MALAVİ’DE KOLERA

07 Kasım 2022 Pazartesi

Mart 2022'de başlayan mevcut salgın, Malavi'nin 29 ilçesinden 27'sini etkilemiş ve ülkede son on yılda bildirilen en büyük salgını temsil etmektedir.

7 Kasım 2022

Özet olarak durum

Kolera, yağmur mevsiminde bildirilen mevsimsel salgınlarla Malavi'de endemiktir. 1998'den bu yana, ülkede, özellikle alçak, düz ve yağışlı mevsimlerde sele eğilimli olan güney bölgesinde, etkilenen popülasyonlarda önemli morbidite ve mortalite ile kolera vakaları rapor edilmiştir.

Mart 2022'de başlayan mevcut salgın, Malavi'nin 29 ilçesinden 27'sini etkilemiş ve ülkede son on yılda bildirilen en büyük salgını temsil etmektedir. Salgın, önceden var olan bağışıklığı düşük olan ve şu anda güvenli suya, sanitasyona ve temizliğe erişimi olmayan bir nüfusun yerinden edilmesine yol açan sellere neden olan tropikal Ana fırtınası (Ocak 2022) ve Gombe Siklonu (Mart 2022) bağlamında gerçekleşmektedir.

Vakaların açıklaması

3 Mart 2022'de Malavi Halk Sağlığı Bakanlığı, 2 Mart 2022'de Machinga ilçe hastanesinde bir kolera vakasının laboratuvar tarafından doğrulanmasının ardından DSÖ'ye bir kolera salgını yaşandığını bildirmiştir.

3 Mart ile 31 Ekim 2022 arasında, Malavi'deki 29 ilçeden 27'sinden 183 ölüm dahil toplam 6.056 vaka rapor edilmiştir (genel vaka ölüm oranı (CFR) %3.0) ve 31 Ekim itibariyle 23 ilçede aktif bulaşma devam etmektedir. Beş ilçe bildirilen vakaların %79'unu ve ölümlerin %68'ini oluşturmaktadır: Nkhata Körfezi (1128 vaka ve 31 ölüm), Nkhotakota (811 vaka ve 40 ölüm), Rumphi (783 vaka ve 13 ölüm), Karonga (683 vaka ve 14 ölüm) ve Blantyre (650 vaka 26 ölüm).

Salgın, Malavi'nin güney bölgesinden kaynaklanmış ve vakalar Nsanje ve Machinga ilçelerinde bildirilmiştir. Şu anda Malavi'de en çok etkilenen bölgeler ülkenin kuzey kesiminde bulunmaktadır. Salgından en çok etkilenen yaş grupları 21 ila 30 olup ve erkekler salgından orantısız olarak etkilenmektedir.

 

Şekil 1. 1 Ocak - 31 Ekim 2022 tarihleri arasında Malavi'de şüpheli ve doğrulanmış kolera vakalarının (n=6056) ve ölüm vakalarının (n=183) sayısı.

 

Şekil 2. 1 Ocak - 31 Ekim 2022 tarihleri arasında Malavi'de doğrulanmış ve şüpheli kolera vakalarının (n=6056) coğrafi dağılımı

 

Şekil 3. 1 Ocak - 31 Ekim 2022 tarihleri arasında Malavi'de doğrulanmış ve şüpheli kolera vakalarının (n=6056) yaş grubu ve cinsiyete göre dağılımı

Kolera’nın epidemiyolojisi

Kolera, kontamine su veya yiyeceklerde bulunan Vibrio cholerae bakterisinin yutulmasıyla oluşan akut bir enterik enfeksiyondur. Kolera bulaşması, temiz suya yetersiz erişim ve zayıf sanitasyon tesisleri ile yakından bağlantılıdır veya kontamine gıda maddelerinin tüketimiyle bağlantılı olabilir. V. cholerae maruz kalma sıklığına, maruz kalan nüfusa ve ortama bağlı olarak hızla yayılabilir. Kolera hem çocukları hem de yetişkinleri etkiler ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir.

