Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

11 Aralık 2022 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, yeni haftalık vaka sayısı 5-11 Aralık 2022 tarihleri arasında bir önceki haftaya kıyasla bildirilen 3,3 milyon yeni vakayla (Şekil 1, Tablo 1) sabit kalmıştır (+%2). Haftalık yeni ölümlerin sayısı, bildirilen 9700'den fazla yeni ölümle bir önceki haftaya göre %10'un üzerinde artmıştır. 11 Aralık 2022 itibariyle, dünya çapında 645 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,6 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen haftalık vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin beşinde azalmış veya sabit kalmıştır: Amerika Bölgesi’nde (+%27) artarken Afrika Bölgesi (%-73), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-33), Avrupa Bölgesi (- %11), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-2) ve Batı Pasifik Bölgesi’nde (%+3) azalmış ya da sabit kalmıştır. Yeni bildirilen haftalık ölüm vakalarının sayısı üç DSÖ bölgesinde artmıştır: ölüm vakası sayıları üç DSÖ bölgesi olan Avrupa Bölgesi (%-17), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-10) ve Batı Pasifik Bölgesi’nde (%+5) azalırken Afrika Bölgesi (+%975; kısmen Güney Afrika'dan toplu raporlama nedeniyle), Amerika Bölgesi (+%37) ve Doğu Akdeniz Bölgesi’nde  (+81 %) artmıştır.

Şekil 1: 11 Aralık 2022 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ülke düzeyinde, en yüksek yeni haftalık vaka sayıları Japonya (849 371 yeni vaka; +%13), Amerika Birleşik Devletleri (448 634 yeni vaka; +%50), Güney Kore (420 392 yeni vaka; +%13), Fransa (366.699 yeni vaka; -%5) ve Brezilya’dan (194.170 yeni vaka; +%3) bildirilmiştir. En yüksek yeni haftalık ölüm vakası sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2934 yeni ölüm; +%62), Japonya (1358 yeni ölüm; +%28), Brezilya (603 yeni ölüm; -%5), Fransa (478 yeni ölüm; +%4) ve İtalya’dan (475 yeni ölüm; -%29) rapor edilmiştir. Bildirilen COVID-19 vakalarındaki mevcut eğilimler, birkaç ülke COVID-19 test stratejilerini aşamalı olarak değiştirdiğinden, daha az sayıda testin yapılmasına ve sonuç olarak daha az vaka tespit edilmesine neden olduğundan, dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır. Bazı ülkelerde yürütülen COVID-19 yaygınlık araştırmaları, bildirilen COVID-19 vakalarının sayısının, popülasyondaki gerçek enfeksiyon sayısının olduğundan az olduğunu ortaya koymuştur. (1–4)

Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, rapor edilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 11 Aralık 2022 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısında yedi gün öncesine göre yüzdelik değişim. Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden alınan düzenlemelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

** Ek 1,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

*** Afrika Bölgesi'ndeki ölüm sayısındaki artış, kısmen Güney Afrika'dan gelen toplu raporlamadan kaynaklanmaktadır.

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  5-11 Aralık 2022 tarihleri arasında, son yedi gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarında önceki yedi güne göre değişimin yüzdesi*

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

Şekil 3. 5-11 Aralık 2022  tarihleri arasında, son yedi gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarında önceki yedi güne göre değişimin yüzdesi*

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Endişe Verici SARS-CoV-2 varyantları ve takip altında olan Omicron alt varyantları

VOC'lerin coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 24 Ekim - 20 Kasım 2022 tarihleri arasında GISAID aracılığıyla 204.995 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. Bunların arasında 204.042 dizi, küresel olarak rapor edilen dizinin %99,5'ini temsil eden Omicron endişe verici varyantı (VOC) olmuştur.

BA.5 alt soyları, epidemiyolojik 46. hafta (14 - 20 Kasım 2022) itibarıyla %73,7'lik bir yaygınlıkla baskın soy olmaya devam etmektedir ve bunu %10,4'lük bir yaygınlıkla BA.2 alt soyları izlemektedir. BA.4 soyundan gelen soyların yaygınlığı azalmış olup aynı raporlama döneminde dizilerin %2,0'sini oluşturmuştur. XBB ve soyundan gelen soylar, yükselen bir trend olan %3,9'u oluşturmaktadır. Atanmamış diziler (Omicron alt varyantları olduğu varsayılan), 46. haftada GISAID'e gönderilen dizilerin %9,9'unu oluşturur.

Omicron soyundan gelen varyantların evrimi, genetik çeşitlilik göstermeye devam etmektedir ve 540'tan fazla soy ve 61'den fazla rekombinantla sonuçlanmıştır.

Bununla birlikte, bu soydan gelen alt soyların yalnızca bazılarının yaygınlığı artmaya devam ederken, diğerleri yalnızca birkaç dizi tespitinde kalmaktadır. Daha alakalı varyant soyları arasında, yakınsak evrim olarak adlandırılan genetik bir model olan belirli ikameler birikmektedir.

Beş Omicron alt varyantı, ilgili genetik varyasyon, yaygınlıktaki artış ve/veya birden fazla ülkede vaka insidansı üzerinde gözlenen ve devam eden etki nedeniyle izlenmektedir. (5) 46. hafta itibarıyla, izleme altındaki bu beş havuzlanmış Omicron alt değişkeni, önceki BA.5 soyundan gelen alt soyların yerini almıştır ve küresel düzeyde yaygınlığın %63,5'ini oluşturmaktadır. Bu alt varyantların yer değiştirme paterni, spesifik mutasyonların, muhtemelen immün kaçış özellikleriyle, büyüme avantajındaki potansiyel rolüne işaret etmektedir (Şekil 5).

• BA.2.75*, S:D339H, S:G446S, S:N460K ikamelerini ve S:Q493R evirtim özelliklerini taşır. Spike proteininde ilgili ek mutasyonlara sahip iki dikkate değer BA.2.75 varyantı BA.2.75.2 varyantı  (BA.2.75 + S:R346T, S:F486S ve S:D1199) ve CH.1.1  (BA.2.75 + S: R346T, S:K444T, S:L452R ve S:F486S) varyantıdır. BA.2.75 ilk olarak 31 Aralık 2021'de tanımlanmış olup Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki birkaç ülkede yayılmaya başlamıştır. Ortaya çıkışından bu yana BA.2.75, 85 ülkeden rapor edilmiştir. En yüksek BA.2.75'in prevelensını bildiren beş ülke Tayland (%53,8), Avustralya (%25,1), Malezya (%22,5), Çin (%18,8) ve Yeni Zelanda'dır (%16,3). BA.2.75*, Hindistan ve Bangladeş'te hızla baskın hale gelmiş olup daha sonra bildirilen vaka insidansında önemli bir artış belirtisi olmaksızın XBB*  söz konusu varyantın yerini almıştır. Mevcut kanıtlara göre BA.2.75*, yaygınlaştığı ülkelerdeki diğer Omicron varyantlarına kıyasla önemli ölçüde farklı bir fenotip göstermemiştir. 
• S:R346X, S:K444X, S:V445X, S:N450X ve/veya S:N460X mutasyonlarından biri veya birkaçına sahip BA.5 izlenmektedir çünkü bu mutasyonların virüsle ilgili olarak önemli bir işlevsel fonksiyona sahip olduğundan şüphelenilmektedir veya söz konusu mutasyonlarla ilişkilidir (örneğin, nötralizasyona karşı direnç, artan bulaşabilirlik). Bu varyant sınıfı hızla artmış ve 119 ülkede tespit edilmiş olup %15,0'lik bir küresel yaygınlığa tekabül etmektedir. En yüksek BA.5 yaygınlığını bildiren beş ülke Güney Afrika (%75,4), Kosta Rika (%70,9), Peru (%53,5), Meksika (%49,8) ve Brezilya'dır (%42,4).
• BQ.1*, S:K444T ve S:N460K ek ikameleri olan bir BA.5 alt soydur. En yüksek prevalansa sahip BQ.1 alt soy, BQ.1.1'dir ve ek S:R346T mutasyonunu taşımaktadır. BQ.1* en hızlı büyüyen varyantlardan biridir ve 46. hafta itibarıyla %33,9 yaygınlık oranıyla 90 ülkeye yayılmıştır. BQ.1* varyantlarının yaygınlığının en yüksek olduğunu bildiren beş ülke Ekvador (%65,5), Portekiz (%56,7), İspanya (%54,1), Fransa (%48,7) ve Kolombiya’dır (%46,8).
• XBB*, ilk olarak 13 Ağustos 2022'de bildirilen BA.2.10.1 ve BA.2.75 alt soyunun bir rekombinantıdır. Bu rekombinanttaki ilgili mutasyonlar şunlardır: S:G339H, S:R346T, S:L368I, S:V445P, S:G446S , S:N460K, S:F486S ve S:F490S. 46. hafta itibariyle, XBB* küresel yaygınlığı %3,8'dir ve 70 ülkede tespit edilmiştir. XBB* yaygınlığının en yüksek olduğu beş ülke Hindistan (%62,5), Dominik Cumhuriyeti (%48,2), Singapur (%47,3), Malezya (%40,9) ve Endonezya'dır (%29,3).
• BA.2.30.2, S:K444R, S:N450D, S:L452M, S:N460K ve S:E484R mutasyonlarını taşır. 46. hafta itibarıyla BA.2.30.2'nin küresel yaygınlığı %0,3'tür. En yüksek prevalansa sahip ülkeler İzlanda (%4), Slovenya (%2), Avustralya (%1,1), Kolombiya (%0,9) ve Güney Kore'dir (%0,6).

Yukarıda sunulduğu gibi, izleme altındaki Omicron alt varyantları birkaç ilgili mutasyonu paylaşmakta olup farklı coğrafi yayılma modelleri göstermektedir. BA.2.75 ve XBB, esas olarak Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik bölgelerindeki ülkelerde ortaya çıkmış ve yaygınlığı artmıştır. Her iki varyantın da yaygınlığı yavaş yavaş artmaktadır ancak mevcut veriler yeni enfeksiyonlardaki artışla tutarlı bir ilişki olduğunu göstermemektedir. BA.2.75 ve XBB'nin birlikte sirkülasyonu birden fazla ülkede gerçekleşmaktadır. BQ.1 ve BA.5+5 mutasyonları ortaya çıkmış, yaygınlığı artmış ve birçok ülkeye hızla yayılmıştır.

Bu yeni Omicron soyundan gelen varyant serisinin artan bağışıklık kaçış kapasitesinin yeni enfeksiyon dalgalarını yönlendirmek için yeterli olup olmadığı, bölgesel bağışıklık ortamına, önceki Omicron dalgalarının boyutuna ve zamanlamasına ve COVID-19 aşılama kapsamına bağlı gibi görünmaktadır. Daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulsa da, mevcut veriler BA.2.75, BA.5 + 5 mutasyonları, BQ.1 ve XBB için hastalık şiddetinde önemli farklılıklar olduğunu öne sürmemektedir.

Şekil 4. 24 Ekim - 20 Kasım 2022 tarihleri arasında izlenen seçili Omicron alt varyantlarının varlığı ve oranı

Şekil 5. Tablo A ve B: 1 Haziran - 12 Aralık 2022 arasındaki SARS CoV-2 dizilerinin sayısı ve yüzdesi

Şekil 5 Tablo A, Haziran 2022'den bu yana dolaşımdaki tüm varyantların sayısını ve Tablo  B'nin yüzdesini göstermektedir. Omicron kardeş soyları ve ek izleme altındaki Omicron VOC soyundan gelen ek soylar gösterilmektedir. BA.1.X, BA.2.X, BA.3.X, BA.4.X ve BA.5.X  ayrı ayrı gösterilen izleme altındaki Omicron alt varyantları dışında havuzlanmış alt soylar hariç tüm BA.1, BA.2, BA.3, BA.4 ve BA.5'i içermektedir.  Atanmamış kategorisi, bir PANGO soy adı için bekleyen soyları içerirken Diğer kategorisi, atanmış ancak göstergede listelenmeyen soyları içerir.  Kaynak: 1 Haziran - 12 Aralık 2022 arası GISAID'den alınan SARS-CoV-2 dizisi verileri ve meta verileri.

Tablo 2. Örnek toplama tarihine göre 24 Ekim - 20 Kasım 2022 arasındaki SARS-CoV-2 dizilerinin göreli oranları

Tablo 2, vurgulanan soyları bildiren ülke sayısını, bildirilen toplam dizi sayısını ve soyların son dört haftadaki yaygınlığını göstermektedir. BA.1.X, BA.2.X, BA.3.X, BA.4.X ve BA.5.X, tüm BA.1, BA.2, BA.3, BA.4 ve BA.5 havuzlanmış soylarını içermektedir. Atanmamış kategorisi, bir PANGO soy adı için bekleyen soyları içerirken, Diğer kategorisi, göstergede listelenenler dışındaki soyları içermektedir. Veri kaynağı: 12 Aralık 2022'de alınan GISAID'den sekanslar ve meta veriler. Oranlar yüzde olarak gösterilmiştir.

Omicron varyantına karşı birincil serilerin aşı etkinliği (VE) ve destekleyici aşılama Omicron'a karşı COVID-19 aşılarının etkinliğini gösteren Forest grafikleri View-hub.org'da mevcuttur ve düzenli olarak güncellenmektedir (son güncelleme 8 Aralık 2022). Tüm veriler, COVID-19 aşısı etkinlik çalışmalarının (burada açıklanan yöntemler) devam eden sistematik incelemesinin bir parçası olarak toplanmaktadır. Aşağıdaki grafikler mevcuttur:

• Mevcut verilerle birlikte tüm aşılar için birincil seri ve rapel doz aşı etkinliği;

• İlgili çeşitli alt popülasyonlar için aşı etkinliği;

• İkinci bir rapel dozun mutlak ve nispi aşı etkinliği (nispi VE'nin yorumlanması hakkında daha fazla bilgi için, 29 Haziran Haftalık Epidemiyolojik Güncellemedeki nispi aşı etkinliğine özel odaklanılan bölüme bakınız);

• Verileri mevcut olan aşılar için zaman içinde aşı etkinliğinin süresi.

Nötralize edici antikor çalışmaları, yeni ve gelişmekte olan endişe verici varyantlarına ve bunların alt varyantlarına karşı aşı performansına ilişkin erken bilgiler sağlayabilir. COVID-19 aşılarının çeşitli Omicron alt varyantlarını nötralize etme kapasitesi hakkında daha fazla bilgi için lütfen Omicron BA.1, BA.2, BA.3 ve BA.4/BA.5'e aşılama sonrası nötralizasyon tepkilerinin yakın tarihli bir sistematik incelemesine bakınız. Ek olarak, nötralizasyon çalışmalarının canlı bir sistematik incelemesinin sonuçları VIEW-hub.org'da düzenli olarak güncellenmektedir (son güncelleme 1 Aralık 2022).

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants
• TAG-VE statement on Omicron sublineages BQ.1 and XBB
• COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %73 düşüşle 2800'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden dördü (%8) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Komorlar (dokuza karşı üç yeni vaka; +%200), Fildişi Sahili ( dörte karşı iki yeni vaka; +%100) ve Mali’de (üçe karşı iki yeni vaka; +%50) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Reunion (1366 yeni vaka; 100.000'de 152.6 yeni vaka; +%12), Mauritius (447 yeni vaka; 100.000'de 35.1 yeni vaka; -%89) ve Kenya'dan (288 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; +%64) rapor edilmiştir.

Bölgede yeni haftalık ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %975 artmış (kısmen Güney Afrika'dan toplu raporlamaya bağlı olarak), 129 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Güney Afrika (122 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki hafta ölüm bildirilmedi), Mozambik (üç yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; ölüm bildirilmedi) ve Réunion’dan (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100) bildirilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %27 artışla 836.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkenin 14'ü (%25) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Bolivya (5786'ya karşı 1038 yeni vaka; +%457), Bonaire (37'ye karşı 11 yeni vaka; +%236) ve Arjantin’de (27.119'a karşı 12.609 yeni vaka; +%115) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (448.634 yeni vaka; 100.000'de 135.5 yeni vaka; +%50), Brezilya (194.170 yeni vaka; 100.000'de 91.3 yeni vaka; +%3) ve Peru’da (71.516 yeni vaka; 100.000'de 216.9 yeni vaka; +%15) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %37 artarak 4347 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2934 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%62), Brezilya (603 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%5) ve Kanada’dan (242 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%7) bildirilmiştir.

 

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %2 düşüşle 7.200'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden dördü (%18) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup orantılı olarak en yüksek artışlar Libya (16'ya karşı altı yeni vaka; +%167), Suudi Arabistan (435'e karşı 316 yeni vaka; +%38) ve Lübnan’da (430'a karşı 329 yeni vaka; +%31) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Katar (3722 yeni vaka; 100.000'de 129.2 yeni vaka; +%39), Fas (823 yeni vaka; 100.000'de 2.2 yeni vaka; -%18) ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (719 yeni vaka; 100.000'de 7,3 yeni vaka; -%21) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %81 artarak 49 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (21 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%425), Suudi Arabistan (11 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%21) ) ve Afganistan’dan (beş yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%400) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, önceki haftaya göre %11 düşüşle 962.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 61 ülkeden dokuzu (%15), yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup orantılı olarak en yüksek artışlar Arnavutluk (130'a karşı 69 yeni vaka; +%88), Karadağ (267'ye karşı 165 yeni vaka; +%62) ve Danimarka’da  (9918'e karşı 6266 yeni vaka; +%58) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Fransa (366.699 yeni vaka; 100.000'de 563.8 yeni vaka; -%5), Almanya (179.336 yeni vaka; 100.000'de 215.6 yeni vaka; -%2) ve İtalya'dan ( 153 948 yeni vaka; 100 000'de 258,1 yeni vaka; -%32) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %17 azalmış olup 2.586 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Fransa (478 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%4), İtalya (475 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%29) ve Rusya Federasyonu’ndan (380 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%3) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, bir önceki haftaya göre %33 düşüşle 24.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden ikisi (%20) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup  en yüksek orantılı artışlar Bangladeş (169'a karşı 110 yeni vaka; +%54) ve Maldivler'de (19'a karşı 14 yeni vaka; +%36) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Endonezya (18.587 yeni vaka; 100.000'de 6.8 yeni vaka; -%38), Tayland (3.961 yeni vaka; 100.000'de 5.7 yeni vaka; -%8) ve Hindistan'dan (1430 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; -%22) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %10 azalmış ve 388 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Endonezya (246 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%19), Tayland (107 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%2) ve Hindistan'dan ( 30 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%88) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

Pasifik Bölgesi, önceki haftaya göre %3 artışla 1,4 milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 34 ülkeden üçü (%9) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti (335'e karşı 218 yeni vaka; +%54), Kamboçya (107'ye karşı 72 yeni vaka; +%49) ve Fiji’de (102'ye karşı 76 yeni vaka; +%34) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Japonya (849 371 yeni vaka; 100.000'de 671.6 yeni vaka; +%13), Güney Kore (420.392 yeni vaka; 100.000'de 820 yeni vaka; +%13), ve Çin’den (149.674 yeni vaka; 100.000'de 10.2 yeni vaka; +%2) rapor edilmiştir.

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %5 artarak 2283 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası  sayıları Japonya (1358 yeni ölüm; 100.000'de 1,1 yeni ölüm; +%28), Güney Kore (340 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%6) ve Çin’den (337 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%6) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

Küresel düzeyde, epidemiyolojik 48. haftada (28 Kasım - 4 Aralık 2022), toplam 33.544  hastaneye yeni yatış ve 1.112 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatışlar bildirilmiştir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu verilerin hem tesadüfi SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakaları ile hem de COVID 19 hastalığı nedeniyle hastaneye yatışları içermesi muhtemeldir.

 

Küresel olarak, 48. haftada 32 (%14) ülke, hastaneye yeni yatışlarla ilgili verileri DSÖ'ye bildirmiştir. Hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölge Avrupa Bölgesi (16 ülke; %26), bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (dört ülke; %18), Amerika Bölgesi (yedi ülke; %13) , Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %9), Afrika Bölgesi (üç ülke; %6) ve Batı Pasifik Bölgesi (bir ülke; %3) izlemiştir.

 

Altı DSÖ bölgesinin tamamında, 48. haftada toplam 18 (%8) ülke DSÖ'ye YBÜ yeni yatışlarla ilgili veri bildirmiştir.

 

Yoğun bakım ünitesine yeni başvurularına ilişkin veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölgeler sırasıyla Doğu Akdeniz Bölgesi (dört ülke; %18), Avrupa Bölgesi (dokuz ülke; %15), Batı Pasifik bölgesi (iki ülke; %6), ve Amerika Bölgesi’dir (üç ülke; %5). Şimdiye kadar Güneydoğu Asya Bölgesi ve Afrika Bölgesi'ndeki hiçbir ülke 48. hafta boyunca yeni yoğun bakım ünitesi kabullerine ilişkin veri bildirmemiştir.

 

50'den fazla hastaneye yeni yatış bildiren 18 ülke arasında 11 ülke bir önceki haftaya göre artış eğilimi göstermiştir: Arjantin (335'e karşı 121 hastaneye yeni yatış; +%177), Katar (131'e karşı 71 hastaneye yeni yatış; +%85), Meksika (360'a karşı 261 hastaneye yeni yatış; +%38), Letonya (260'a karşı 196 hastaneye yeni yatış; +%33), Fransa (7264'e karşı 5546 hastaneye  yeni yatış; +%31), Belçika (528'e karşı 416 hastaneye yeni yatış; +%27) ), Özbekistan (422'ye karşı 346 hastaneye yeni yatış; +%22), Estonya (190'a karşı 161 hastaneye yeni  yatış; +%18), Bangladeş (105'e karşı 92  hastaneye yeni yatış; +%14), Slovakya (151'e karşı 141  hastaneye yeni yatış; + %7 ve Ukrayna (2556'ya karşılık 2478 hastaneye yeni yatış; +%3). Arjantin, Meksika, Özbekistan ve Fransa, art arda dört hafta boyunca hastaneye yeni yatış sayısında artış bildirmiştir.

 

10'dan fazla yoğun bakım ünitesine yeni yatış bildiren dokuz ülke arasında altı ülke, önceki haftaya göre artan bir eğilim göstermiştir: Litvanya (18'e karşı dokuz yoğun bakım ünitesine yeni yatış; +%100), Arjantin (12'ye karşı sekiz yeni ICD başvurusu; +50) %), Fransa (657 - 529 YBÜ’ye yeni yatış; +%24), Yunanistan (38 - 31 YBÜ’ye yeni yatış; +%23), Ukrayna (131 - 119 YBÜ’ye yeni  yatış; +%10) ve Malezya (96'ya karşı 96 %) 95 yoğun bakım ünitesine yeni  yatış; +%1). Fransa ve Malezya, sırasıyla dört ve beş hafta boyunca yoğun bakım ünitesine  yatış sayısında artış bildirmiştir.

 

Şekil 6. 4 Aralık 2022 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölüm vakaları, hastane ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

 

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Gözetim Panosu

 

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir. GISAID'e sunulan sekansların çoğu, yüksek sekanslama kapasitesine sahip ülkelerden, çoğunlukla yüksek gelirli ülkelerdendir. (6)

 

Kaynaklar:

 

1. Cohen C, Kleynhans J, von Gottberg A, et al. SARS-CoV-2 incidence, transmission, and reinfection in a rural and an urban setting: results of the PHIRST-C cohort study, South Africa, 2020–21. The Lancet Infectious Diseases. 2022;22(6):821-834. doi:10.1016/S1473-3099(22)00069-X

2. Coronavirus (COVID-19) Infection Survey, UK: 4 November 2022 - Office for National Statistics. Accessed November 21, 2022. https://www.ons.gov.uk/releases/coronaviruscovid19infectionsurveyuk4november2022

3. Parikh S, O’Laughlin K, Ehrlich HY, et al. Point Prevalence Testing of Residents for SARS-CoV-2 in a Subset of Connecticut Nursing Homes. JAMA. 2020;324(11):1101-1103. doi:10.1001/jama.2020.14984

4. Real-time dashboard. Coronavirus disease 2019. Accessed November 15, 2022. https://covid19.sph.hku.hk/dashboard

5. Tracking SARS-CoV-2 variants. Accessed December 13, 2022. https://www.who.int/activities/tracking-SARSCoV-2-variants

6. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y