30 Mayıs 2023

Özet olarak durum

Mayıs ayı ortasında, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO), kümes hayvanlarının patojenitesi yüksek bir kuş gribi (Avian İnfluenza) (HPAI) A(H5N1) virüsleri ile enfekte olduğu İngiltere'deki bir çiftlikte çalışan bir kişide  A(H5) virüsü tespit edildiğini bildirmiştir. Çiftlikte itlaf operasyonları gerçekleştiren ikinci bir kişide de hastalığın tespit edildiği rapor edilmiştir. Her iki saptama da daha sonra ek testlerle A(H5N1) olarak doğrulanmıştır. Her iki vaka da asemptomatik olmuş olup kuş gribi ile enfekte kümes hayvanlarına maruz kalan asemptomatik işçilere yönelik devam eden gelişmiş sürveyans çalışmasının bir parçası olarak tespit edilmiştir.

Bu çiftlikteki tüm işçiler ve temas ettikleri kişiler belirlenmiştir; temaslıların hiçbiri semptom bildirmemiş ve başka hiçbir grip vakası tespit edilmemiştir. Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), insandan insana bulaşmaya dair herhangi bir kanıt tespit edememiştir.

Mevcut bilgilere dayanarak, DSÖ bunları, bugüne kadar insandan insana bulaşma kanıtı olmayan, insanlar arasında kuş gribi virüslerinin sporadik tespitleri olarak değerlendirmektedir. Bu nedenle, uluslararası hastalığın insanlar aracılığıyla yayılma olasılığının düşük olduğu düşünülmektedir.

Kuşlarda yaygın dolaşım ve influenza virüslerinin sürekli gelişen doğası göz önüne alındığında, DSÖ insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek için küresel sürveyansın önemini vurgulamaktadır.

Durumun tanımlanması

Nisan ayı sonlarında, Hayvan ve Bitki Sağlığını Koruma Ajansı (APHA) tarafından UKHSA'ya Birleşik Krallık'taki (İngiltere) bir kümes hayvanı çiftliğinde bir HPAI (H5N1) salgını görüldüğü bildirilmiştir. İnsan vakaları, kuş gribi ile enfekte kümes hayvanlarına maruz kalan asemptomatik işçiler üzerinde devam eden geliştirilmiş bir sürveyans çalışmasıyla tespit edilmiştir.

UKHSA Hızlı Soruşturma Ekibi, hastalığa maruz kalan katılımcıları iyileştirmek üzere bir çalışma için  Mayıs 2023'ün başlarında çiftliğe konuşlandırılmıştır. 24 uygun kişiden biri, tesiste kendi kendine alınan ilk numunede influenza A için yapılan test pozitif sonuçlanmıştır (insanın mevsimsel H1 veya H3 alt tipleri saptanmamıştır). Aynı kişiden alınan diğer iki nazofaringeal numune, bir UKHSA bölgesel laboratuvarı ve UKHSA ulusal grip referans laboratuvarı tarafından influenza A açısından negatif olarak test edilmiştir. Katılımcı klinik olarak asemptomatik kalmıştır.

Mayıs 2023'ün ortalarında Birleşik Krallık makamlarından DSÖ'ye yapılan bir güncelleme, aynı çiftlikten iki ayrı numunede influenza A(H5) pozitif olan yeni bir vaka bildirmiştir. Söz konusu ikinci kişi, aynı çiftlikte enfekte kuşlara maruz kalan bir kümes hayvanı kasabı olmuştur. Kümes hayvanı yetiştiricisi, kişisel koruyucu ekipman (PPE) kullanarak Mayıs ayı başlarında çiftlikte çalışmıştır. Söz konusu vaka klinik olarak değerlendirilmiş ve asemptomatik olarak kalmıştır. Söz konusu vaka oseltamivir ile tedavi edilmiş olup izolasyonun son gününde alınan solunum örneği sonuçları negatif çıkmıştır.

Sıralama daha sonra her iki bireyde de tespit edilen virüsün A(H5N1) olduğunu doğrulamıştır. Bu iki kişiden alınan tüm numunelerin sonucu, mevsimsel grip virüsleri için negatif olduğu görülmüştür. Diğer tüm araştırma katılımcıları iyi durumda olup bugüne kadar numunelerinde influenza A için yapılan testler negatif çıkmıştır. Temasların takibi tamamlanmıştır. Etkilenen çiftlik, kuş gribi ile enfekte kümes hayvanlarına maruz kalan asemptomatik işçilerle ilgili devam eden gelişmiş sürveyans çalışmasında işe alınan ilk çiftliklerden biridir.

Bunların enfeksiyon olup olmadığının (burnun virüs partikülleri ile geçici mukozal kontaminasyonuna bağlı olabilir) olup olmadığının belirlenmesi için çalışmalar devam etmektedir, ancak bir sonuca varmak zor olabilir.

Hastalığın Epidemiyolojisi

Hayvan gribi virüsleri normalde hayvanlarda dolaşmaktadır ancak insanları da enfekte edebilir. İnsanlardaki enfeksiyonlar, öncelikle enfekte hayvanlarla veya kontamine ortamlarla doğrudan temas yoluyla elde edilmiştir.

İnfluenza A virüsleri konak tipine bağlı olarak kuş gribi, domuz gribi veya diğer hayvan gribi virüs türleri olarak sınıflandırılabilir.

İnsanlarda kuş, domuz ve diğer hayvan influenza virüsü enfeksiyonları, hafif üst solunum yolu enfeksiyonundan daha şiddetli hastalığa kadar değişen hastalıklara neden olabilir ve ölümcül olabilir. Konjonktivit, gastrointestinal semptomlar, ensefalit ve ensefalopati de bildirilmiştir.

İnfluenza ile insan enfeksiyonunu teşhis etmek için laboratuvar testleri gereklidir. DSÖ, zoonotik gribin tespiti için moleküler yöntemleri örn. Ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) gibi güncellemektedir. Kanıtlar, bazı antiviral ilaçların, özellikle nöraminidaz inhibitörlerinin (oseltamivir, zanamivir), viral replikasyon süresini azaltabileceğini ve bazı durumlarda hayatta kalma olasılıklarını iyileştirebileceğini göstermektedir.

2023'te Avrupa, 24 ülkede evcil kuşlar, yabani kuşlar ve memelilerde bildirilen salgınlarla birlikte, kuşlarda büyük bir A(H5N1) virüsü salgını yaşamaktadır. Yabani ve evcil kuşlardaki salgınlar, Mayıs 2023'e kadar bildirilmeye devam etmektedir.

Halk sağlığı yanıtı

Birleşik Krallık aşağıdaki halk sağlığı önlemlerini uygulamıştır:

Koordinasyon ve yanıt: Nisan 2023'ün sonlarından bu yana, etkilenen kümes hayvanı çiftliğinde İngiltere'de kuş gribinin kontrolüne yönelik standart önlemler uygulanmıştır. Durum değerlendirmesi ve insan tespitine yanıt, UKHSA ve İskoçya Halk Sağlığı tarafından koordine edilmiş ve yerel sağlık koruma ve Ulusal Sağlık Hizmeti klinik hizmetleri tarafından üstlenilmiştir.

Sürveyans: İlk tespit için, maruz kalan işçilerin pasif ve aktif sürveyansını içeren bir takip yanıtı uygulanmıştır. Tespit edilen ikinci vaka için, yakın temaslılara kemoprofilaksi ve sürüntü verilmiş ve sağlık durumları hakkında bilgi vererek son temaslarından bu yana on gün boyunca kendilerini izole etmeleri istenmiştir. Bu ikinci vaka sürüntü saonuçları negatif çıkana kadar izole edilmiştir.

Laboratuvar: İskoçya'daki bir referans laboratuvarında analiz için ikinci vakadan başka örnekler alınmıştır. Virüs karakterizasyonu ve genomik analizi, Respiratory Virus Unit, UKHSA/İskoç referans laboratuvarı tarafından yürütülmektedir.

Enfeksiyon önleme ve kontrol: Etkilenen çiftliklerde, kuşların yerinde kesilmesi, virüsü taşıyabilecek kontamine malzemelerin imhası ve tesislerin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu dahil olmak üzere, salgının kontrolü ile ilgili önlemler alınmıştır. İtlaf sürecine dahil olan tüm katılımcılar kişisel koruyucu ekipman giymiştir.

Birleşik Krallık'ta enfekte olduğu doğrulanan kümes hayvanı tesisleri için standart uygulamaya göre, Birleşik Krallık Çevre, Gıda ve Köy İşleri Departmanı tarafından enfekte tesislerin çevresinde on kilometrelik bir izleme bölgesi ve üç kilometrelik bir koruma bölgesi ilan edilmiştir. Ön temizlik ve dezenfeksiyon tamamlandıktan sonra bölge en az 21 gün yerinde kalacaktır. Söz konusu bölge bölgedeki tüm ticari binaların klinik denetimleri de dahil olmak üzere sürveyans faaliyetleri üstlenilene kadar kaldırılmayacaktır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Numunelerinde influenza A(H5N1) saptandığı bildirilen iki kişi asemptomatik kalmış olup bugüne kadarki en son numunelerinde influenza için yapılan test sonuçları negatif çıkmıştır. Söz konusu vakaların yakın temaslıları asemptomatik kalmış olup takipleri tamamlanmıştır.

Her iki vaka da, kuş gribi ile enfekte kümes hayvanlarına maruz kalan asemptomatik işçiler üzerinde devam eden geliştirilmiş bir sürveyans çalışmasının parçası olarak tespit edilmiştir. Bu durumlarda, saptamalar ya geçici solunum yolu kontaminasyonundan (virüs replikasyonu olmadan) ya da asemptomatik enfeksiyondan kaynaklanmış olabilir. Enfeksiyonu doğrulamak için daha ileri testler (örn. seroloji) gereklidir.

Kuş gribi virüsleri kuşlarda dolaşımdayken, bu kuşlara veya çevrelerine maruz kalan insanlar enfeksiyon riski altındadır.

Sporadik insan vakaları ve insanların geçici kontaminasyonları nadirdir, ancak bu tür bağlamlarda beklenmedik değildir. Şimdiye kadar, bu olayda insandan insana bulaştığına dair bir kanıt yoktur.

Bildirilen her iki vaka da bu durumda asemptomatik olmasına rağmen, önceki A(H5N1) enfeksiyonları insanlarda ciddi enfeksiyonlara neden olmuştur.

Mevcut bilgilere dayanarak, DSÖ bu virüsün genel nüfus için oluşturduğu riskin düşük ve mesleki olarak maruz kalan kişiler için düşük ila orta düzeyde olduğunu değerlendirmektedir.

DSÖ tavsiyesi

Bu olaylara ilişkin raporlar, DSÖ'nün halk sağlığı önlemleri ve influenza sürveyansına ilişkin mevcut tavsiyelerini değiştirmez.

İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası ve kuşlardaki yaygın dolaşımları nedeniyle, DSÖ, insanların (veya hayvan, kuş ve memelilerin) sağlığını etkileyebilecek yeni ortaya çıkan veya dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri saptamak ve izlemek için küresel sürveyansın ve virüsle ilgili bilgilerin zamanında paylaşımının önemini vurgulamaktadır.

Kuş gribi virüsleri bir bölgede dolaşımdayken, enfekte kuşlardan veya insan olmayan memelilerden numune alma, itlaf etme ve enfekte hayvanları, yumurtaları, yavruları imha etme ve kontamine tesislerin temizliği gibi yüksek riskli faaliyetlerde bulunan kişiler, uygun KKD'nin uygun şekilde kullanılması ve sağlanması gereklidir. Bu görevlerde yer alan tüm kişiler kayıt altına alınmalı ve enfekte hayvanlarla veya çevreleriyle son temaslarını takip eden en az yedi gün boyunca yerel sağlık yetkilileri tarafından yakından izlenmelidir. Solunum semptomları geliştirenlerden hızla numune alınmalıdır. Asemptomatik maruz kalan bireylerin test edilmesi, mevcut kaynaklara ve hedeflere bağlı olarak vaka bazında da düşünülebilir.

Varyant bir virüs (bir domuz gribi A virüsü enfeksiyonu) dahil olmak üzere, pandemik potansiyele sahip yeni bir grip virüsünün neden olduğu doğrulanmış veya şüphelenilen bir insan enfeksiyonu durumunda, geçmişin kapsamlı bir epidemiyolojik araştırması (doğrulayıcı laboratuvar sonuçları beklenirken bile). hayvanlara maruz kalma, seyahat ve temas takibi yapılmalıdır. Epidemiyolojik araştırma, yeni virüsün kişiden kişiye bulaşmasına işaret edebilecek olağandışı solunum olaylarının erken tanımlanmasını içermelidir.

Vakadan toplanan klinik örnekler test edilmeli ve daha fazla karakterizasyon için bir DSÖ İşbirliği Merkezine gönderilmelidir.

DSÖ, kümes hayvanları veya kuşlarla çalışan herkesin potansiyel rekombinasyon olaylarının riskini azaltmak için mevsimsel grip aşısı olmasını önermektedir.

Bilinen hayvan gribi salgınları olan ülkelere seyahat edenler, çiftliklerden, canlı hayvan pazarlarında hayvanlarla temastan, hayvanların kesilebileceği alanlara girmekten veya hayvan dışkısı ile kontamine olmuş gibi görünen herhangi bir yüzeyle temastan kaçınmalıdır.

Genel önlemler arasında düzenli el yıkama ve iyi gıda güvenliği ve iyi gıda hijyeni uygulamaları yer alır. Etkilenen bölgelerden enfekte kişiler uluslararası seyahat ederse, seyahat sırasında veya varıştan sonra başka bir ülkede enfeksiyon tespit edilebilir. Bu gerçekleşirse, bu virüs insanlar arasında kolayca bulaşma yeteneği kazanmadığından, topluluk düzeyinde daha fazla yayılma olasılığı düşük kabul edilir.

Yeni bir influenza alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) kapsamında bildirimi zorunlu olup UST'ye Taraf Devletlerin (2005), pandemiye neden olma potansiyeline sahip bir influenza A virüsünün neden olduğu yakın zamanda bir insan enfeksiyonunun laboratuvar tarafından doğrulanmış herhangi bir vakasını DSÖ'ye derhal bildirmeleri gerekmektedir. Söz konusu bu bildirim için hastalık kanıtı gerekli değildir.

DSÖ, söz konusu durumla ilgili mevcut bilgilere dayanarak Birleşik Krallığa yönelik herhangi bir seyahat ve/veya ticaret kısıtlaması önermemektedir