Kuluçka süresi, kontamine yiyecek veya suyun alınmasından sonra 12 saat ile beş gün arasındadır. Kolera'nın kuluçka süresinin kısa olması nedeniyle salgınlar hızla gelişebilir.V. cholerae ile enfekte olan çoğu insanda herhangi bir semptom görülmez, ancak bakteriler enfeksiyondan 1-10 gün sonra dışkılarında bulunur ve çevreye geri saçılarak diğer insanları enfekte edebilir. Semptom geliştiren kişiler arasında çoğunluğu hafif veya orta derecede semptomlara sahipken, azınlıkta şiddetli dehidratasyon ile akut sulu ishal gelişir ve tedavi edilmezse saatler içinde ölüme yol açabilir. Kolera, tedavisi kolay bir hastalıktır. Çoğu insan, oral rehidrasyon solüsyonunun (ORS) hızlı uygulanmasıyla başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.İnsani bir krizin sonuçları – su ve sanitasyon sistemlerinin bozulması veya nüfusun temiz suya ve sanitasyona yetersiz erişimi olan aşırı kalabalık kamplara taşınması gibi – bakterilerin mevcut olması veya ortaya çıkması durumunda kolera bulaşma riskini artırabilir.

Kolera salgınlarını kontrol etmek ve ölümleri azaltmak için sürveyans, su, sanitasyon ve hijyen, sosyal seferberlik, tedavi ve oral kolera aşılarının bir kombinasyonunu içeren çok sektörlü bir yaklaşım esastır.

Halk sağlığı yanıtı

Acil yanıt faaliyetleri, Mart 2022'de salgının ilanından bu yana Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve diğer ortaklar tarafından yürütülmektedir.

Koordinasyon ve yanıt:

  • Salgını yönetmek için maliyetli bir ulusal kolera müdahale planı hazırlandı. DSÖ ve diğer ortaklar, planla uyumlu çeşitli faaliyetlerin uygulanmasını desteklemektedir.
  • Ulusal ve il düzeyinde acil durum operasyon merkezleri (EOC'ler), diğer sağlık sektörleri ve ortaklarla işbirliği içinde müdahaleyi koordine etmek için faaliyete geçirilmiştir.

 Sürveyans:

  • Etkilenen bölgelere ulusal hızlı müdahale ekipleri (RRT) konuşlandırılmıştır.
  • Etkilenen bölgelerde sürveyans ve vaka yönetimini güçlendirmek için acil servis personeli görevlendirilmiş olup ek personel işe alınmıştır.
  • Etkilenen tüm bölgelerdeki topluluklarda şüpheli kolera vakaları için aktif vaka araştırması devam etmektedir.

Sağlık Sisteminin Güçlendirilmesi:

  • Kolera kitleri ve oral rehidrasyon tuzu, IV Sıvıları, antibiyotikler, hızlı teşhis test kitleri, kişisel koruyucu ekipman, çadırlar ve kolera yatakları dahil olmak üzere diğer malzemeler DSÖ tarafından etkilenen bölgelerde sağlanmıştır.
  • Vaka yönetimi ve kolera laboratuvar teyidi malzemeleri, ek malzemeye ihtiyaç duyulmasına rağmen sağlık tesislerine ve ilçe laboratuvarlarına dağıtılmaktadır.
  • Tedavi yapılarının kurulması ve ekipman sağlanması yoluyla vaka yönetimi güçlendirilmiştir.
  • Etkilenen ilçelerde tedavi yapıları kurulmuş ve hızlı sevkleri kolaylaştırmak için özel tesisler devreye girmiştir.
  • Mozambik ve Zambiya'da sağlık yetkilileriyle sınır ötesi toplantılar yapılmaktadır.

Reaktif Aşı Kampanyaları:

