Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Hastaneye ve yoğun bakım ünitelerine yatışlar
• SARS-CoV-2’nin önemli varyantları ve izlem altındaki varyantları
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

23 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla veriler

Küresel olarak, son 28 günde (26 Haziran - 23 Temmuz 2023) 868.000'den fazla yeni COVID-19 vakası ve 3.700'den fazla ölüm vakası bildirilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Beş DSÖ bölgesi hem vaka hem de ölüm sayısında düşüş bildirirken, Batı Pasifik Bölgesi hem vaka hem de ölüm sayısında artış bildirmiştir. 23 Temmuz 2023 itibariyle, dünya çapında 768 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 6,9 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

COVID-19 için uluslararası önemi haiz halk sağlığı acil durumu 5 Mayıs 2023'te sonlandığı ilan edilmiş olsa da, COVID-19 büyük bir tehdit olmaya devam etmektedir. DSÖ, Üye Devletleri yerleşik COVID-19 altyapılarını kaldırmaya değil, sürdürmeye teşvik etmeye devam etmektedir. Sürveyans ve raporlamayı, varyantların takibini, erken klinik bakım sağlamayı, yüksek riskli gruplara aşı güçlendiricilerin uygulanmasını, ventilasyondaki gelişmeleri ve düzenli iletişimi sürdürmek çok önemlidir.

Şu anda, bildirilen vakalar, küresel olarak test ve raporlamadaki azalma nedeniyle enfeksiyon oranlarını doğru bir şekilde temsil etmemektedir. Bu 28 günlük süre boyunca, ülke ve bölgelerin %52'si (234 ülkeden 122'si) en az bir vaka bildirmiş olup bu oran, 2022'nin ortasından bu yana düşüş eğilimindedir. Ek olarak, önceki haftalara ait veriler, bildirilen COVID-19 vakalarındaki ve ülkeler tarafından yapılan ölümlerdeki geriye dönük değişiklikleri içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmektedir. Dolayısıyla bu raporda sunulan veriler eksiktir ve bu sınırlamalar ışığında yorumlanmalıdır.

Bazı ülkeler, yeni bildirilen vakalardaki artışlar ve daha da önemlisi hastaneye yatış ve ölümlerdeki artışlar dahil olmak üzere yüksek COVID-19 yükleri bildirmeye devam etmekte olup ölümlerdeki artışlar, testlerdeki azalma göz önüne alındığında daha güvenilir göstergeler olarak kabul edilmektedir.

DSÖ olarak 28 günlük bir zaman aralığı kullanarak epidemiyolojik eğilimlerdeki değişiklikleri sunmaktayız. Ayrıştırılmış verilere, tam veri setinin indirilebileceği DSÖ COVID-19 web portalından erişilebilir. SARS-CoV-2 PCR yüzde pozitifliğine ilişkin küresel ve ulusal veriler, Küresel İnfluenza Programı tarafından sağlanan DSÖ'nün entegre panosunda mevcuttur. Son veriler, rapor eden ülkelerden alınan SARS-CoV-2 PCR yüzde pozitiflik oranının yaklaşık %10 olduğunu göstermektedir.

 

Şekil 1.  23 Temmuz 2023 (A) itibarıyla ve son 6 raporlama dönemi için (1 Ocak-23 Temmuz 2023 (B)) DSÖ Bölgesi tarafından bildirilen COVID-19 vakaları ve 28 günlük aralıklarla küresel ölümler **

 

** Ek 1: Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Bölgesel düzeyde, 28 günlük bir süre içinde yeni bildirilen vaka sayısı altı DSÖ bölgesinin beşinde azalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi'nde vakalar artarken (+%8) Doğu Akdeniz Bölgesi (%-75), Avrupa Bölgesi (%-72), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-70), Afrika Bölgesi (%-48) ve Amerika Bölgesi’nde (%-35) azalmıştır. 28 günlük bir süre içinde yeni bildirilen ölümlerin sayısı beş bölgede azalmıştır: Batı Pasifik Bölgesi'nde ölümler artarken (+%23) Doğu Akdeniz Bölgesi (%-77), Avrupa Bölgesi (%-74), Güneydoğu Asya Bölgesi (%-70), Afrika Bölgesi (%-48) ve Amerika Bölgesi’nde (%-31) azalmıştır.

Ülke düzeyinde, 28 günlük süre içinde bildirilen en yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore  (593.023 yeni vaka; +%60), Brezilya (48.548 yeni vaka; -%37), Avustralya (35. 873 yeni vaka; -%68), Singapur (30.214 yeni vaka; -%25) ve Yeni Zelanda’dan (20.329 yeni vaka; -%47) rapor edilmiştir. En yüksek yeni 28 günlük ölüm sayıları Brezilya (769 yeni ölüm; -%27), Avustralya (623 yeni ölüm; +%82), Rusya Federasyonu (336 yeni ölüm; -%35), Peru'dan (218 yeni ölüm; -%13) ve Güney Kore’den (199 yeni ölüm; -%3) bildirilmiştir.

 

Tablo 1. 16 Temmuz 2023 itibarıyla DSÖ Bölgesi tarafından yeni bildirilen ve kümülatif doğrulanmış COVID 19 vakaları ve ölüm vakaları**

* Önceki yedi gün ile karşılaştırıldığında son yedi gün içinde yeni teyit edilen vaka/ölüm sayısındaki ve önceki 28 gün ile karşılaştırıldığında son 28 gündeki değişim yüzdesi.            

** Bkz. Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları

 

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

 

• DSÖ COVID-19 Web Portalı
• DSÖ COVID-19 Aylık Operasyonel Güncelleme ve Geçmişe Dönük Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ COVID-19 ayrıntılı sürveynas veri portalı
• DSÖ COVID-19 politika özetleri

 

Şekil 2.  23 Temmuz 2023 tarihi itibariyle önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 vakalarındaki yüzdelik değişim**

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

 

 

Şekil 3. 23 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla önceki 28 günlük döneme kıyasla son 28 gün içinde doğrulanmış COVID-19 ölüm vakalarındaki yüzdelik değişim**

 

** Ek 1, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışları

Küresel düzeyde, analiz edilen 28 günlük dönemde (19 Haziran 2023 - 16 Temmuz 2023), toplam 39.276 hastaneye yeni yatış ve 951 yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yeni yatış bildirilmiştir (Şekil 4). Bu, önceki 28 güne (22 Mayıs 2023 - 18 Haziran 2023) kıyasla sırasıyla %42 ve %63'lük bir düşüşü temsil etmektedir. Sunulan hastaneye yatış verileri başlangıç niteliğindedir ve yeni veriler kullanıma sunuldukça değişebilir. Ayrıca, hastaneye yatış verileri raporlama gecikmelerine tabidir. Bu veriler muhtemelen hem rastlantısal SARSCoV-2 enfeksiyonu vakaları ile hastaneye yatışları hem de COVID-19 hastalığına bağlı olanları içerir.

Küresel olarak, son 28 gün içinde 33 (%14) ülke DSÖ'ye en az bir kez hastaneye yeni yatışlarla ilgili verileri göndermiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi, hastaneye yeni yatışlar hakkında veri bildiren ülkeler arasında en yüksek orana sahip bölge olmuş olup (19 ülke; %31), söz konusu bölgeyi Güneydoğu Asya Bölgesi (iki ülke; %20), Doğu Akdeniz Bölgesi (iki ülke; %9), Amerika Bölgesi (beş ülke; %9), Batı Pasifik Bölgesi (üç ülke; %9) ve Afrika Bölgesi (iki ülke; %4) takip etmiştir. Dönem için sürekli olarak yeni hastaneye yatışları bildiren ülkelerin oranı %6 (15 ülke) olmuştur (Tablo 2).

Sürekli olarak hastaneye yeni yatışları bildiren 15 ülke arasında, iki ülke (%13) son 28 gün içinde önceki 28 günlük döneme kıyasla hastaneye yatışlarda %20 veya daha fazla artış kaydetmiştir: Malta (109'a karşı 86; +%27) ve Bangladeş (340'a karşı 269; %26). En yüksek hastaneye yeni yatış sayıları Amerika Birleşik Devletleri (25 206'ya karşı 28 310; -%11), Malezya (3418'e karşı 5559; -%39) ve İtalya'dan (1482'ye karşı 4713; -%69) bildirilmiştir.

Altı DSÖ bölgesinin tamamında, son 28 gün içinde toplam 27 (%12) ülke DSÖ'ye en az bir kez  YBÜ yeni kabulleri hakkında veri gönderilmiştir (Şekil 5). Avrupa Bölgesi,  yoğun bakım ünitesi yeni kabulleri hakkında veri bildiren en yüksek ülke oranına sahip olmuş olup  (16 ülke; %26), bunu Batı Pasifik Bölgesi (beş ülke; %14), Güneydoğu Asya Bölgesi (bir ülke; %10), Doğu Akdeniz Bölgesi (iki ülke; %9) ve Amerika Bölgesi (üç ülke; %5) izlemiştir. Afrika Bölgesi, dönem boyunca yoğun bakım yatışlarını rapor etmemiştir. Dönem için tutarlı bir şekilde YBÜ yeni kabulleri bildiren ülkelerin oranı %5 (11 ülke) olmuştur (Tablo 2).

Sürekli olarak yeni yoğun bakım ünitesi kabullerini bildiren 11 ülke arasında, bu 28 günlük dönemde hiçbir ülke %20 veya daha fazla artış göstermemiştir. En yüksek yoğun bakım ünitesi yeni kabul sayıları üç ülkede rapor edilmiştir, ancak bu ülkelerde Brezilya (469'a karşı 888; -%47), Avustralya (141'e karşı 324; -%56) ve İtalya'da (56'ya karşı 167; -%66) genel bir düşüş olmuştur.

 

(i) Burada kullanıldığı şekliyle "sürekli olarak", art arda sekiz hafta boyunca (raporlama ve karşılaştırma dönemi için) hastaneye yeni yatışlar ve yoğun bakım ünitesi kabulleri için veri sunan ülkeleri ifade eder.

 

Tablo 2. 28 günlük değişimle DSÖ Bölgesine Göre  Hastaneye Yatış ve Yoğun Bakım Ünitesi Yeni Kabulleri: 19 Haziran 2023 – 16 Temmuz 2023 ile 22 Mayıs 2023 – 18 Haziran 2023 tariklerinin karşılaştırılması

 

DSÖ Bölgesi	Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen hastaneye yeni yatışlar			Son ve bir önceki 28 günlük dönemde sürekli olarak bildirim yapan ülkelerden rapor edilen YBÜ’ye yeni yatışlar
	Ülke sayıları * (Yüzde)	Hastaneye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim	Ülke sayıları * (Yüzde)	YBÜ’ye yeni yatışlar	Yüzdelik değişim
Afrika	1/50 (4%)	22	-33%	0/50 (<1%)	N/A**	N/A
Amerika	2/56 (4%)	26623	-14%	1/56 (2%)	469	-47%
Doğu Akdeniz	0/22 (<1%)	N/A	N/A	0/22 (<1%)	N/A	N/A
Avrupa	9/61 (15%)	3637	-61%	7/61 (11%)	114	-65%
Güneydoğu Asya	0/10 (10%)	340	+26%	0/10 (<1%)	NA	N/A
Batı Pasifik	2/35 (6%)	3985	-39%	3/35 (9%)	172	-57%
Küresel	14/234 (6%)	34607	-27%	11/234 (5%)	877	-53%

 

* İki dönemi karşılaştırabilmek için sadece her iki dönemde de (son ve önceki 28 gün) sürekli olarak  bildirim yapan ülkeler tabloya dahil edilmiştir.

 

** N/A ve N/D sırasıyla mevcut olmadığını ve tanımlanamaz olduğunu temsil eder

 

Şekil 4. 23 Temmuz 2023 itibarıyla DSÖ'ye haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakaları, ölümler, hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yatışlar

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır. Grafiğe dahil edilen vakalar yalnızca sırasıyla hastaneye yatış veya yoğun bakım ünitesine yatış bildiren ülkelerdendir.

Kaynak: DSÖ Ayrıntılı Sürveyans Web portalı

 

Şekil 5. Hastaneye ve yoğun bakım ünitesine yeni yatışlarını bildiren ülkelerin haftalık oranı: Epidemiyolojik 1’inci hafta 2020 – 28’inci hafta 2023

 

Not: Son haftalar raporlama gecikmelerine tabidir ve düşüş eğilimi olarak yorumlanmamalıdır.

 

İzlem altında olan ve önemli  SARS-CoV-2 varyantları

Coğrafi yayılım ve prevelans

Küresel olarak, 26 Haziran - 23 Temmuz 2023 (28 gün) tarihleri arasında, GISAID aracılığıyla 7.455 SARS-CoV-2 dizisi paylaşılmıştır.

DSÖ şu anda aşağıdakiler dahil birkaç SARS-CoV-2 varyantını izlemektedir:

• Önemli varyantların ikisi (VOI'ler); XBB.1.5 ve XBB.1.16.

• İzleme altındaki altı varyant (VUM'lar) ve bunların soyları; BA.2.75, CH.1.1, XBB, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.2.3 ve EG.5.

Ortaya çıkışından bu yana küresel olarak 118 ülke XBB.1.5'in tespit edildiğini bildirmiştir. XBB.1.5'in dizilerin %21,6'sını oluşturduğu epidemiyolojik 23’üncü haftadan (5 - 11 Haziran 2023) bu yana, prevalansı, 27’nci haftadaki (3 - 9 Temmuz 2023) %11,3'ten bu yana haftalık düşüş görmüştür (Tablo 3) ).

XBB.1.16, dünya çapında 99 ülkeden rapor edilmiştir. Epidemiyolojik 24’üncü haftadan (12 - 18 Haziran 2023) bu yana, XBB.1.16, XBB.1.5'in yaygınlığını geride bırakarak en yaygın VOI haline gelmiştir. XBB.1.16, 23’üncü haftada kaydedilen 20.5 prevalansından bir artışla 27’nci haftada dizilerin %24.1'ini oluşturmuştur.

Tablo 3, VOI'leri ve VUM'ları ve 22’nci haftadan 26’ncı haftaya kadar yaygınlıklarını bildiren ülkelerin sayısını göstermektedir. Son beş haftalık dönemde, artan eğilim gösteren VOI ve VUM'lar turuncu renkle, sabit kalanlar mavi renkle ve azalan eğilim gösterenler yeşil renkle vurgulanmaktadır. VUM'lar arasında EG.5, 23. haftadaki %4.1'e kıyasla 27’inci haftada %12.8'lik bir yaygınlık eğilimi göstermiştir.

XBB ayrıca 23’ncü haftaya (%5,9) kıyasla 27’nci haftada (%8,2) hafif bir artış gözlemlemiştir (Tablo 3). Diğer VUM'lar, aynı raporlama döneminde azalan veya sabit eğilimler göstermiştir.

Tablo 2. 2023 yılının 23’üncü haftasından 27’nci haftasına kadarki dönemde SARS-CoV-2 VOI ve VUM'lerin haftalık prevalansı

§ Varyantların ortaya çıkışından bu yana bildirilen ülkelerin ve dizilerin sayılarını göstermektedir.

* Tablonun herhangi bir yerinde ayrı ayrı belirtilenler dışında, altsoyları içerir. Örneğin XBB*, XBB.1.5, XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.1.16 , XBB.2.3 ve . EG.5'i içermez.

+ Diğerleri tanımı altında VOI, VUM'lar, BA.1*, BA.2*, BA.3*, BA.4*, BA.5* hariç diğer dolaşımdaki altsoylar yer almaktadır.

Ek kaynaklar:

• Tracking SARS-CoV-2 Variants

• WHO statement on updated tracking system on SARS-CoV-2 variants of concern and variants of interest

• WHO XBB.1.5 Updated Risk Assessment, 20 June 2023

• WHO XBB.1.16 Updated Risk Assessment, 5 June 2023

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

 Epidemiyolojik Hafta ( 19 Haziran – 16 Temmuz 2023)

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %48 düşüşle 4300'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 50 ülkeden üçü (%6) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup oransal olarak en yüksek artış Malavi (101'e karşı 63 yeni vaka; +%60), Senegal (beşe karşı dört yeni vaka; +%25) ve Togo’da (altıya karşı beş yeni vaka; +%20) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Zambiya (2265 yeni vaka; 100.000'de 12.3 yeni vaka; -%25), Mauritius (585 yeni vaka; 100.000'de 46.0 yeni vaka; -%66) ve Uganda'dan (405 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; -%26) rapor edilmiştir.

Bölge'de bildirilen yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %48 azalarak 15 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Zambiya (yedi yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; +%75), Zimbabwe (dört yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%71) ve Namibya'dan (iki yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%60) bildidilrmiştir.

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

 

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %35 düşüşle 90.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 56 ülkeden altısı (%11) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Curaçao (66'ya karşı beş yeni vaka; +%1220), Dominik Cumhuriyeti (4630 karşı 1242 yeni vaka; +%273) ve Jamaika’da (458'e karşı 231 yeni vaka; +%98) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Brezilya (48.548 yeni vaka; 100.000'de 22.8 yeni vaka; -%37), Guatemala (9.542 yeni vaka; 100.000'de 53.3 yeni vaka; +%30) ve Kanada'dan (5.951 yeni vaka; 100 000'de 15,8 yeni vaka; -%47) rapor edilmiştir.

Bölge'de bildirilen yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %31 azalarak 1.387 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Brezilya (769 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%27), Peru (218 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%13) ve Kanada'dan ( 122 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%61) bildidilrmiştir.

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic

 

Doğu Akdeniz Bölgesi

Doğu Akdeniz Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %75 düşüşle 1400'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke, önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmemiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Afganistan (867 yeni vaka; 100.000'de 2,2 yeni vaka; -%55), İran (414 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%50), ve Fas’tan (109 yeni vaka; 100.000'de <1 yeni vaka; -%73) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %77 azalarak 19 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları İran (14 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%64) ve Afganistan'dan (beş yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%62) bildirilmiştir.

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %72 düşüşle 63.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Hiçbir ülke, önceki 28 günlük döneme kıyasla yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmemiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Rusya Federasyonu (17.698 yeni vaka; 100.000'de 12.1 yeni vaka; -%50), İtalya (13.835 yeni vaka; 100.000'de 23.2 yeni vaka; -%58) ve Birleşik Krallık’tan (9211 yeni vaka; 100.000'de 13.6 yeni vaka; -%44) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %74 azalarak 907 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Rusya Federasyonu (336 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%35), İtalya (167 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%56) ve Portekiz’den (56 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%63) rapor edilmiştir.

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

 

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %70 düşüşle 7300'ün üzerinde yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 10 ülkeden biri (%10), yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiştir: Butan (17'ye karşı iki yeni vaka; +%750). En yüksek yeni vaka sayıları Tayland (3221 yeni vaka; 100.000'de 4,6 yeni vaka; -%66), Bangladeş (1719 yeni vaka; 100.000'de 1,0 yeni vaka; -%48) ve Hindistan'dan (1312 yeni vaka; 100 000'de <1 yeni vaka; -%69) rapor edilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %70 azalmış olup  126 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Tayland (90 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%61), Endonezya (14 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%89) ve Hindistan'dan ( 12 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%69) bildirilmiştir.

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

 

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi, önceki 28 günlük döneme göre %8 artışla 701.000'den fazla yeni vaka bildirmiştir. Verilerin mevcut olduğu 35 ülkeden beşi (%14) yeni vakalarda %20 veya daha fazla artış bildirmiş olup en yüksek orantılı artışlar Palau (56'ya karşı dört yeni vaka; +%1300), Mikronezya (Federe Devletler) (13'e karşı bir yeni vaka; +%1200) ve Tokelau’da (61'e karşı 14 yeni vaka; +%336) gözlenmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Güney Kore (593.023 yeni vaka; 100.000'de 1156.7 yeni vaka; +%60), Avustralya (35.873 yeni vaka; 100.000'de 140.7 yeni vaka; -%68), ve Singapur’da (30.214 yeni vaka; 100.000'de 516.4 yeni vaka; -%25) bildirilmiştir.

Bölge'de yeni ölüm sayısı bir önceki 28 günlük döneme göre %23 artarak 1252 yeni ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni ölüm sayıları Avustralya (623 yeni ölüm; 100.000'de 2,4 yeni ölüm; +%82), Güney Kore (199 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; -%3) ve Moğolistan’dan (148 yeni ölüm; 100.000'de 4,5 yeni ölüm; önceki 28 günlük dönemde ölüm bildirilmedi) rapor edilmiştir.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekil notları

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına ve sürveyans klavuzuna dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

 

epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Ülkeler, bölgeler ve alanlar ve DSÖ Bölgeleri (önceki sayılarda rapor edilmiştir) tarafından son yedi gün içinde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri  “https://covid19.who.int/table” adresinde mevcuttur.

Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, alanları veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilmektedir. Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler, bölgeler ve alanlar, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---14-september-2022benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

 

Kuzey Kore’deki COVID-19 salgınına ilişkin güncellemeler, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID 19 vakalarının sayısı bildirilmediğinden bu rapora dahil edilmemiştir.

Ek 2.  SARS-CoV-2 varyantlarının değerlendirilmesi ve sınıflandırılması

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARSCoV-2 varyantlarının bulaşmayı veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya hastalığın yayılmasını kontrol etmek için uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini rutin olarak değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantları (VOC'ler), önemli varyantları (VOI'ler) veya izleme altındaki varyantları (VUM'ler), küresel halk sağlığına yönelik risk temelinde düzenli olarak değerlendirilir.

Varyantların sınıflandırmaları, dolaşımdaki varyantların sürekli gelişimini ve bunların değişen epidemiyolojisini yansıtmak için gerektiğinde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve şu anda dolaşımda olan ve daha önce dolaşımda olan VOC'ler, VOI'ler ve VUM'ların listeleri, DSÖ SARS-CoV-2 varyantlarını İzleme web sitesinde mevcuttur. Ulusal makamlar başka varyantları belirlemeyi seçebilir ve yeni ortaya çıkan varyantları ve bunların etkilerini araştırmak ve raporlamak için şiddetle teşvik edilir.

DSÖ, yaygınlık ve viral özelliklerdeki değişiklikleri izlemek için VOC'lerin soyundan gelenler de dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarını izlemeye devam etmektedir. Omicron soyundan gelen soyların dolaşımını açıklayan mevcut eğilimler, COVID-19 sürveyans sistemlerinin sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Bunlar, ülkeler arasındaki dizileme kapasitesi ve örnekleme stratejilerindeki farklılıkları, örnekleme stratejilerinde zaman içinde meydana gelen değişiklikleri, ülkeler tarafından yürütülen testlerde ve paylaşılan dizilerdeki azalmaları ve dizi verilerinin GISAID'e yüklenmesindeki gecikmeleri içermektedir. (1)

Kaynaklar:

 

1. Chen Z, Azman AS, Chen X, et al. Global landscape of SARS-CoV-2 genomic surveillance and data sharing. Nature genetics. 2022;54(4). doi:10.1038/s41588-022-01033-y