FRANSA'DA ENTEROVİRÜS ENFEKSİYONU

31 Mayıs 2023 Çarşamba

5 Mayıs 2023'te Fransa, Enterovirüs (Echovirus-11 (E-11)) ile ilişkili ciddi neonatal sepsis vakalarında artış bildirmiştir. Fransa'nın üç bölgesindeki dört hastanede Temmuz 2022 ile Nisan 2023 arasında karaciğer bozukluğu ve çoklu organ yetmezliği olan toplam dokuz yenidoğan sepsis vakası bildirilmiştir.

31 Mayıs 2023

 

Özet olarak durum

5 Mayıs 2023'te Fransa, Enterovirüs (Echovirus-11 (E-11)) ile ilişkili ciddi neonatal sepsis vakalarında artış bildirmiştir. Fransa'nın üç bölgesindeki dört hastanede Temmuz 2022 ile Nisan 2023 arasında karaciğer bozukluğu ve çoklu organ yetmezliği olan toplam dokuz yenidoğan sepsis vakası bildirilmiştir. 5 Mayıs 2023 itibarıyla yedi vaka ölmüş olup iki vaka hala yenidoğan ünitesinde hastanede yatmaktadır.

Daha önce Fransa'da tespit edilmeyen rekombinant bir E-11 soyu ile ilişkili olarak yenidoğanlarda insidans ve ciddiyette mevcut artış ve etkilenen bebeklerde sağlık durumunun son derece hızlı bir şekilde kötüye gitmesi ve buna bağlı vaka ölüm oranı nedeniyle olağandışı kabul edilmektedir.

Mevcut sınırlı bilgilere dayanarak, DSÖ, artışın endişe verici doğasına rağmen, genel nüfus için halk sağlığı riskini düşük olarak değerlendirmektedir.

 

Durumun tanımlanması

5 Mayıs 2023'te Fransa, karaciğer bozukluğu ve çoklu organ yetmezliği ile ilişkili dokuz ciddi yenidoğan sepsis vakası ve buna bağlı yedi ölüm bildirmiştir. Bu dokuz vakadan sekizini erken doğumlar oluşturmuştur (38. gebelik haftasından önce doğmuş). Dört çift ikiz etkilenmiş ve geç başlangıçlı neonatal sepsis (doğumdan bir hafta ila üç ay sonra meydana gelen) ile başvurmuştur.

Vakalar, Temmuz 2022 ile Nisan 2023 arasında üç bölgedeki dört hastaneden bildirilmiştir. Bildirilen dokuz vakadan altısı 2022'de (Temmuz, Ekim ve Aralık aylarında ikişer vaka) ve 2023'te üç vaka (bir vaka Ocak ve iki vaka Nisan ayında) bildirilmiştir.

Tüm vakalar, doğumdan yedi gün sonra bir veya daha fazla klinik belirti ile başvurmuş olup bu da anneden çocuğa bulaşma yolunu akal getirmiştir. Söz konusu vakaların klinik sunumları, sağlık durumlarında aşırı derecede hızlı kötüleşmeleri ve ilişkili vaka ölüm oranları nedeniyle atipik olarak kabul edilmiştir. 5 Mayıs 2023 itibarıyla yedi vaka ölmüş ve iki vaka halen yenidoğan ünitesinde hastanede yatmaktadır; kısa vadeli prognozları artık risk altında olmadıklarını göstermektedir.

Dokuz vakanın tamamında (kan örnekleri, boğaz sürüntüleri, nazofaringeal sürüntüler, beyin omurilik sıvısı örnekleri ve/veya ölüm sonrası biyopsiler dahil) enterovirüs ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi, Echovirus-11 olarak yazılan enterovirüsün varlığını doğrulamıştır. (E-11). E-11 maternal enfeksiyonu, beş anneden dördünden alınan kan örnekleri analiz edilerek RT-PCR ve enterovirüs genotiplemesi ile doğrulanmıştır. Test edilen tüm anneler, doğumdan önceki veya doğum sırasındaki üç gün içinde gastrointestinal belirtiler veya ateş ile başvurmuştur.

2022'de tiplendirilmiş tüm enterovirüs enfeksiyonlarının dizi analizleri, en az iki rekombinant kökenli soyun dolaşımını göstermış olup bunlardan baskın olanı, yenidoğan veya ciddi olmayan yenidoğan enfeksiyonlarıyla ilişkili dizilerle birlikte dokuz vakayla ilişkili tüm dizileri kapsamıştır. İleri genetik analizler devam etmektedir.

2016'dan 2021'e kadar olan tarihsel verilere göre, E-11, bilinen enterovirüs tipi ile bildirilen ciddi yenidoğan enfeksiyonlarının %6,2'sini (48'in 3'ü) temsil ederken, bu oran 2022'de %55'e (20'de 11) yükselmiştir.

 

Hastalığın Epidemiyolojisi

Enterovirüsler, çeşitli bulaşıcı hastalıklara neden olabilen ve yıllık salgınlardan sorumlu bir virüs grubudur. Hastalık genellikle hafiftir ancak yenidoğanları daha büyük çocuklar ve yetişkinlerden farklı ve bazen daha şiddetli etkilediği bulunmuştur. Anne kanına, sekresyonlarına ve/veya dışkıya maruz kalma yoluyla doğum sırasında veya enfekte bakıcılarla yakın temastan doğum sonrası dahil olmak üzere, özellikle yenidoğan döneminde çoklu bulaşma yolları vardır. Echovirus 11 (E-11), Picornaviridae ailesinin Enterovirus cinsine ait pozitif sarmallı bir RNA virüsüdür.

Enfeksiyonlar, koagülopatili ciddi akut hepatit de dahil olmak üzere yenidoğanlarda ciddi enflamatuar hastalıklara neden olabilir.

Halk sağlığı yanıtı

28 Nisan 2023'te Fransız enterovirüsler ve parechovirüsler ulusal referans merkezi, yenidoğanların bakımıyla ilgilenen klinisyenleri ve virologları, profesyonel bir ağ aracılığıyla ciddi sepsisli yenidoğanlarda enterovirüs enfeksiyonunun tanısını ve sürveyansını güçlendirmek için bilgilendirmiştir. Mesajda özellikle şunlara odaklanılmıştır:

  1. Belirsiz etiyolojiye sahip ciddi sepsis tablosu olan yenidoğanlarda bulaşma riski konusunda duyarlı hale getirmek için ne yapılmalı.
  • Klinisyenler, şiddetli karaciğer yetmezliği, enterokolit, meningoensefalit veya miyokarditi olan yenidoğanlarda sistematik olarak enterovirüs enfeksiyonunu düşünmeye davet edilmiştir.
  • Etiyolojisi belirlenemeyen ciddi neonatal sepsisi olan yenidoğanlarda karaciğer fonksiyonunun, kardiyak fonksiyonun, nörolojik fonksiyonun ve enterokolit riskinin yakından izlenmesi önerilmiştir.
  • Klinisyenler ayrıca potansiyel terapötik seçenekleri tartışmak için sevk edilen hastanelerin erken bildirimini üstlenmeye davet edilmiştir.
  • E-11'in anneden bulaşma riski artmış olup annenin doğumdan önce veya doğum sırasında enfeksiyon geçirdiği biliniyorsa bebeğin en az 7 gün yakından izlenmesi için önerilerde bulunulmuştur.
  1. Enterovirüs için yenidoğanlarda ve annelerde ek örneklerin (kan, dışkı ve nazofaringeal) toplanmasının önemi.
  2. EV-pozitif numunelerin genotiplendirilmesinin önemi: Klinik virologlar, özellikle şiddetli klinik belirtilerle başvuran hastalardan, prospektif bir şekilde EV-pozitif numuneler göndermeye davet edilmiştir. Örnekler, genotipleme ve genom çalışmaları için Ulusal Referans Laboratuvarlarına gönderilir.

Fransa ve diğer Üye Devletler (Avrupa Çocuk Felci Dışı Enterovirüs Ağı (ENPEN) aracılığıyla), Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) ve DSÖ arasında söz konusu olayla ilgili sürekli bilgi paylaşımı devam etmektedir. Bugüne kadar, 2022 ve 2023'te ECDC'ye bildirimde bulunan ülkelerde (Belçika, Danimarka, Hollanda, Norveç ve İspanya) neonatal sepsis ile ilişkili E-11 vakalarında karşılaştırılabilir bir artış gözlemlenmemiştir.

 

DSÖ risk değerlendirmesi

Fransa'da 2016'dan 2022'ye kadar hastanede yatan hastalarda enterovirüs enfeksiyonlarının rutin sürveyansı yoluyla toplanan epidemiyolojik verilerin gözden geçirilmesi, en az bir organ yetmezliği olan ve/veya yoğun bakıma alınmasını gerektiren enfeksiyonlar olarak tanımlanan E-11 ile ilişkili tüm ciddi yenidoğan enfeksiyonlarının insidansında ve mortalitesinde önemli bir artış göstermiştir.

2022'de Fransa'da yedi ölüm (vaka ölüm oranı (CFR) %1,6) dahil olmak üzere toplam 443 enterovirüs neonatal enfeksiyonu (şiddetli ve şiddetli olmayan tipler) bildirilmiştir. Bunların %72'sinde (n=317) bilinen bir enterovirüs tipi vardır. E-11 dolaşımdaki baskın enterovirüs tipi (tüm yaşlar dahil) olmuş ve bilinen enterovirüs tipiyle neonatal enfeksiyonların (şiddetli ve şiddetli olmayan) %30,3'ünde (317'nin 96'sı) tespit edilmiştir. Haziran 2022'den beri sürekli olarak tespit edilmektedir.

2022'de bildirilen yenidoğan enfeksiyonlarının %4,5'i (443'ün 22'si) şiddetli olarak sınıflandırılmıştır. Bunlardan 20'sinde bilinen enterovirüs tipleri görülmüştür. E-11, 2016 ile 2021 arasında bildirilen toplam ciddi neonatal enfeksiyonlarda (n=62) bilinen enterovirüs tipine sahip vakaların %6,2'sine (48'in 3'ü) kıyasla bu vakaların %55'ini (20'de 11) temsil etmiştir.

2022'de, 2016'dan 2021'e kadar 1.774 yenidoğan enfeksiyonunda görülen  yedi ölümle karşılaştırıldığında, 2022'de kaydedilen kümülatif 443 neonatal enterovirüs enfeksiyonunda yedi ölüm meydana gelmiştir (hiçbiri E-11 ile ilişkili değildir). Yukarıda belirtildiği gibi, 2023'te şu ana kadar yedi ölüm meydana gelmiştir.

Sekans analizleri, en az iki rekombinant kökenli soyun dolaşımını göstermiş olup bunlardan baskın olanı, neonatal olmayan veya ciddi olmayan neonatal enfeksiyonlarla ilişkili sekanslarla birlikte dokuz ciddi vakayla ilişkili tüm sekansları içine almıştır. E-11'in bu yeni varyantı, Temmuz 2022'den önce Fransa'da veya 28 Nisan 2023 itibarıyla Genbank'taki mevcut dizilere göre başka bir yerde gözlemlenmemiştir. 5 Mayıs 2023 itibariyle, 2023'te toplanan örneklerden alınan E-11 dizilerinin tümü bu baskın soya aittir. Söz konusu bu yeni soyun daha yüksek patojenitesi göz ardı edilemese de, enfeksiyonların şiddeti genç yaş, prematürite ve anne bağışıklığının yokluğu ile de açıklanabilir. Bu rekombinant virüsün özelliklerini tasvir etmek için daha fazla analiz yapılmasına izin verilmiştir.

Mevcut sınırlı bilgilere dayanarak, DSÖ genel nüfus için halk sağlığı riskini düşük olarak değerlendirmektedir. Bununla birlikte, enfeksiyöz virüslerin asemptomatik taşınması ve saçılması, enterovirüs enfeksiyonunun bir özelliğidir. Doğumdan üç gün önce veya doğum sırasında kan örnekleri analiz edilerek beş anneden dördünde ekovirüs enfeksiyonu doğrulanmıştır. Daha önce ikiz yenidoğanlarda ciddi E-11 enfeksiyonu raporları vardı, ancak dokuz vaka arasında dört set ikizin gözlemlenmesi beklenenden daha fazla. Çocuk felci dışı enterovirüs enfeksiyonu genellikle Üye Devletlerde bildirimi zorunlu bir hastalık olmadığından, ek ciddi neonatal enterovirüs enfeksiyonu vakaları teşhis edilmemiş ve/veya bildirilmemiş olabilir.

DSÖ tavsiyesi

Çocuk felci olmayan enterovirüsler yaygındır ve dünya çapında dağıtılmaktadır. Enfeksiyonlar genellikle asemptomatik olsa da, bazıları solunum yolu enfeksiyonları ile ortaya çıkabilir. Semptomlar ateş, burun akıntısı ve vücut zayıflığını içerir. Bu virüsler ayrıca, hastaların alışılmadık derecede yüksek bir oranının bazen ciddi ve ölümcül sonuçlara yol açan klinik hastalık geliştirdiği ara sıra ortaya çıkan salgınlarla da ilişkilidir. Dolaşım şoku ile başvuran yenidoğanları ve küçük bebekleri yöneten klinisyenler, altta yatan bir sepsis tanısını göz önünde bulundurmalı ve enterovirüs testi de dahil olmak üzere uygun tanı araştırmaları yapmalıdır.

Çocuk felci olmayan enterovirüslerden şüphelenilen örneklerle çalışan sağlık ve bakım çalışanları, çeşitli örnekleri toplamak, saklamak ve taşımak için uygun şekilde eğitilmelidir. Numuneler, doğrulama, tipleme veya dizileme amacıyla yurt içinde ve/veya uluslararası olarak gönderiliyorsa, bulaşıcı maddelerin taşınmasına ilişkin uygun ulusal ve uluslararası düzenlemelere kesinlikle uyulmalıdır. Dizileme gerçekleştiren laboratuvarlar, genetik dizi verilerini herkesin erişebileceği veritabanları aracılığıyla paylaşmayı düşünmelidir.

Ekovirüs enfeksiyonu için spesifik bir antiviral tedavi mevcut değildir ve tedavi, komplikasyonları önlemeye odaklanır. Fransa'da yeni doğan nüfusa bakan sağlık tesisleri, enterovirüsün belirti ve semptomlarına aşina olmalı ve yenidoğan bakımı sağlayan servislerde potansiyel sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyon vakaları ve salgınlara karşı tetikte olmalıdır.

Yenidoğanlarla çalışan birimlerdeki sağlık tesisleri ve sağlık ve bakım çalışanları, DSÖ “El Hijyeni için 5 Dakikanız”, ziyaretçi kısıtlamasına ve E-11'e sahip olduğundan şüphelenilen veya doğrulanan yenidoğanların bakımı sırasında temas önlemlerinin kullanılmasına bağlı kalmaya odaklanarak enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri uygulamalı, çevrenin temizlenmesi ve dezenfeksiyonunun önemini pekiştirmelidir. Doğrulanmış yenidoğanlar için izolasyonu göz önünde bulundurun, emziklerin ve biberonların paylaşılmadığından emin olun ve anneleri bez değiştirirken kişisel hijyen ve el yıkama konusunda eğitin. DSÖ, sağlık ve bakım çalışanlarına anne ve yenidoğan sepsisini önleme konusunda Open WHO'dan erişilebilen eğitimler sunmaktadır.

 

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

 

Etiketler: