Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Hastaneye ve yoğun bakım ünitelerine yatışlar
• SARS-CoV-2’nin önemli varyantları ve izlem altındaki varyantları
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

16 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, son 28 günde (19 Haziran - 16 Temmuz 2023) 836.000'den fazla yeni COVID-19 vakası ve 4.500'den fazla ölüm bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Beş DSÖ bölgesi hem vaka hem de ölüm sayısında azalma bildirirken, Batı Pasifik Bölgesi vakalarda düşüş ancak ölümlerde artış bildirmiştir. 16 Temmuz 2023 itibariyle, dünya çapında 768 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,9 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Lütfen unutmayın, COVID-19 için uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu 5 Mayıs 2023'te ilan edilmiş olsa da, COVID-19 büyük bir tehdit olmaya devam etmektedir. DSÖ, hükümetleri kurulu COVID-19 altyapılarını kaldırmaya değil korumaya davet etmekmektedir. Sürveyans ve raporlamayı, varyant izlemeyi, erken klinik bakım sağlamayı, yüksek riskli gruplara aşı güçlendiricilerin uygulanmasını, ventilasyondaki gelişmeleri ve düzenli iletişimi sürdürmek çok önemlidir.

Şu anda, bildirilen vakalar, küresel olarak test ve raporlamadaki azalma nedeniyle enfeksiyon oranlarını doğru bir şekilde temsil etmemektedir. Bu 28 günlük süre boyunca, ülke ve bölgelerin %56'sı (234'ten 131'i) en az bir vaka bildirmiş olup bu oran 2022'nin ortasından bu yana düşmektedir. Ek olarak, önceki haftalardan elde edilen veriler, rapor edilen COVID-19 vakalarında ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerde geriye dönük değişiklikleri içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmektedir. Dolayısıyla bu raporda sunulan veriler eksiktir ve bu sınırlamalar ışığında yorumlanmalıdır.

Bazı ülkeler, yeni bildirilen vakalardaki artışlar ve daha da önemlisi hastaneye yatış ve ölümlerdeki artışlar dahil olmak üzere yüksek COVID-19 yükleri bildirmeye devam etmektedir - ikincisi, hastaneye yatış ve ölümlerdeki artışlar, testlerdeki azalma göz önüne alındığında daha güvenilir göstergeler olarak kabul edilmektedir.

DSÖ olarak 28 günlük bir zaman aralığı kullanarak epidemiyolojik eğilimlerdeki değişiklikleri sunmaktayız. Ayrıştırılmış verilere, tam veri setinin indirilebileceği DSÖ COVID-19 Web  Portalından erişilebilir. SARS-CoV-2 PCR yüzde pozitifliğine ilişkin küresel ve ulusal veriler, Küresel İnfluenza Programı tarafından sağlanan DSÖ'nün entegre web portalında mevcuttur. Son veriler, rapor eden ülkelerden alınan SARS CoV-2 PCR yüzde pozitiflik oranının yaklaşık %12-14 olduğunu göstermektedir.

 

Şekil 1.  16 Temmuz 2023 (A) itibarıyla ve son 6 raporlama dönemi için (30 Ocak-16 Temmuz 2023 (B)) DSÖ Bölgesi tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve 28 günlük aralıklarla küresel ölümler **

 

** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Bölgesel düzeyde, 28 günlük bir süre içinde yeni bildirilen vaka sayısı tüm DSÖ bölgelerinde azalmıştır: Doğu Akdeniz Bölgesi (%-79), Avrupa Bölgesi (%-71), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-70), Afrika Bölgesi (%-36), Amerika Bölgesi (%-36) ve Batı Pasifik Bölgesi (%-9). 28 günlük bir süre içinde yeni bildirilen ölümlerin sayısı beş bölgede azalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi'nde ölüm sayıları artarken (+%30) Doğu Akdeniz Bölgesi (%-72), Avrupa Bölgesi (%-70), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-63), Afrika Bölgesi (%-14) ve Amerika Bölgesi (%-13).

 

Ülke düzeyinde, 28 günlük süre içinde bildirilen en yüksek yeni vaka sayıları
Güney Kore (501.931 yeni vaka; +%38), Brezilya (54.182 yeni vaka; -%37), Avustralya (48.248 yeni vaka; -%65), Singapur (26.445 yeni vaka; -%52) ve Yeni Zelanda'dan (24.112 yeni vaka; -%45) bildirilmiştir. 28 günlük yeni ölümlerin en yüksek sayıları Brezilya (921 yeni ölüm; -%6), Avustralya (690 yeni ölüm; +%108), Peru (410 yeni ölüm; +%77), Rusya Federasyonu (402 yeni ölüm; -%30) ve İtalya'dan (206 yeni ölüm; -%54) rapor edilmiştir.

 

Tablo 1. 16 Temmuz 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından yeni bildirilen ve kümülatif doğrulanmış COVID 19 vakaları ve ölüm vakaları**

* Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.            

** Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

 

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Web Portalı
• DSÖ COVID-19 Aylık Operasyonel Güncelleme ve Geçmişe Dönük Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri portalı
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

Şekil 2.  16 Temmuz 2023 tarihi itibariyle önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

Şekil 3. 16 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarındaki yüzdelik değişim**

 

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışları

Küresel düzeyde, analiz edilen 28 günlük dönemde (12 Haziran - 9 Temmuz 2023), toplam 40.643 hastaneye yeni yatış ve 11.252 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir (Şekil 4). Bu, önceki 28 güne (15 Mayıs - 11 Haziran 2023) kıyasla sırasıyla %47 ve %58'lik bir düşüşü temsil etmektedir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler muhtemelen hem rastlantısal SARS-CoV-2 enfeksiyonu vakalarıyla hem de COVID-19 hastalığına bağlı olarak hastaneye yatışları içermektedir.

Küresel olarak, son 28 gün içinde 36 (%15) ülke DSÖ'ye en az bir kez hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildirmiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, hastaneye yeni yatışlarla ilgili veri bildiren ülkeler arasında en yüksek orana  (19 ülke; %31) sahip olup söz konusu bölgeyi Güneydoğu Asya Bölgesi (iki ülke; %20), Doğu Akdeniz Bölgesi (üç ülke; %14), Amerika Bölgesi (altı ülke; %11), Batı Pasifik Bölgesi (üç ülke; %9) ve Afrika Bölgesi (üç ülke; %6) izlemiştir. Dönem için sürekli olarak hastaneye yeni yatışları bildiren ülkelerin oranı %6'dır (14 ülke) (Tablo 2).

Sürekli olarak hastaneye yeni yatışları bildiren 14 ülke arasında, bir ülke (%7) son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla hastaneye yatışlarda %20 veya daha fazla artış kaydetmiştir: Malta (105'e karşı 72; +%46). En yüksek yeni hastaneye yatış sayıları Amerika Birleşik Devletleri (23 445'e karşı 30 053; -%22), İtalya (2135'e karşı 5600; -%62) ve Brezilya'dan (1637'ye karşı 2945; -%44) rapor edilmiştir.

Altı DSÖ bölgesinin tamamında, son 28 gün içinde toplam 26 (%11) ülke DSÖ'ye en az bir kez YBÜ yeni kabulleri hakkında veri bildiriminde bulunmuştur (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, yoğun bakım ünitesi yeni kabulleri hakkında veri bildiren en yüksek ülke oranına (16 ülke; %26) sahip olup söz konusu bölgeyi Batı Pasifik Bölgesi (beş ülke; %14), Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %10), Doğu Akdeniz Bölgesi (iki ülke; %9) ve Amerika Bölgesi (iki ülke; %4) izlemiştir. Afrika Bölgesi, dönem boyunca yoğun bakım yatışlarını rapor etmemiştir. Dönem için sürekli olarak YBÜ yeni kabulleri bildiren ülkelerin oranı %4'tür (10 ülke) (Tablo 2).

Sürekli olarak YBÜ yeni kabullerini bildiren 10 ülke arasında, hiçbir ülke son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla YBÜ yeni kabullerinde %20 veya daha fazla artış göstermemiştir. En yüksek yeni yoğun bakım ünitesi kabul sayıları Brezilya (566'ya karşı 947; -%40), Avustralya (157'ye karşı 364; -%57) ve İtalya'dan (70'e karşı 226; -%69) bildirilmiştir.

 (i) Burada kullanıldığı şekliyle "sürekli olarak", art arda sekiz hafta boyunca (raporlama ve karşılaştırma dönemi için) hastaneye yeni yatışlar ve yoğun bakım ünitesi kabulleri için veri sunan ülkeleri ifade eder.

 

Tablo 2. 28 günlük değişimle DSÖ Bölgesine Göre  Hastaneye Yatış ve Yoğun Bakım Ünitesi Yeni Kabulleri: 12 Haziran 2023 – 9 Temmuz 2023 ile 15 Mayıs 2023 – 11 Haziran 2023 tariklerinin karşılaştırılması

 

DSÖ Bölgesi	Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen hastaneye yeni yatışlar			Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen YBÜ’ye yeni yatışlar
	Ülke sayıları * (Yüzde)	Hastaneye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim	Ülke sayıları * (Yüzde)	YBÜ’ye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim
Afrika	1/50 (4%)	26	-52%	0/50 (<1%)	N/A	N/A
Amerika	3/56 (4%)	25734	-24%	2/56 (2%)	581	+40%
Doğu Akdeniz	0/22 (<1%)	N/A	N/A	0/22 (<1%)	N/A	N/A
Avrupa	8/61 (20%)	4564	-57%	5/61 (8%)	114	-58%
Güneydoğu Asya	0/10 (<1%)	N/A	N/A	1/10 (<1%)	NA	N/A
Batı Pasifik	2/35 (6%)	848	-73%	3/35 (9%)	172	-57%
Küresel	14/234 (6%)	31172	-35%	10/234 (4%)	877	-48%

 

* İki dönemi karşılaştırabilmek için sadece her iki dönemde de (son ve önceki 28 gün) sürekli olarak  bildirim yapan ülkeler tabloya dahil edilmiştir.

** N/A ve N/D sırasıyla mevcut olmadığını ve tanımlanamaz olduğunu temsil eder

 

Şekil 4. 16 Temmuz 2023 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölümler, hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Grafiğe dahil edilen vakalar yalnızca sırasıyla hastaneye yatış veya yoğun bakım ünitesine yatış bildiren ülkelerdendir.

Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Sürveyans Web portalı

 

Şekil 5. Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yeni yatışlarını bildiren ülkelerin haftalık oranı: Epidemiyolojik 1. hafta 2020 - 26. hafta 2023

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır.

 

İzlem altında olan ve önemli  SARS-CoV-2 varyantları

Coğrafi yayılımı ve prevelansı

Küresel olarak, 19 Haziran - 16 Temmuz 2023 (28 gün) tarihleri arasında, GISAID aracılığıyla 8.712 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır.

DSÖ şu anda aşağıdakiler dahil birkaç SARS-CoV-2 varyantını izlemektedir:

• Önemli varyantların ikisi (VOI'ler); XBB.1.5 ve XBB.1.16.

• İzleme altındaki altı varyant (VUM'lar) ve bunların soyları; BA.2.75, CH.1.1, XBB, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.2.3 ve EG.5.

EG.5, 19 Temmuz 2023'te bir VUM olarak eklenmiştir. EG.5, başak proteininde ek bir mutasyon olan F456L ile XBB.1.9.2'nin soyundan gelen bir türdür. EG.5, epidemiyolojik 21. haftadan (22 - 28 Mayıs 2023) bu yana küresel olarak sekans prevalansının arttığını göstermiştir. Şu anda, EG.5 ile ilişkili olarak artan vakalar ve ölümler veya hastalık şiddetinde bir değişiklik olduğuna dair bir kanıt yoktur.

Ortaya çıkışından bu yana küresel olarak 118 ülke XBB.1.5'in tespit edildiğini bildirmiştir. Özellikle, yaygınlığı giderek azalmaktadır. Epidemiyolojik 26. haftada (26 Haziran - 2 Temmuz 2023), XBB.1.5, 22. haftadaki (29 Mayıs - 4 Haziran 2023) %23,5'e kıyasla sekansların %15,8'ini oluşturmuştur.

XBB.1.16, 98 ülkeden rapor edilmiştir. 26. haftada, XBB.1.16, 22. haftada gözlemlenen %20.2 yaygınlığa benzer şekilde dizilerin %20.7'sini oluşturmuştur. Yaygınlığı, 24. haftada (12 - 18 Haziran 2023) XBB.1.5'inkini aşmıştır. Mevcut verilerin analizi, önceden XBB.1.5 yaygınlığının düşük olduğu ülkelerin XBB.1.16 yaygınlığında artışlar yaşadığını, XBB.1.5'in yüksek yaygınlığına sahip ülkelerin ise XBB.1.16'nın düşük tirajlı olduğunu bildirdiğini göstermektedir.

Tablo 3, VOI'leri ve VUM'ları bildiren ülkelerin sayısını ve 22. haftadan 26. haftaya kadar olan yaygınlıklarını göstermektedir. Son beş haftalık dönemde, artan eğilimler gösteren VOI ve VUM'lar turuncu renkle, sabit kalanlar mavi renkle, azalan eğilim gösterenler ise yeşil renkle vurgulanmıştır.

VUM'lar arasında, XBB.1.9.2 son haftalarda artan bir eğilim gösterirken, diğer VUM'lar aynı raporlama döneminde azalan veya sabit eğilimler göstermiştir.

 

Tablo 2. 2023 yılının 22’nci haftasından 25’inci haftasına kadarki dönemde SARS-CoV-2 VOI ve VUM'lerin haftalık prevalansı

§ Varyantların ortaya çıkışından bu yana bildirilen ülkelerin ve dizilerin sayılarını göstermektedir.

* Tablonun herhangi bir yerinde ayrı ayrı belirtilenler dışında, altsoyları içerir. Örneğin XBB*, XBB.1.5, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.1.16 ve XBB.2.3'ü içermez. EG.5'in yaygınlığı ve soyundan gelen soylar, sonraki WEU sürümlerinde yer alacaktır.

+ Diğerleri tanımı altında VOI, VUM'lar, BA.1*, BA.2*, BA.3*, BA.4*, BA.5* hariç diğer dolaşımdaki altsoylar yer almaktadır.

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants

• WHO statement on updated tracking system on SARS-CoV-2 variants of concern and variants of interest

• WHO XBB.1.5 Updated Risk Assessment, 20 June 2023

• WHO XBB.1.16 Updated Risk Assessment, 5 June 2023

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 Epidemiyolojik Hafta ( 19 Haziran – 16 Temmuz 2023)

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %36 düşüşle 4400'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkenin üçü (%6) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek oransal artış Malavi (117'ye karşı 36 yeni vaka; +%225), Fildişi Sahili (altıya karşı iki yeni vaka; +%200) ve Cabo Verde'de (176'ya karşı 138 yeni vaka; +%28) gözlemlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Zambiya (1061 yeni vaka; 100.000'de 5,8 yeni vaka; -%46), Namibya (688 yeni vaka; 100.000'de 27.1 yeni vaka; önceki 28 günlük dönemde hiçbir vaka bildirilmedi) ve Mauritius'tan (665 yeni vaka; 100.000'de 52.3 yeni vaka; -%72) bildirilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %14 azalmış olup 19 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Zimbabve (dokuz yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%18), Namibya (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günlük dönemde ölüm bildirilmedi) ve Zambiya'dan (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki 28 günlük döneme benzer şekilde) rapor edilmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %36 düşüşle 99.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkenin yedisi (%12) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Curaçao (66'ya karşı beş yeni vaka; +%1220), Dominik Cumhuriyeti (2524'e karşı 420 yeni vaka; +%501) ve Nikaragua'da (177'ye karşı 54 yeni vaka; +%228) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Brezilya (54 182 yeni vaka; 100.000'de 25,5 yeni vaka; -%37), Guatemala (9684 yeni vaka; 100.000'de 54.1 yeni vaka; +%57) ve Peru'dan (6579 yeni vaka; 100.000'de 20.0 yeni vaka; +%193) rapor edilmiştir.

Bölge'de bildirilen yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %13 azalarak 1750 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Brezilya (921 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%6), Peru (410 yeni ölüm; 100.000'de 1.2 yeni ölüm; +%77) ve Kanada'dan (147 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%62) bildirilmiştir.

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

 

Doğu Akdeniz Bölgesi

Doğu Akdeniz Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %79 düşüşle 1700'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke, önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmemiş olup en yüksek yeni vaka sayıları Afganistan (825 yeni vaka; 100.000'de 2,1 yeni vaka; -%70), İran (448 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%61) ve Katar'dan (188 yeni vaka; 100.000'de 6.5 yeni vaka; -%92) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %72 azalarak 27 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (13 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%78), Afganistan (10 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%11) ve Lübnan'dan (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%78) bildirilmiştir.

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %71 düşüşle 86.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke, önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmemiş olup en yüksek yeni vaka sayıları Rusya Federasyonu (20.854 yeni vaka; 100.000'de 14.3 yeni vaka; -%55), İtalya (15.725 yeni vaka; 100.000'de 26.4 yeni vaka; -%63) ve Fransa'dan (7.982 yeni vaka; 100.000'de 12.3 yeni vaka; -%89) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %70 azalmış olup 1230 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Rusya Federasyonu (402 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%30), İtalya (206 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%54) ve Portekiz'den (81 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%50) bildirilmiştir.

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

 

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %70 düşüşle 9700'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden biri (%10) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir: Butan (18'e karşı iki yeni vaka; +%800). En yüksek yeni vaka sayıları Tayland (4318 yeni vaka; 100.000'de 6,2 yeni vaka; -%60), Bangladeş (2107 yeni vaka; 100.000'de 1.3 yeni vaka; -%26) ve Hindistan’dan (1398 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%80) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %63 azalarak 183 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Tayland (118 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%51), Endonezya (35 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%79) ve Hindistan'dan (20 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%68) bildirilmiştir.

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

 

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %9 düşüşle 634.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkenin yedisi (%20) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Samoa (11'e karşı bir yeni vaka; +%1000), Palau (19'a karşı dört yeni vaka; +%375) ve Kiribati'de (45'e karşı 10 yeni vaka; +%350) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore (501.931 yeni vaka; 100.000'de 979.0 yeni vaka; +%38), Avustralya (48.248 yeni vaka; 100.000'de 189.2 yeni vaka; -%65) ve Singapur'dan (26.445 yeni vaka; 100.000'de 452.0 yeni vaka; -%52) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %30 artarak 1351 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Avustralya (690 yeni ölüm; 100.000'de 2,7 yeni ölüm; +%108), Güney Kore (178 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%14) ve Moğolistan'dan (148 yeni ölüm; 100.000'de 4.5 yeni ölüm; önceki 28 günlük dönemde ölüm bildirilmemiştir) bildirilmiştir.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

Ek 2.  SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARSCoV-2 varyantlarının bulaşmayı veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantları (VOC'ler), önemli varyantları (VOI'ler) veya izleme altındaki varyantları (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik risk temelinde düzenli olarak değerlendirilir.

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli gelişimini ve bunların değişen epidemiyolojisini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantlarını İzleme web sitesinde mevcuttur. Ulusal makamlar başka varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmak ve raporlamak için şiddetle teşvik edilir.

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelenler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını açıklayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlar, ülkeler arasındaki dizileme kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıkları, örnekleme stratejilerinde zaman içinde meydana gelen değişiklikleri, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerdeki azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeleri içermektedir. (1)

 

Kaynaklar:

 

1. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y