BİRDEN FAZLA ÜLKEDE (Suriye, Malavi, Haiti, Afganistan, Mozambik, DKC, Kamerun, Kenya, Lübnan, Somali, Etiyopya, Yemen, Zimbabve...) GÖRÜLEN KOLERA SALGINI
Birden fazla ülkede görülen kolera salgınına ilişkin son durum raporunun 28 Mart 2023'te yayınlanmasından bu yana, yeni bir ülke bir kolera salgını bildirmiştir: Eswatini, Nisan ayında Mozambik'ten sınır ötesi bulaşmayla ilgili ilk vakayı ve seyahat geçmişi olmayan ikinci bir vakayı bildirmiştir.
11 Mayıs 2023'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-2
Risk Değerlendirmesi
Küresel Risk – Çok Yüksek |
Etkilenen Ülkeler / Bölgeler / Yönetim Bölgeleri 24 |
Bu baskıda:
• Önemli Olaylar
• Epidemiyolojik güncelleme
• Seçilen ülkelere odaklanmak
• Operasyonel güncellemeler
• Temel Zorluklar
• Atılacak Adımlar
Önemli Olaylar
18 Nisan 2023 itibariyle veriler
- Birden fazla ülkede görülen kolera salgınına ilişkin son durum raporunun 28 Mart 2023'te yayınlanmasından bu yana, yeni bir ülke bir kolera salgını bildirmiştir: Eswatini, Nisan ayında Mozambik'ten sınır ötesi bulaşmayla ilgili ilk vakayı ve seyahat geçmişi olmayan ikinci bir vakayı bildirmiştir. 2023'ün başından bu yana toplamda 24 ülke vaka rapor etmiştir.
- 2023'ün başından bu yana, salgınlar Afrika bölgelerine daha fazla yayılmıştır. Güneydoğu Afrika'da, Malavi, Mozambik, Güney Afrika, Tanzanya, Zambiya ve Zimbabwe'de kolera vakalarının artan sayıda ve coğrafi yayılımı rapor edilmiştir. Tropikal kasırga Freddy bölgede yıkıcı hasarlara yol açarak çok sayıda insanı – Malavi ve Mozambik'te 800.000 kişiyi– ülke içinde yerinden etmiş, bölgedeki sağlık ve gözetim sistemlerini bozmuştur. Bu durum raporu 18 Nisan 2023'e kadar olan dönemi kapsamakla birlikte, şiddetli yağışlar ve seller bölgedeki farklı ülkeleri etkilemeye devam ederek koleranın daha fazla yayılma riskini artırmıştır.
- Afrika Boynuzu'nda, Etiyopya, Kenya ve Somali'deki epidemiyolojik durumlar, bildirilen vakaların sayısındaki artış ve yeni alanlara daha fazla yayılma ile artan bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Salgın, özellikle üç ülkenin sınırlarının birleştiği ve nüfus hareketinin sınırlar ötesi bulaşmaya yol açtığı Mandera üçgeninde yoğunlaşmaktadır.
- Çoklu ve eş zamanlı salgınlara müdahale etme kapasitesi, aynı zamanda birden fazla hastalık salgını ve diğer sağlık acil durumlarıyla uğraşan aşırı zorlanmış halk sağlığı sistemi ve tıbbi personelin yanı sıra oral kolera aşısı kıtlığı da dahil olmak üzere küresel kaynak eksikliği nedeniyle gergin olmaya devam etmektedir.
- Artan salgın sayısı ve bunların coğrafi genişlemesi ile aşı ve diğer kaynakların eksikliği dahil olmak üzere mevcut duruma dayanarak, DSÖ küresel düzeyde riski çok yüksek olarak değerlendirmektedir.
Epidemiyolojik Güncelleme
2021'in ortalarından bu yana dünya, birden fazla salgının sayısı, boyutu ve birleşmesi, onlarca yıldır kolera olmayan bölgelere yayılma ve endişe verici derecede yüksek ölüm oranları ile karakterize edilen yedinci kolera pandemisinde akut bir artışla karşı karşıyadır.
Kırılgan sağlık sistemlerine sahip karmaşık insani krizlerle karşı karşıya olan ve iklim değişikliği ve doğal afetlerle ağırlaşan ülkelerde birleşen birkaç kolera salgınının eşzamanlı ilerlemesi, salgın müdahalesi için zorluklar ve diğer ülkelere daha fazla yayılma riskleri ortaya koymaktadır.
18 Nisan 2023 itibariyle, yılın başından bu yana en az 24 ülke kolera vakası bildirmiştir (Tablo 1). Tarihsel bulaşma kalıpları ve mevsimsellik ile ilgili olarak, dünyanın büyük bölümlerinin şu anda düşük veya interepidemik bulaşma dönemlerinde olduğuna dikkat etmek önemlidir, bu nedenle bu sayı önümüzdeki aylarda artabilir. Önümüzdeki aylarda odak noktası, Mayıs ve Ekim arasındaki yağmur mevsiminin şiddetli yağmurlar ve seller getirebileceği Batı Afrika olacaktır.
Birçok ülke önceki yıllara göre daha yüksek vaka ölüm oranları (CFR) bildirdiğinden, salgınlarla ilişkili ölüm oranı özellikle endişe vericidir. 2021'de küresel olarak bildirilen ortalama kolera CFR'si %1,9 (Afrika'da %2,9) olup hedeflenen oranın (<%1) üzerinde önemli bir artış ve on yıldan fazla bir süredir kaydedilen en yüksek oran olmuştur. Kolera bildiren ülkeler arasındaki değişen sürveyans sistemleri, vaka tanımları ve doğrulama kapasiteleri ışığında, bildirilen vakalar ve ölümler dikkatle yorumlanmalı ve ülkeler arasında kolayca bir karşılaştırılma yapılmamalıdır. Bu belgede kolera vakaları, ülkeye özgü bağlamda daha fazla belirtilmemişse, şüpheli ve teyit edilmiş vakaların toplamına atıfta bulunur.
Şekil-1: 18 Nisan 2023 itibarıyla aktif kolera salgınları ve akut sulu ishalin küresel durumu
Tablo 1. 18 Nisan 2023 itibariyle DSÖ bölgelerinden DSÖ'ye bildirilen kolera vakaları ve ölümler**
* Afganistan, Akut Sulu İshal (AWD) bildirmiştir.
** Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel olarak eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle güvenilir değildir. Tüm veriler, verilerin kullanılabilirliği ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili şekiller ve sayılar daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, RDT pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir. Avrupa Bölgesinde hiçbir yerel bulaşma kolera vakası bildirilmemiştir.
*** Yapılan test sayısını ifade eder.
¥ Not: Zimbabve için şüpheli/doğrulanmış vaka sayısı 579'dan 15 Mayıs 2023'te 475'e değiştirilmiştir.
Seçili ülkelere odaklanmak
Nisan 2023 itibarıyla aktif kolera salgınlarının görüldüğü seçilmiş illerin, ülkelerin ve bölgelerin epidemiyolojik durumu ve ek analizi aşağıda açıklanmıştır.
Malawi
Malavi'deki kolera salgını bir yılı aşkın süredir devam etmektedir. 28 Şubat 2022'den 16 Nisan 2023'e kadar, ülkenin 29 bölgesinin tamamından 56.968 vaka ve 1.727 ölüm (CFR %3.0) rapor edilmiştir ve bu, onu Afrika'daki en büyük aktif kolera salgını haline getirmiştir. Mart ayının ortasından bu yana hem vaka hem de ölüm sayıları azalmaya devam etmektedir. Son 28 gün içinde (20 Mart – 16 Nisan 2023), 3156 yeni vaka ve %1,8 CFR ile 56 yeni ölüm bildirilmiştir. Bu, önceki 28 günlük döneme (20 Şubat - 19 Mart 2023) kıyasla vaka ve ölüm insidansında sırasıyla %64 ve %74'lük bir azalmadır. Ülke, özellikle Güney ve Orta bölgelerde, Freddy Kasırgası'ndan kurtulurken, sürveyans ve müdahale faaliyetlerindeki bazı zorluklar devam etmektedir.
Şekil-1: 16 Nisan 2023 itibarıyla epidemiyolojik hafta başına bildirilen Malavi ulusal kolera vakaları, ölümler ve vaka ölüm oranları
Şekil-2: 16 Nisan 2023 itibarıyla ilçe başına son yedi gün içinde bildirilen kolera vakalarındaki Malavi eğilimi
Mozambik
Mozambik'teki mevcut kolera salgını, Eylül 2022'de Malavi Gölü kıyısındaki Niassa eyaletinde başlamıştır. O zamandan beri vaka sayısı ve coğrafi kapsam artmaya devam etmiştir. 16 Nisan 2023 itibariyle, on bir ilin onunda 53 ilçede %0,5 CFR'li 26.841 vaka ve 123 ölüm bildirilmiştir. Epidemiyolojik 15. haftada, Maputo City eyaleti mevcut salgında kolera bildiren 10. il olmuş ve Katembe ilçesi iki doğrulanmış vaka bildirmiş olup herhangi ölüm vakası görülmemiştir. En çok etkilenen iller, Freddy Kasırgası, Sofala ve Niassa'nın etkisinden sonra vakalarda büyük bir artışla Zambezia'dır. Epidemiyolojik 12. haftadaki zirveden bu yana, yağmur mevsimi sona ererken haftalık vaka sayısı geçtiğimiz haftalarda azalmaya devam etmiştir.
Şekil-3: 16 Nisan 2023 itibarıyla Mozambik’te epidemiyolojik hafta başına bildirilen kolera vakaları, ölüm vakaları ve Vaka Ölüm Oranları-CFR
Şekil 4. Mozambik’te 16 Nisan 2023 itibarıyla ilçe başına son yedi gün içinde bildirilen kolera vakalarının grafiği
Zimbabve
2023 yılında ülkedeki ilk kolera salgını, 12 Şubat 2023'te Mashonaland Batı Eyaleti, Chegutu kasabasında başlamıştır. 18 Nisan 2023 itibariyle, 102'si kültür tarafından doğrulanmış ve 9 ölüm (CFR %1,9) olmak üzere 475 şüpheli kolera vakası bildirilmiştir. Ülkenin sekiz ilinden birbiriyle epidemiyolojik bağlantısı olmayan vakalar bildirilmiştir. 73/168 pozitif (%42 pozitiflik) ve 104/359 pozitif kültür (%29 pozitiflik) ile yürütülen 168 RDT vardır.
Şekil -5. 18 Nisan 2023 itibariyle Zimbabwe'de 100.000 nüfus başına kümülatif kolera vakası sayısı
Şekil-6. Zimbabwe’de 18 Nisan 2023 itibarıyla haftalık bildirilen şüpheli kolera vakaları
Afrika Boynuzu (Somali Yarımadası)
Afrika Boynuzu bölgesinde, Etiyopya, Kenya ve Somali aktif kolera salgınlarını bildirmektedir. Uzun yıllar süren kuraklığın feci sonuçları yıl boyunca devam edecek olup bu da bölge için genel halk sağlığı endişeleri açısından daha büyük bir risk oluşturmaktadır.
Kenya'da, Ekim 2022'nin başından bu yana salgın, 47 ilçeden 20'sinin etkilendiği geniş bir coğrafi yayılıma ulaşmıştır. 16 Nisan itibariyle, %1,6 CFR ile 8960 vaka ve 142 ölüm bildirilmiştir. Son 28 günde, CFR %1,7 ile 1650 yeni vaka ve 28 yeni ölüm bildirilmiş olup bu, bir önceki 28 günlük döneme kıyasla vaka ve ölümlerde sırasıyla %34 ve %3'lük bir düşüşe işaret etmektedir. Şu anda, Etiyopya ve Somali ile sınır komşusu olan ilçeler de dahil olmak üzere 47 ilçeden dokuzu aktif bir salgın bildirmektedir.
Etiyopya'da Ağustos 2022'den bu yana toplam 3861 vaka ve 69 ölüm bildirilmiştir. Ülke, ülkenin güneyinde yer alan Oromia, Somali ve Southern Nations, Nationalities and Peoples (SNNP) bölgelerinde artan sayıda vaka ve ölüm vakası bildirmektedir. Son 28 günde, vaka ve ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre neredeyse ikiye katlanmıştır (880'den 1766'ya yeni vaka ve 13'ten 25'e yeni ölüm).
2023 yılının başından bu yana Somali'de %0,3 CFR ile toplam 5529 vaka ve 17 ölüm bildirilmiştir.
Bildirilen genel vakalar ve ölümler son haftalarda azalsa da, yalnızca son 28 günde 2000'den fazla vaka bildirilmiştir. Yeni vakaların çoğu, ülke içinde yerinden edilmiş nüfuslar da dahil olmak üzere üç ülke arasındaki nüfus hareketinin sık olduğu Kenya ve Etiyopya sınırlarına yakın Jubaland ve Güneybatı bölgelerinde bildirilmiştir.
Şekil-7. Ocak - Nisan 2023 arasında Afrika Boynuzu bölgesinde 100.000 nüfus (şüpheli ve doğrulanmış kolera vakası) başına daha yüksek kolera atak oranı
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
2023 Mart ayı ortalarında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde vaka ve ölüm vakası sayısındaki artıştan bu yana, ülke yeni vaka sayısında düşüş eğilimi bildirmektedir. 16 Nisan 2023 itibariyle, %0,5'lik CFR ile toplam 16.998 vaka ve 79 ölüm vakası bildirilmiştir. Son 28 günde, her hafta ortalama 1500'ün üzerinde vaka olmak üzere, %0,3 CFR'li 6233 vaka ve 20 ölüm rapor edilmiştir. Bu, haftada 500'den az vakanın bildirildiği yaklaşık aynı zaman dilimindeki son iki yıla kıyasla çok daha yüksek bir haftalık vaka insidansını temsil etmektedir. Bu yıl ülkede bildirilen vakaların %76'sını oluşturan Nord-Kivu eyaleti, salgının en önemli ve problemli noktasıdır. Nord-Kivu eyaletindeki mevcut salgın, özellikle Goma sağlık bölgesinde, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin bulunduğu kamplarda ikamet eden nüfusu büyük ölçüde etkilemiştir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki çatışma devam etmekte olup ülkede insanların yerinden edilmesi söz konusudur.
Şekil- 8. 16 Nisan 2023 itibarıyla Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (solda) 100.000 nüfus başına kümülatif kolera vakası sayısı ve Nord-Kivu eyaletinde (sağda) bildirilen kolera vakası sayısı.
Şekil-9. Demokratik Kongo Cumhuriyeti: 16 Nisan 2023 itibarıyla epidemiyolojik hafta başına bildirilen kolera vakaları, ölümler ve CFR (%)
Kuzeybatı Suriye
16 Eylül 2022'den 15 Nisan 2023'e kadar, Kuzeybatı Suriye'de 67.310 şüpheli kolera vakası, 597 doğrulanmış vaka ve Vaka Ölüm Oranı <%1 olan 23 ölüm bildirilmiştir. Tüm şüpheli vakaların yarısı (%47) İdlib vilayetindeki iki ilçeden (Harim, İdlip) bildirilmiştir. Şüpheli vaka sayısı 5. haftadan (30 Ocak - 4 Şubat 2023) 6. haftaya (5 - 12 Şubat 2023) keskin bir şekilde düşmüştür. Bu muhtemelen 6 Şubat 2023'teki depremin ardından gözetim faaliyetlerindeki kesintinin bir sonucudur. Şüpheli kolera vakalarının insidansı depremden sonra artmıştır ancak 11. haftada (13 – 19 Mart) zirveye ulaştıktan sonra, bölgedeki deprem öncesi benzer seviyelerde plato yapmıştır. Takip eden haftalar için Kümülatif olarak, tüm şüpheli vakaların %45'i 4 yaşından küçüktür. 15. hafta dışkı kültürünün pozitiflik oranı (%5; 5/93), salgının başlangıcından bu yana kümülatif pozitiflik oranından (%14; 597/3636) daha düşük olmuştur.
Şekil-10. 15 Nisan 2023 itibarıyla epidemiyolojik hafta ve bölgeye göre bildirilen Kuzeybatı Suriye’de görülen kolera vakaları ve ölümleri
Şekil-11. 15 Nisan 2023 itibarıyla Kuzeybatı Suriye'de 100.000 nüfus başına kümülatif kolera vakaları.
Operasyonel Güncellemeler
DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:
• Koordinasyon
➢ Kolera salgınının küresel olarak izlenmesini desteklemek, ülkelere teknik destek sağlamak, veri toplama ve raporlamayı geliştirmek, aktif desteği güçlendirmek, kaynak mobilizasyon çabalarını optimize etmek ve ihtiyacı olan ülkelere tıbbi ve tıbbi olmayan ürünler sağlamak için kaynakları kullanmak ve ortaklarla işbirliği yapmak.
➢ Kısıtlı kaynaklara sahip ülkelere, yani OCV, malzemeler, insan kaynakları, operasyonel kaynaklar vb. ile ilgili olarak, optimum destek için koordineli bir yanıt sağlamak üzere kilit ortaklarla (UNICEF, MSF ve GAVI) yakın işbirliği içinde olmak.
➢ Ülkelerdeki akut ihtiyaçlara yanıt olarak, Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı (GOARN) ve Yardımcı Ortaklar (SBP) aracılığıyla uzmanların konuşlandırılmasını desteklemek.
▪ 3 Mayıs 2023 itibariyle, kolera yanıtını desteklemek üzere vaka yönetimi, sosyal antropolog ve epidemiyoloji işlevleri için GOARN aracılığıyla Malavi ve Mozambik'e altı uzman görevlendirilmiştir.
▪ 3 Mayıs 2023 itibarıyla, Bilgi Yönetimi, Ortak/Küme Koordinasyonu, PRSEAH, IPC/WASH işlevleri için kolera yanıtını desteklemek amacıyla SBP'ler aracılığıyla dört ülkeye (Malavi, Mozambik, Kamerun, Haiti) altı uzman görevlendirilmiştir.
➢ Cinsel suiistimali önleme ve müdahale konusunda sağlam bir mekanizmanın operasyonlar genelinde yürürlükte olmasını sağlamak. Tutarlı önleme ve yanıt önlemleri sağlamak için ülkelerdeki Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Kurumlar Arası Koruma (PSEA) mekanizmalarıyla işbirliği yapmak.
➢ Global Task Force on Cholera Control (GTFCC) platformu aracılığıyla teknik uzmanlık değişimi için bir forum sağlamak ve ortaklarla işbirliği yaparak ülkelerin kolerayı önleme ve kontrol etme kapasitelerini güçlendirmek.
• Sürveyans
➢ Halk sağlığı sürveyansı
▪ Kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş GTFCC kılavuzunun yaygınlaştırılması [EN] [FR]
▪ Kolera raporlaması için standart veriler ve meta veri setleri hakkında bölgesel ve küresel düzeyde GTFCC teknik tavsiyelerinin yaygınlaştırılması. Bölgesel ve küresel düzeylerde kolera raporlaması için şablon mevcuttur.
▪ Kolera sürveyansını güçlendirmek için ülkeler ve ortaklarla koordinasyonun güçlendirilmesi [GTFCC olayı]
➢ Laboratuvar
▪ Ülkelere teknik desteğin yanı sıra ülke laboratuvar güçlendirme planlarının duruma göre geliştirilmesine yardım sağlanması
▪ Gözden geçirilmiş laboratuvar kılavuzunun (kolera için bir test stratejisi [EN] [FR] dahil olmak üzere halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş kılavuz) ve teknik araçların (iş yardımcıları ve bilgi notları) [GTFCC olayı] geliştirilmesi, dağıtılması ve teşvik edilmesi
▪ Hızlı laboratuvar kapasite değerlendirmeleri için bölgesel laboratuvar sorumlu noktalarıyla çalışmak
▪ Ayrıntılı kolera laboratuvarı kapasite değerlendirmeleri için bir GTFCC araç seti ve ilgili kılavuz geliştirmek
▪ Koleradan etkilenen ülkelerde laboratuvar kapasitesi için minimum standartlar için öneriler geliştirmek
▪ Laboratuvar personeli için eğitmenler için bir kolera teşhis eğitiminin planlanması
• Aşılama
➢ 2023 yılında, ülkeler tarafından salgınlara müdahale amacıyla 18,1 milyon doz oral kolera aşısı (OCV) talep edilmiş ve bunun 8,2 milyon dozu Uluslararası Koordinasyon Grubu (ICG) tarafından onaylanmıştır. Nisan sonu itibarıyla 9,8 milyon OCV dozu sevk edilmiş olup bunun 6,1 milyonu 2023 talepleriyle ilgilidir. Nisan sonu itibariyle 11 reaktif aşılama kampanyası (Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Somali, Kamerun, Kenya, Etiyopya, Mozambik, Kuzey-Batı (KB) Suriye, Dominik Cumhuriyeti, Malavi) yürütülmüş olup (başlangıç tarihi 2023) ) bunlardan beşi 2023 talepleriyle ilgilidir.
➢ Mevcut salgın bağlamında, bu reaktif kampanyalarda yalnızca tek dozluk kurslar doğrulanmış ve uygulanmıştır. Önleyici kampanyalar için dozlar, düşük küresel stok nedeniyle sağlanamıyor.
➢ Kuzeybatı Suriye'de başlangıçta Ramazan ayından sonra planlanan ikinci tur reaktif kampanya, Kızamık ve Kızamıkçık aşılaması (MR) ve çocuk felci kampanyalarıyla rekabet eden öncelikler nedeniyle ertelenmiştir.
➢ Üç ülkenin sınır bölgelerinde olası bir OCV kampanyası için gerekli stratejiyi ele almak üzere Etiyopya, Kenya ve Somali'deki DSÖ ofisleri arasında koordinasyon (Mandera Üçgeni)
➢ 2023 yılı sonuna kadar öngörülen OCV üretimi 25,5 milyon dozdur.
• Vaka Yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)
➢ Tedaviyi yerelleştirmeye ve toplumda tedaviye erişimi iyileştirmeye yönelik stratejilerin güçlendirilmesi (Oral Rehidrasyon Noktaları (ORP'ler) dahil). Bu tür bir strateji, ORP'lerin yerlerini belirlemek için topluluk katılımını sağlayan ve topluluk üyelerinin klinik seyrin erken safhalarında doktora başvurmalarını gerektiğini ve nerede tıbbi tedavi alabileceklerini bilmelerini sağlayan RCCE uzmanlarıyla birlikte geliştirilmelidir. Merkezi olmayan tedavi, birkaç yeni salgına yanıt olarak aylar sonra uygulanmıştır.
➢ Ülkeler, bir kolera salgını sırasında vaka yönetiminin organizasyonuna ilişkin GTFCC Teknik notuna atıfta bulunurlar.
➢ Maruz kalma riskine dayalı tedavi yapılarında Kişisel Koruyucu Ekipmanların rasyonel kullanımını ve kolera şüphesi olan ve doğrulanmış hastaların bakımı sırasında standart önlemlerin yeterli kullanımını artırmaya yönelik Vaka yönetimi ve IPC'lerin alt-destekleri. Birden fazla ülkede tedavi yapılarında çalışan ekiplerin kolera bulaşması için gerekenden daha fazla KKD kullandığı gözlemlenmiştir. Ülkeler GTFCC Teknik Notuna atıfta bulunur: Kolera Arıtma Yapılarında Su, Sanitasyon ve Hijyen ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrolü.
➢ Seçilmiş ülkelerle tedavi yapısı konusunda çalışmak, vakalar azaldıkça stratejilerin ölçeğini küçültür. Bu, yeterli düzeyde klinik bakım ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrolünün (IPC) sürdürülmesini sağlarken İnsan Kaynaklarının (İK) azaltılmasını içerir.
➢ Kolera tedavi merkezlerinde ve kolera tedavi ünitelerinde sağlık hizmetleriyle ilişkili enfeksiyonların eşzamanlı riskini azaltmak için enfeksiyon önleme ve kontrolü ile bakım kalitesinin eğitimi ve izlenmesi için kullanılan standart işletim prosedürlerinin ve değerlendirme kontrol listelerinin sürekli geliştirilmesi konusunda AFRO ile işbirliği.
➢ Kolera müdahale faaliyetleri sırasında bakım kalitesi odaklı olarak AFRO bölgesindeki ülke müdahale faaliyetlerinin bilgi paylaşımının ve sürekli izlenmesinin sağlanması
➢ Ülkelere doğrudan destek örneği: Malavi'de, OCHA KoboTools dijital form platformu kullanılarak dokuz ilçede Sağlık Bakanlığı ile birlikte kolera tedavi merkezlerinde ve kolera tedavi ünitelerinde IPC hızlı değerlendirme kontrol listesinin uygulanması.
• Risk iletişimi ve topluluk katılımı (RCCE)
➢ Topluluklara kolera salgınına hazırlık ve yanıt konusunda öğrenilen dersleri, deneyimleri, hataları ve en iyi uygulamaları birbirleriyle paylaşma fırsatı sağlamak için Mart ve Nisan aylarında dört web semineri düzenlenmiştir:
▪ Webinar 1: Working with communities to strengthen WASH in cholera outbreaks
▪ Webinar 2: The role of communities in case management and surveillance for cholera outbreaks
▪ Webinar 3: The role of communities in oral cholera vaccine campaigns
▪ Webinar 4: The role of communities in readiness for cholera outbreaks
➢ Serinin beşincisi, 23 Mayıs'ta, kolera hastalarına bakarken sağlıklı kalma ve daha fazla yayılmayı önlemede toplulukların rolüne odaklanarak planlanlamaktadır.
➢ DSÖ, Kolektif Hizmet ortaklarıyla işbirliği içinde kolera salgınları için geçici RCCE kılavuzu geliştirmektedir.
➢ Toplu Hizmet, sosyo-davranışsal bir soru bankası geliştirmiştir. Bu kaynak, sosyodavranışsal faktörler ve kolera ile ilgili niteliksel ve niceliksel sorulardan oluşan bir menüdür. Kolera önleme ve yönetimi ile ilgili olarak toplumun kapasitesi, davranışları, uygulamaları ve algıları hakkında kaliteli verilerin toplanmasını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Kolera bulaşması olan topluluklarda ve güvenlik ve koruma protokollerine bağlı kalarak risk altında olanlarda çalışan saha ekipleri ve/veya yerel araştırma ekipleri tarafından kullanılabilir. Ülkeler, salgına hazırlık ve müdahale faaliyetlerini bilgilendirmek için sosyo davranışsal araştırmalar yürütmeye teşvik edilir.
➢ Sosyal Bilimler İnsani Eylem Platformu (SSHAP), Doğu ve Güney Afrika Bölgesinde Kolera Salgını Müdahalesi için Topluluk Katılımına ilişkin bir Kılavuz Notu geliştirmiş olup söz konusu belgeye buradan erişilebilir.
➢ Kolera salgınları için önemli RCCE mesajları Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Portekizce, Rusça ve İspanyolca dillerinde mevcuttur. Kolera salgınları için önemli RCCE mesajlarını içeren sosyal medya için grafikler geliştirilmektedir.
• Operasyon Desteği ve Lojistik (OSL)
➢ Öncelikli altı ülke (Tanzanya, Zambiya, Zimbabve, Malavi, Mozambik ve Esvatini) için son sevkiyatlar, izin almada yaşanan zorluklara ve bazı belirli ülkelerde yeşil ışık yakılmasına (ithalat uygunluk belgesi, son kullanma tarihleri vb.) rağmen devam etmektedir. Kitler için tedarik zincirinde hala yüksek gerilim, laboratuvar malzemeleri de dahil olmak üzere önemli ürünler DSÖ Genel Merkezinden temin edilebilir.
➢ DSÖ/UNICEF grubu tarafından tanımlanan öncelikli ülkeler doğrultusunda, tedariklere ilişkin küresel bir web portalı küresel düzeyde stok ve sevkiyat hattı paylaşımı konusunda UNICEF ile koordinasyonun sürdürülmesi.
• Temel Zorluklar
Yukarıda belirtildiği gibi, vakalardaki coğrafi yayılma ve küresel artış, çok sayıda zorluktan kaynaklanmaktadır ve bunlarla sonuçlanmıştır:
➢ Doğal afetler ve iklimsel etkiler nedeniyle kolera salgınlarının şiddetlenmesi
➢ Özellikle 5 yaşın altındaki çocuklar olmak üzere hassas gruplar için verilerin yetersiz ayrıştırılması da dahil olmak üzere veri kalitesi ve raporlama
➢ Kritik kolera vaka yönetimi materyalleri ve kitlerinin kısıtlı mevcudiyeti
➢ Önleyici kampanyaların askıya alınmasına ve iki dozdan tek doz stratejisine geçişe yol açan OCV eksikliği
➢ Çok sayıda paralel büyük ölçekli ve yüksek riskli salgınlar ve diğer halk sağlığı acil durumları nedeniyle tükenen ulusal kolera müdahale ekipleri ve aşırı gerilmiş genel acil durum müdahale kapasitesi
➢ Ulusal acil durum müdahalesini destekleyecek konuşlandırmalar için yetersiz deneyimli kolera müdahale personeli
➢ Ülke düzeyinde zamanında ve etkili bir şekilde yanıt vermek için yetersiz mali kaynaklar
Atılacak Adımlar
Yukarıda tanımlanan zorlukların üstesinden gelmek için DSÖ, UNICEF ve ortakları birlikte çalışmaya devam edecektir.
• DSÖ ve UNICEF, GTFCC ve ulusal hükümetlerle işbirliği yoluyla uzun vadeli kolerayı kontrol altına alma hedefini desteklemeye devam ederken, takip eden 12 aylık acil durum müdahale faaliyetleri için farkındalığı ve kaynakları artırmak için sırasıyla bir Stratejik Yanıt, Hazırlık ve Hazırlık Planı (SPRP) ve Eylem Çağrısı hazırlayacak ve yayınlayacaktır.
• DSÖ ve UNICEF, ihtiyaçların öncelik sırasına göre mevcudiyetini en üst düzeye çıkarmak için kritik kolera materyali sevkiyat hattını düzene koymak için birlikte ve ortaklarla birlikte çalışmaya devam edecektir.
• DSÖ ve GTFCC dahil ortakları, mevcut kısıtlı ortamda önleme ve yanıt faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları mevcut en son bilgi ve materyallerle desteklemeye devam edecektir.
Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları
Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.
"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez. Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.
Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar
• Kolerayı Bitirmek, 2030'a Giden Küresel Bir Yol Haritası
• Hastalık salgını haberleri Kolera – Demokratik Kongo Cumhuriyeti
• Hastalık salgını haberleri Kolera – Haiti
• Hastalık salgını haberleri Kolera – Malavi
• Hastalık salgını haberleri Kolera - Mozambik
• Hastalık salgını haberleri Kolera-Küresel durum
• Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC)
• AFRO Haftalık salgınlar ve acil durum bülteni
• Hispaniola 2022'de kolera salgını - Durum Raporu
• DSÖ Sağlık Acil Durum Başvurusu 2023
• Çok ülkeli kolera salgını, Dış durum raporu #1 - 28 Mart 202