BİRDEN FAZLA ÜLKEDE GÖRÜLEN MAYMUN ÇİÇEK HASTALIĞI (MONKEYPOX) SALGINI

16 Kasım 2022 Çarşamba

7-13 Kasım 2022 haftasında, küresel olarak bildirilen maymun çiçeği vakalarının sayısı azalmaya devam etmiştir.

16 Kasım 2022'de yayınlanmış Dış Durum Raporu-10

DSÖ ulusal yetkilileri tarafından 13 Kasım 2022 tarihine ve saat 17:00’a (CEST) kadar alınan veriler

Risk Değerlendirmesi

Laboratuvarca doğrulanmış Vakalar

Ölüm Vakaları

Ülkeler/Bölgeler/Yönetim Bölgeleri

Küresel  Risk - Orta

79.411

50

110

DSÖ Bölgesel Risk

 Avrupa Bölgesi - Yüksek

 

 

 

Afrika Bölgesi, Amerika Bögesi, Doğu Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi - Orta

 

 

 

Batı Pasifik Bölgesi – Düşük

 

 

 

 

Önemli Olaylar

  • 7-13 Kasım 2022 haftasında, küresel olarak bildirilen maymun çiçeği vakalarının sayısı azalmaya devam etmiştir.
  • 7 Kasım ile başlayan haftada, Avrupa Bölgesi iki hafta üst üste vakalarda düşüşün ardından yeni vakalarda artış gözlemlemiştir.
  • 2 Kasım'da yayınlanan son durum raporundan bu yana 2.147 yeni vaka (toplam vakalarda %2,8 artış) ve 14 yeni ölüm bildirilmiştir.
  • Salgının başlangıcından bu yana, HIV durumu bilinen vakalar arasında yüksek bir HIV enfeksiyonu prevalansı (%50,7; 13 170/25 951) bildirilmiştir. Monkeypox ve HIV, cinsel temas yoluyla bulaşma gibi ortak davranışsal risk faktörlerini paylaşır. Durumları zaten bilinmiyorsa, maymun çiçeği enfeksiyonu olan herhangi bir kişinin HIV enfeksiyonu için test edilmesi düşünülmelidir.
  • Çiçek hastalığı için geliştirilen bir antiviral ajan olan Tecovirimat, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve Birleşik Krallık İlaç ve Sağlık Bakım Ürünleri Düzenleme Kurumu tarafından maymun çiçeği tedavisi için onaylanmıştır. DSÖ ve tekovirimat geliştiricisi SIGA Technologies, Inc., acil kullanım genişletilmiş erişim protokolü kapsamında maymun çiçeği tedavisi için 2.500 tekovirimat tedavi kürünün DSÖ'ye bağışlanması için bir anlaşma imzalamıştır. Bu düzenleme sayesinde tekovirimat tedavisine katılmakla ilgilendiğini ifade eden düşük ve orta gelirli ülkelere sunulacaktır.

Epidemiyolojik Güncelleme

Veri kaynağı: DSÖ birden fazla ülkede görülen Monkeypox Salgını – Küresel Eğilimler

1 Ocak - 13 Kasım 2022 tarihleri arasında, altı DSÖ Bölgesinin tamamında 110 ülke/bölge/yönetim bölgesinden (bundan böyle 'ülkeler'[i] olarak anılacaktır) DSÖ'ye laboratuvarca doğrulanmış kümülatif toplam 79.411 maymun çiçeği vakası ve 50 ölüm vakası  bildirilmiştir (Tablo 1). 2 Kasım 2022'de yayınlanan son baskıdan bu yana 2.147 yeni vaka (toplam vakalarda %2,8 artış) ve 14 yeni ölüm bildirilmiştir.

Son yedi gün içinde 18 ülke haftalık vaka sayısında artış bildirmiş olup en yüksek artış Brezilya'dan bildirilmiştir. Genel olarak, 63 ülke, buna son rapordan bu yana beş ülke de dahil , hastalığın maksimum kuluçka süresi olan 21 günden uzun süredir yeni vaka bildirmemiştir.

Küresel olarak bildirilen haftalık yeni vaka sayısı, 44. haftaya (31 Ekim - 06 Kasım) kıyasla 45. haftada (7 - 13 Kasım) (n = 1114 vaka) %17 azaldı (n = 1348 vaka), en büyük oransal düşüşle Amerika Bölgesinde gözlenmiştir (%-20). Art arda iki haftalık düşüşün ardından Avrupa Bölgesi, İspanya (n=41) ve İtalya'dan (n=17) bildirilen en yüksek sayıda yeni vaka ile yeni vakalarda artış gözlemlemiştir. 31 Ekim'den 13 Kasım'a kadar, Amerika Birleşik Devletleri (n=5), Brezilya (n=4), Meksika (n=4) ve Ekvador'dan tamamı Amerika Bölgesi'nde olmak üzere toplam 14 ölüm vakası bildirilmiştir. (n=1). Genel olarak, Amerika Bölgesi en yüksek ölüm vakası sayısını bildiren bölge olmuştur (30/50; %60).

13 Kasım itibarıyla, küresel olarak en yüksek kümülatif vaka sayısını bildiren on ülke Amerika Birleşik Devletleri (n = 28 683), Brezilya (n = 9606), İspanya (n = 7377), Fransa (n = 4102), Birleşik Krallık (n = 3703), Almanya (n = 3670), Kolombiya (n = 3630), Peru (n = 3299), Meksika (n = 3007) ve Kanada (n = 1444) olmuştur. Söz konusu ülkelerin tamamaı küresel olarak bildirilen vakaların %86,3'ünü oluşturmaktadır.

 

Tablo 1. 1 Ocak 2022 – 13 Kasım 2022 tarihleri arasında saat 17:00’a (CEST) DSÖ Bölgelerince DSÖ'ye bildirilen kümülatif doğrulanmış maymun çiçeği hastalığı vakalarının ve ölüm vakalarının sayısı

DSÖ Bölgesi

Toplam Doğrulanmış Vakalar

Toplam Ölüm Vakaları

Geçen Haftaki Vakalar

Vakalardaki 7 günlük değişimin yüzdesi (%)

Afrika

982

14

24

%0

Amerika

52.679

30

1.007

- %20

Doğu Akdeniz

72

1

0

%0

Avrupa

25.431

4

83

%63

Güneydoğu Asya

31

1

0

- %100

Batı Pasifik

216

1

0

- %100

Toplam

79.411

36

1.114

-%17

 

Şekil 1. 1 Ocak 2022’den 13 Kasım 2022 saat 17:00’a (CEST) kadar bölgelere göre haftalık toplanan doğrulanmış maymun çiçeği vakalarının epidemiyolojik eğrisi

*Bu rakam, Pazar günleri sona eren tamamlanmış epidemiyolojik haftalar için toplu haftalık verileri göstermektedir. Mevcut haftaya ilişkin veriler bir sonraki durum raporunda sunulacaktır.

Diğer önemli epidemiyolojik bulgular:

  • Salgın, esas olarak genç erkekleri etkilemeye devam ediyor, mevcut verilere sahip vakaların %96,9'u (44 631/46 067), yaş ortalamaları 34 (çeyrekler arası aralık: 29-41 yaş) olan erkeklerdir; Yaş verileri mevcut olan vakaların %1,2'si (n=560) 0-17 yaş arasındadır ve bunların 149'u (%0,3) 0-4 yaş arasındadır. Bu oran bölgeler arasında farklılık göstermektedir ve 0-17 yaş arası vakaların en büyük oranı Amerika Bölgesi'nden rapor edilmektedir (412/560; %74).
  • Bildirilen cinsel yönelimli vakaların %86,2'si (23 215/26 923) erkeklerle cinsel ilişkiye giren gey, biseksüel ve diğer erkekler olarak tanımlanmıştır. Bildirilen tüm bulaşma türleri arasında, cinsel aktiviteler sırasında cilt ve mukozal temas yoluyla bulaşma en sık rapor edilen yol olup ve bildirilen tüm bulaşma olaylarının 13.549'unu (%71.3) oluşturmuştur. Maymun çiçeği vakalarının demografik yapısının farklı olduğu Afrika bölgesindeki ülkeler için bulaşma yollarını anlamak için daha fazla araştırma yapılmasına izin verilmiştir.
  • Vakaların olası maruz kalma ortamlarının bildirdiği tüm ortamlar arasında bildirilen 5962'den 3237'sini (%54,3) içeren ve en yaygın yol olarak rapor edilen cinsel temasın olduğu parti ortamlarıdır.

 

Klinik sunum/semptomlar:

Mevcut salgındaki vakaların çoğu az veya daha az şiddetli semptomlarla ortaya çıkmış olsa da hamile kadınlar, çocuklar veya bağışıklığı baskılanmış kişiler ciddi hastalık riski altında olabilir. Küresel olarak, hakkında bilgi bulunan vakaların yaklaşık %7'si (2.933/37 850), maymun çiçeği nedeniyle hastaneye kaldırılmıştır, yaklaşık %17'si izolasyon amaçlıdır.

Kümülatif 32.886 vaka (%41, 32.886/79 411) en az bir semptom bildirmiştir. Vakaların %85,5'inde (28.108/32 886) vücudun herhangi bir yerinde döküntü, %59,8'inde (19 658/ 32 886) vücutta yaygın döküntü ve %58,1'inde ateş bildirilmiştir ( 19 100/ 32 886) (Şekil 2). Semptomoloji için gerçek paydaları belirlemek, genel bir olumsuz raporlama eksikliği ve raporlama sistemleri arasında farklılık gösterebilen semptom tanımları nedeniyle zordur.

Şekil 2. 13 Kasım 2022 itibarıyla küresel olarak maymun çiçeği vakaları tarafından bildirilen semptomların sıklığı (n=32 886)

 

* Payda olarak kullanılan en az iki benzersiz semptomun bildirildiği bir ülkeden en az bir semptomu bildirilen 32.886 vaka.

Şekil 3. 1 Ocak – 13 Kasım 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle resmi kamu kaynaklarından DSÖ'ye bildirilen veya DSÖ tarafından tanımlanan doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakalarının coğrafi dağılımı

Güncellemeler ve DSÖ Tavsiyeleri

DSÖ, kapsamlı vaka bulma, temaslı takibi, laboratuvar araştırması, destekli izolasyon, klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin uygulanması, risk iletişimi ve toplum katılımı ve aşılama faaliyetleri hakkında teşvik etmek ve tavsiyelerde bulunmak için antiviral terapötiklere erişimin yanı sıra devam eden epidemiyolojik ve karşı önlem araştırmalarını desteklemek üzerer salgını yakından izlemeye, salgına yanıt vermeye ve Üye Devletler ve ortaklarla uluslararası koordinasyonu ve bilgi paylaşımını desteklemeye devam etmektedir.

Acil Durum Komitesi

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) (UST) Acil Durum Komitesi'nin birden fazla ülkede görülen maymun çiçeği salgınına ilişkin üçüncü toplantısı 20 Ekim 2022 Perşembe günü yapılmıştır. Komite toplu olarak DSÖ Genel Direktörüne çok ülkeli maymun çiçeği salgınının UST'nin 1. Maddesi tarafından sağlanan PHEIC tanımında yer alan kriterlerine uyduğunu ve  devam ettiğini bildirmiştir.

Toplantının ardından, DSÖ Genel Direktörü geçici tavsiyeleri Üye Devletleri içie alacak şekilde genişletmiş ve topluluk ortamlarında hazırlık ve yanıtın sağlanması ve araştırma yoluyla bilgi eksikliklerinin ele alınmasının desteklenmesi hakkında ve aşağıdaki gibi iki yeni tavsiye eklemiştir.

Tavsiye 2.c.xii. Hastaneler, hapishaneler, göçmen işçi konutları veya ülke içinde yerinden edilmiş kişiler veya mülteciler için tesisler dahil olmak üzere nüfus yoğunluğunun yüksek olabileceği diğer durumlar dahil olmak üzere toplu ortamlarda kapsamlı risk değerlendirmeleri yapın, hazırlanın ve herhangi bir maymun çiçeği vakasına veya salgınına hızla müdahale edin.

 

Tavsiye 2.e.iv. Hastalık bulaşması ve hastalığın doğal seyri, hasta başı testleri, numune türleri genelinde viral kinetikler ve hayvan teşhisi dahil olmak üzere teşhis ve yenilikçi teknolojiler; davranışsal içgörü araştırması ve müdahalelerin etkililiği üzerine çalışmalar; sağlık çalışanları için maruz kalma riski ve maruz kalma öncesi ve sonrası yönetimi; Sosyo-ekonomik ve davranışsal risk faktörleri ve atık suda çevresel sürveyans endikasyonları dahil olmak üzere insan-hayvan çevre arayüzünde maymun çiçeğinin zoonotik bulaşmasına ilişkin araştırmalar dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere maymun çiçeği ile ilgili çalışma alanlarında veri toplamayı ve öncelikli araştırmaları teşvik edin, destekleyin ve kolaylaştırın.

Klinik yönetim ve terapötikler

Çiçek hastalığı için geliştirilmiş bir antiviral ajan olan Tecovirimat, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve Birleşik Krallık İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA) tarafından maymun çiçeği, sığır çiçeği, çiçek hastalığı ve vaccinia virüsünden kaynaklanan komplikasyonların tedavisi için onaylanmıştır. DSÖ ve tekovirimat üreticisi SIGA Technologies, Inc., genişletilmiş bir erişim protokolü kapsamında maymun çiçeği için tekovirimatın acil kullanımı için bir bağış anlaşmasına varmıştır. Bu düzenleme aracılığıyla tekovirimat, tedaviden faydalanmak isteyen düşük ve orta gelirli ülkelere sunulacaktır.

Maymun çiçeği için aşılar ve bağışıklama hakkında DSÖ geçici kılavuzu, DSÖ Bağışıklama Uzmanları Stratejik Danışma Grubu (SAGE) tarafından onaylanan ve 16 Kasım 2022'de yayınlanan kanıtların sistematik olarak gözden geçirilmesinin ardından güncellenmiştir. Temel önerilerin bir özeti aşağıda listelenmiştir.

  • Şu anda değerlendirilen riskler ve faydalara dayanarak ve aşı arzından bağımsız olarak, şu anda maymun çiçeği için toplu aşılama gerekli değildir ve önerilmemektedir.
  • Maymun çiçek hastalığının insandan insana yayılması, sürveyans, erken vaka bulma, teşhis ve bakım, izolasyon ve temaslı takibi ve temaslıların kendi kendilerini izlemeleri dahil olmak üzere halk sağlığı önlemleriyle kontrol edilebilir.
  • Yanıt yönetiminde aşılama, birincil halk sağlığı müdahalelerini tamamlamak için ek bir önlem olarak düşünülmelidir.
  • Çiçek hastalığı veya maymun çiçeği aşıları ile bağışıklama ile ilgili tüm kararlar, ortak klinik karar verme yoluyla alınmalıdır. Bireysel düzeyde aşılama, diğer koruyucu önlemlerin yerini almamalıdır.
  • Maruz kalma riski yüksek olan kişiler için birincil koruyucu (maruz kalma öncesi) aşılama (PPV) önerilir. Mevcut çok ülkeli salgında maruz kalma riski en yüksek olan kişiler, eşcinsel, biseksüel veya birden fazla cinsel partnerle erkeklerle (MSM) seks yapan diğer erkeklerdir. Risk altındaki diğer kişiler arasında  birden fazla geçici cinsel partneri olan bireyler; seks işçileri; tekrar tekrar maruz kalma riski taşıyan sağlık çalışanları, ortopoksvirüslerle çalışan laboratuvar personeli; maymun çiçeği için teşhis testi yapan klinik laboratuvar ve sağlık personeli ve salgın müdahale ekibi üyeleri yer alabilir.
  • Maruz kalma riski düzeyi gruplar arasında farklılık gösterebilir ve aşı arzının sınırlı olması durumunda ülkelerde önceliklendirme için kullanılabilir.
  • İdeal olarak ilk maruziyetten sonraki dört gün içinde (ve semptomların yokluğunda 14 güne kadar) vakaların temaslıları için temas sonrası önleyici aşılama (PEPV) önerilir.
  • Sınırlı aşı tedariği durumunda, maymun çiçeği vakalarının yakın temasları olan ve çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi görenler veya kötü kontrol edilen HIV ile yaşayanlar dahil bağışıklığı baskılanmış kişiler gibi ciddi hastalık geliştirme riski taşıyan kişilere aşı için öncelik verilmelidir. vaka bazında riskler ve faydalar analiz edildikten sonra aşının alınması.

Risk altındaki popülasyonlar (çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklığı baskılanmış kişiler) için aşı ve aşılama seçimine ilişkin ek tavsiyeler, yayınlanan Aşılar ve maymun çiçeği için bağışıklama: Geçici kılavuzda mevcuttur.

 

Sudan’da One Heatlh (Tek Sağlık)

22 Eylül 2022'de Sudan'da Federal Sağlık Bakanlığı (FMoH), Federal Hayvan Kaynakları Bakanlığı ve Çevre ve Doğal Kaynaklar Yüksek Kurulu Bakanları tarafından yeni bir Tek Sağlık platformu resmen onaylanmıştır. Onaylanmasından bu yana, DSÖ ve FMoH, hayvan sektörü, çevre, Eyalet Sağlık Bakanlıkları ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Saha Epidemiyolojisi Eğitim Programı ve Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarıyla bulaşma dinamiklerini daha iyi anlamak ve bulguları insan, hayvan ve çevre arayüzünde bir nirengi oluşturmak için birçok ortak Tek Sağlık Maymun Çiçeği Salgın Yanıt Misyonlarını yönetmiştir.

Sudan'ın beş eyaletinde yürütülen ve doğrulanmış maymun çiçeği vakaları bildiren bu ortak Tek Sağlık misyonları sırasında, 7 Ağustos 2022 ile 2 Ekim 2022 tarihleri arasında yedi bölgeden toplam 39 hayvan örneği toplanmıştır. Toplanan bu hayvan örneklerinin %49'u (n= 16) en fazla vaka bildiren (154 şüpheli ve 3 doğrulanmış) Gedaref Eyaletindeki iki mülteci kampından toplanmıştır ve bunu %23 (n=9) Batı Darfur Eyaletinden izlemiştir; Kuzey Darfur Eyaletinden %18 (n=7); Kassala Eyaletinden %15 (n=6) ve Hartum Eyaletinden %3 (n=1). Toplam 39 örnek içerisinde en yüksek örnek oranı koyunlardan (8; %21) ve sıçanlardan (8; %21) toplanmıştır, bunu keçiler (7; %18) izlemiştir; eşekler (6; %15), inekler (4; %10), köpekler (2; %5), maymunlar (2; %5) ve birer (%3) örnek at ve yaban domuzu derisinden toplanmıştır. Sudan, Hartum'daki Ulusal Halk Sağlığı Laboratuarı'nda PCR ile tüm numunelerde maymun çiçeği virüsü için yapılan testler negatif sonuçlanmıştır.

Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı

UST Acil Durum Komitesi'nin maymun çiçeği salgınıyla ilgili 3. toplantısının ardından;

- tüm Taraf Devletlere

  • samimi karşılaşmaların gerçekleştiği ortamlarda ve mekanlarda odaklanmış risk iletişimi ve topluluk desteği çabaları olmalıdır (örneğin, ECE'ye odaklanan toplantılar, tesis içinde seks mekanları). Bu, kişisel koruyucu önlemleri ve risk azaltıcı davranışları teşvik etmek için toplum liderliğindeki kuruluşlarla, büyük ve küçük ölçekli etkinliklerin düzenleyicileriyle ve ayrıca tesis içi seks mekanlarının sahipleri ve yöneticileriyle ilişki kurmayı ve bunları desteklemeyi kapsar.

-- İlk kaynağa bakılmaksızın bir veya daha fazla maymun çiçeği vakası olan veya maruz kalma riski yüksek olan kilit nüfus grupları ve topluluklar da dahil olmak üzere insandan insana bulaşma yaşayan Taraf Devletlere,

  • Maymun çiçeği virüsü bulaşması, başkalarına bulaşma riskini azaltacak eylemler ve salgından etkilenen topluluklarda klinik sunum hakkında farkındalık yaratarak topluluklarla ilişki kurmak ve toplulukları korumak. Bu bağlamlar değişebilir ve maruz kalma riski taşıyan kişiler için birincil koruyucu aşılamaya adil erişimin desteklenmesi ve diğer bilinçli risk azaltma önlemlerinin benimsenmesi de dahil olmak üzere önleme önlemlerinin alınması ve uygun şekilde kullanılması değişebilir. Farklı bağlamlarda, bu önlemler, semptomatikken başkalarıyla ten tene temasın veya diğer yakın temas biçimlerinin sınırlandırılmasını, tesis içi seks ortamları olan etkinlikler de dahil olmak üzere ilgili yerlerde cinsel eş sayısının azaltılmasını teşvik etmeyi ve maruz kalma riski yüksek olan küçük veya büyük toplulukların toplanmaları sırasında ve bunlarla bağlantılı olarak kişisel koruyucu önlemlerin ve uygulamaların kullanımı.
  • kişisel koruyucu önlemleri ve davranışları teşvik etmek ve tüm aşıların rolü ve cinsel partner sayısının azaltılması dahil olmak üzere önleyici tedbirlerle ilgili kişisel tercihlere ilişkin risk iletişimi ve etkinlik mekanlarının ve tesislerinin düzenli temizliği dahil olmak üzere enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü için gerekli bilgiler sağlanmalıdır.
  • etkilenen toplulukların temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, seçilmiş yetkililer ve sivil toplum ve davranış bilimcileri ile ilişki kuran sağlık yetkilileri ve etkinlik organizatörleri, herhangi bir bireyin veya nüfus grubunun damgalanmasını önlemek ve toplantılarla ilgili olarak uygun müdahalelerin yerine getirilmesini desteklemek için yaklaşımlar ve stratejiler konusunda tavsiyelerde bulunur.

Toplantılar

Maymun çiçeği için yaygın maruz kalma ortamları, partiler, gurur etkinlikleri, geçit törenleri, festivaller, spor etkinlikleri, konserler gibi belirli toplantıları ve Maymun çiçeğinin yayılması için daha yüksek risk oluşturan ten tene teması içeren faaliyetleri kapsayabilen insanların bir araya geldiği diğer yolları kapsar. Bazı toplantılar, erkeklerle seks yapan erkekler (MSM) ve buna bağlı kamusal ve özel yan olaylar gibi daha yüksek risk altındaki popülasyonlara odaklanabilir, bu da yakın cinsel karşılaşmalar ve ardından vakaların artması yoluyla maruz kalma olasılıklarının artmasına yardımcı olur.

DSÖ, etkinliklerin iptal edilmesini önermez; toplantıları planlamak, değiştirmek veya ertelemek için karar vermeyi bilgilendirmek için riske dayalı bir yaklaşım, söz konusu olayın bağlamına göre uyarlanmalı ve maymun çiçeği de dahil olmak üzere tüm tehlikeleri dikkate almalıdır.

Katar'da yapılacak FIFA 2022 Dünya Kupası için risk iletişimini ve topluluk katılımını destekleyen faaliyetler devam etmektedir:

  • Planlama ve koordinasyon: Ulusal paydaşlarla kriz iletişim planının gözden geçirilmesinin desteklenmesi.
  • Sosyal dinleme: FIFA Dünya Kupası sırasında halk sağlığı içgörülerini ve duygularını raporlamak ve toplamak için haftalık sosyal dinleme yapılmaktadır. Dinleme sınıflandırması, beklenen potansiyel sağlık risklerine dayalı olarak oluşturulmuştur.
  • Halkla iletişim: Maymun çiçeği de dahil olmak üzere farklı sağlık konularıyla ilgili sağlık mesajlarının hazırlanması ve gözden geçirilmesinde sağlanan teknik destek.

 

Bölgesel Güncellemeler

Monkeypox Durum Güncellemesi: DSÖ Avrupa Bölgesi

13 Kasım 2022 itibariyle, DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki 45 ülke ve bölgeden dördü ölüm dahil olmak üzere toplam 25.431 doğrulanmış maymun çiçeği vakası bildirilmiştir. 7 Kasım ile başlayan haftada Avrupa Bölgesi'nde iki hafta üst üste vakalarda yaşanan düşüşün ardından yeni vakalarda artış gözlemlenmiştir. 14 Kasım 2022 itibarıyla Bölge, küresel vakaların %32'sini oluşturmaktadır. Avrupa Bölgesindeki kümülatif vakaların yaklaşık %75'i dört ülkeden rapor edilmiştir: İspanya (n=7377), Fransa (n=4102), Birleşik Krallık (n=3703) ve Almanya (n=3670). En olası bulaşma şekline ilişkin bilgilerin mevcut olduğu yerlerde, EURO bölgesindeki vakaların %94'ü cinsel temas bildirmektedir.

Sıralama yoluyla, 477'nin, daha önce Batı Afrika sınıfı olarak bilinen (çoğunluğu IIb sınıfıydı) II. Sınıfa ait olduğu doğrulanmıştır.

Bilinen en eski vakanın örnek tarihi 07 Mart 2022'dir ve kalıntı örneğin retrospektif olarak test edilmesiyle tanımlanmıştır. Semptomların en erken başlangıç tarihi 17 Nisan 2022 olarak bildirilmiştir. Vakaların çoğu 31 ila 40 yaşları arasındaki (9939/25 211 - %39) erkeklarden oluşmaktadır (24 781/25 195 - %98). Bilinen cinsel yönelimi olan 10.933 erkek vakanın %96'sı kendini erkeklerle seks yapan erkek olarak tanımlamıştır. HIV durumu bilinen vakaların %38'i (3842/10 206) HIV pozitif olduğu görülmüştür. Vakaların çoğunda döküntü (15 021/15 729 - %96) ve ateş, yorgunluk, kas ağrısı, titreme veya baş ağrısı (10 661/15 729 - %68) gibi sistemik semptomlar görülmüştür. Hastaneye yatırılan 757 vaka (%6) olup bunların 255'i klinik bakıma ihtiyaç duymuştur. Altı vaka yoğun bakım ünitesine kabul edilmiş ve dört maymun çiçeği vakasının öldüğü bildirilmiştir. Çocuklar arasında 82 vaka bildirilmiştir (52'si 15-17 yaş arasındadır).

Bugüne kadar, DSÖ ve ECDC'ye beş mesleki maruziyet vakası bildirilmiştir. Dört mesleki maruziyet vakasında, sağlık çalışanları önerilen kişisel koruyucu ekipmanı giymekte olup  numune alırken vücut sıvısına maruz kalmışlardır. Beşinci vaka kişisel koruyucu ekipman giymemiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölgesinde maymun çiçeği hastalığına DSÖ yanıtı

DSÖ, ülkelerin aşağıdaki şekilde maymun çiçeği bulaşmasını kontrol altına almak ve durdurmak için etkili yanıt planları oluşturmasını sağlamak için teknik işbirliği ve çok sektörlü koordinasyon sağlamaktadır:

  • Laboratuvar: DSÖ, moleküler teşhis için laboratuvar malzemeleri ve reaktiflerinin tedarikini ve dağıtımını desteklemektedir.  DSÖ, salgın başladıktan kısa bir süre sonra gerçekleştirilen bir ihtiyaç değerlendirmesinin sonuçlarına dayanarak, ya teşhis kapasiteleri olmadığı ya da salgına yeterli yanıtı sağlamak için malzemeye ihtiyaç duydukları için Avrupa'da 18 ülke ve bölgeyi (Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Bosna Hersek, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Makedonya Cumhuriyeti, Moldova, Sırbistan, Tacikistan, Türkmenistan, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan ve Kosova* -- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı Kararı uyarınca) öncelikli desteklenecek ülkeler olarak belirlemiştir. DSÖ daha sonra 1,2 milyon ABD Doları değerinde malzeme tedarik edip teslim edebilmiş ve bu ülkelerin ve bölgelerin maymun çiçeği ile başa çıkmak için sağlık sistemlerinin güçlendirilmesine yardımcı olmuştur. Alman biyoteknoloji şirketi TIB MolBiol ile yapılan işbirliği sayesinde, şu anda 57.000 PCR testi dağıtılmış olup bu, öncelikli ülke/bölgelerin her birinde maymun çiçeği için 5000'e kadar örneğin test edilmesini sağlayacaktır. Bu tahlillerin doğru kullanımı, hem yerinde hem de uzaktan verilecek yeni bir eğitim programıyla desteklenecektir. Laboratuvar bilgi sistemleri, talep eden ülkelerde DSÖ'nün desteğiyle maymun çiçek virüsü teşhisini kapsayacak şekilde uyarlanmaktadır.
  • Sürveyans: DSÖ ve ECDC, DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki tüm ülkelerden ve bölgelerden maymun çiçeği sürveyansını kolaylaştırmak için Avrupa Sürveyans Sistemi (TESSy) aracılığıyla ulusal vaka bazlı raporlamayı hayata geçirmiştir. Bölgede gelişen durumun raporlanmasını kolaylaştırmak için DSÖ ve ECDC tarafından ortaklaşa bir sürveyans bülteni de geliştirilmiş ve üretilmiştir. DSÖ, paydaşlarla işbirliği içinde, maymun çiçeği vakalarının ve temaslılarının kapsamlı bir halk sağlığı araştırmasına rehberlik etmesi için yerel bağlama uyarlanabilen standart bir protokol tasarlamıştır. Eylül ayında, DSÖ ve ECDC, Eurosurveillance'ta epidemiyolojik durumu açıklayan hakemli bir makale yayınlamıştır: 7 Mart - 23 Ağustos 2022 tarihleri arasında DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki 41 ülkede çok ülkeli büyük bir maymun çiçeği salgını. DSÖ ve ECDC, son trendler, klinik sunum ve yönetim, yüksek riskli veya hassas popülasyonlar, temaslı takibi ve aşılama hakkında bilgi paylaşımı için bir platform sağlamak üzere Üye Devletler için ortaklaşa düzenli web seminerlerine ev sahipliği yapmıştır.
  • 9-10 Kasım 2022'de DSÖ, daha iyi koordinasyon ve planlama yoluyla hazırlık, teyakkuz ve yanıt eylemlerini iyileştirerek maymun çiçeği salgınlarını yönetmek için yerel halk sağlığı kapasitesi oluşturmak amacıyla maymun çiçeği salgın yönetimi, kontrolü ve ortadan kaldırılmasına ilişkin bir Alt Bölgesel eğitim çalıştayı düzenlemiştir.
  • Risk iletişimi ve topluluk katılımı: Ulusal makamları ve etkinlik organizatörlerini kitlesel ve büyük toplanma etkinliklerinin planlanması ve koordinasyonunda desteklemek için bir DSÖ Avrupa Bölge Ofisi/ECDC Monkeypox Kaynak araç seti geliştirilmiş ve yayınlamıştır.
  • Damgalanmayı azaltmak için Kuruluşlar ve Sivil Toplumlarla İlişkiler: DSÖ, toplulukları MXP müdahalesine anlamlı bir şekilde dahil etmek için topluluklarla bir dizi resmi olmayan web semineri düzenlemiştir. İlki 2 Haziran 2022'de gerçekleşmiş olup risk altındaki kuruluşlarla çalışan 30'un üzerinde kuruluş ve sivil toplum kuruluşu davet edilmiştir. Tartışılan noktalar arasında risk altındaki grupların damgalanmasından ve hedef alınmasından kaçınma ve belirli bir ülkedeki genel durumu dikkate almak için gereken yaklaşımlar yer almıştır. Etkinlik organizatörleri için bir iletişim araç seti geliştirmek üzere resmi olmayan bir çalışma grubu toplanmıştır.
  • Bilgi paylaşımı: 27 Temmuz 2022'de etkinlik organizatörleri ve toplulukların Risk İletişimi ve topluluk Katılımı konusunda Portekiz'den bir araya getirilen ve paylaşılan en iyi uygulamalar hakkında ikinci bir web semineri. Web seminerine Portekiz, Slovenya, Karadağ, Azerbaycan'daki Sağlık Bakanlığı temsilcileri, İtalya, Fransa, Birleşik Krallık ve daha birçok ülkede erkek sağlığı konusunda aktif olan sivil toplum kuruluşları ve Pride etkinlik düzenleyicilerinin bölgesel ağları dahil olmak üzere 70'in üzerinde kişi katılmıştır. Karadağ, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Çek Cumhuriyeti'ndeki toplulukların katılımını sağlamak için bir dizi web semineri düzenlenmiştir. Web semineri serisi, yaygın olarak bulunan davranışsal içgörü çalışmalarının yokluğunda, salgın sırasında topluluk içgörülerini toplamak için yararlı bir yol olmuştur.
  • Risk iletişimi ve topluluk katılımı yayınları:
    • Avrupa'daki maymun çiçeği salgını sırasında Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı hakkında geçici tavsiye, 2022. Bu belge, Avrupa'daki mevcut maymun çiçeği salgını bağlamında RCCE üzerinde çalışan sağlık yetkilileri için hazırlanmıştır. Salgının epidemiyolojisi ve bağlamı, önerilen önleyici tedbirler ve insanların algıları ve davranışları temelinde risklerin iletişimine ve nüfus gruplarının katılımına yönelik yaklaşımlar hakkında tavsiyeler sağlar.(DSÖ ve ECDC)
    • Avrupa'daki maymun çiçeği salgını sırasında risk iletişimi ve toplum katılımı yaklaşımları, 2022. Bu belge, Avrupa'daki mevcut maymun çiçeği salgını bağlamında RCCE müdahalelerini tasarlayan sağlık yetkililerine yöneliktir. (DSÖ ve ECDC)
  • Halk sağlığı müdahaleleri: DSÖ, Üye Devletlerde maymun çiçeği vakalarının ve temaslıların yönetimini izlemektedir. 15 Kasım 2022 itibariyle, doğrulanmış MPX vakaları olan tüm ülkeler vakaların evde izole edilmesini (41 MS), hareketin kısıtlanmasını (1 MS) veya özel bir tesiste/hastanede izole edilmesini (1) zorunlu kılmaktadır. Son zamanlarda, birkaç Üye Devlet, belirli kriterlerin karşılanması durumunda izolasyon gerekliliklerini gevşetmektedir (örneğin, semptomsuz üç gün ve kalan lezyonlar giysilerle kapatılabilir). DSÖ tavsiyeleri doğrultusunda, 17 üye ülke maymun çiçeği temaslılarının karantinaya alınmasını önermemektedir. Yirmi bir üye ülke, hareketi veya başkalarıyla yakın teması (örneğin cinsel temas veya belirli hassas gruplarla temas) sınırlamak için temas kurulmasını önermektedir. Dört Üye Ülke, yüksek riskli temasların maruz kaldıktan sonra 21 gün boyunca karantinaya alınmasını  ve bir Üye Ülke, tüm temasların karantinaya alınmasını zorunlu kılmaktadır.
  • Klinik yönetim ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrol: Avrupa İlaç Ajansı, AB/AEA ülkeleri için lisanslı antiviral (Tecovirimat). DSÖ, Üye Devletlere, bir DSÖ stoğu (sınırlı sayıda ve yalnızca bağış amaçlı) aracılığıyla Tecovirimat tedavi kurslarına nasıl erişileceği konusunda destek sağlamaktadır. Ayrıca, tüm AB üye devletleri ve yedi ek katılımcı ülke (Bosna Hersek, İzlanda, Karadağ, Kuzey Makedonya, Norveç, Sırbistan ve Türkiye), Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları Genel Müdürlüğü (DG) tarafından sağlanan Tecovirimat'ı talep edebilir. ECHO)- RescEU aracılığıyla Sağlık Acil Durumuna Hazırlık ve Müdahale Otoritesi.
  • Aşılama: DSÖ, Bölgede maymun çiçeği aşısını erken benimseyenlerin deneyimlerinden öğrenilen derslere dayanarak geliştirilen, DSÖ Avrupa Bölgesinde maymun çiçeğine karşı aşılama hakkında bir politika özeti yayınlamıştır. Politika kılavuzuna ilişkin hususları ana hatlarıyla belirtmenin yanı sıra, politika notu aynı zamanda maymun çiçeği aşıları ve aşılama konusundaki bilgi boşluklarını da vurgular. Üye Devletlerin maymun çiçeği aşısı talebi ve yüksek riskli nüfus grupları tarafından kabulü konusunda strateji oluşturma ihtiyacını göz önünde bulunduran DSÖ, Bölgede maymun çiçeği aşılamasının davranışla ilgili yönleriyle bağlantılı zorlukları ele alacak mekanizmaları özetleyen bir değerlendirmeler belgesi yayınlamıştır. Maymun çiçeği aşısının DSÖ Avrupa Bölgesinde mevcudiyeti hala yüksek gelirli ülkelerle sınırlıdır ve DSÖ, çeşitli ilgili Üye Devletler ve Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, USAID, Sağlık Acil Duruma Hazırlık ve Müdahale (HERA) gibi ortak kuruluşlarla yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Maymun çiçeği aşısı dozlarının Bölgedeki diğer Üye Devletlerle bağışlanması/paylaştırılması için Avrupa Birliği'nden. DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki Üye Devletler tarafından paylaşılan verilere göre, 55 Üye Devlet ve bölgeden1 36'sının ulusal bir maymun çiçeği aşılama politikası vardır; Bunlardan 24'ü yüksek maruz kalma riski taşıyan bireyler ve gruplar için temas öncesi profilaksi önermektedir. 14 Kasım 2022 itibarıyla 26 ülkede toplam 461.942 doz alınmış ve bugüne kadar 22 Üye Devlette 372.824 doz uygulanmıştır.

 

Monkeypox durum güncellemesi: DSÖ Güney Doğu Asya Bölgesi

13 Kasım 2022 itibariyle, Güney Doğu Asya Bölgesi'ndeki dört ülkeden laboratuvarca doğrulanmış toplam 31 maymun çiçeği vakası (1 ölüm dahil) bildirilmiştir. En yüksek vaka sayısı Hindistan'dan bildirilmekte olup bunu Tayland (n=12), Sri Lanka (n=1) ve Endonezya (n=1) izlemektedir. Sri Lanka, 4 Kasım'da ilk maymun çiçeği vakasını bildirmiş ve Bölgede maymun çiçeği vakası bildiren dördüncü ülke olmuştur. Bilgileri mevcut olan maymun çiçeği vakalarının (n=31) özellikleri Tablo 2'de özetlenmiştir. Bilgileri mevcut olan 31 doğrulanmış vakayla ilgili olarak:

  • Vakaların %61'ini (n=19) erkekler ve %39'unu kadınlar oluşturuyor; bu da, verilerin mevcut olduğu vakaların %96,9'unun erkek olduğu küresel duruma kıyasla Bölge'de erkeklerin oranının çok daha düşük olduğunu göstermektedir.
  • Vakaların yaklaşık %90'ı 18-39 yaş arasındadır (n=28) (yaş ortalaması 27)
  • On üç vaka importe edilmiştir (7'si BAE'den, 3'ü Katar'dan, 1'i Umman'dan, 1'i Fransa'dan ve 1'i Almanya'dan) ve 16'sı muhtemelen yerel olarak edinilmiştir. İki vakanın seyahat geçmişi bilinmemektedir.
  • Erkeklerin %58'i (19'dan 11'i) yakın zamanda bir uluslararası seyahat öyküsüne sahipken, kadınların yalnızca %17'si (12'den 2'si) bu tür bir öyküyü bildirmiştir; yerel olarak enfeksiyon.
  • Dört vaka, cinsel yönelimlerini erkeklerle seks yapan erkekler (MSM) olarak bildirmiştir; 14'ü yönelimi heteroseksüel olarak bildirmiş olup kalan 13 vakanın eğilimi bilinmemektedir. ECE'nin oranı, bilinen verilere sahip vakaların %86,4'ünün kendilerini erkeklerle seks yapan erkekler olarak tanımladığı küresel epidemiyolojiye kıyasla Bölge'de çok daha düşüktür.
  • HIV durumu iki vakada pozitif, 11 vakada negatif ve geri kalan 18 vakada bilinmemektedir.

DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesinde, 13 Kasım 2022 itibarıyla en az 16 maymun çiçeği virüsü dizisi GISAID'e sunulmuştur. Bölgede GISAID'e sunulan bu diziler arasında, Clade IIb A baskın olmuştur ve Clade IIb B ve alt soylarının baskın olduğu küresel eğilimden farklı bir model göstermektedir. [1]

Tablo 2. 14 Temmuz – 13 Kasım 2022 tarihleri arasında Güneydoğu Asya Bölgesinde bildirilen doğrulanmış maymun çiçeği vakalarının özellikleri

Kaynak: İlgili ülkeler tarafından paylaşılan vaka raporlama formları [1] https://gisaid.org/hmpxv-variants-dashboard/

DSÖ, 28 Mayıs 2022'de DSÖ Güney-Doğu Asya Bölgesinde maymun çiçeği hastalığına hazırlık durumunu geliştirmeye yönelik bir ara teknik özet ve öncelikli eylemler yayınlamış olup 7 Temmuz 2022'de güncellenmiştir. DSÖ ayrıca, Haziran ayı başlarında tüm ülkelerin hızlı bir hazırlık değerlendirmesini gerçekleştirerek, ülkelerin hazırlık planlamalarına yönelik  ve bölgedeki DSÖ işbirliğine yönelik bilgilendirme yapmıştır.

Sürveyans: DSÖ, UST aracılığıyla ülkeler tarafından maymun çiçeği vakalarının rapor edilmesini kolaylaştırmaktadır. 13 Kasım itibarıyla ülkeler, bildirilen 31 vakanın 20'si için vaka bildirim formu aracılığıyla bilgi paylaşmıştır. Haziran başındaki ülke hazırlık değerlendirmesine göre, değerlendirme anketine yanıt veren sekiz ülkenin tümü, bir maymun çiçeği vaka tanımı oluşturduklarını, yardım hattı numaraları da dahil olmak üzere olaya dayalı sürveyansa ve toplama, raporlama ve vaka bazlı bilgileri analiz  edecek bir sisteme sahip olduklarını rapor etmiştir.

Laboratuvar: DSÖ, üye ülkeleri maymun çiçeğiyle ilgili olarak laboratuvar teşhis kapasiteleri geliştirmeleri için desteklemiştir. Buna, maymun çiçeği laboratuvar testlerine ilişkin bölgesel kılavuzun yayılmasını ve PCR testi ve sıralaması için Hindistan ve Tayland'da bölgesel sevk laboratuvarlarının kurulması da dahildir. Tüm Üye Devletler artık maymun çiçeğini tespit etme kapasitesine ve onaylanmış testlere sahiptir. Merkezi testler, ülkelerin çoğunda ulusal kamu laboratuvarları aracılığıyla sunulmaktadır. DSÖ, Avustralya'daki Victorian Infectious Disease Reference Library ve Hindistan'daki Pune Ulusal Viroloji Enstitüsü'nün yardımıyla laboratuvar reaktifleri ve pozitif kontrol malzemeleri tedarik etmek için destek sağlamaktadır.

Klinik yönetim: DSÖ, klinik yönetim hakkında teknik bir web semineri düzenledi ve ikinci web seminerinin 14 Kasım'da başlayan hafta içinde yapılması planlanıyor. DSÖ, maymun çiçeği için DSÖ'nün izlenen kayıt dışı ve deneysel müdahalelerin acil durum kullanımı (MEURI) protokolünün uygulanmasına ilişkin anlaşmaya tabi olarak Üye Devletler için terapötikleri kullanıma sunmuştur. DSÖ, ülkelerin tekovirimat bağışına erişimle ilgili olarak  ülkelerin sözkonusu bağışla ilgilendiklerini beyan etmeleri konusunda kolaylık sağlamıştır.

RCCE: Maymun çiçeği ile ilgili risk iletişimi ve toplum katılımına (RCCE) yönelik yaklaşımları yönlendirmek ve tartışmak üzere hükümetteki mevkidaşlarının katılımıyla bir bilgilendirme oturumu düzenlenmiştir. Monkeypox, Mayıs ayı sonundan bu yana SEARO'nun rutin dijital dinleme, veri toplama ve analiz mekanizmalarına dahil edilmiş olup artık ülkelerle haftalık olarak paylaşılmaktadır. Kilit mesajlar ve materyaller geliştirilmiş ve DSÖ ülke ofisleri ve hükümetler için kullanıma sunulmuştur.

Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar

Stratejik Planlama ve Küresel Destek

 

Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi ve Genel Müdürün Geçici Tavsiyeleri

Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi ve Genel Direktörün Geçici Tavsiyeleri

 

DSÖ Geçici Rehberlik ve Halk Sağlığı Tavsiyesi

  • WHO Surveillance, case investigation and contact tracing for Monkeypox: Interim guidance, 25 August 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Surveillance-2022.3
  • WHO Vaccines and immunization for monkeypox: Interim guidance, 24 August 2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/361894/WHO-MPX-Immunization-2022.2-eng.pdf
  • WHO Global clinical data platform for monkey case report form (CRF), 21 July 2022, https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical_CRF-2022.3
  • Public health advice for gatherings during the current monkeypox outbreak, 28 June 2022: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Gatherings-2022.
  • Clinical management and infection prevention and control for monkeypox: Interim rapid response guidance, 10 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-and-IPC-2022.1
  • Emergency use of unproven clinical interventions outside clinical trials: ethical considerations: https://www.who.int/publications-detail-redirect/9789240041745
  • WHO Technical brief (interim) and priority actions: enhancing readiness for monkeypox in WHO South-East Asia Region, 7 July 2022. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/searo/whe/monkeypox/searo-mpx-tbrief22.pdf

Veri yönetimi

 

Risk iletişimi ve topluluk katılımı

  • Public health advice for sex workers on monkeypox 30 September 2022. https://www.who.int/publications/m/item/public-health-advice-for-sex-workers-on-monkeypox
  • Risk communication and community engagement public health advice on understanding, preventing and addressing stigma and discrimination related to monkey pox 1 September 2022. https://www.who.int/publications/m/item/communications-and-community-engagement-interim-guidance-on-usinginclusive-language-in-understanding--preventing-and-addressing-stigma-and-discrimination-related-to-monkeypox
  • Monkeypox Q&A, 31 August 2022. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/monkeypox
  • Monkeypox: public health advice for gay, bisexual and other men who have sex with men, 18 July 2022. https://www.who.int/publications/m/item/monkeypox-public-health-advice-for-men-who-have-sex-with-men
  • Risk communication and community engagement (RCCE) for monkeypox outbreaks: Interim guidance, 24 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-RCCE-2022.1
  • Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. 14 June 2022. https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--on-summerevents-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
  •  Interim advice on Risk Communication and Community Engagement during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. Joint report by WHO Regional office for Europe/ECDC, 2 June 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/539046/ECDC-WHO-interim-advice-RCCE-Monkeypox-2-06- 2022-eng.pdf
  • WHO Monkeypox outbreak: update and advice for health workers, 26 May 2022. https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/risk-comms-updates/update_monkeypox-.pdf?sfvrsn=99baeb03_1
  • Risk communication and community engagement. Public health advice on the recent outbreak of monkeypox in the WHO European Region, 24 May 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/538537/public-health-advicemonkeypox-eng.pdf

 

EPI - WIN Web Seminerleri ve Güncellemeler

Mevcut maymun çiçeği salgınıyla ilgili önceki EPI-WIN Web Seminerlerinin kayıtları:

EPI-WIN Güncellemeleri

  • Update 79: Monkeypox outbreak update: Situation - transmission – countermeasures
  • Update 78: Monkeypox and mass gatherings
  • Update 77: Monkeypox outbreak, update and advice for health workers

Laboratuvar ve teşhis

  • Monkeypox: experts give virus variants new names, 12 August 2022. https://www.who.int/news/item/12-08-2022- monkeypox—experts-give-virus-variants-new-names
  • WHO Laboratory testing for the monkeypox virus: Interim guidance, 23 May 2022. https://apps.who.int/iris/handle/10665/354488
  • WHO Guidance on regulations for the transport of infectious substances 2021-2023, 25 February 2021. https://www.who.int/publications/i/item/9789240019720
  • Genomic epidemiology of monkeypox virus. https://nextstrain.org/monkeypox?c=country

 

Hastalık Salgın Haberleri ve durum raporları

  • Monkeypox outbreak 2022: https://www.who.int/emergencies/situations/monkeypox-oubreak-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #8- 19 October 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--8---19- october-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #7- 5 October 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--7---5- october-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #6- 21 September 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--6---21- september-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #5- 7 September 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--5---7- september-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #4- 24 August https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--4---24- august-2022
  • Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #3 - 10 August 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--3---10- august-2022
  • WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #2 – 25 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--2---25- july-2022
  • WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #1 - 6 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--1---6- july-2022
  • WHO disease outbreak news: Monkeypox, all items related to multi-country outbreak: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/2022-e000121
  • WHO disease outbreak news: Monkeypox, all previous items including endemic countries and traveler-associated outbreaks: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/monkeypox

 

Eğitim ve öğretim

  • WHO monkeypox outbreak toolbox, June 2022. https://www.who.int/emergencies/outbreak-toolkit/disease-outbreaktoolboxes/monkeypox-outbreak-toolbox
  • WHO factsheet on monkeypox, 19 May 2022. http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
  • Health topics – Monkeypox: https://www.who.int/health-topics/monkeypox
  • Open WHO. Online training module. Monkeypox: Introduction. 2020 English: https://openwho.org/courses/monkeypox-introduction Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-introduction
  • Open WHO. Extended training. Monkeypox epidemiology, preparedness and response. 2021. English: https://openwho.org/courses/monkeypox-intermediate; Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-intermediaire

 

Diğer kaynaklar

  • WHO AFRO Weekly Bulletin on Outbreaks and Other Emergencies, all previous items: https://www.afro.who.int/healthtopics/disease-outbreaks/outbreaks-and-other-emergencies-updates
  • WHO 5 moments for hand hygiene. https://www.who.int/campaigns/world-hand-hygiene-day
  • WHO One Health. https://www.who.int/health-topics/one-health
  • World Organisation for Animal Health, founded as OIE: Monkeypox. https://www.woah.org/en/disease/monkeypox/
  • Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox surveillance bulletin Situation reports (who.int)
  • Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox Resource toolkit to support national authorities and event organizers in their planning and coordination of mass and large gathering events. https://www.who.int/europe/tools-and-toolkits/monkeypox-resource-toolkit-for-planning-and-coordination-ofmass-and-large-gathering-events/
  • WHO. Monkeypox & mass gatherings. Recommendations for mass gatherings during a monkeypox outbreak. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/epi-win/update78_monkeypox-massgatherings.pdf?sfvrsn=dfc9ee5a_1&download=true
  • WHO European Region Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022 https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--onsummer-events-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
  • Weekly epidemiological record (WER) no.11, 16 March 2018, Emergence of monkeypox in West Africa and Central Africa 1970-2017. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260497/WER9311.pdf;jsessionid=7AB72F28D04CFE6CE24996192FC4 78FF?sequence=1 Jezek Z., Fenner F.: Human Monkeypox. Monogr Virol. Basel, Karger, 1988, vol 17, pp 1-5. doi: 10.1159/isbn.978-3-318-04039-5
  • Clinical management and infection prevention and control for monkeypox: Interim rapid response guidance, 10 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-and-IPC-2022.1
  • Monkeypox in the Region of the Americas - Risk assessment. https://www.paho.org/en/documents/monkeypox-regionamericas-risk-assessment
  • WOAH Risk Guidance on Reducing Spillback of Monkeypox Virus from Humans to Wildlife, Pet Animals and other Animals
  • WOAH Website and FAQs on Monkeypox in animals

 

Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı veri ekleme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluğu ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken olarak eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasında değişken gecikmeler ile sunulan sayıları etkilemektedir.

[i]'Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilir. Kullanılan tanımlamalar ve bu materyallerin sunumu, DSÖ'nün herhangi bir ülke, bölge veya yönetim bölgesinin veya yetkili makamlarının yasal statüsüne veya hudut veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin herhangi bir görüşünün ifadesi anlamına gelmez.

 

Ek 2: 1 Ocak 2022 ve 13 Kasım 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle DSÖ Bölgelerince ve ülkeler tarafından doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakaları

*21 günden uzun süredir vaka bildirilmeyen ülkeler

Bölge

Ülke

Doğrulanmış Vakalar

Ölüm Vakaları

 

Afrika

Benin*

3

0

Kamerun

16

2

Orta Afrika Cumhuriyeti

12

0

Kongo*

5

0

Demokratik Kongo Cumhuriyeti*

206

0

Gana

107

4

Liberya*

3

0

Mozambik*

1

1

Nijerya

624

7

Güney Afrika*

5

0

Amerika

Arjantin

746

0

Aruba*

3

0

Bahama*

2

0

Barbados*

1

0

Bermuda*

1

0

Bolivya

247

0

Brezilya

9606

12

Kanada

1444

0

Şili

1208

0

Kolombiya

3630

0

Kosta Rika

16

0

Küba

8

1

Curaçao*

3

0

Dominik Cumhuriyeti*

52

0

Ekvador

311

2

El Salvador

17

0

Guadelope*

1

0

Guatemala

111

0

Guyana*

2

0

Honduras

10

0

Jamaika

16

0

Martinik*

1

0

Meksika

3007

0

Panama*

21

0

Paraguay

7

0

Peru

3299

0

Portoriko

201

0

San Martin*

1

0

ABD

28.683

11

Uruguay

14

0

Venezüella*

10

1

Doğu Akdeniz

 

Bahreyn*

1

0

Mısır*

1

0

İran*

1

0

Ürdün*

1

0

Lübnan

18

0

Fas*

3

0

Katar*

5

0

Suudi Arabistan*

8

0

Sudan*

18

1

Birleşik Arap Emirlikleri*

16

0

Avrupa

Andorra*

4

0

Avusturya

325

0

Belçika*

785

1

Bosna Hersek*

9

0

Bulgaristan*

6

0

Hırvatistan*

29

0

GKRC + KKTC *

5

0

Çekya*

70

1

Danimarka*

191

0

Estonya*

11

0

Finlandiya

42

0

Fransa

4102

0

Gürcistan*

2

0

Almanya

3670

0

Cebelitarık*

6

0

Yunanistan

85

0

Grönland*

2

0

Macaristan

80

0

İzlanda*

16

0

İrlanda

210

0

İsrail

262

0

İtalya

915

0

Litvanya*

6

0

Letonya*

5

0

Lüksemburg*

56

0

Malta*

33

0

Monako*

3

0

Karadağ*

2

0

Hollanda

1240

0

Norveç

93

0

Polonya

212

0

Portekiz

948

0

Moldova*

2

0

Romanya

45

0

Rusya Federasyonu*

2

0

San Marino*

1

0

Sırbistan*

40

0

Slovakya*

14

0

Slovenya*

47

0

İspanya

7377

2

İsveç

212

0

İsviçre

546

0

Birleşik Krallık

3703

0

 

Türkiye*

12

0

 

Ukrayna*

5

0

Güney

doğu

Asya Bölgesi

Hindistan*

17

1

Endonezya*

1

0

Srilanka

1

0

Tayland

12

0

Batı Pasifik

Avustralya

141

0

Çin *

6

0

Guam*

1

0

Japonya*

7

0

Yeni Kaledonya*

1

0

Yeni Zelanda

33

0

Filipinler*

4

0

Güney Kore*

2

0

Singapur*

19

0

 

Vietnam*

1

0

Toplam

110 Ülke / Bölge / Yönetim Bölgesi

79.411

50

 

Etiketler:
Mpox

Kaynak: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--10---16-november-2022