Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• SARS-CoV-2’nin önemli ve endişe verici varyantları
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

26 Mart 2023 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, son 28 günde (27 Şubat - 26 Mart 2023) yaklaşık 3,6 milyon yeni vaka ve 25.000'den fazla ölüm rapor edilmiş olup önceki 28 güne kıyasla sırasıyla %27 ve %39 düşüş yaşanmıştır (Şekil 1, Tablo 1).

Bu genel düşüş eğilimine rağmen, birkaç ülkenin son zamanlarda vakalarda önemli artışlar bildirdiğini not etmek önemlidir. 26 Mart 2023 itibariyle, dünya çapında 761 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,8 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir. Bildirilen COVID-19 vakalarındaki mevcut eğilimler, yaygınlık araştırmalarının gösterdiği gibi, gerçek küresel enfeksiyon ve yeniden enfeksiyon sayısının olduğundan az tahmin edilmesidir.1–4 Bunun nedeni kısmen, birçok ülkede testlerdeki azalma ve raporlamadaki gecikmelerdir.

Bu raporda sunulan veriler eksik olabilir ve bu nedenle dikkatle yorumlanmalıdır. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, bildirilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki geriye dönük değişiklikleri içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmektedir. 28 günlük bir aralık kullanarak epidemiyolojik eğilimlerdeki değişiklikleri sunmaktayız. Bu daha geniş zaman aralığı, raporlamadaki gecikmeleri hesaba katmaya, vaka sayılarındaki haftalık dalgalanmaları düzeltmeye ve pandeminin nerede hızlandığı veya yavaşladığına dair net bir resim sağlamaya devam etmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıştırılmış verilere, tam veri setinin indirilebileceği DSÖ COVID-19 web portalından erişilebilmektedir.

Şekil 1. 26 Mart 2023 itibarıyla 28 günlük aralıklarla WHO Bölgesi tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve küresel ölümler***

 ** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen 28 günlük vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin dördünde azalmış veya sabit kalmıştır: Doğu Akdeniz Bölgesi (+%142) ve Güneydoğu Asya Bölgesine (+%152) vakalar artarken Batı Pasifik Bölgesi (%-49), Amerika Bölgesi (%-29), Afrika Bölgesi (%-10) ve Avrupa Bölgesinde (%-1) bir düşüş yaşanmıştır. Yeni bildirilen 28 günlük ölümlerin sayısı beş bölgede azalmıştır: Doğu Akdeniz Bölgesi'nde ölümler artarken (+%95) Batı Pasifik Bölgesi (%-72), Afrika Bölgesi (%-43), Amerika Bölgesi (%-38), Avrupa Bölgesi (-7) %) ve Güneydoğu Asya Bölgesinde (%-6) azalmıştır.

Ülke düzeyinde, 28 günlük en yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (678.002 yeni vaka; -%38), Rusya Federasyonu (333.073 yeni vaka; +%6), Kore Cumhuriyeti (270.378 yeni vaka; -%23), Çin (255.961 yeni vaka) -%52) ve Japonya’dan (242.894 yeni vaka; -%68) bildirilmiştir. En yüksek 28 günlük yeni ölüm sayıları Amerika Birleşik Devletleri (7909 yeni ölüm; -%35), Birleşik Krallık (2719 yeni ölüm; -%1), Japonya (1519 yeni ölüm; -%68), Çin (1230 yeni ölüm; -%79) ve Almanya’dan (1085 yeni ölüm; -%34) rapor edilmiştir.

Tablo 1. 26 Mart 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından yeni bildirilen ve kümülatif doğrulanmış COVID 19 vakaları ve ölüm vakaları**

* Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi. Önceki haftalara ait veriler, ülkelerden gelen düzeltmelerle sürekli olarak güncellenmektedir.            ** Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Web Portalı
• DSÖ COVID-19 Aylık Operasyonel Güncelleme ve Geçmişe Dönük Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri portalı
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  26 Mart 2023 tarihi itibariyle önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

Şekil 3. 23 – 26 Mart 2023 tarihleri arasında önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarındaki yüzdelik değişim**

 ** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Takip altında olan ve önemli  SARS-CoV-2 varyantları

Coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 27 Şubat - 26 Mart 2023 (28 gün) arasında, GISAID aracılığıyla 54.922 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır.

Şu anda DSÖ, önemli bir varyantı (VOI), XBB.1.5'i ve izlenen altı varyantı (VUM'lar) yakından takip etmektedir. VUM'lar BQ.1, BA.2.75, CH.1.1, XBB, XBF ve XBB.1.16'dır; XBB.1.16, 22 Mart 2023'te bu listeye eklenmiştir. XBB.1.16, BA.2.10.1 ve BA.2.75'in bir rekombinantıdır ve ana soy XBB'ye kıyasla SARS-CoV-2 spike proteininde (E180V, F486P ve K478R) üç ek mutasyona sahiptir.F486P mutasyonu, XBB.1.5 ile paylaşılmaktadır.

SARS-CoV-2 spike proteininin 478. pozisyonundaki mutasyonlar, azalan antikor nötralizasyonu, artan bulaşabilirlik ve patojenite ile ilişkilendirilmiştir. (i,ii,iii,iv) 27 Mart itibarıyla 21 ülkeden 712 XBB.1.16 dizisi rapor edilmiştir. Ancak şu ana kadarki raporlar, XBB.1.16 nedeniyle hastaneye yatışlarda, yoğun bakım ünitesine yatışlarda veya ölümlerde bir artışa işaret etmemektedir. Ayrıca, şu anda XBB.1.16 için hastalık ciddiyeti göstergeleri hakkında rapor edilmiş herhangi bir laboratuvar çalışması bulunmamaktadır.

Küresel olarak XBB.1.5, epidemiyolojik 10. haftada (6 - 12 Mart 2023) vakaların %45,1'ini oluştururken, 6. haftada (6 - 12 Şubat 2023) %35,6'dır. Bugüne kadar, XBB.1.5 90 ülkede tespit edilmiştir. 6. haftadan 10. haftaya kadar GISAID'e gönderilen dizilerin karşılaştırılması, %6,2'den %19,7'ye yükselen XBB hariç tüm VUM'lar için azalan veya sabit eğilimler göstermektedir. Diğer değişkenlerin gözlenen eğilimleri şu aşağıdaki gibi olmuştur: BQ.1 %22,7'den %8,4'e, BA.2.75 %7,1'den %1,7'ye düşmüş ve CH.1.1 ve XBF sabit kalmıştır (%7,2'den %6,4'e ve %1,4) sırasıyla %1,4'e). Tablo 2, VOI ve VUM'ları bildiren ülkelerin sayısını ve bunların 6. haftadan 10. haftaya kadar yaygınlığını göstermektedir.

Tablo 2. 2023'ün 6. haftasından 10. haftasına kadar SARS-CoV-2 VOI ve VUM'ların haftalık yaygınlığı

* Alt soyları belirtir. XBB.1.16* yaygınlığı, XBB*'ye dahildir. +Diğerleri, VOI, VUM'lar, BA.1*, BA.2*, BA.3*, BA.4*, BA.5* hariç diğer dolaşımdaki soylardır.

(i) SARS-CoV-2 variants, spike mutations and immune escape: https://www.nature.com/articles/s41579-021-00573-0

(ii) Emerging Vaccine-Breakthrough SARS-CoV-2 Variants: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/research/coronavirus/publication/35133792

(iii) SARS-CoV-2 Spike Mutations, L452R, T478K, E484Q and P681R, in the Second Wave of COVID-19 in Maharashtra, India: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/research/coronavirus/publication/34361977

(iv) Antibody-Mediated Neutralization of Authentic SARS-CoV-2 B.1.617 Variants Harboring L452R and T478K/E484Q: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/research/coronavirus/publication/34578275

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants
• TAG-VE statement on Omicron sublineages BQ.1 and XBB
• COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• VIEW-hub: repository for the most relevant and recent vaccine data

* tüm alt soyları gösterir.

 

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Epidemiyolojik Hafta ( 27 Şubat-26 Mart 2023)

 

Afrika Bölgesi

 

Afrika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme kıyasla %10'luk bir düşüşle 14.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkenin 15'i (%30) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir; en yüksek orantılı artışlar Gine-Bissau'da (270'e karşı yedi yeni vaka; +%3757), Sao Tome ve Principe (68'e karşı iki yeni vaka; +%3300) ve Moritanya’da (27'ye karşı iki yeni vaka; +%1250) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Afrika (8856 yeni vaka; 100.000'de 14.9 yeni vaka; +%50), Mauritius (1509 yeni vaka; 100.000'de 118.7 yeni vaka; +%72) ve Zambiya'dan (708 yeni vaka; 100 000'de 3,9 yeni vaka; -%76)) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %43 azalarak 25 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Zimbabve (11 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%10), Kamerun (üç yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günde hiç ölüm bildirilmemiştir) ve Zambiya’dan (üç yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%77) bildirilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

Amerika Bölgesi

 

Amerika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %29 düşüşle 1,1 milyondan fazla yeni vaka bildirdi. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden altısı (%11) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir; en yüksek orantılı artışlar Şili (88.868'e karşı 46.079 yeni vaka; +%93), Saint Barthelemy ( 27'ye karşı 14 yeni vaka; +%93) ve Trinidad ve Tobago’da (1998'e karşı 1152 yeni vaka; +%73) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (678.002 yeni vaka; 100.000'de 204.8 yeni vaka; -%38), Brezilya (184.146 yeni vaka; 100.000'de 86.6 yeni vaka; -%20) ve Şili’den (88.868 yeni vaka; 100.000'de 464.9 yeni vaka; +%93) bildirilmiştir.

 

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %38 azalarak 10.736 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Amerika Birleşik Devletleri (7909 yeni ölüm; 100.000'de 2,4 yeni ölüm; -%35), Brezilya (989 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%55), ve Kanada’dan (572 yeni ölüm; 100.000'de 1,5 yeni ölüm; -%29) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %142 artışla 36.000'in üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden 11'i (%50) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup oransal olarak en yüksek artış İran (16.829'a karşı 3.656 yeni vaka; +%360), Kuveyt (1316'ya karşı 310 yeni vaka; +%325) ve Libya’da (35'e karşı 12 yeni vaka; +%192) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları İran (16.829 yeni vaka; 100.000'de 20.0 yeni vaka; +%360), Birleşik Arap Emirlikleri (4753 yeni vaka; 100.000'de 48.1 yeni vaka;  %+88) ve Katar’dan (4188 yeni vaka; 100.000'de 145.4 yeni vaka; +%181) rapor edilmiştir.

 

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %95 artarak 464 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (354 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%261), Lübnan (37 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; öncekine benzer) 28 günlük dönem) ve Tunus’tan (25 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%11) rapor edilmiştir.

 

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, önceki 28 günlük döneme benzer şekilde (%-1) 1,4 milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 61 ülkeden 22'si (%36) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Kırgızistan (136'ya karşı 42 yeni vaka; +%224), Ukrayna (56 540'a karşı 19 308 yeni vaka; +%193) ve Ermenistan’da (1688'e karşı 615 yeni vaka; +%174) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Rusya Federasyonu (333.073 yeni vaka; 100.000'de 228.2 yeni vaka; +%6), Almanya (203.983 yeni vaka; 100.000'de 245.3 yeni vaka; -%47) ve Fransa’dan (161.637 yeni vaka; 100.000'de 248,5 yeni vaka; +%64) rapor edilmiştir.

 

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %7 azalarak 10.357 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Birleşik Krallık (2719 yeni ölüm; 100.000'de 4,0 yeni ölüm; -%1), Almanya (1085 yeni ölüm; 100.000'de 1.3 yeni ölüm; -%34) ve Rusya Federasyonu’ndan (1043 yeni ölüm; 100 000'de <1 yeni ölüm; -%1) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %152 artışla 27.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 11 ülkeden yedisi (%64) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Hindistan (18.130'a karşı 3.378 yeni vaka; +%437), Maldivler (39) gözlendi. vs 17 yeni vaka; +%129) ve Nepal’de (83'e karşı 44 yeni vaka; +%89) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Hindistan (18.130 yeni vaka; 100.000'de 1,3 yeni vaka; +%437), Endonezya (8405 yeni vaka; 100.000'de 3.1 yeni vaka; +%39) ve Tayland'dan (597 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%43) rapor edilmiştir.

 

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %6 azalarak 175 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Endonezya (86 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%18), Hindistan (62 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%114) ve Tayland'dan ( 24 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%48) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

Batı Pasifik Bölgesi

Pasifik Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %49 düşüşle 905.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkenin sekizi (%23) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Samoa (257'ye karşı 25 yeni vaka; +%928), Mikronezya (Federe Devletleri) (1755'e karşı 277 yeni vaka; +%534) ve Marshall Adaları’nda (105'e karşı 34 yeni vaka; +%209) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore (270 378 yeni vaka; 100 000'de 527,4 yeni vaka; -%23), Çin (255 961 yeni vaka; 100 000'de 17,4 yeni vaka; -%52), ve Japonya’dan (242.894 yeni vaka; 100.000'de 192 yeni vaka; -%68) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %72 azalarak 3400 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Japonya (1519 yeni ölüm; 100.000'de 1,2 yeni ölüm; -%68), Çin (1230 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%79) ve Güney Kore’den (274 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%51) rapor edilmiştir.

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

Hastaneye kaldırılan ve Yoğun Bakıma alınan vakalar

Küresel düzeyde, son 28 gün içinde (20 Şubat - 19 Mart 2023), toplam 60.080 hastaneye yeni yatış ve 2.470 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir. Bu, önceki 28 güne (23 Ocak - 19 Şubat 2023) kıyasla yeni hastaneye yatışlarda ve YBÜ kabullerinde sırasıyla %9 ve %5'lik bir azalmayı temsil etmektedir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler muhtemelen hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakalarıyla hem de COVID-19 hastalığı nedeniyle hastaneye yatışları içermektedir. Küresel olarak, son 28 gün içinde 42 (%18) ülke DSÖ'ye en az bir kez yeni hastaneye yatışlarla ilgili veri bildirmiştir.

 

Sürekli olarak yeni hastaneye yatışları bildiren 24 ülke arasında sekiz (%33) ülke, 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla %20 veya daha fazla artış kaydemiştir: Hollanda (2799'a karşı 1384; +%102), Belçika (3492'ye karşı 3492) 2079; +%68), Malta (80 - 48; +%67), Lüksemburg (72 - 48; +%50), Ukrayna (15.378 - 10.388; +%48), Katar (72 - 50; +44) %), Tunus (76'ya karşı 56; +%36) ve Slovakya (1129'a karşı 878; +%29). En yüksek yeni hastaneye yatış sayısı Ukrayna (15 378'e karşı 10 388; +%48), Fransa (8095'e karşı 7134; +%13) ve İtalya'dan (4878'e karşı 6 476; -%25) bildirilmiştir.

 

Altı DSÖ bölgesinde, son 28 gün içinde 29 (%12) ülke DSÖ'ye en az bir kez yYBÜ yeni kabulleri hakkında veri bildirmiştir. Yoğun bakım ünitesi yeni kabullerine ilişkin veri bildiren ülke oranının en yüksek olduğu bölge Avrupa Bölgesi (16 ülke; %26), bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (üç ülke; %14), Batı Pasifik Bölgesi (dört ülke; %11) izledi. ), Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %9), Amerika Bölgesi (üç ülke; %5) ve Afrika Bölgesi (iki ülke; %4) izlemektedir. Dönem için tutarlı bir şekilde (v) YBÜ yeni kabulü bildiren ülkelerin oranı %8 olmuştur (18 ülke).

 

Tutarlı bir şekilde YBÜ kabul verilerini bildiren 18 ülke arasında üç (%17) ülke, önceki 28 güne kıyasla 28 günlük dönemde yeni YBÜ kabullerinde %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Hollanda (181'e karşı 78; +%132) ), Pakistan (21'e karşı 13; +%62) ve Çekya (99'a karşı 78; +%27). En yüksek yeni yoğun bakım ünitesi kabul sayıları Fransa (779'a karşı 731; +%7), Ukrayna (457'ye karşı 402; +%14) ve İtalya'dan (183'e karşı 267; -%31) rapor edilmiştir.

 

Şekil 4. 19 Mart 2023 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölüm vakaları, hastane ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

 

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır.

Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Sürveyans Portalı

 

# Burada kullanıldığı şekliyle "sürekli olarak", 28 günlük süreyi oluşturan ardışık dört hafta için hastaneye yeni yatışlar ve yoğun bakım ünitesi kabulleri için veri sunan ülkeleri ifade eder.

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

 

epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2.  SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARSCoV-2 varyantlarının bulaşmayı veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantları (VOC'ler), önemli varyantları (VOI'ler) veya izleme altındaki varyantları (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik risk temelinde düzenli olarak değerlendirilir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli gelişimini ve bunların değişen epidemiyolojisini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantlarını İzleme web sitesinde mevcuttur. Ulusal makamlar başka varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmak ve raporlamak için şiddetle teşvik edilir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelenler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını açıklayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlar, ülkeler arasındaki dizileme kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıkları, örnekleme stratejilerinde zaman içinde meydana gelen değişiklikleri, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerdeki azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeleri içermektedir. (5)

 

Kaynaklar: