Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Hastaneye ve yoğun bakım ünitelerine yatışlar
• SARS-CoV-2’nin önemli varyantları ve izlem altındaki varyantları
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

25 Haziran 2023 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, son 28 günde (29 Mayıs - 25 Haziran 2023) bir milyonun üzerinde yeni vaka ve 5700'ün üzerinde ölüm bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Beş DSÖ bölgesi hem vakalarda hem de ölümlerde düşüş bildirirken, Afrika Bölgesi vakalarda düşüş ancak ölümlerde artış rapor etmiştir. 25 Haziran 2023 itibariyle, dünya çapında 767 milyondan (i) fazla doğrulanmış vaka ve 6,9 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Bildirilen vakalar, küresel olarak test ve raporlamadaki azalma nedeniyle enfeksiyon oranlarını doğru bir şekilde temsil etmemektedir. Bu 28 günlük süre boyunca, ülke ve bölgelerin yalnızca %62'si (234 ülkeden 146'sı) en az bir vaka bildirmi olup bu oran 2022'nin ortasından bu yana düşüş eğilimi göstermektedir. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, bildirilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki geriye dönük değişiklikleri içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmektedir. Dolayısıyla bu raporda sunulan veriler eksiktir ve bu sınırlamalar ışığında yorumlanmalıdır.

Bazı ülkeler, yeni bildirilen vakalardaki artışlar ve daha da önemlisi hastaneye yatış ve ölümlerdeki artışlar dahil olmak üzere yüksek COVID 19 yükleri bildirmektedir - ikincisi, testlerdeki azalma göz önüne alındığında daha güvenilir göstergeler olarak kabul edilmektedir.

28 günlük bir aralık kullanarak epidemiyolojik eğilimlerdeki değişiklikleri sunuyoruz. Ayrıştırılmış verilere, tam veri setinin indirilebileceği DSÖ COVID-19 panosundan erişilebilir. SARS-CoV-2 PCR pozitifliği yüzdesine ilişkin küresel ve ulusal veriler, Küresel İnfluenza Programı tarafından sağlanan DSÖ'nün entegre web portalında mevcuttur.

 

(i) Birçok ülke şu anda Avrupa Gözetim Sisteminden (TESSy) alınan veriler kullanılarak güncellenmektedir. Sonuç olarak, bu ülkelerden bazıları için rakamlar geriye dönük olarak revize edilmiş ve bazı durumlarda rakamların düşmesine yol açmıştır. Sonuç olarak, kümülatif toplamlar, 22 Haziran 2023'te yayınlanan COVID-19 Haftalık Epidemiyolojik Güncellemesinde bildirilen rakamlara kıyasla artık daha düşük.

Şekil 1.  25 Haziran 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve 28 günlük aralıklarla küresel ölümler**

 

** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Bölgesel düzeyde, yeni bildirilen 28 günlük vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin tamamında azalmıştır: Doğu Akdeniz Bölgesi (%-75), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-73), Amerika Bölgesi (- %66), Avrupa Bölgesi (%-57), Batı Pasifik Bölgesi (%-35) ve Afrika Bölgesi (%-12). Yeni bildirilen 28 günlük ölümlerin sayısı beş bölgede azalmıştır: Afrika Bölgesinde yeni bildirilen ölümler artarken (+%20) Amerika Bölgesi (%-68), Doğu Akdeniz Bölgesi (%-63), Avrupa Bölgesi (%-62), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-56) ve Batı Pasifik Bölgesi’nde (%-43) azalmıştır.

Ülke düzeyinde, en yüksek 28 günlük yeni vaka sayıları Güney Kore (371.513 yeni vaka; -%22), Avustralya (111.543 yeni vaka; -%21), Brezilya (77.022 yeni vaka; -%41), Fransa (45.306 yeni vaka; -%55) ve Singapur’dan (40.531 yeni vaka; -%56) rapor edilmiştir. 28 günlük yeni ölümlerin en yüksek sayıları Brezilya (1055 yeni ölüm; -%10), Rusya Federasyonu (517 yeni ölüm; -%16), Avustralya (343 yeni ölüm; -%53), İtalya (342 yeni ölümler; -%48) ve Fransa’dan (285 yeni ölüm; -%58) bildirilmiştir.

Tablo 1. 25 Haziran 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından yeni bildirilen ve kümülatif doğrulanmış COVID 19 vakaları ve ölüm vakaları**

* Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.            

** Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

 

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Web Portalı
• DSÖ COVID-19 Aylık Operasyonel Güncelleme ve Geçmişe Dönük Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri portalı
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  25 Haziran 2023 tarihi itibariyle önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 25 Haziran 2023 tarihi itibarıyla önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarındaki yüzdelik değişim**

 

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışları

Küresel düzeyde, son 28 gün içinde (22 Mayıs 2023 - 18 Haziran 2023), toplam 62.128  hastaneye yeni yatış ve 2.080 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir (Şekil 4). Bu, önceki 28 güne (24 Nisan 2023 - 21 Mayıs 2023) kıyasla hem hastaneye yatışlarda hem de YBÜ yatışlarında sırasıyla %40 ve %48'lik bir düşüşü temsil etmektedir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler muhtemelen hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakalarıyla hem de COVID-19 hastalığına bağlı olarak hastaneye yatışları kapsamaktadır.

Küresel olarak, son 28 gün içinde 40 (%17) ülke DSÖ'ye en az bir kez  hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildirmiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, hastaneye yeni yatışlar hakkında veri bildiren ülkeler arasında en yüksek orana sahip olup (20 ülke; %33), bunu Amerika Bölgesi (sekiz ülke; %14), Afrika Bölgesi (dört ülke; %8), Doğu Akdeniz Bölgesi (üç ülke; %14), Batı Pasifik Bölgesi (üç ülke; %9) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (iki ülke; %20) izlemiştir. Dönem için sürekli olarak hastaneye yeni yatışları bildiren ülkelerin oranı %10 olmuştur (24 ülke) (Tablo 2).

Tutarlı bir şekilde hastaneye yeni yatışları bildiren 24 ülke arasında üç (%13) ülke, son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla hastaneye yatışlarda %20 veya daha fazla artış kaydetmiştir: Afganistan (178'e karşı 33; +%439), Bangladeş (269'a karşı 104; +%159) ve Malta (86'ya karşı 35; +%146). En yüksek hastaneye yeni yatış sayısı Amerika Birleşik Devletleri (27 065'e karşı 37 232; -%27), Ukrayna (5744'e karşı 8853; -%35) ve Fransa'dan (3634'e karşı 7642; -%52) bildirilmiştir.

Altı DSÖ bölgesinin tamamında, son 28 gün içinde toplam 30 (%13) ülke DSÖ'ye en az bir kez YBÜ’ye yeni  kabulleri hakkında veri bildiriminde bulunmuştur (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, yeni yoğun bakım ünitesi kabulleri hakkında veri bildiren ülkeler arasında en yüksek orana sahip olup (17 ülke; %28), bunu Batı Pasifik Bölgesi (beş ülke; %14), Amerika Bölgesi (dört ülke; %7), Doğu Akdeniz Bölgesi (iki ülke; %9), Afrika Bölgesi (bir ülke; %2) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %10) izlemiştir. Dönem boyunca sürekli olarak YBÜ yeni kabulü bildiren ülkelerin oranı %8 olmuştur (18 ülke) (Tablo 2).

Tutarlı bir şekilde YBÜ yeni kabulleri bildiren 18 ülke arasında, iki ülke (%11) son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni YBÜ kabullerinde %20 veya daha fazla artış göstermiştir: Litvanya (19'a karşı 11; %73) ) ve Meksika (19'a karşı 14; +%36). En yüksek  yoğun bakım ünitesine yeni kabul sayıları Fransa (438'e karşı 866; -%49), Avustralya (304'e karşı 325; -%6) ve Ukrayna'dan (164'e karşı 280; -%41) rapor edilmiştir.

(ii)Burada kullanıldığı şekliyle "sürekli olarak", 28 günlük süreyi oluşturan birbirini takip eden dört hafta boyunca hastaneye yeni yatışlar ve yoğun bakım ünitesi kabulleri için veri sunan ülkeleri ifade eder.

 

Tablo 2. 28 günlük değişimle DSÖ Bölgesine Göre  Hastaneye Yatış ve Yoğun Bakım Ünitesi Yeni Kabulleri: 22 Mayıs 2023 – 18 Haziran 2023 ile 24 Nisan 2023 – 21 Mayıs 2023 tariklerinin karşılaştırılması

 

DSÖ Bölgesi	Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen hastaneye yeni yatışlar			Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen YBÜ’ye yeni yatışlar
	Ülke sayıları * (Yüzde)	Hastaneye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim	Ülke sayıları * (Yüzde)	YBÜ’ye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim
Afrika	1/50 (2%)	33	-18%	0/50 (0%)	N/A	N/A**
Amerika	4/56 (7%)	28 213	-28%	1/56 (2%)	19	+36%
Doğu Akdeniz	2/22 (9%)	214	+189%	1/22 (5%)	3	N/D**
Avrupa	13/61 (21%)	20 423	-46%	11/61 (18%)	996	-49%
Güneydoğu Asya	2/10 (20%)	2 579	-73%	1/10 (10%)	145	-64%
Batı Pasifik	2/35 (6%)	2 499	-27%	4/35 (11%)	335	-16%
Küresel	24/234 (12%)	53 911	-40%	18/234 (8%)	1498	-46%

 

* İki dönemi karşılaştırabilmek için sadece her iki dönemde de (son ve önceki 28 gün) sürekli olarak  bildirim yapan ülkeler tabloya dahil edilmiştir.

