Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel konu: SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla veriler

26 Aralık 2022 - 1 Ocak 2023 haftasında küresel olarak 3 milyondan fazla yeni vaka ve 10.000 ölüm bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Bu, haftalık vakalarda ve ölümlerde sırasıyla %22 ve %12'lik bir azalmayı temsil etmektedir. Bununla birlikte, bu eğilimlerin, yıl sonu tatil sezonunda birçok ülkede test sayısındaki azalma ve raporlamadaki gecikmeler dikkate alınarak yorumlanması gerekmektedir. Bu nedenle, özellikle son haftaya ait olmak üzere bu raporda sunulan veriler eksiktir ve tatil döneminden sonra sağlanan güncel bilgilerle değişebilecekleri için düşüş trendleri bu bağlamda yorumlanmalıdır.

Son 28 günde (5 Aralık 2022 - 1 Ocak 2023), dünya çapında 14,5 milyondan fazla vaka ve 46.000'den fazla yeni ölüm bildirilmiştir - önceki 28 güne kıyasla sırasıyla %25 ve %21 artış söz konususudur. 1 Ocak 2023 itibariyle, dünya çapında 656 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,6 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Şekil 1: 1 Ocak 2023 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı **

 ** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ülke düzeyinde, en yüksek haftalık yeni vaka sayıları Japonya (946.130 yeni vaka; -%18), Güney Kore (457.745 yeni vaka; -%3), Amerika Birleşik Devletleri (393.587 yeni vaka -%21), Çin (218.019 yeni vaka; +%45) ve Brezilya’dan (206.944 yeni vaka; -%19) bildirilmiştir. En yüksek yeni haftalık ölüm sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2501 yeni ölüm; -%14), Japonya (1941 yeni ölüm; -%3), Brezilya'dan (1110 yeni ölüm; +%19), Fransa'dan (803 yeni ölümler; önceki haftaya benzer) ve Çin’den (648 yeni ölüm; +%48) rapor edilmiştir.

Bildirilen COVID-19 vakalarındaki mevcut eğilimler, yaygınlık araştırmalarının gösterdiği gibi gerçek küresel enfeksiyon ve yeniden enfeksiyon sayılarının olduğundan düşük tahminlerdir. 1–4 Bu nedenle, birçok ülke COVID-19 test stratejilerini aşamalı olarak değiştirdiğinden ve bunun sonucunda daha az sayıda test yapılmış ve sonuç olarak daha az vaka tespit edilmiştir. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, bildirilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki değişiklikleri geriye dönük olarak dahil etmek için sürekli olarak güncellenmektedir.

Tablo 1. 1 Ocak 2023 itibariyle DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı **

*Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.

Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden gelen düzeltmelerle sürekli olarak güncellenmektedir.

**Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri panosu
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  26 Aralık 2022'den 1 Ocak 2023'e kadar ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgelerine göre bildirilen 100.000 kişi başına COVID-19 vakaları**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

Şekil 3. 26 Aralık 2022'den 1 Ocak 2023'e kadar ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgelerine göre bildirilen 100.000 kişi başına COVID-19 ölümleri**

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Endişe Verici SARS-CoV-2 varyantları ve takip altında olan Omicron alt varyantları

Coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 2 Aralık 2022'den 2 Ocak 2023'e kadar, GISAID aracılığıyla 105.428 SARS CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. Bunların arasında 103.723 dizi, son 30 gün içinde küresel olarak bildirilen dizilerin %98,4'ünü oluşturan Omicron endişe verici varyantı (VOC) olmuştur.

BA.5 ve altsoyları, yaygınlıkları azalsa da, 50. hafta itibarıyla (12 - 18 Aralık 2022) GISAID'e sunulan dizilerin %63,7'sini oluşturarak, küresel olarak hâlâ baskın durumdadır. BA.2 ve altsoylarının yaygınlığı, esas olarak BA.2.75* nedeniyle artmaktadır (* işareti, altsoyların dahil edildiğini göstermektedir); birlikte sunulan dizilerin %15,2'sini oluştururlar. BA.4 ve altsoyları, 50. hafta itibarıyla %0,7'lik bir yaygınlıkla azalmaktadır. Atanmamış diziler (muhtemelen Omicron), 50. haftada GISAID'e sunulan dizilerin %13,6'sını oluştururken, diğer soylar %6,1'dir.

Küresel düzeyde, şu anda izlenmekte olan altı varyant, 50. hafta itibarıyla yaygınlığın %74,4'ünü oluşturmaktadır ve eski BA.5 altsoylarının almıştır. İzleme altındaki bu altı varyant (ve ilgili yaygınlık), beş mutasyondan (S:R346X, S:K444X, S:V445X, S:N450D, S:N460X) (%10,3) bir veya birkaçına sahip BA.5, BA.5'in bir alt soyu olan BQ.1* (%44.9) , BA.2.75* (%11,8), BA.4.6* (%0,6) ve BA.2.3.20*’dir (<%0,1). 50. haftada, 525 dizinin rapor edildiği 49. haftaya (5 - 11 Aralık 2022) kıyasla 50. haftada (667 dizi) dizilerde artış olan XBB.1.5'i içeren XBB* prevalansı %6,8 olmuştur. Mevcut kanıtlara göre, eski Omicron soyları ile karşılaştırıldığında izleme altındaki bu varyantlarla ilişkili artan şiddet belirtisi yoktur.

TAG-VE (SARS-CoV-2 Virus Evrimi Teknik Danışma Grubu), Çin anakarasındaki COVID-19 durumunu tartışmak için 3 Ocak 2022'de toplanmıştır. TAG-VE, bu bağlantıda bulunabilecek bir bildiri yayınlamıştır.

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants
• TAG-VE statement on Omicron sublineages BQ.1 and XBB
• COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

 

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Epidemiyolojik Hafta (26 aralık 2022-1 Ocak 2023)

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %73 düşüşle 2570'in üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden beşi (%10), yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Nijerya (35'e karşı 17 yeni vaka; +%106), Mali (ikiye karşı bir yeni vaka; +%100) ve Zambiya’da (512'ye karşı 320 yeni vaka; +%60) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Etiyopya (905 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%11), Zambiya (512 yeni vaka; 100.000'de 2.8 yeni vaka; +%60) ve Güney Afrika'dan ( 348 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%88) rapor edilmiştir.

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %32 azalmış ve 13 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Zimbabve (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%33), Madagaskar'dan (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100) ve Zambiya'dan ( iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%33) rapor edilmiştir.

­

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, bir önceki haftaya göre %20 düşüşle 803.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden ikisi (%4) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Honduras (2230'a karşı 943 yeni vaka; +%136) ve Paraguay'da (3272'ye karşı 1889 yeni vaka; +%73)) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (393.587 yeni vaka; 100.000'de 118.9 yeni vaka; -%21), Brezilya (206.944 yeni vaka; 100.000'de 97.4 yeni vaka; -%19) ve Arjantin’ten (72.558 yeni vaka; 100.000'de 160.5 yeni vaka; +%17) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %9 azalmış olup 4.385 yeni ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Amerika Birleşik Devletleri (2501 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%14), Brezilya (1110 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%19) ve Peru’dan (194 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%4) bildirilmiştir.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, bir önceki haftaya göre %16 düşüşle 4150'nin üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden ikisi (%9) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir: Libya (21'e karşı dokuz yeni vaka; +%133) ve Lübnan (682'ye karşı 486 yeni vaka; +%40) . En yüksek yeni vaka sayılarından bazıları Katar (1441 yeni vaka; 100.000'de 50 yeni vaka; -%18) ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (459 yeni vaka; 100.000'de 4,6 yeni vaka; -%1) rapor edilmiştir.

 

Bölgede haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %19 azalmış ve 35 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (12 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%14), Suudi Arabistan (10 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%29) ) ve Tunus’tan (beş yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%29) bildirilmiştir.

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, bir önceki haftaya göre %43 düşüşle 549.000'in biraz altında yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 61 ülkeden dördü (%7) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Kırgızistan (dörde karşı 10; +%150), Kosova[1] ( 35'e karşı 18 yeni vaka; +%94) ve Malta’da (167'ye karşı 133 yeni vaka; +%26) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Fransa (156.133 yeni vaka; 100.000'de 240.1 yeni vaka; -%48), Almanya (149.260 yeni vaka; 100.000'de 179.5 yeni vaka; -%35) ve İtalya'dan rapor edilmiştir ( 83 202 yeni vaka; 100 000'de 139,5 yeni vaka; -%37).

 

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %29 azaldı ve 2866 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Fransa (803 yeni ölüm; 100.000'de 1,2 yeni ölüm; önceki hafta bildirilen benzer ölüm sayısı), İtalya (474 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%41) ve Rusya Federasyonu’ndan (379 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%1) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, bir önceki haftaya göre %26 düşüşle 8000'in üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden altısı (%60) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Doğu Timor (dokuza karşı üç yeni vaka; +%200), Nepal (36’a karşı 20 yeni vaka; +%80) ve Myanmar’da (73'e karşı 57 yeni vaka; +%28) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Endonezya (4057 yeni vaka; 100.000'de 1,5 yeni vaka; -%38), Tayland (2111 yeni vaka; 100.000'de 3 yeni vaka; -%27) ve Hindistan'dan (1543 yeni vaka) bildirildi. vakalar; 100 000'de <1 yeni vaka; +%34) rapor edilmiştir.

Bölgede haftalık yeni ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre %32 azalmış ve 172 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm vakası sayıları Endonezya (82 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%41), Tayland (75 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%16) ve Hindistan'dan ( 12 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%43) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi, bir önceki haftaya göre %12 düşüşle bir milyondan fazla yeni vaka bildirdi. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkeden dördü (%11) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirdi, en yüksek orantılı artışlar Mikronezya'da (Federe Devletler) gözlemlendi (165'e karşı 21 yeni vaka; +%686), Niue (123'e karşı 72 yeni vaka; +%71) ve Singapur (8.324'e karşı 5.481 yeni vaka; +%52). En yüksek yeni vaka sayıları Japonya'dan bildirildi (946.130 yeni vaka; 100.000'de 748.1 yeni vaka; -%18), Kore Cumhuriyeti (457.745 yeni vaka; 100.000'de 892.8 yeni vaka; -%3), ve Çin (218.019 yeni vaka; 100.000'de 14.8 yeni vaka; +%45).

Bölgede haftalık yeni ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %7 artmış olup 3233 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Japonya (1941 yeni ölüm; 100.000'de 1,5 yeni ölüm; -%3), Çin (648 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%48) ve Güney Kore’den (429 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%9) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

Küresel düzeyde, epidemiyolojik 51. haftada (19 - 25 Aralık 2022), toplam 23.696  hastaneye yeni yatış ve 32 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğinde olup yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilmektedir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri, özellikle yıl sonu tatil sezonu nedeniyle raporlamanın tamlığının normalden daha düşük olduğu 51. hafta için raporlama gecikmelerine tabidir.

 

Bu veriler, hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakaları ile hem de COVID-19 hastalığı nedeniyle hastaneye yatışları da içerebilir.

 

Küresel olarak, 51. haftada dokuz ülke (tümünün %4'ü)  hastaneye yeni yatışlarla ilgili verileri DSÖ'ye bildirmiştir. Afrika Bölgesi, Etiyopya, Zambiya ve Zimbabve'den hastaneye yatış verilerini bildirmiştir; Çin ve Singapur'dan bildirilen Batı Pasifik Bölgesi; Meksika, Bonaire ve Curaçao'dan bildirilen Amerika Bölgesi; ve Doğu Akdeniz Bölgesi Katar'dan bildirilmektedir. Bugüne kadar, Avrupa ve Güneydoğu Asya Bölgelerindeki hiçbir ülke hafta boyunca yeni hastane kabullerine ilişkin veri bildirmemiştir.

 

Altı DSÖ bölgesinde, 51. haftada, toplam beş (%2) ülke DSÖ'ye yeni yoğun bakım ünitesi kabulleri hakkında veri bildirmiştir. Yoğun bakım ünitesine yeni kabullerine ilişkin veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölge Doğu Akdeniz Bölgesi (iki ülke; %9) ve bunu Afrika Bölgesi (bir ülke; %2) ve Batı Pasifik Bölgesi (bir ülke; %3) ve Amerika Bölgesi (bir ülke; %2) izlemiştir. Avrupa Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki hiçbir ülke şimdiye kadar hafta boyunca yeni yoğun bakım ünitesi kabullerine ilişkin veri bildirmemiştir. 50'den fazla hastaneye  ueniyatış bildiren üç ülke de bir önceki haftaya göre artış eğilimi göstermiştir: Çin (22 416'ya karşı 15 161 hastaneye yeni  yatış; +%48), Meksika (1037'ye karşı 915 hastaneye yeni yatış; +%13) ve Singapur ( 184'e karşı 165 hastaneye yeni yatış; +%12).

 

Fransa, Belçika, Letonya ve Katar, art arda dört hafta boyunca hastaneye yeni kabul sayısında artış bildirmiştir. 10'dan fazla yoğun bakım ünitesine yeni başvuru bildiren sekiz ülke arasında bir ülke önceki haftaya göre artış eğilimi göstermiştir: Fransa (728'e karşı 657 yeni yoğun bakım ünitesi başvurusu; +%11).

 

Şekil 6. 25 Aralık 2022 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölüm vakaları, hastane ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

 

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Gözetim Panosu

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

[1]  Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

[2]  Arjantin ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı hükümetleri arasında Falkland Adaları (Malvinas) üzerindeki egemenlik konusunda bir anlaşmazlık bulunmaktadır.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

 

Ek 2. SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, tanıların veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini değiştirip değiştirmediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantlar (VOC'ler), ilgili varyantlar (VOI'ler) veya izlem altındaki varyantlar (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik riske dayalı olarak düzenli olarak değerlendirilmektedir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantları izlem sayfasında mevcuttur. Ulusal makamlar diğer varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmaları ve raporlamaları için güçlü bir şekilde teşvik edilmektedir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelen soyları da dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını tanımlayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlara, ülkeler arasındaki sıralama kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar, zaman içinde örnekleme stratejilerindeki değişiklikler, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerde azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeler de dahildir. GISAID'e sunulan sekansların çoğu, yüksek sekanslama kapasitesine sahip ülkelerden, çoğunlukla yüksek gelirli ülkelerden gelmektedir.

 

Kaynaklar:

 

1. Cohen C, Kleynhans J, von Gottberg A, et al. SARS-CoV-2 incidence, transmission, and reinfection in a rural and an urban setting: results of the PHIRST-C cohort study, South Africa, 2020–21. The Lancet Infectious Diseases. 2022;22(6):821-834. doi:10.1016/S1473-3099(22)00069-X

2. Coronavirus (COVID-19) Infection Survey, UK: 4 November 2022 - Office for National Statistics. Accessed November 21, 2022. https://www.ons.gov.uk/releases/coronaviruscovid19infectionsurveyuk4november2022

3. Parikh S, O’Laughlin K, Ehrlich HY, et al. Point Prevalence Testing of Residents for SARS-CoV-2 in a Subset of Connecticut Nursing Homes. JAMA. 2020;324(11):1101-1103. doi:10.1001/jama.2020.14984

4. Real-time dashboard. Coronavirus disease 2019. Accessed November 15, 2022. https://covid19.sph.hku.hk/dashboard

5. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y