  • Salgın yanıtının bir parçası olarak, 23-27 Mayıs 2022 tarihleri arasında sekiz ilde (Balaka, Blantyre, Chikwawa, Nsanje, Mangochi, Mulanje, Machinga, Phalombe) bir yaş ve üstü kişilerin hedeflendiği Oral Kolera Aşısı (OCV) reaktif aşı kampanyaları uygulanmıştır. Kümülatif kapsama %69'a ulaşılmış olup Blantyre bölgesinde kapsama %42 olarak gerçekleşmiştir.
  • Neno bölgesinde, Ağustos 2022'de her turda sırasıyla %84 ve %72 kapsama elde edilen iki kampanya uygulanmıştır.
  • Ülke, OCV aşıları için Aşı Temini konusunda Uluslararası Koordinasyon Grubuna (ICG) başvurmuş olup devam eden salgınların olduğu bölgelerde kullanılmak üzere 2,9 milyon doz almaya hak kazanmıştır. Reaktif bir kampanya için hazırlıklar başlatılmıştır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Kolera, yağmur mevsiminde meydana gelen mevsimsel salgınlarla Malavi'de endemiktir. İlk büyük salgın 1998'de meydana gelmiş olup rapor edilen 25.000 vaka ile güney bölgesinde yaygın olarak görülmüştür. Ülke, Ekim 2001'den Nisan 2002'ye kadar meydana gelen ve 29 ilçeden 26'sını, 33.546 vaka ve 968 ölüm vakasıyla (CFR % 3) en büyük salgını rapor etmiştir. 2019-2020 yıllarında toplam 26 vaka ve bir ölümle daha yeni bir salgın meydana gelmiştir.

2022'nin başından bu yana 27 ilçede kolera vakası bildirilmiştir. Salgın, salgının ülkenin kuzeyine yayıldığı ve vakalarda bir artışa neden olduğu Temmuz 2022'ye kadar siklonlardan etkilenen bölgeler de dahil olmak üzere, büyük ölçüde ülkenin güneyiyle sınırlı kalmıştır. Vaka sayısındaki bu artış, normal olarak Malavi'de kolera bulaşmasının düşük olduğu veya hiç olmadığı ülkenin kurak mevsiminde bildirilmektedir. Kasım ayında yaklaşan yağmur mevsimi, ülke çapında daha fazla hastalık yayılması tehdidi oluşturmaktadır.

Vaka sayısında ve uluslararası yayılmada daha fazla artış için devam eden bir risk vardır. Mevcut salgının ilk döneminde Mozambik'te sınırın ötesinde doğrulanmış vakalar rapor edilmiştir. Eylül ayı sonlarında, Mozambik'in Malavi sınırındaki (Malavi Gölü üzerinden) Lago bölgesinde bir kolera salgını görüldüğü ilan edilmiştir. Şu anda, Malavi'de en çok etkilenen bölgeler, bazıları Tanzanya ve Zambiya sınırında olan ülkenin kuzey kesiminde bulunmaktadır. Bölgede, komşu ülkeler ve ötesinde önemli sınır ötesi hareket vardır. Bu salgın sırasında kolera'nın sınır ötesi yayılmasının geçmişi göz önüne alındığında, DSÖ, hastalığın ulusal ve bölgesel düzeyde daha fazla yayılma riskinin çok yüksek olduğunu düşünmektedir.

DSÖ tavsiyesi

DSÖ, kolera vakalarının uygun ve zamanında vaka yönetimine erişimin iyileştirilmesini, güvenli içme suyuna ve sanitasyon altyapısına erişimin iyileştirilmesinin yanı sıra sağlık tesislerinde enfeksiyon, önleme ve kontrolün iyileştirilmesini önermektedir. Etkilenen topluluklarda önleyici hijyen uygulamalarının ve gıda güvenliğinin teşvik edilmesiyle birlikte bu önlemler, kolera kontrolünün en etkili yoludur. Hedeflenen halk sağlığı iletişimi mesajları, başarılı bir kampanya için kilit bir unsurdur.

OCV, kolera salgınlarını kontrol etmek ve kolera için yüksek risk altında olduğu bilinen hedeflenen alanlarda önleme için su ve sanitasyondaki iyileştirmelerle birlikte kullanılmalıdır.

DSÖ, Üye Devletlere, şüpheli vakaların erken tespiti ve yeterli tedaviyi sağlamak ve yayılmasını önlemek için, özellikle topluluk düzeyinde kolera sürveyansını güçlendirmelerini ve sürdürmelerini tavsiye etmektedir. Erken ve yeterli tedavi, hastanede yatan hastaların CFR'sini %1'in altına düşürür.

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Malavi'ye yönelik herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması önermemektedir. Bununla birlikte, salgın, önemli bir sınır ötesi hareketin olduğu sınır bölgelerinde gerçekleştiğinden, DSÖ, Malavi ve komşu ülkeleri, sınır ötesi herhangi bir yayılmanın hızla kontrol altına alınması için işbirliği ve düzenli bilgi paylaşımını sağlamaya teşvik etmektedir.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Kolera

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON419