EKVATOR GİNESİ VE TANZANYA’DA MARBURG VİRÜSÜ HASTALIĞI

08 Mayıs 2023 Pazartesi

Ekvator Ginesi ve Tanzanya, sırasıyla 2023 yılının Şubat ayı başından ve Mart ayının sonundan itibaren ayrı ayrı Marburg Virüsü Hastalığı (MVD) salgınlarına yanıt vermektedir.

8 Mayıs 2023

Özet olarak durum

Ekvator Ginesi ve Tanzanya, sırasıyla 2023 yılının Şubat ayı başından ve Mart ayının sonundan itibaren ayrı ayrı Marburg Virüsü Hastalığı (MVD) salgınlarına yanıt vermektedir.

Ekvator Ginesi'nde 13 Şubat - 1 Mayıs 2023 tarihleri arasında laboratuvarca doğrulanmış 17 MVD vakası ve 23 olası vaka bildirilmiştir. En son teyit edilen vaka 20 Nisan'da bildirilmiştir. Laboratuvar tarafından doğrulanan vakalar arasında 12 ölüm vakası yer almaktadır (Vaka Ölüm Oranı (CFR) %75). Teyit edilmiş bir vaka için sonuç bilinmemektedir. Teyit edilen vakalardan dördü iyileşmiştir. Olası vakaların hepsi ölmüştür. En çok etkilenen bölge, rapor edilen laboratuvar tarafından doğrulanmış 11 MVH vakasıyla Litoral ilindeki Bata'dır.

Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti'nde 16 Mart - 30 Nisan 2023 tarihleri arasında, sekizi laboratuvar tarafından doğrulanmış vaka ve bir olası vaka dahil olmak üzere kümülatif toplam dokuz vaka bildirilmiştir. En son teyit edilen vaka 11 Nisan 2023'te bildirilmiştir. Bir olası vaka ve teyit edilen vakalardan beşi dahil olmak üzere toplam altı ölüm (CFR %66,7) bildirilmiştir. Teyit edilen vakalardan üçü iyileşti. Tüm vakalar Kagera bölgesindeki Bukoba ilçesinden bildirilmiştir.

Her iki ülkedeki sağlık yetkilileri güçlü bir siyasi irade göstermiştir. Son haftalarda, söz konusu ülkeler giriş noktaları da dahil olmak üzere hastalık sürveyans gibi kritik yanıt işlevlerini daha da güçlendirmiş olup bunlara laboratuvar faaliyetleri, klinik vaka yönetimi, enfeksiyon önleme ve kontrol, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve DSÖ ve ortaklarının desteğiyle operasyon desteği ve lojistik dahildir.

DSÖ, bu iki ülkedeki durumu yakından izlemeye ve yanıtları desteklemeye devam etmektedir.

Durumun tanımlanması

Ekvator Ginesi:

13 Şubat 2023'te salgının ilan edilmesinden bu yana, 1 Mayıs itibarıyla toplam 17 laboratuvarca doğrulanmış MVD vakası ve 23 olası vaka bildirilmiştir (Şekil 1). Laboratuvar tarafından doğrulanan vakalar arasında 12 ölüm vakası da yer almıştır (CFR %75). Teyit edilmiş bir vaka için, hastalığın sonucuyla ilgili bilgi mevcut değildir. Tüm olası vakalar ölmüştür. Ülkenin sekiz ilinden dördünde (Centro Sur, Kie-Ntem, Litoral ve Wele-Nzas) beş ilçe (Bata, Ebebiyin, Evinayong, Nsok Nsomo ve Nsork) doğrulanmış veya olası vakalar bildirmiştir (Şekil 2). En çok etkilenen bölge, rapor edilen laboratuvar tarafından doğrulanmış 11 MVH vakasıyla Litoral ilindeki Bata'dır.

Teyit edilen vakalardan dördü iyileşmiş ve beşi sağlık çalışanları arasında bildirilmiş olup bunlardan ikisi ölmüştür.

Bildirilen vakalar arasında birçoğu bir sosyal ağ/toplanma veya coğrafi yakınlık içinde bağlantılıdır ancak açık epidemiyolojik bağlantılar olmadan birden fazla bölgede vakaların ve/veya kümelerin daha erken varlığı tespit edilmemiş virüs bulaşmasına işaret edebilir.

En son 26 Nisan 2023'te bir hastanın taburcu edilmesinin ardından Marburg tedavi merkezinde şu anda doğrulanmış vaka yoktur. Bu, salgının ilan edilmesinden bu yana hayatta kalanların toplamını dörde çıkarmaktadır.

Şekil 1. Ekvator Ginesi’nde semptom başlangıcı haftasına göre MVD vakaları* ve vaka sınıflandırması  (13 Şubat - 1 Mayıs 2023).

* Hastalık başlangıç tarihi bilinmiyorsa konsültasyon tarihi kullanılır

Yaş ve cinsiyet bilgisi olan laboratuvarca doğrulanmış MVD vakaları arasında (n = 16), çoğunluğu kadınlarda meydana gelirken (10/16; %62,5), en çok etkilenen yaş grubu ise 40-49 yaş grubudur (6/16; %37,5). 30-39 (3/16; %18,8), 10-19 (2/16; %12,5) ve 0-9 (2/16; %12,5) yaş grupları izlemiştir.

Son 21 gün içinde (11 Nisan - 1 Mayıs 2023), Bata ilçesinden iki doğrulanmış vaka bildirilmiştir (Şekil 3). Bu vakaların, bir aile kümesi veya bir sağlık hizmeti ortamı aracılığıyla doğrulanmış bir vakayla bilinen bir epidemiyolojik bağlantısı tespit edilmiştir.

Şekil 2. 13 Şubat - 1 Mayıs 2023 tarihleri arasında doğrulanmış ve olası MVD vakalarını bildiren Ekvator Ginesi bölgelerinin veya vakaların temaslılarını bildiren salgından etkilenmiş bölgelerin haritası.

Şekil 3. Ekvator Ginesi'nde son 21 günde (11 Nisan - 1 Mayıs 2023) MVD doğrulanmış vakaları bildiren bölgelerin haritası.

Tanzanya:

21 Mart 2023'te MVD salgınının ilan edilmesinden bu yana, 30 Nisan 2023 itibarıyla toplam dokuz vaka (sekiz laboratuvarca doğrulanmış ve bir olası vaka) bildirilmiştir (Şekil 4). Toplam vakalar arasında altı ölüm kaydedilmiştir (CFR %66,7). Teyit edilen vakalardan üçü iyileşirken, sağlık çalışanları arasında iki vaka bildirilmiş olup bunlardan biri hayatını kaybetmiştir.

10-30 Nisan arasındaki son 21 gün içinde, 11 Nisan'da doğrulanmış bir vaka bildirilmiştir. Bu vaka, aynı gün ölen 18 aylık bir çocuk olan daha önce bildirilen bir MVD vakasının annesidir. Mart ayında çocukta MVD tespit edilir edilmez anne karantinaya alınmıştır. Bu vakayla bağlantılı başka temaslı bildirilmemiştir. Teyit edilen hastanın 21 Nisan 2023'te taburcu edilmesinin ardından Bukoba'daki tedavi merkezinde şu anda teyit edilmiş vaka bulunmamaktadır. Söz konusu vakayla birlikte salgının ilan edilmesinden bu yana toplam hayatta kalan vaka sayısını üçe çıkmaktadır.

Şekil 4: 30 Nisan 2023 itibarıyla Tanzanya'da semptom başlangıç tarihine göre MVD vakalarının (doğrulanmış ve olası) dağılımı.

* Hastalık başlangıç tarihi bilinmiyorsa konsültasyon tarihi kullanılır

Şekil 5: 30 Nisan 2023 itibarıyla Tanzanya'da doğrulanmış ve olası MVD vakalarını bildiren bölge haritası.

Tüm vakalar Kagera Bölgesi'ndeki Bukoba ilçesinden bildirilmektedir.

Vakaların yaşı 1 ila 59 (medyan 35 yaş) arasında değişmekte olup, en çok erkekler etkilenmektedir (n= 6; %66,7).

Marburg Virüsü Hastalığının Epidemiyolojisi

Marburg virüsü, enfekte kişilerin kanı, salgıları, organları veya diğer vücut sıvılarıyla ve bu sıvılarla kontamine olmuş nevresim takımları ve giysiler gibi yüzey ve malzemelerle,  ciltteki veya mukoza zarlarındaki çatlaklarla doğrudan temas yoluyla insanlar arasında yayılır. Sağlık çalışanları, şüpheli veya doğrulanmış MVD'li hastaları tedavi ederken daha önce enfekte olmuştur. Ölülerin bedeniyle doğrudan temas içeren cenaze törenleri de Marburg virüsünün bulaşmasına katkıda bulunabilir.

Kuluçka süresi 2 ila 21 gün arasında değişir. Marburg virüsünün neden olduğu hastalık, yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve şiddetli halsizlik ile aniden başlar. Şiddetli hemorajik belirtiler, semptomların başlamasından beş ila yedi gün sonra ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, tüm vakalarda hemorajik belirtiler görülmez ve ölümcül vakalarda genellikle birden fazla bölgeden olmak üzere bir tür kanama görülmektedir.

Virüsü önlemek veya tedavi etmek için hiçbir aşı veya antiviral tedavi onaylanmamasına rağmen, Remdesivir Ekvator Ginesi'nde değiştirilmiş, izlenen acil kullanım temelinde kullanılmaktadır. Erken destekleyici bakım - oral veya intravenöz sıvılarla rehidrasyon - ve spesifik semptomların ve ko-enfeksiyonların tedavisi sağkalımı iyileştirebilir. Kan ürünleri, bağışıklık terapileri ve ilaç terapileri dahil olmak üzere bir dizi potansiyel tedavi değerlendirilmektedir.

Bu, hem Ekvator Ginesi'nde hem de Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'nde bildirilen ilk MVD salgınıdır. Diğer MVD salgınları daha önce Gana (2022), Gine (2021), Uganda (2017, 2014, 2012, 2007), Angola (2004-2005), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (2000 ve 1998), Kenya'da (1990, 1987, 1980) ve Güney Afrika (1975) rapor edilmiştir.

Halk Sağlığı Yanıtı

Ekvator Ginesi'nde:

Koordinasyon

  • Hükümet, Sağlık Bakanı ve Bakan Delegesi liderliğinde Bata'da bölgesel bir halk sağlığı acil durum operasyon merkezini faaliyete geçirmiştir.
  • SB, ulusal bir operasyonel müdahale planı geliştirmiştir ve şu anda ulusal, bölgesel ve ilçe düzeylerinde yanıt faaliyetlerini koordine etmek için düzenli toplantılar düzenlemektedir.
  • Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı'ndan (GOARN) ortaklar, müdahale faaliyetlerine yardımcı olmak için seferber edilmiştir. Vaka yönetimi, laboratuvar, epidemiyoloji ve sürveyans fonksiyonlarını desteklemek için DSÖ aracılığıyla birkaç uzman görevlendirilmiştir.
  • DSÖ de dahil olmak üzere BM sistemi, toplum temelli faaliyetler üstlenmek için hükümetin onayını beklerken, Cinsel Sömürü ve İstismarın Önlenmesini savunmaya devam etmektedir.

İş Ortağı Desteği

  • Çeşitli ortaklar, teknik, mali ve operasyonel destek sağlayarak hükümetin önderliğindeki müdahaleyi desteklemektedir. Bunlar arasında DSÖ, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (US-CDC), Küba Tıbbi Tugayı, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Africa CDC), Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)  bulunmaktadır .

Sürveyans

  • Sağlık Bakanlığı tarafından DSÖ'nün desteğiyle geliştirilen bölge çapında MVD uyarı yönetimi uyarı ve sevk merkezi faaliyete geçmiştir. Ancak, bildirilen günlük uyarı düzeyi düşüktür.
  • DSÖ, vaka incelemesi ve temaslı takibi ve aktif sürveyans için sağlık tesisleriyle koordinasyon dahil olmak üzere sürveyans faaliyetlerinin eğitimi ve destekleyici denetimi konusunda Sağlık Bakanlığını desteklemektedir.
  • DSÖ, insan kaynakları ve faaliyetlerin dağılımı konusunda ABD-CDC ve Küba Tıbbi Tugayı ile koordinasyon halindedir.

Laboratuvar

  • US-CDC ve WHO'nun desteğiyle Bata'da MVD teşhisi için RT-PCR kapasiteli bir laboratuvar kurulmuş ve ulusal personelin eğitimine devam edilmiştir.
  • DSÖ, numunelerin kalitesini ve zamanında test edilmesini sağlamak için numune toplama ve numune taşıma sisteminin güçlendirilmesini desteklemektedir.
  • DSÖ, Malabo'da Marburg testi ve sıralama kapasitesi oluşturmaya yönelik olarak Sağlık Bakanlığı ile çalışmaya ve ortak koordinasyon çabalarını desteklemeye devam etmektedir.

Klinik bakım

  • DSÖ, Bata'daki Mondong Tedavi Merkezi'nin işletilmesinde Sağlık Bakanlığı'na desteğini sürdürmektedir. 18 ayrı yatağa ek olarak, daha iyi hasta bakımı için iki küp (1) ve stokları tam bir eczane konuşlandırılmıştır.
  • DSÖ, bölgedeki herhangi bir bölgeden şüpheli ve doğrulanmış hastaları alıp Mondong tedavi merkezine getirebilen üç ambulans dahil olmak üzere bir sevk sisteminin koordinasyonunda Sağlık Bakanlığı'nı desteklemeye devam etmektedir.
  • DSÖ, hayatta kalanlara tıbbi ve psikolojik bakım ve test sağlayan bir hastalığa maruz kalmışlar kliniğinin kurulmasında Sağlık Bakanlığını desteklemektedir.
  • DSÖ, yerel klinik ve hijyen personelinin sürekli eğitimini sağlamakta ve tedavi merkezinde klinik mentorluk sağlamaktadır.

Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC)

  • DSÖ, IPC faaliyetlerinin koordinasyonu için MoH bölgesel görev gücünü ve IPC yanıtı için ulusal bir stratejiyi desteklemektedir.
  • DSÖ, öncelikli sağlık kuruluşlarında değerlendirme ve iyileştirme planlarının tamamlanması ve sağlık çalışanlarının eğitimi için denetim ve mentorluk sağlanması konusunda Sağlık Bakanlığı'na desteğini sürdürmektedir.
  • DSÖ, özellikle su temini ve atık yönetimi olmak üzere sağlık tesislerinde iyileştirilmiş Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH) için ortaklarla birlikte çalışmaktadır.
  • DSÖ, öncelikli hastanelerdeki ekiplerin eğitimi de dahil olmak üzere sağlık tesislerinin dekontaminasyonunu desteklemektedir.
  • DSÖ, Bata, Ebibeyin, Mongomo, Evinayong ve Malabo'da beş ulusal IPC odak noktası oluşturmuş ve eğitmiştir.
  • Bata ve Ebibeyin'de güvenli ve insan onuruna uygun defin ekipleri oluşturulmuştur. Bu ekiplerin cenazenin ağızdan sürüntü almasına ilişkin eğitimi devam etmekte olup yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı (RCCE)

  • DSÖ, zamanında, ilgili ve eyleme geçirilebilir RCCE mesajlarının ve faaliyetlerin etkilenen ve risk altındaki nüfuslara ulaşmasını sağlamak için diğer kilit ortaklarla koordinasyon içindedir. (UNICEF, IFRC, Africa CDC ).
  • DSÖ, RCCE ulusal uzmanları, sosyal hareketlendiriciler ve toplum liderleri (sivil toplum kuruluşları, dini liderler ve kadın grupları gibi) için kamu farkındalığını ve kapasite geliştirmeyi desteklemektedir.
  • Malabo'daki karar alıcıları ve Mongomo Bölgesi'ndeki etkilenen toplulukları duyarlı hale getirmek için yoğun kamuoyu bilinçlendirme ve duyarlı hale getirme oturumları düzenlenmiştir.
  • Dini liderler ve okul delegeleri ile topluluk katılımı yoğunlaştırılmıştır.
  • Ortaklarla birlikte (Nisan-Haziran 2023) için bir RCCE ulusal planı geliştirilmiştir. Salgından etkilenen tüm ilçelerde uygulama devam etmektedir. Malabo'da hazırlık ve hazırlık faaliyetleri devam etmektedir.
  • Bata'daki medya ağları, yerel dillerde, Fransızca ve İspanyolca'da topluluklara yönelik koruyucu mesajları anlamak ve güçlendirmek için devreye alınmıştır.

Sınır sağlığı ve giriş noktaları

  • DSÖ, giriş noktalarında kapasiteleri ve önleyici tedbirleri güçlendirmek için kilit seyahat ve ulaşım ortaklarını bir araya getirme konusunda sağlık yetkililerini desteklemektedir.
  • 26 Nisan 2023'te DSÖ, etkilenen ve komşu ülkeler için MVD salgınları bağlamında gerekli sınırda sağlık hazırlığı ve yanıt faaliyetleri konusunda farkındalığı artırmak için US-CDC ve Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) desteğiyle bir web semineri düzenlemiştir.

Operasyonel destek ve lojistik (OSL)

  • DSÖ, yapısal rehabilitasyon, elektrik ve su temini ve tedarik zinciri yönetimi dahil olmak üzere Marburg tedavi merkezinin operasyonel ve lojistik desteğini ve bakımını sağlamıştır.
  • DSÖ, Bata tedavi merkezinde 7/24 hazır bekleyen üç ambulans ve yaklaşık 20 araç dahil olmak üzere filo yönetimi için destek oluşturmuştur. DSÖ, tüm alanlarda temel ilaçları ve malzemeleri sağlamıştır. Satınalma süreci devam etmektedir.
  • DSÖ, Bata'da temel maddeler için diğer bölgelere dağıtımı destekleyen bir merkezi depo kurmuştur.

Komşu ülkelerde hazırlık ve hazırlık

  • DSÖ, komşu ülkelerin hazırlık seviyelerini değerlendirmelerine ve potansiyel boşlukları ve MVD dahil olmak üzere herhangi bir potansiyel filovirüs salgını durumunda alınacak somut eylemleri belirlemelerine yardımcı olmak için bir hazırlık kontrol listesi geliştirmiştir. Kontrol listesi birkaç temel bileşenden oluşur ve belirlenen ülkelerin her birine hazırlık puanları sağlamak için ortalama bir puan hesaplanır. Kamerun ve Gabon için tüm sütunlarda ikinci bir hazırlık değerlendirmesi yapılmıştır. 3 Mayıs 2023 itibarıyla alt bölgenin genel hazırlık kapasitesi %66 olarak değerlendirilmiştir.
  • Değerlendirmeler sırasında tespit edilen eksikliklere dayalı olarak, öncelikli hazırlık faaliyetlerini bilgilendirmek için bir ihtiyaş analizi yapılmış ve Kamerun ve Gabon ile paylaşılmıştır. Belirlenen eksiklikler, eğitimler, masa başı tatbikatlar ve simülasyon tatbikatları dahil olmak üzere çeşitli stratejiler kullanılarak operasyonel kapasitelerin ve yeteneklerin optimizasyonu yoluyla ele alınacaktır. Ek olarak, hazırlık faaliyetlerinin uygulanmasını desteklemek için uzmanların görevlendirilmesi sağlanacaktır.

Tanzanya'da:

Koordinasyon

  • Sağlık Bakanlığı, devam eden yanıt faaliyetlerini ele almak için günlük yanıt toplantıları düzenlemektedir. Bu toplantılara ilgili alan başkanları ve ortaklar katılmaktadır.
  • DSÖ ve UNICEF'in işbirliği ve desteğiyle Sağlık Bakanlığı tarafından kaynak seferberliği faaliyetleri devam etmektedir.
  • SB, bölgesel yanıt ekibi için kapasite geliştirme çalışmalarına devam etmektedir.
  • Cinsel istismarı önleme faaliyetleri ülke düzeyinde devam etmektedir. Bu, tüm Acil Durum Hazırlığı ve Yanıt (EPR) yeni gelenlerinin brifingini, herhangi bir DSÖ etkinliğinde davranış kurallarının imzalanmasını ve sergilenmesini, tüm DSÖ personeli için tekrar eğitimi, hem ortaklar hem de toplum için bilinçlendirme materyallerinin basılmasını içerir.
  • DSÖ ayrıca toplum bilinçlendirme oturumlarını kolaylaştırmak ve bildirim mekanizmasının tüm toplum üyeleri tarafından iyi bilinmesini sağlamak için kurumlar arası cinsel sömürü, istismar ve tacizden korunma (PSEAH) ağını desteklemektedir. Ek olarak, DSÖ, kurumlar arası PSEAH ağı ile koordinasyon halinde, risk azaltma önlemleriyle birlikte PSEAH Rapid risk değerlendirmesini yürütmüştür.

Sürveyans

  • Devam eden temaslı izleme faaliyetleri: 30 Nisan itibariyle, toplam 212 temaslı 21 günlük takibi tamamlamıştır.
  • Aktif vaka arama ve uyarı yönetimi devam etmektedir. Bildirilen uyarıların günlük düzeyi düşük olmaya devam etmektedir. 30 Nisan itibariyle, salgının başlangıcından bu yana toplam 176 uyarı bildirilmiştir.

Laboratuvar

  • Bölgesel laboratuvar görevlilerini Marburg numune yönetimi ve analizi konusunda eğitmek için kapasite geliştirme faaliyetleri devam etmektedir.

Vaka yönetimi ve IPC

  • Son vakanın taburcu edildiği 21 Nisan'dan bu yana yeni hastaneye yatış gerçekleşmemiştir. Ancak tespit edilen şüpheli vakalar, MVD testi için beklerken izole edilmeye ve tedavi edilmeye devam etmektedir.
  • Kişisel koruyucu ekipmanın (PPE) uygun şekilde giyilmesi ve çıkarılmasına ilişkin denetim ve yönlendirme devam etmektedir.

RCCE

  • Faaliyetler, radyo yoluyla halkı bilinçlendirmeyi, kitlesel duyarlılığı ve Bukoba bölgesindeki Toplum Sağlığı Çalışanlarına ve toplum liderlerine MVH hakkında bilgi yaymayı içermektedir.
  • SB, sosyal medya platformları aracılığıyla MVD hakkında bilgi vermeye devam etmektedir.
  • Kurulan topluluk tabanlı platformlar kullanılarak söylentilerin ve yanlış bilgilerin sürekli takibi yapılmaktadır.
  • Bilgi Eğitimi ve İletişim materyallerinin yanı sıra çevrimdışı sosyal dinleme bulguları (Africa Infodemic Response Alliance, Afya çağrı merkezi, toplum yoklama anketi) gözden geçirilip dağıtılmaya devam etmektedir.

Sınır sağlığı ve giriş noktaları

  • Giriş noktalarında (PoE) taramayı geliştirmeye yönelik faaliyetler devam etmektedir, buna yurt içi yolcuların herhangi bir şüpheli veya olası MVD vakasını belirlemesi dahildir. 30 Nisan itibariyle 250.000'den fazla kişi taranmıştır.
  • İlgili Giriş Noktaları değerlendirildi ve tarama ve izolasyon için sağlık eğitimi malzemeleri, el yıkama ekipmanı ve tıbbi malzemeler ve altyapının sağlanması yoluyla kapasiteler geliştirilmiştir.

Operasyonel destek ve lojistik (OSL)

  • DSÖ'nün desteğiyle termo tarayıcılar, sprey pompaları, cerrahi maskeler, yüz siperlikleri, cenaze çantaları ve diğer KKD'ler dahil olmak üzere tıbbi malzemeler sağlanmıştır.
  • BMMYK ile ortak bir değerlendirmenin ardından, DSÖ şu anda Kigoma bölgesindeki BMMYK yerleşkesinde BM personeli için sekiz yataklı izolasyon ünitesi önerisini desteklemektedir.

Komşu ülkelerde hazırlık ve hazırlık

  • Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Ruanda ve Uganda için DSÖ hazırlık değerlendirmesinin ilk turu gerçekleştirilmiştir. 3 Mayıs 2023 itibariyle, bu alt bölge için genel hazırlık kapasitesi %70 olarak değerlendirilmiştir.
  • Değerlendirmeler sırasında tespit edilen boşluklara dayalı olarak, öncelikli hazırlık faaliyetlerini bilgilendirmek için bir boşluk analizi yapılmış ve bahsedilen beş ülke ile paylaşılmıştır. Belirlenen boşluklar, eğitimler, masa başı tatbikatlar ve simülasyon tatbikatları dahil olmak üzere çeşitli stratejiler kullanılarak operasyonel kapasitelerin ve yeteneklerin optimizasyonu yoluyla ele alınacaktır. Ek olarak, hazırlık faaliyetlerinin uygulanmasını desteklemek için uzmanların konuşlandırılması sağlanacaktır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Her iki ülke de ilk kez MVD salgınları bildirmiştir.

Ekvator Ginesi'nde birçok vaka bir sosyal ağ/toplantılar veya coğrafi yakınlık ile birbirine bağlıyken, açık epidemiyolojik bağlantılar olmadan birden fazla bölgede vakaların ve/veya kümelerin daha erken varlığı tespit edilmemiş virüs bulaşmasına işaret edebilir. Son vakalar, Ekvator Ginesi'nin en kalabalık şehri ve ekonomik merkezi olan, bir havaalanı ve limanı olan Bata'da meydana geldi ve müdahale için zorluklar yaratmıştır. Ülke gözetim sistemi, bildirilen birkaç uyarı ile yetersiz kalmaktadır. Ek olarak, anakara ve ada bölgelerinin farklı bölgeleri arasında nüfus hareketleri vardır. Kamerun ve Gabon sınırındaki ilçelerde de sık nüfus hareketleri ve gözenekli kara sınırları rapor edilmektedir, kara giriş noktalarında yetersiz gözetim ve Kamerun ve Gabon sınırı boyunca sayısız kontrolsüz yol veya parkur yer almaktadır.

Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti'nde, etkilenen bölge Kagera, üç ülke (kuzeyde Uganda ve batıda Ruanda ve Burundi) ve Victoria Gölü ile sınır komşusudur ve sınır ötesi nüfus hareketleri hastalığın yayılma riskini artırabilir. Yakın zamanda Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 23 Nisan - 3 Temmuz 2022 ve 21 Ağustos - 27 Eylül 2022 tarihleri arasında ortaya çıkan Ebola virüsü salgınları ve 20 Eylül 2022 - 11 Ocak 2023 tarihleri arasında Uganda'da Sudan ebola virüsü salgını sonrasında alt bölgedeki komşu ülkeler, Tanzanya da dahil olmak üzere, filovirüs hastalıklarına karşı hazırlık kapasiteleri geliştirmektedir. Bununla birlikte, halen yürütülmekte olan bir epidemiyolojik araştırma, etkilenen bölgedeki nüfus için ek bir risk oluşturabilecek salgının kaynağını ortaya çıkarmamıştır.

Mart 2023'te DSÖ, Ekvator Ginesi ve Tanzanya'daki MVD salgınlarının oluşturduğu halk sağlığı riskini ulusal düzeyde çok yüksek, alt bölgesel düzeyde yüksek, bölgesel düzeyde orta ve Küresel düzey. DSÖ, bu iki ülkedeki durumu yakından izlemeye devam etmektedir.

DSÖ tavsiyesi

MVD salgın kontrolü, erken izolasyon ve optimize edilmiş destekleyici bakım gibi bir dizi  yanıtın kullanılmasına dayanmakta olup buna aktif vaka arama, vaka soruşturması ve temaslı takibini içeren sürveyans, optimal bir laboratuvar hizmeti, enfeksiyon önleme ve kontrol, güvenli ve insan onuruna uygun defin ve sosyal seferberlik dahildir. Risk İletişimi ve Topluluk katılımı, MVD salgınlarını başarılı bir şekilde kontrol etmenin anahtarıdır. Marburg virüsü enfeksiyonu için risk faktörleri ve bireylerin alabileceği koruyucu önlemler konusunda farkındalığın artırılması, insana bulaşmayı azaltmanın etkili bir yoludur.

Doğrulanmış veya şüphelenilen MVD'si olan hastalara bakan sağlık çalışanları, hastanın kanı ve vücut sıvıları ile kontamine yüzey ve nesnelerle temastan kaçınmak için standart ve bulaşmaya dayalı önlemler ve kişisel koruyucu ekipman giyme ve el hijyeni dahil olmak üzere IPC önlemlerini uygulamalıdır. Sağlık tesisleri, yeterli su, sanitasyon ve hijyen gibi çevresel kontrollerin yanı sıra sağlık çalışanlarının IPC önlemlerini uygulamasını sağlamak için güvenli enfeksiyöz atık yönetimi protokollerinin yürürlükte olmasını sağlamalıdır. Ek olarak, sağlık tesisleri şüpheli vakaların uygun taramasını, izolasyonunu ve sevkini gerçekleştirmelidir. DSÖ, MVD'den kurtulan erkeklerin semptomların başlamasından itibaren 12 ay boyunca veya spermlerinde Marburg virüsü için iki kez negatif test yapana kadar daha güvenli seks yapmalarını önermektedir. DSÖ, kanında Marburg virüsü testi negatif çıkan nekahat dönemindeki erkek veya kadın hastaların izolasyonunu önermemektedir.

Mevcut bilgilere ve mevcut risk değerlendirmesine dayanarak DSÖ, alarm yönetimi, vaka incelemesi, irtibat listesi, izleme ve takip ve aktif vaka arama yoluyla ülkedeki sürveyansın güçlendirilmesini tavsiye etmektedir. Ek olarak, DSÖ, Ekvator Ginesi ve Tanzanya'daki etkilenen bölgelerdeki giriş noktalarında, çıkış taraması da dahil olmak üzere vakaların tespiti için sürveyansın güçlendirilmesini, hastalığa karşı savunmasız durumdaki nüfusları belirlemek ve halk sağlığı müdahalelerini hedeflemek için sınır ötesi nüfus hareketliliğinin haritasını çıkarmak ve etkilenen bölgelerde, giriş noktalarında ve kara sınırlarına yakın bitişik topluluklarda ilgili tüm dillerde halk sağlığı bilgisi ve tavsiyesi sağlanmasını tavsiye etmektedir. Ayrıca şüpheli, olası ve teyitli vakalar ve bunların temaslıları uluslararası dahil seyahate çıkmamalıdır. Mevcut bilgilere dayanarak, DSÖ Ekvator Ginesi ve Tanzanya’daki diğer uluslararası seyahat ve/veya ticaret önlemlerine karşı tavsiyede bulunmaktadır. DSÖ tarafından tavsiye edilenlerden potansiyel olarak daha kısıtlayıcı olan uluslararası seyahat ve ticaretle ilgili önlemleri benimseyen Taraf Devletler, Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nün (2005) 43. Maddesi uyarınca bunları DSÖ'ye bildirmeye davet edilmektedir.

Bir salgının sona erdiğini ilan etmek için 42 günlük geri sayımla ilgili tartışmaya başlamadan önce, doğrulanmış veya olası vakaların tüm temaslılarının 21 günlük takip sürelerini semptomsuz olarak tamamlamaları önerilmektedir. Bu durum söz konusu değilse, ilgili kişinin vakaya dönüşme olasılığı hala vardır.

Tüm temaslılar 21 günlük sürelerini tamamladıktan sonra, iki olası senaryoya göre bir MVD olası veya doğrulanmış vakaya son olası maruz kalma tarihi düzenlenebilir:

• Kişinin pozitif bir vaka olarak doğrulanmıştır. İyileşmiş ve daha sonra en az 48 saat arayla alınan iki kan örneğinde polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile yapılan test sonucu negatif çıkmıştır. 42 günlük sayım, ikinci negatif PCR örneğinin toplandığı günden sonraki gün başlar.

• Kişi, doğrulanmış veya olası bir MVD vakası olduğu tespit edilmiştir. Ölmüş ve cenaze töreni düzenlenmiştir. 42 günlük sayım definden sonraki gün başlamaktadır.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Marburg Virüsü Hastalığı

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON467