Danışma Grubu), Omicron alt varyantları XBB ve BQ.1'i daha ayrıntılı görüşmek üzere 24 Ekim 2022'de tekrar bir araya gelmiştir. TAG-VE beyanına göre, şu anda sınırlı olan mevcut güncel kanıtlara dayanarak uzman grubu, XBB ve BQ.1'in (ve alt hatlarının) genel fenotiplerinin birbirinden veya diğerlerinden (endişe verici yeni varyantların belirlenmesini ve yeni bir etiketin atanmasını garanti etmek için gerekli halk sağlığı yanıtı açısından) yada yeni bağışıklık kaçış mutasyonlarına sahip Omicron soylarından yeterince ayırt edilemediği konusunda uyarmaktadır. XBB ve BQ.1, Omicron VOC olarak kalmaktadır. Şimdiye kadar, mevcut bilgiler şiddette bir artışa işaret etmemektedir.

DSÖ, Omicron'un bir parçası olarak XBB ve BQ.1 soylarını yakından izlemeye devam edecek ve ülkelerden ihtiyatlı olmaya devam etmelerini, dizileri izlemelerini ve raporlamalarını ve ayrıca farklı Omicron alt dizilerinin bağımsız ve karşılaştırmalı analizlerini yürütmelerini talep edecektir. TAG-VE, değişken risk değerlendirmesini iyileştirmek ve bu tür bir değerlendirme için kullanılabilecek daha nicel göstergelere doğru çalışmak için çalışmaktadır.

Ek kaynaklar

• Tracking SARS-CoV-2 Variants • COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

 

 

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %39 düşüşle 3800'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden yedisi (%14), yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Madagaskar (40'a 19 yeni vaka; +%111) , Mali (16 yeni vakaya karşı 9; +%78) ve Mozambik’te (44 vs 30 yeni vaka; +%47) görülmüştür. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler sırasıyla Güney Afrika (2369 yeni vaka; 100.000 nüfus başına 4.0 yeni vaka; +%17), Kenya (329 yeni vaka; 100.000 başına <1 yeni vaka; +%85) ve Gana (134 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%12) olmuştur.

Bölge'de haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %155 artarak 56 ölümle sonuçlanmıştır. En çok yeni ölüm vakasoı bildiren ülkeler ise  Güney Afrika (54 yeni ölüm; 100.000 nüfus başına <1 yeni ölüm; +%391), Çad (bir yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki hafta ölüm bildirilmedi) ) ve Togo (bir yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%50) olmuştur.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, önceki haftaya göre %5 artışla 388.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden altısı (%11) yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Guatemala (4.155 yeni vakaya karşı 2.998; +%39) , Panama (805'e karşı 603 yeni vaka; +%34) ve Peru’da (2.317'ye karşı 1898 yeni vaka; +%22) görülmüştür. En çok yeni vaka rapor eden ülkeler sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri (259.066 yeni vaka; 100.000'de 78.3 yeni vaka; +%1), Şili (41.905 yeni vaka; 100.000'de 219.2 yeni vaka; +%21) ve Brezilya (41 585 yeni vaka; 100.000'de 19.6 yeni vaka; +%22) olmuştur.

 

Bölge'de haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %23 artmış olup 4.300'den fazla yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler ise Amerika Birleşik Devletleri (3187 yeni ölüm; 100.000'de 1.0 yeni ölüm; +%24), Brezilya (553 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%44) ve Kanada (305 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%1) olmuştur.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %8'lik bir düşüşle 13.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. İki (%9) ülke, yeni vakalarda %20 veya daha fazla bir artış bildirmiş olup en yüksek oransal artışlar Somalie (12'ye karşı iki yeni vaka; +%500) ve Sudan'da (44'e karşı 28 yeni vaka; +%57) gözlenmiştir. En çok yeni vaka bildiren ülkele rsırasıyla Katar (3172 yeni vaka; 100.000'de 110,1 yeni vaka; -%15), Birleşik Arap Emirlikleri (2239 yeni vaka; 100.000'de 22,6 yeni vaka; -%1) ve Bahreyn'den bildirildi. 2127 yeni vaka; 100.000'de 125,0 yeni vaka; +2%).

 

Bölge'de haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %15 azalmış olup 64 yeni ölüm bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler ise , İran (28 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%4), Suudi Arabistan (13 yeni ölüm <100 000'de 1 yeni ölüm; öncekine benzer) ve Sudan (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +250%) olmuştur.

 

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, önceki haftaya göre %34 düşüşle bir milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Üç (%5) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Özbekistan (139'a 78 yeni vaka; +%78), Arnavutluk (175'e 135 yeni vaka; +%30) ve İsrail’de (5510 vs 4605 yeni vaka; %20) bildirilmiştir. En çok yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla Almanya (346 672 yeni vaka; 100.000'de 416.8 yeni vaka; -%36), İtalya (208 501 yeni vaka; 100.000'de 349.6 yeni vaka; -%18) ve Fransa (202)020 yeni vaka; 100.000 başına 310,6 yeni vaka; -%42) olmuştur.

 

Bölgede bir önceki haftaya göre %31'lik bir düşüşle 3.200'den fazla yeni haftalık ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler ise Rusya Federasyonu (567 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%11), İtalya (559 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%5) ve Fransa (462 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%10) olmuştur.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki haftaya göre %3 düşüşle 34.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Bölgede verilerinin mevcut olduğu bir (%10) ülke yeni vaka sayısında %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Endonezya (19 661 vakaya karşılık 14 093 yeni vaka; +%40). En çok yeni vaka rapor eden ülkeler Endonezya (19 661 yeni vaka; 100.000'de 7,2 yeni vaka; +%40), Hindistan (9524 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -322) ve Tayland (2551) bildirilmiştir. yeni vakalar; 100.000'de 3,7 yeni vaka; -2%) olmuştur.

 

Bölgede bir önceki haftaya göre %13'lük bir artışla 200'den fazla yeni haftalık ölüm vakası bildirilmiştir. En çok yeni ölüm  vakası bildiren ülkeler ise Endonezya (168 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%45), Hindistan (55 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%17) ve Tayland (33 yeni ölümler; <100.000 başına 1 yeni ölüm; -%18) olmuştur.

 

https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---2-november-2022

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

 

Batı Pasifik Bölgesi, önceki haftaya göre %5'lik bir artışla 871.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Beş (%15) ülke yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en büyük oransal artışlardan bazıları Yeni Zelanda (21 342'ye karşı 14.489 yeni vaka; +%47) ve Moğolistan’da (492'ye 343 yeni vaka ; +%43) gözlenmiştir. En çok yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla  Japonya (281 974 yeni vaka; 100.000'de 222,9 yeni vaka; +%21), Çin (257 994 yeni vaka; 100 000'de 17,5 yeni vaka; -%10) ve Güney Kore (241 465 yeni vaka; 100.000'de 471.0 yeni vaka; +%37 artış) olmuştur.

 

Bölge, 1300'den fazla ölüm vakasıyla bir önceki haftaya kıyasla yeni haftalık ölümlerde %7'lik bir artış bildirmiştir. En çok yeni ölüm vakası rapor eden ülkeler Çin (489 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%4), Japonya (362 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%10) ve Filipinler ( 252 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%58) olmuştur.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir