Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar
• Aylık operasyonel güncellemenin özeti

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

18 Aralık 2022 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, 12-18 Aralık 2022 tarihleri rasında bildirilen haftalık yeni vaka sayısı, bildirilen 3,7 milyondan fazla yeni vakayla bir önceki haftaya benzer bir tablo çizmiştir (+%3) (Şekil 1, Tablo 1). Haftalık yeni ölüm vakalarının sayısı, bildirilen 10.400'den fazla yeni ölümle bir önceki haftaya göre %6 daha düşük olduğu görülmüştür. Son 28 günde, dünya çapında 13,7 milyondan fazla vaka ve 40.000'den fazla yeni ölüm vakası rapor edilmiştir - önceki 28 güne kıyasla sırasıyla %36 artış ve %2 düşüş gerçekleşmiştir. 18 Aralık 2022 itibariyle, dünya çapında 649 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,6 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen haftalık vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin dördünde azalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi (+%8) ve Amerika Bölgesi’nde (+%18) vaka sayıları artarken Güneydoğu Asya Bölgesi (%-36), Afrika Bölgesi (%-29), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-26) ) ve Avrupa Bölgesi’nde (%-16) azalmıştır . Yeni bildirilen haftalık ölüm vakası sayısı beş bölgede azalmış veya sabit kalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi'nde ölüm sayıları artarken (+%7) Afrika Bölgesi (%-95), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-39), Avrupa Bölgesi (%-22), Güneydoğu Asya Bölgesi (- %20) ve Amerika Bölgesi (%+3) azalmıştır.

Şekil 1: 18 Aralık 2022 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ülke düzeyinde, en yüksek haftalık yeni vaka sayıları Japonya (1.046.650 yeni vaka; +%23), Güney Kore (459.811 yeni vaka; +%9), Amerika Birleşik Devletleri (445. 424 yeni vaka; -%3), Fransa (341 136 yeni vaka; -%20) ve Brezilya’dan (337 810 yeni vaka; +%74) bildirilmiştir. En yüksek yeni haftalık ölüm vakası sayıları ise Amerika Birleşik Devletleri (2658 yeni ölüm; -%13), Japonya (1617 yeni ölüm; +%19), Brezilya (1133 yeni ölüm; +%88), Fransa (686  yeni ölümler; +%27) ve İtalya’dan (519 yeni ölüm; -%23) rapor edilmiştir.

Bildirilen COVID-19 vakalarındaki mevcut eğilimler, yaygınlık anketlerinin gösterdiği gibi gerçek küresel enfeksiyon ve yeniden enfeksiyon sayısının olduğundan düşük tahminlerdir.(1–4 ) Bu nedenle, birkaç ülke COVID 19 test stratejilerini aşamalı olarak değiştirdiğinden ve bunun sonucunda daha az sayıda test yapılmış olup sonuç olarak daha az vaka tespit edilmiştir. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, rapor edilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 18 Aralık 2022 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.

Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden gelen düzeltmelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

**Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

 

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  12-18 Aralık 2022 tarihleri arasında, son yedi gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarında önceki yedi güne göre değişimin yüzdesi*

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 12-18 Aralık 2022  tarihleri arasında, son yedi gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarında önceki yedi güne göre değişimin yüzdesi*

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Endişe Verici SARS-CoV-2 varyantları ve takip altında olan Omicron alt varyantları

VOC'lerin coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 19 Kasım - 19 Aralık 2022 tarihleri arasında GISAID aracılığıyla 99.950 SARS CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. Bunların arasında 99.667 sekans, son 30 gün içinde küresel olarak bildirilen sekansların %99,7'sini Omicron endişe verici varyantı (VOC) oluşturmuştur.

BA.5 ve altsoyları, yaygınlıkları azalsa da 48. hafta itibarıyla (28 Kasım - 4 Aralık 2022) GISAID'e sunulan dizilerin %68,4'ünü oluşturarak, küresel olarak hâlâ baskın olan varyanttır. BA.2 ve altsoylarının yaygınlığı, esas olarak BA.2.75* nedeniyle artmaktadır (*, soyundan gelen soyların dahil edildiğini gösterir); ilkisi birlikte sunulan dizilerin %12,6'sını oluştururlar. BA.4 ve altsoyları, 48. hafta itibarıyla %1,2'lik bir yaygınlıkla azalmaktadır. Atanmamış diziler (muhtemelen Omicron), 48. haftada GISAID'e gönderilen dizilerin %12,2'sini oluştururken, diğer soylar %5,9'unu oluşturmaktadır.

Küresel düzeyde, şu anda izlenmekte olan altı varyant, 48. hafta itibarıyla yaygınlığın %72,9'unu oluşturmaktadır ve eski BA.5 altsoylarının yerini almıştır. İzleme altındaki bu altı varyant (ve ilgili prevalans), BQ.1* (%42,5), beş mutasyondan birine veya birkaçına sahip BA.5 (S:R346X, S:K444X, S:V445X, S:N450D, S: N460X) (%13,4), BA.2.75* (%9,8), XBB* (%6,1), BA.4.6* (%1) ve BA.2.30.2’dir* (%0,1). Mevcut kanıtlara göre, eski Omicron soyları ile karşılaştırıldığında izleme altındaki bu varyantlarla ilişkili artan şiddet belirtisi yoktur.

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants
• TAG-VE statement on Omicron sublineages BQ.1 and XBB
• COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

 

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %29 düşüşle 5094 yeni vaka bildirmiştir.

Fildişi Sahili (yedi yeni vakaya karşı 15; +%114) ve Nijer (16'ya karşı 12 yeni vaka; +%33) dahil, verilerinin mevcut olduğu 50 ülkeden üçü (%6) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirdi. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Afrika (2350 yeni vaka; 100.000'de 4 yeni vaka; önceki hafta hiç vaka bildirilmedi), Reunion (1830 yeni vaka; 100.000'de 204.4 yeni vaka; +%34), ve Mauritius’tan (269 yeni vaka; 100.000'de 21.2 yeni vaka; -%92) rapor edilmiştir.

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %95 azalmış olup beş yeni ölüm vakası bildirilmiştir. Düşüş kısmen, önceki hafta Güney Afrika'dan gelen toplu raporlamadan kaynaklanmaktadır. En yüksek yeni ölüm sayıları Demokratik Kongo Cumhuriyeti (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%300) ve Mali'den (bir yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; ölüm bildirilmedi) bildirildi. önceki hafta) bildirilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %18 artışla bir milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkenin on ikisi (%21) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artışlar Belize (259'a karşı 69 yeni vaka; +%275), Nikaragua (45'e karşı 13 yeni vakalar; +%246) ve Saint Vincent ve Grenadinler’de (sekiz yeni vakaya karşı 18; +%125) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (445.424 yeni vaka; 100.000'de 134.6 yeni vaka; -%3), Brezilya (337.810 yeni vaka; 100.000'de 158.9 yeni vaka; +%74) ve Arjantin’den (62.261 yeni vaka; 100.000'de 137.8 yeni vaka; +%130) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %3 artarak 4637 yeni ölüm vakası  bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2658 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%13), Brezilya (1133 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%88) ve Kanada’dan (250 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki haftaya benzer) rapor edilmiştir.

 

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %26 düşüşle 5700'ün biraz altında yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden üçü (%14) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup orantılı olarak en yüksek artış Mısır (19'a karşı üç yeni vaka; +%533), Tunus (137'ye karşı 73 yeni vaka; +%88) ve Suriye’de (sekiz yeni vakaya karşı 10; +%25) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Katar (2406 yeni vaka; 100.000'de 83,5 yeni vaka; -%35), Fas (663 yeni vaka; 100.000'de 1.8 yeni vaka; -%19) ve Birleşik Arap Emirliklerinden bildirilmiştir. (663 yeni vaka; 100 000'de 6,7 yeni vaka; -%8).

 

Bölgede haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %39 azalmış ve 31 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Suudi Arabistan (12 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%9), Fas (altı yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100) ve Afganistan’tan (beş yeni ölüm; <100 000'de 1 yeni ölüm; önceki haftaya benzer) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, önceki haftaya göre %16 düşüşle 952.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 61 ülkeden beşi (%8) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Kosova [1] (13'e karşı dört yeni vaka; +%225), Guernsey ( 369'a karşı 180 yeni vaka; +%105) ve Azerbaycan’da (535'e karşı 350 yeni vaka; +%53) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Fransa (341.136 yeni vaka; 100.000'de 524.5 yeni vaka; -%20), Almanya (201.105 yeni vaka; 100.000'de 241.8 yeni vaka; +%1) ve İtalya'dan ( 130 145 yeni vaka; 100 000'de 218,2 yeni vaka; -%34) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %22 azalmış  olup 2.853 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Fransa (686 yeni ölüm; 100.000'de 1,1 yeni ölüm; +%27), İtalya (519 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%23) ve Rusya Federasyonu’ndan (389 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%2) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, bir önceki haftaya göre %36 düşüşle 15.600'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke yeni vakalarda bir önceki haftaya göre %20 veya daha fazla artış bildirmemiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Endonezya (10.807 yeni vaka; 100.000'de 4 yeni vaka; -%42), Tayland (3419 yeni vaka; 100.000'de 4.9 yeni vaka; -%14) ve Hindistan'dan (1130 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; -%21) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %20 azalmış olup 309 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Endonezya (174 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%29), Tayland (113 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%6) ve Hindistan'dan ( 14 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%53) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

1. 696. Pasifik Bölgesi, bir önceki haftaya göre %8 artışla 1,7 milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 34 ülkeden dördü (%11) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Moğolistan (12.991'e karşı 707 yeni vaka; +%1737), Niue (76'ya karşı 76) 18 yeni vaka; +%322) ve Kamboçya’da (141'e karşı 107 yeni vaka; +%32) gözlenmiştir. Moğolistan'da bildirilen vakalardaki artış, kısmen tarihsel Ag-RDT test sonuçlarının dahil edilmesinden kaynaklanmaktadır. En yüksek yeni vaka sayıları Japonya (1.046.650 yeni vaka; 100.000'de 827.5 yeni vaka; +%23), Güney Kore (459.811 yeni vaka; 100.000'de 896.9 yeni vaka; +%9) ve Çin’den (147.643 yeni vaka; 100.000'de 10 yeni vaka; -%1) rapor edilmiştir.

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %7 artarak 2647 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası  sayıları Japonya (1617 yeni ölüm; 100.000'de 1,3 yeni ölüm; +%19), Çin (418 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%24) ve Güney Kore’den (326 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%4) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

Küresel düzeyde, 49. epidemiyolojik haftada (5 - 11 Aralık 2022), toplam 26.546 hastaneye yeni yatış ve 1.270 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler, hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakaları ile hem de COVID-19 hastalığı nedeniyle hastaneye yatışları da kapsayabilir.

 

Küresel olarak, 49. haftada 26 (%11) ülke, hastaneye yeni yatışlarla ilgili verileri DSÖ'ye bildirmiştitr. Hastaneye yeni yatışlara ilişkin veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölge Avrupa Bölgesi (18 ülke; %30), bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (dört ülke; %18), Batı Pasifik Bölgesi (iki ülke; %6), Amerika Bölgesi (bir ülke; %2) ve Afrika Bölgesi (bir ülke; %2) izlemektedir. Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki hiçbir ülke 49. hafta boyunca yeni hastaneye yatışlarla ilgili veri bildirmemiştir.

 

Altı DSÖ bölgesinin tamamında, 49. haftada toplam 21 (%9) ülke DSÖ'ye  YBÜ yeni kabulleri hakkında veri bildirmiştir. Yoğun bakım ünitesine yeni kabullerine ilişkin veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölge Avrupa Bölgesi (13 ülke; %21), bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (dört ülke; %18), Batı Pasifik bölgesi (üç ülke; %9) izledi. ) ve Afrika Bölgesi (bir ülke; %2) izlemektedir. Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki veya Amerika Bölgesi'ndeki hiçbir ülke, 49. hafta boyunca yeni yoğun bakım ünitesi kabullerine ilişkin veri bildirmemiştir.

 

50'den fazla hastaneye yeni yatış bildiren 16 ülke arasından dokuz ülke bir önceki haftaya göre artış eğilimi göstermiştir: Letonya (381'e karşı 260 yeni hastaneye yatış; +%47), Fransa (9081'e karşı 7250 yeni hastaneye yatış; +%25), Belçika (665'e karşı 533 yeni hastaneye yatış; +%25), Estonya (232'ye karşı 190 yeni hastaneye yatış; +%22), Katar (159'a karşı 131 yeni hastaneye yatış; +%21), Yunanistan (1434'e karşı 1191 yeni hastaneye yatış; +%20) ), Slovakya (240'a karşı 202 yeni hastaneye yatış; +%19) ve Ukrayna (2711'e karşı 2556 yeni hastaneye yatış; +%6).

 

Fransa, Belçika, Letonya ve Katar, art arda dört hafta boyunca hastaneye yeni kabul sayısında artış bildirmiştir. 10'dan fazla yoğun bakım ünitesine yeni başvuru bildiren sekiz ülke arasında bir ülke önceki haftaya göre artış eğilimi göstermiştir: Fransa (728'e karşı 657 yeni yoğun bakım ünitesi başvurusu; +%11).

 

 

Şekil 6. 11 Aralık 2022 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölüm vakaları, hastane ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

 

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Gözetim Panosu

 

Aylık Operasyonel Güncellemenin Özeti

 

Aylık Operasyonel Güncelleme, COVID-19 SPRP 2021 çerçevesine göre devam eden küresel ilerlemeyi güncellemeyi amaçlayan COVID-19 Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP) izleme ve değerlendirme ekibi tarafından sağlanan bir rapordur. Bu sayıda, ülke düzeyindeki eylemlerden ve ülkelere yönelik DSÖ desteğinden öne çıkanlar aşağıda yer almaktadır:

 

• COVID-19: Ciddi zorluklara rağmen Haiti'de aşılama kapsamını toplum desteğiyle artırmak.

 

• DSÖ ve USAID, COVID-19'a yanıt olarak Moğolistan'ın sağlık sistemini güçlendirmek için hayat kurtaran tıbbi ekipman sağlamaktadır.

 

• DSÖ/Avrupa, ilgili Acil Durum Müdahale Bilgi Yönetim Sistemleri hakkında bilgi paylaşmak için Azerbaycan ve Portekiz'e bir çalışma turu düzenlemektedir.

 

 

• DSÖ, halk sağlığı acil durumlarına daha iyi hazırlanmaları için Mozambik'teki sağlık yetkililerini desteklemektedir.

 

• Yemen'de tükenmiş bir sağlık sisteminde sağlık çalışanları hala COVID-19 ile savaşmaktadır.

 

• Kolombiya'daki yerli topluluklarda COVID-19 aşısının teşvik edilmesi.

 

• DSÖ/Avrupa ve Kazakistan Ülke Ofisi, şiddetli ve kritik COVID-19 hastalarının ileri klinik yönetimine ilişkin SARI simülasyon kurslarını tamamlamıştır.

 

• DSÖ, Malezya'da COVID-19 müdahalesini ve rutin sağlık hizmetlerini desteklemek amacıyla toplum katılımını artırmak için ortakları bir araya getirmektedir.

 

• Benin'de tıbbi oksijen, COVID-19'a karşı hayat kurtaran tedavi sunmaktadır.

 

• Timor-Leste'de SARS-CoV-2 ve influenza sürveyansının entegre edilmesi.

 

• Sağlıklı bir FIFA Dünya Kupası Katar 2022 sağlamak için çalışmak: DSÖ'nün sağlık güvenliğine desteği.

 

• DSÖ Ortaklar Platformu: COVID-19 Terapötiklerine adil ve eşitlikçi erişim sağlamak için uluslararası toplumun birlikte çalışma şeklini değiştiren dijital bir platform.

 

• DSÖ, dünya çapında acil durumlarda hızlı müdahaleyi güçlendirmek için Acil Sağlık Ekipleri 2030 Stratejisini başlatmıştır.

 

• Ankete göre, ülke aşı personeli kendi hızına göre çevrimiçi öğrenme biçimlerini tercih etmektedir.

 

• DSÖ'nün 2022'de COVID-19 Yanıt Fonu: Pandeminin akut aşamasını sona erdirmek için bilimsel yardım, çözümler ve dayanışma sağlanması.

 

 

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir. GISAID'e sunulan sekansların çoğu, yüksek sekanslama kapasitesine sahip ülkelerden, çoğunlukla yüksek gelirli ülkelerden gelmektedir.

 

Kaynaklar:

 

1. Cohen C, Kleynhans J, von Gottberg A, et al. SARS-CoV-2 incidence, transmission, and reinfection in a rural and an urban setting: results of the PHIRST-C cohort study, South Africa, 2020–21. The Lancet Infectious Diseases. 2022;22(6):821-834. doi:10.1016/S1473-3099(22)00069-X

2. Coronavirus (COVID-19) Infection Survey, UK: 4 November 2022 - Office for National Statistics. Accessed November 21, 2022. https://www.ons.gov.uk/releases/coronaviruscovid19infectionsurveyuk4november2022

3. Parikh S, O’Laughlin K, Ehrlich HY, et al. Point Prevalence Testing of Residents for SARS-CoV-2 in a Subset of Connecticut Nursing Homes. JAMA. 2020;324(11):1101-1103. doi:10.1001/jama.2020.14984

4. Real-time dashboard. Coronavirus disease 2019. Accessed November 15, 2022. https://covid19.sph.hku.hk/dashboard

5. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y