 

** N/A ve N/D sırasıyla mevcut olmadığını ve tanımlanamaz olduğunu temsil eder

 

Şekil 4. 18 Haziran 2023 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölümler, hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Grafiğe dahil edilen vakalar yalnızca sırasıyla hastaneye yatış veya yoğun bakım ünitesine yatış bildiren ülkelerdendir.

Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Sürveyans Web portalı

 

Şekil 5. Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yeni yatışlarını bildiren ülkelerin haftalık oranı: Epidemiyolojik 1. hafta 2020 - 24. hafta 2023

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır.

 

İzlem altında olan ve önemli  SARS-CoV-2 varyantları

 

Coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 29 Mayıs - 25 Haziran 2023 (28 gün) arasında, GISAID aracılığıyla 13.152 SARS CoV-2 dizisi paylaşılmıştır. DSÖ şu anda iki önemli varyantı (VOI'ler), XBB.1.5 ve XBB.1.16'nın yanı sıra izlenen altı varyantı (VUM'ler) ve bunların soyundan gelenleri izlemektedir. VUM'lar BA.2.75, CH.1.1, XBB, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2 ve XBB.2.3'tür.

Ortaya çıkışından bu yana küresel olarak 114 ülke XBB.1.5'in tespit edildiğini bildirmiştir. Yaygınlığı giderek azalmaktadır. Epidemiyolojik 23. haftada (5 - 11 Haziran 2023), XBB.1.5, 19. haftadaki (8 - 14 Mayıs 2023) %32,1'e kıyasla dizilerin %19,8'ini oluşturmuştur. XBB.1.5 için güncellenmiş risk değerlendirmesi, XBB.1.5'in dolaşımdaki diğer değişkenlere kıyasla ek halk sağlığı riskleri oluşturmadığını öne süren tamamlayıcı laboratuvar ve epidemiyolojik kanıtlar sunmaktadır.

XBB.1.16, 89 ülkeden rapor edilmiştir. 23. haftada, XBB.1.16, 19. haftada %15,7'den bir artışla, dizilerin %20,5'ini oluşturuyordu. Yaygınlığı, 23. haftadaki XBB.1.5'inkini aştı. XBB.1.5, XBB.1.16 yaygınlığında önemli bir artış yaşarken, XBB.1.5 yaygınlığının yüksek olduğu ülkeler, XBB.1.16'nın düşük tirajlı olduğunu bildirmiştir.

Tablo 3, VOI'leri ve VUM'ları bildiren ülkelerin sayısını ve bunların 19. haftadan 23. haftaya kadar yaygınlığını göstermektedir. Son beş haftalık dönemde artan eğilimler gösteren VOI ve VUM'lar turuncu renkle vurgulanmıştır, sabit kalanlar mavi renkle, azalan trende sahip olanlar yeşil renkle vurgulanmıştır. VUM'lar arasında XBB, XBB.1.9.2 ve XBB.2.3 son haftalarda artan eğilimler göstermiştir. Genel olarak, diğer VUM'lar aynı raporlama döneminde azalan veya sabit eğilimler göstermektedir.

Tablo 2. 2023 yılının 19. haftasından 22. haftasına kadarki dönemde SARS-CoV-2 VOI ve VUM'lerin haftalık prevalansı

* Tablonun herhangi bir yerinde ayrı ayrı belirtilenler dışında, altsoyları içerir. Örneğin XBB*, XBB.1.5, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.1.16 ve XBB.2.3'ü içermez.

+ Diğerleri, VOI, VUM'lar, BA.1*, BA.2*, BA.3*, BA.4*, BA.5* hariç diğer dolaşımdaki altsoylardır.

§ Varyantların ortaya çıkışından bu yana bildirilen ülkelerin ve dizilerin sayılarını göstermektedir.

Ek kaynaklar:

 

• Tracking SARS-CoV-2 Variants

• WHO statement on updated tracking system on SARS-CoV-2 variants of concern and variants of interest

• WHO XBB.1.5 Updated Risk Assessment, 20 June 2023

• WHO XBB.1.16 Updated Risk Assessment, 5 June 2023

 DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 Epidemiyolojik Hafta ( 29 Mayıs - 25 Haziran 2023)

 

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %12 düşüşle 6700'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden beşi (%10) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Zambiya (3027'ye karşı 85 yeni vaka; +%3461), Kenya (463'e karşı 14 yeni vaka; +%3207) ve Burundi’de  (380'e karşı 31 yeni vaka; +%1126) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Zambiya (3027 yeni vaka; 100.000'de 16.5 yeni vaka; +%3461), Mauritius (1721 yeni vaka; 100.000'de 135.3 yeni vaka; -%67) ve Kenya'dan (463 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; +%3207) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %20 artarak 24 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Zimbabve (14 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%100), Zambiya (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günde ölüm bildirilmedi) dönem) ve Kamerun’dan (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günlük dönemde ölüm bildirilmedi) rapor edilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %66 düşüşle 137.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkenin 13'ü (%23) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmi olup en yüksek orantılı artış Dominik Cumhuriyeti (1242'ye karşı 131 yeni vaka; +%848), Saint Martin ( 21'e karşı üç yeni vaka; +%600) ve Martinik’te gözlemlenmiştir (379'a karşı 75 yeni vaka; +%405). En yüksek yeni vaka sayıları Brezilya (77.022 yeni vaka; 100.000'de 36.2 yeni vaka; -%41), Meksika (11.923 yeni vaka; 100.000'de 9.2 yeni vaka; -%58) ve Kanada'dan ( 10 480 yeni vaka; 100 000'de 27,8 yeni vaka; -%41) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %68 azalarak 1896 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Brezilya (1055 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%10), Peru'dan (250 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%63) ve Kanada'dan ( 212 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%57) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

 

Doğu Akdeniz Bölgesi

Doğu Akdeniz Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %75 düşüşle 5700'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 22 ülkeden biri (%5) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir: Lübnan (996'ya karşı 800 yeni vaka; +%25). En yüksek yeni vaka sayıları Afganistan (1939 yeni vaka; 100.000'de 5,0 yeni vaka; -%69), Katar (1409 yeni vaka; 100.000'de 48.9 yeni vaka; -%72) ve Lübnan'dan (996 yeni vaka; 100.000'de 14,6 yeni vaka; +%25) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %63 azalarak 82 yeni ölüm bildirildi. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (39 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm;%75), Lübnan (22 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%69) ve Afganistan’dan (13 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%43) rapor edilmiştir.

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %57 düşüşle 199.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Önceki 28 günlük döneme kıyasla hiçbir ülkede yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirilmemiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Fransa (45.306 yeni vaka; 100.000'de 69.7 yeni vaka; -%55), Rusya Federasyonu (35.536 yeni vaka; 100.000'de 24.4 yeni vaka; -%47) ve İtalya’dan (31.289 yeni vaka; 100.000'de 52.5 yeni vaka; -%53) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %62 azalarak 2310 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Rusya Federasyonu (517 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%16), İtalya (342 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%48) ve Fransa’dan (285 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%58) rapor edilmiştir.

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

 

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %73 düşüşle 24.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden biri (%10) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış rapor etmiştir: Bangladeş (3281'e karşı 739 yeni vaka; +%344). En yüksek yeni vaka sayıları Tayland (9605 yeni vaka; 100.000'de 13,8 yeni vaka; -%1), Endonezya (5492 yeni vaka; 100.000'de 2,0 yeni vaka; -%83) ve Hindistan'dan (4208 yeni vakalar; 100 000'de <1 yeni vaka; -%91) bildirilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %56 azalarak 421 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Tayland (233 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%69), Endonezya (126 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%72) ve Hindistan'dan ( 39 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%88) rapor edilmiştir.

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

 

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %35 düşüşle 650.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkenin dördü (%11) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmi olup en yüksek oransal artış Kamboçya (128'e karşı 34 yeni vaka; +%276), Kiribati'de (dörte karşı sekiz yeni vaka; +%100) ve Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti’nde  (194'e karşı 148 yeni vaka; +%31) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore  (371.513 yeni vaka; 100.000'de 724.6 yeni vaka; -%22), Avustralya (111.543 yeni vaka; 100.000'de 437.4 yeni vaka; -%21), ve Singapur’dan (40.531 yeni vaka; 100.000'de 692.8 yeni vaka; -%56) rapor edilmiştir.

Bölge'de 28 günlük yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %43 azalarak 1018 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Avustralya (343 yeni ölüm; 100.000'de 1,3 yeni ölüm; -%53), Çin (230 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%16) ve Güney Kore’den (206 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%23) rapor edilmiştir.

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

Ek 2.  SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARSCoV-2 varyantlarının bulaşmayı veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantları (VOC'ler), önemli varyantları (VOI'ler) veya izleme altındaki varyantları (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik risk temelinde düzenli olarak değerlendirilir.

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli gelişimini ve bunların değişen epidemiyolojisini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantlarını İzleme web sitesinde mevcuttur. Ulusal makamlar başka varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmak ve raporlamak için şiddetle teşvik edilir.

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelenler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını açıklayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlar, ülkeler arasındaki dizileme kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıkları, örnekleme stratejilerinde zaman içinde meydana gelen değişiklikleri, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerdeki azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeleri içermektedir. (1)

Kaynaklar:

1. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y