UGANDA’DA SUDAN VİRÜSÜ’NÜN NEDEN OLDUĞU EBOLA HASTALIĞI (SUDV)

10 Kasım 2022 Perşembe

Salgının 20 Eylül'de ilan edildiği tarihten 7 Kasım'a kadar, Sudan ebola virüsünün (SUDV) neden olduğu Ebola hastalığından toplam 136 doğrulanmış vaka ve 53 doğrulanmış ölüm vakası (CFR %38.9) rapor edilmiş olup bu 28 Ekim 2022'de yayınlanan son Hastalık Salgını Haberleri-DON'dan bu yana sırasıyla %18 ve %66’lık bir artışı temsil etmektedir.

10 Kasım 2022

 Uganda’da Ebola Salgını: 20 Eylül ile 7 Kasım 2022 tarihleri arasında anahtar epidemiyolojik göstergeler

Doğrulanmış vaka sayısı

136

Olası vaka sayısı

21

Doğrulanmış ölüm vakası sayısı

53

İyileşen vakaların sayısı

62

Sağlık çalışanları arasında görülen vaka sayısı

18

Etkilenen ilçe (bölge) sayısı

8/147

Aktif takibi yapılan temaslı sayısı

1386

İlk vakanın doğrulanmasından bu yana geçen gün  sayısı

48

Salgının tanımı

Salgının 20 Eylül'de ilan edildiği tarihten 7 Kasım'a kadar, Sudan ebola virüsünün (SUDV) neden olduğu Ebola hastalığından toplam 136 doğrulanmış vaka ve 53 doğrulanmış ölüm vakası (CFR %38.9) rapor edilmiş olup bu 28 Ekim 2022'de yayınlanan son Hastalık Salgını Haberleri-DON'dan bu yana sırasıyla %18 ve %66’lık bir artışı temsil etmektedir.  Ayrıca, salgının başlangıcından bu yana 21 olası ölüm vakası da rapor edilmiş olup, son olası ölüm vakası 29 Eylül'de bildirilmiştir. 28 Ekim'den bu yana sağlık çalışanları arasında üç yeni vaka ve üç yeni ölüm  vakası rapor edilmiştir, bu işçiler arasında toplam 18 vaka ve yedi ölümle sonuçlanmıştır.

Son DON'dan bu yana, yeni etkilenen bir bölge rapor edilmiş olup (Masaka), bu da toplam sekiz bölgenin vaka bildirmesine yol açmıştır. En çok etkilenen bölge 63 (%46) doğrulanmış vaka ve 29 (%55) doğrulanmış ölüm vakasıyla Mubende olurken, onu 46 (%34) doğrulanmış vaka ve 19 (%36) doğrulanmış ölümle Kassanda izlemektedir. İki bölge, Bunyangabu ve Kagadi, 40 günden fazla bir süredir vaka bildirmemiştir.

7 Kasım itibariyle, yedi ilçede toplam 1.386 temaslı, %92 takip oranıyla halen gözetim altındadır. 31 Ekim ile başlayan haftada, günlük ortalama 1.586 temaslı takip edilmiş, günlük ortalama 1.896 temaslı takip edilen önceki haftaya (24 Ekim'de başlayan hafta) göre %16'lık bir düşüş görülmüştür. Geçtiğimiz hafta boyunca toplam 34 temaslıda semptom görülmüştür. Salgının başlangıcından bu yana 3.867 temaslı kaydedilmiş olup bunların 2.237'si (%68) 21 günlük takip süresini tamamlamıştır.

7 Kasım itibariyle, günlük ortalama 71 uyarı olmak üzere en az 2.835 uyarı alınmıştır. Alınan tüm uyarıların yaklaşık %94'ü (n=2671) 24 saat içinde araştırılmış olup bunların 1.120'si şüpheli vaka olarak doğrulanmıştır. 24 saat içinde incelenen uyarıların oranı istikrarlı bir şekilde artmaktadır ve 31 Ekim ile başlayan haftada, neredeyse tüm uyarılar (657/659) 24 saat içinde soruşturulmuş ve bunların %31'i (n=203) şüpheli vaka olarak doğrulanmıştır.

Salgının başlangıcından bu yana, 419'u 31 Ekim'de başlayan haftada olmak üzere toplam 2.139 numune (şüpheliler, tekrar numuneler, sürüntüler) toplanmıştır (377 numunenin toplandığı önceki haftaya göre +%11 artış ve test edilmiştir).

Şekil 1. 7 Kasım 2022 itibariyle, hastalığın başlangıç tarihine göre SUDV'nin neden olduğu Ebola hastalığı vakaları (doğrulanmış ve olası) ve ölüm vakaları (doğrulanmış).

Uganda Sağlık Bakanlığı ve DSÖ Durum Raporlarında rapor edilen veriler kullanılarak yeniden oluşturulan grafik.

 

Tablo 1. 7 Kasım itibariyle ilçelere göre SUDV'nin neden olduğu Ebola hastalığına bağlı Vaka (doğrulanmış ve olası) ve ölüm (doğrulanmış) sayısı.

Şekil 2. 7 Kasım 2022 itibariyle, SUDV'nin neden olduğu Ebola hastalığının doğrulanmış vaka ve ölümlerinin ilçelere göre haritası.

Halk sağlığı yanıtı

Uganda'da Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve ortaklar tarafından halk sağlığı yanıtı hakkında daha fazla bilgi için lütfen DSÖ Afrika Bölge Ofisi tarafından yayınlanan en son durum raporlarına bakınız: https://www.afro.who.int/countries/ yayınlar?ülke=879

Komşu ülkelerde hazırlık ve operasyonel hazırlık

Altı komşu ülkedeki Sağlık Bakanlığı (Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Ruanda, Güney Sudan ve Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti), ülke içi ve uluslararası ortaklar ve DSÖ, SUDV hazırlık eylemlerini desteklemektedir. Bunlar, SUDV için çok sektörlü koordinasyon mekanizmalarının etkinleştirilmesini; hızlı müdahale ekiplerinin tazeleme eğitimi; tazeleme laboratuvarı eğitimi; sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrolü; SUDV için gözetim sistemlerinin etkinleştirilmesi/güçlendirilmesi; topluluk katılımı ve risk iletişimi; diğer faaliyetlerin yanı sıra giriş noktalarında (PoE) taramalar ve vaka yönetimi kapasitelerinin değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi.

Ülkelerden, SUDV'nin topluluklarına girişini durdurmak için yüksek riskli ilçelerde/eyaletlerde operasyonel hazırlık faaliyetlerini alt ulusal düzeylere taşımaları istenmektedir. Gerçek hazırlık durumunun gerçek zamanlı izlenmesini kolaylaştırmak için Uganda'daki çok sayıda yüksek riskli bölgede ve Uganda'ya komşu altı ülkede hazırlık kapasitelerinin işlevselliğini ölçmek ve belgelemek için temel performans göstergelerini ölçmek için yeni bir çevrimiçi hazırlık değerlendirme aracı geliştirilmiştir

Ayrıca, bu altı ülkedeki dış paydaşlar, hazırlık durumunu ortaklaşa değerlendireceklerdir. Ortak Değerlendirme Görevleri (JAM), ulusal düzeyde ve ayrıca yüksek riskli alt ulusal düzeydeki ilçelerde/eyaletlerde hazırlık durumunu değerlendirecektir. JAM raporları, tüm sütunlarda ve risk altındaki tüm alt ulusal alanlarda hazırlık kapasitelerinin ayrıntılı bir resmini sağlayacaktır.

DSÖ risk değerlendirmesi

1 Kasım 2022'de DSÖ, bu olayın risk değerlendirmesini ulusal düzeyde yüksekten çok yükseğe ve bölgesel düzeyde düşükten yükseğe revize ederken, risk küresel düzeyde düşük kalmıştır.

Ulusal düzeyde değerlendirilen riskin çok yüksek olmasının altında; lisanslı tıbbi önlemlerin olmaması, SUDV salgınının geç tespiti ve birden çok bölgeye yayılması (dört milyondan fazla nüfusu ve birçok komşu ülkeye seyahat bağlantıları olan Kampala gibi büyük şehirler dahil), bazı yüksek riskli temaslıların ve semptomatik vakaların toplu taşıma kullanarak ilçeler arasında seyahat ettiğine dair bildirimler bulunan oldukça hareketli bir nüfusun olması, önemli vaka bulma çabalarına rağmen, bazı temaslıların gözden kaçmış olma olasılığı, etkilenen bölgelerde topluluk katılımı ile ilgili zorluklar bildirilmiş olması, birçok vaka çeşitli sağlık tesislerinde yetersiz enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) uygulamaları ile başvurmuş olması gibi çeşitli faktörler yatmaktadır.

Uganda, son yıllarda Ebola salgınlarına yanıt vermek için artan bir kapasite geliştirmiştir ve sağlam bir yanıt sağlamak için mevcut kaynaklarla seferber edilmiş ve organize edilmiş bir yerel kapasiteye sahiptir ancak ülke aynı anda şarbon, COVID-19, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi, Rift Vadisi Humması ve sarı hummanın salgınlarının yanı sıra hüküm süren gıda güvensizliği dahil olmak üzere birden fazla acil duruma yanıt verdiğinden, vaka sayısı artmaya devam ederse ve salgın diğer yoğun nüfuslu bölgelere yayılırsa sistem bunalıma girebilir.

Bölgesel düzeyde, ruhsatlı aşı ve terapötiklerin bulunmaması, komşu ülkeler içinde ve arasında kitlesel nüfus hareketlerinin yanı sıra hastalığın yayılma riskini daha da artıran çoklu acil durumlara yanıt veren zayıf sınır ötesi gözetim ve sağlık sistemleri nedeniyle risk yüksek olarak değerlendirilmiştir.

Risk, mevcut ve paylaşılan bilgilere dayalı olarak sürekli olarak değerlendirilecektir.

DSÖ tavsiyesi

Başarılı SUDV salgın kontrolü, klinik yönetim, toplum katılımı, sürveyans ve temaslı takibi ve laboratuvar kapasitesinin güçlendirilmesi dahil olmak üzere bir müdahale paketinin uygulanmasına dayanır.

IPC önlemlerinin sağlık hizmetlerinde uygulanması (örneğin, el hijyeni, sağlık çalışanlarının eğitimi, yeterli kişisel koruyucu ekipman (KKD) tedariki, atık yönetimi, çevre temizliği ve dezenfeksiyon vb.) için sürekli izleme ve denetim ile uygulanması, sağlık tesislerinin salgını artırma risklerini azaltmak için gereklidir. Güvenli ve onurlu cenaze törenlerinin sağlanmasını sağlamak, topluluk ortamlarında IPC'yi desteklemek (yeterli WASH tesisleri, el hijyeni kapasitesi ve güvenli atık yönetimi dahil) ve topluluk katılımı ve sosyal seferberlik, devam eden bulaşmayı önlemek ve azaltmak için çok önemlidir.

Vaka tespiti üzerine, destekleyici tedaviye erken başlanmasının SUDV kaynaklı ölümleri önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.

Giriş noktalarında aktif sürveyans oluşturmak, Uganda ve komşu ülkeler arasındaki yüksek sınır ötesi hareketlilik nedeniyle uluslararası yayılma riskini azaltmak için salgın yanıtının temel bir bileşenidir.

DSÖ, mevcut salgın için mevcut bilgilere dayanarak Uganda'ya seyahat ve/veya ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlamaya karşı tavsiyede bulunmaktadır.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Ebola

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON423