Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Hastaneye ve yoğun bakım ünitelerine yatışlar
• İzlem altındaki SARS-CoV-2’nin önemli varyantları
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

28 Mayıs 2023 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, son 28 günde (1 - 28 Mayıs 2023) yaklaşık 2 milyon yeni vaka ve 12.000'den fazla ölüm bildirilmiş olup önceki 28 güne (3 - 30 Nisan 2023) kıyasla sırasıyla %30 ve %39’luk bir düşüş yaşanmıştır (Şekil 1, Tablo 1). Bu 28 günlük raporlama döneminde, 243 ülke ve bölgenin 150'si (%62) en az bir vaka bildirmiştir. Söz konusu durum, Batı Pasifik Bölgesi ve Afrika Bölgesinde bildirilen vakalarda artış ve altı DSÖ bölgesinin tamamında ölümlerde azalma ile bölgesel düzeyde karışıktır. 28 Mayıs 2023 itibariyle, dünya çapında 767 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,9 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Bildirilen COVID-19 vakaları, büyük ölçüde küresel olarak testlerdeki azalmalar ve raporlamadaki potansiyel gecikmeler nedeniyle enfeksiyon oranlarının olduğundan düşük tahmin edilmektedir. Dolayısıyla bu raporda sunulan veriler eksiktir ve test ve sürveyansdaki değişiklikler ışığında yorumlanmalıdır. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, bildirilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki geriye dönük değişiklikleri içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmektedir.

DSÖ olarak, 28 günlük bir aralık kullanarak epidemiyolojik eğilimlerdeki değişiklikleri sunmaktayız. Ayrıştırılmış verilere, tam veri setinin indirilebileceği DSÖ COVID-19 Web – portalından erişilebilir.

 

Şekil 1. 28 Mayıs 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve 28 günlük aralıklarla küresel ölümler**

 

** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen 28 günlük vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin dördünde azalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi (+%10) ve Afrika Bölgesi (+%3) olmak üzere iki DSÖ bölgesinde vaka sayıları artmış veya sabit kalmış olup Güneydoğu Asya Bölgesi (%-66), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-52), Avrupa Bölgesi (- %48) ve Amerika Bölgesinde (%-44) azalmıştır. Yeni bildirilen 28 günlük ölümlerin sayısı altı bölgede azalmış veya sabit kalmıştır: Doğu Akdeniz Bölgesi (%-74), Avrupa Bölgesi (%-50), Amerika Bölgesi (%-33), Batı Pasifik Bölgesi (%-15), Afrika Bölgesi (%-11) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (%-4).

Ülke düzeyinde, en yüksek 28 günlük yeni vaka sayıları Güney Kore (476.087 yeni vaka; +%44), Amerika Birleşik Devletleri (170.425 yeni vaka; -%57), Avustralya ( 138 721 yeni vaka; +%22), Brezilya (129 610 yeni vaka; -%32) ve Fransa’dan (106 803 yeni vaka; -%46) rapor edilmiştir. En yüksek 28 günlük ölüm sayıları Amerika Birleşik Devletleri (3089 yeni ölüm; -%41), Brezilya (1170 yeni ölüm; -%7), Fransa (685 yeni ölüm; -%22), Rusya Federasyonu (614 yeni ölüm; -%38) ve İtalya’dan (606 yeni ölüm; -%4) bildirilmiştir

 

Tablo 1. 28 Mayıs 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından yeni bildirilen ve kümülatif doğrulanmış COVID 19 vakaları ve ölüm vakaları**

* Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.            

** Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

 

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Web Portalı
• DSÖ COVID-19 Aylık Operasyonel Güncelleme ve Geçmişe Dönük Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri portalı
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  28 Mayıs 2023 tarihi itibariyle önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 28 Mayıs 2023 tarihi itibarıyla önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Hastaneye  ve yoğun bakım ünitesine yatışları

Küresel düzeyde, son 28 gün içinde (24 Nisan - 21 Mayıs 2023), toplam 94.096  hastaneye yeni  yatış ve 2.723 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir (Şekil 4). Bu, önceki 28 güne (27 Mart - 23 Nisan 2023) kıyasla hastaneye yatışlarda ve YBÜ yatışlarında sırasıyla %27 ve %13'lük bir düşüşü temsil etmektedir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler muhtemelen hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakalarıyla hem de COVID-19 hastalığına bağlı olarak hastaneye yatışları içermektedir.

Küresel olarak, son 28 gün içinde 37 (%16) ülke DSÖ'ye en az bir kez  hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildirmiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildiren ülkeler arasında en yüksek orana sahiptir (19 ülke; %31), bunu Güneydoğu Asya Bölgesi (iki ülke; %18), Doğu Akdeniz Bölgesi (üç ülke; %14), Afrika Bölgesi (altı ülke; %12), Batı Pasifik Bölgesi (üç ülke; %9) ve Amerika Bölgesi (dört ülke; %7) izlemiştir. Dönem için sürekli olarak haftalık hastaneye yeni yatışlar bildiren ülkelerin oranı %11 olmuştur (25 ülke).

Sürekli bir şekilde hastaneye yeni yatışları bildiren 25 ülke arasında, altı (%24) ülke son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla %20 veya daha fazla bir artış kaydetmiştir: Moğolistan (1299 - 84; +%1446), Endonezya (9623'e karşı 3556; +%171), Zimbabwe (40'a karşı 27; +%48), Malezya (8354'e karşı 5867; +%42), Bangladeş (104'e karşı 78; +%33) ve Arjantin (206'ya karşı 163; +%26). En yüksek hastaneye yeni yatış sayısı Amerika Birleşik Devletleri (37 426'ya karşı 54 985; -%32), Endonezya (9623'e karşı 3556; +%171) ve Ukrayna'dan (8853'e karşı 14 925; -%41) rapor edilmiştir.

Altı DSÖ bölgesinde, son 28 gün içinde toplam 34 (%14) ülke DSÖ'ye en az bir kez YBÜ yeni kabulleri hakkında veri bildirmiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, yoğun bakım ünitesi yeni kabulleri hakkında veri bildiren en yüksek ülke oranına sahiptir (18 ülke; %30), bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (beş ülke; %23), Batı Pasifik Bölgesi (beş ülke; %14), Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %9), Amerika Bölgesi (üç ülke; %5) ve Afrika Bölgesi (iki ülke; %4) takip etmektedir. Dönem için sürekli olarak (i) haftalık YBÜ yeni kabulleri bildiren ülkelerin oranı %9 olmuştur (20 ülke).

Sürekli olarak yoğun bakım ünitesi yeni kabullerini bildiren 20 ülke arasında, iki ülke (%10) son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Malezya (150'ye karşı 49; +%206) ve Endonezya (406'ya karşı 164; +%148). En yüksek yoğun bakım ünitesi yeni kabul sayıları Fransa (869'a karşı 1018; -%15), Endonezya (406'ya karşı 164; +%148) ve Avustralya'dan (283'e karşı 279; +%1) bildirilmiştir.

 

Şekil 4. 21 Mayıs 2023 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölümler, hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Grafiğe dahil edilen vakalar yalnızca sırasıyla hastaneye yatış veya yoğun bakım ünitesine yatış bildiren ülkelerdendir.

Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Sürveyans Web portalı

 

Şekil 5. Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yeni yatışlarını bildiren ülkelerin haftalık oranı: Epidemiyolojik 1. hafta 2020 - 20. hafta 2023

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır.

İzlem altında olan ve önemli  SARS-CoV-2 varyantları

 

Coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 1 - 28 Mayıs 2023 (28 gün) arasında, GISAID aracılığıyla 20.796 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. DSÖ şu anda iki önemli varyantın (VOI'ler), XBB.1.5 ve XBB.1.16'nın yanı sıra izleme altındaki yedi varyantı (VUM'ler) ve bunların alt soylarını  izlemektedir: BA.2.75, CH.1.1, BQ.1, XBB, XBB. 1.9.1, XBB.1.9.2 ve XBB.2.3.

XBB.1.5, varyantın ortaya çıkmasından bu yana küresel olarak 115 ülkeden rapor edilmiştir. Epidemiyolojik 19. haftada (8 - 14 Mayıs 2023), XBB.1.5, epidemiyolojik 15. haftada (10 - 16 Nisan 2023) %49'dan düşüşle dizilerin %34'ünü oluşturmuştur. XBB.1.16, 61 ülkeden rapor edilmiştir. 19. haftada XBB.1.16, 15. haftadaki %8.8'den artışla dizilerin %16.3'ünü oluşturmuştur.

Tablo 2, VOI'leri ve VUM'ları ve 15. haftadan 19. haftaya kadar yaygınlıklarını bildiren ülkelerin sayısını göstermektedir. VUM'lar arasında, XBB, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2 ve XBB.2.3, son haftalarda artan eğilimler göstermiştir. Genel olarak, diğer VUM'lar, aynı raporlama dönemi boyunca azalan eğilimler göstermektedir. Artan eğilimler gösteren VOI ve VUM'lar turuncu renkle, azalan eğilimler gösterenler ise yeşil renkle vurgulanmaktadır.

 

Tablo 2. 2023 yılının 15. haftasından 19. haftasına kadarki dönemde SARS-CoV-2 VOI ve VUM'lerin haftalık prevalansı

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants
• WHO statement on updated tracking system on SARS-CoV-2 variants of concern and variants of interest
• WHO XBB.1.16 Initial Risk Assessment, 17 April 2023
• WHO XBB.1.5 rapid risk assessment, 24 February 2023

 DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 

Epidemiyolojik Hafta ( 1-28 Mayıs 2023)

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme kıyasla %3'lük hafif bir artışla 7000'in üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden altısı (%12) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Botsvana (49'a karşı 19 yeni vaka; +%158), Zimbabve (340'a karşı 134 yeni vakalar; +%154) ve Cabo Verde’de (444'e karşı 207 yeni vaka; +%114) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Mauritius (5227 yeni vaka; 100.000'de 411.0 yeni vaka; +%57), Cabo Verde (444 yeni vaka; 100.000'de 79.9 yeni vaka; +%114) ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden (440 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; +%64) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %11 azalarak 17 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Zimbabve (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%40), Mauritius (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100) ve Demokratik  Kongo Cumhuriyeti’nden (üç yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günlük dönemde ölüm bildirilmedi) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %44 düşüşle 393.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden 11'i (%20) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup oransal olarak en yüksek artışlar Küba (975'e karşı 263 yeni vaka; +%271), ABD Virjin Adaları (167'ye karşı 56 yeni vaka; +%198) ve Barbados’ta (328'e karşı 134 yeni vaka; +%145) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Amerika Birleşik Devletleri (170.425 yeni vaka; 100.000'de 51.5 yeni vaka; -%57), Brezilya (129.610 yeni vaka; 100.000'de 61.0 yeni vaka; -%32) ve Porto Riko’dan (25.103 yeni vaka; 100.000'de 877,5 yeni vaka; +%99) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %33 azalarak 5513 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Amerika Birleşik Devletleri (3089 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%41), Brezilya (1170 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%7) ve Peru’dan (551 yeni ölüm; 100.000'de 1,7 yeni ölüm; +%63) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

 

Doğu Akdeniz Bölgesi

 Doğu Akdeniz Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %52 düşüşle 21.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden biri (%5) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış rapor etmiştir: Afganistan (6300'e karşı 4252 yeni vaka; +%48). En yüksek yeni vaka sayıları Afganistan (6300 yeni vaka; 100.000'de 16.2 yeni vaka; +%48), Katar (4929 yeni vaka; 100.000'de 171.1 yeni vaka; -%40) ve Birleşik Arap Emirliklerinden (4230 yeni vaka; 100 000'de 42,8 yeni vaka; -%12) bildirilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %74 azalarak 221 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (156 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%79), Tunus (28 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%12) ve Afganistan’dan (22 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%144) rapor edilmiştir.  

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %48 düşüşle 476.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke, önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmemiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Fransa (106.803 yeni vaka; 100.000'de 164.2 yeni vaka; -%46), Rusya Federasyonu (66.664 yeni vaka; 100.000'de 45.7 yeni vaka; -%66) ve İtalya’dan (62.063 yeni vaka; 100.000'de 104.1 yeni vaka; -%34) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %50 azalarak 4571 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Fransa (685 yeni ölüm; 100.000'de 1,1 yeni ölüm; -%22), Rusya Federasyonu (614 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%38) ve İtalya'dan (606 yeni ölüm; 100 000'de 1,0 yeni ölüm; -%4) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

 

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %66 düşüşle 88.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden beşi (%45) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup oransal olarak en yüksek artışlar Myanmar (3791'e karşı 792 yeni vaka; +%379), Doğu Timor (20’ye karşı beş yeni vakaya; +%300) ve Bangladeş’te (739'a karşı 194 yeni vaka; +%281) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Hindistan (44.355 yeni vaka; 100.000'de 3,2 yeni vaka; -%80), Endonezya (31.567 yeni vaka; 100.000'de 11.5 yeni vaka; +%15) ve Tayland'dan ( 6687 yeni vaka; 100.000'de 9,6 yeni vaka; +%91) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %4 azalarak 915 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Endonezya (455 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%77), Hindistan (331 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%49) ve Tayland'dan ( 96 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%405) bildirilmiştir.

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

 

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %10 artışla bir milyondan fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkenin 14'ü (%40) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup oransal olarak en yüksek artış Moğolistan (656'ya karşı 79 yeni vaka; +%730), Palau (ikiye karşı 10 yeni vaka; +%400) ve Filipinler’de (45.586'ya karşı 10.341 yeni vaka; +%341) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore Cumhuriyeti (476.087 yeni vaka; 100.000'de 928.6 yeni vaka; +%44), Avustralya (138.721 yeni vaka; 100.000'de 544.0 yeni vaka; +%22) ve Singapur’da (91.104 yeni vaka; 100.000'de 1557.2 yeni vaka; -%7) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %15 azalarak 1329 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Avustralya (379 yeni ölüm; 100.000'de 1,5 yeni ölüm; -%25),  Güney Kore (272 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%37) ve Çin’den (260 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%319) rapor edilmiştir.

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

 

epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

 

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

 

Ek 2.  SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARSCoV-2 varyantlarının bulaşmayı veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantları (VOC'ler), önemli varyantları (VOI'ler) veya izleme altındaki varyantları (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik risk temelinde düzenli olarak değerlendirilir.

 

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli gelişimini ve bunların değişen epidemiyolojisini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantlarını İzleme web sitesinde mevcuttur. Ulusal makamlar başka varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmak ve raporlamak için şiddetle teşvik edilir.

 

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelenler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını açıklayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlar, ülkeler arasındaki dizileme kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıkları, örnekleme stratejilerinde zaman içinde meydana gelen değişiklikleri, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerdeki azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeleri içermektedir. (1)

 

Kaynaklar:

 

1. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y