HİNDİSTAN’DA NİPAH VİRÜSÜ ENFEKSİYONU

03 Ekim 2023 Salı

Hindistan'da , 12-15 Eylül 2023 tarihleri arasında ikisi ölüm olmak üzere laboratuvarca doğrulanmış altı Nipah virüsü vakası bildirmiştir.

3 Ekim 2023

Özet olarak durum

 

Hindistan Hükümeti Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı, 12-15 Eylül 2023 tarihleri arasında Kerala'nın Kozhikode bölgesinde ikisi ölüm olmak üzere laboratuvarca doğrulanmış altı Nipah virüsü vakası bildirmiştir. Enfeksiyon kaynağı bilinmeyen ilk vakanın yanı sıra, diğer vakalar ilk vakanın aile ve hastane temaslılarıdır. 27 Eylül 2023 itibariyle, yüksek riskli temaslılar ve 21 gün boyunca karantina ve izleme altında olan sağlık çalışanları da dahil olmak üzere, teyit edilen vakaların 1.288 temaslısının izi sürülmüştür. 12 Eylül'den bu yana 387 numune test edilmiş, bunlardan altı vakada Nipah virüsü enfeksiyonu pozitif çıkmış, geri kalan tüm numuneler ise negatif çıkmıştır. 15 Eylül'den bu yana yeni bir vaka tespit edilmemiştir. Bu, 2001 yılından bu yana Hindistan'da görülen altıncı Nipah virüsü salgınıdır.

 

Zoonotik bir hastalık olan Nipah virüsü enfeksiyonu, yarasa ve domuz gibi enfekte hayvanlarla temas yoluyla insanlara bulaşır. Ayrıca, enfekte bir bireyle doğrudan temas da bulaşmaya yol açabilir, ancak bu yol daha az yaygındır. Nipah virüsü enfeksiyonundan etkilenenler, akut solunum yolu enfeksiyonu ve ölümcül ensefalit dahil olmak üzere ciddi semptomlar yaşayabilir. İnsanlarda enfeksiyonu azaltmanın veya önlemenin tek yolu, risk faktörleri ve kendilerini korumaya yönelik önleyici tedbirler hakkında farkındalık yaratmaktır. Vaka yönetimi, hastalara destekleyici bakım önlemleri ve ciddi solunum ve nörolojik komplikasyonlar için yoğun destek sağlamaya odaklanmalıdır.

 

Eyalet ve ulusal yetkililer, salgının yayılmasını kontrol altına almak için gelişmiş sürveyans ve temaslı takibi, şüpheli vakaların ve yüksek riskli temaslıların laboratuvar testleri, vaka yönetimi için hastane hazırlığı, enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC), risk iletişimi ve toplum katılımı dahil olmak üzere çok sektörlü bir koordinasyon ve müdahale mekanizmasını harekete geçirmiştir.

 

Durumun tanımı

 

12 ve 15 Eylül 2023 tarihleri arasında, Kerala Eyalet Hükümeti tarafından iki ölüm dahil olmak üzere laboratuvarca doğrulanmış toplam altı Nipah virüsü enfeksiyonu vakası bildirilmiştir. Teyit edilen tüm vakalar 9 ila 45 yaş aralığındaki erkeklerdir ve Kerala'nın Kozhikode bölgesinde rapor edilmiştir.

 

Enfeksiyon kaynağı bilinmeyen ilk vaka pnömoni ve akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) geçirmiş ve Ağustos 2023'ün sonlarında bir hastaneye kabul edilmiştir. Hastaneye yatırıldıktan birkaç gün sonra ölmüştür.  Doğrulanmış diğer beş vaka, iki aile üyesi ve ilk vakanın tedavi gördüğü ve öldüğü hastanedeki temaslılar da dahil olmak üzere ilk vakanın yakın temaslılarıdır. İkinci ölüm, ilk vakanın tedavi gördüğü hastaneye başka bir hastaya eşlik eden bir kişide meydana gelmiştir. Bu kişi pnömoni semptomlarıyla başvurduktan sonra hayatını kaybetmiştir.

 

27 Eylül 2023 itibariyle, yüksek riskli temaslılar ve teyit edilen vakaları tedavi eden ve numunelerini işleyen sağlık çalışanları da dahil olmak üzere, teyit edilen vakaların 1288 temaslısının izi sürülmüştür. Tespit edilen tüm temaslılar 21 gün süreyle karantina altına alınmıştır. 27 Eylül 2023 itibariyle dört vaka klinik olarak stabil durumdadır.

 

Hükümetin müdahale tedbirleri arasında Kozhikode bölgesindeki dokuz köyde hareket kısıtlamaları, sosyal mesafe ve kamusal alanlarda zorunlu maske takma ile çevreleme bölgeleri ilan edilmesi yer almaktadır. Hükümet, Kozhikode bölgesindeki önemli kamusal etkinlikleri 1 Ekim 2023 tarihine kadar kısıtlamıştır. Komşu ilçelere ve eyaletlere gelişmiş gözetim için uyarılar yapılmıştır.

 

Pune Ulusal Viroloji Enstitüsü'ne (NIV) göre, Kerala'da bulunan virüs Hint Genotipi veya I-Genotipi olarak tanımlanmıştır ve Bangladeş'te bulunan Nipah virüs türüne benzemektedir

 

Hastalığın epidemiyolojisi

 

Nipah virüsü enfeksiyonu, enfekte hayvanlar (yarasalar ve domuzlar gibi) veya enfekte hayvanların tükürük, idrar ve dışkıları ile kontamine olmuş gıdalar yoluyla insanlara bulaşan yarasa kaynaklı zoonotik bir hastalıktır. Enfekte bir kişiyle yakın temas yoluyla doğrudan insandan insana da bulaşabilir (ancak bu daha az yaygın bir bulaşma yolunu temsil eder).

 

İnsanlarda Nipah virüsü enfeksiyonu, akut solunum yolu enfeksiyonu ve ölümcül ensefalit dahil olmak üzere bir dizi klinik tabloya neden olur.  Bangladeş, Hindistan, Malezya ve Singapur'daki salgınlarda vaka ölüm oranları tipik olarak %40 ila %100 arasında değişmektedir. Şu an itibariyle bu hastalık için etkili bir tedavi ya da aşı bulunmamaktadır.

 

Mevcut salgın, Kerala'nın Kozhikode bölgesindeki üçüncü, 2018'den bu yana Kerala eyaletindeki dördüncü ve Hindistan'daki altıncı Nipah virüsü salgınıdır. Kerala'da 2018'de görülen bir önceki salgına benzer şekilde, bu salgın da ilk vaka ve ardından aile temaslılarında vakaların kümelenmesi ve muhtemelen hastanelerde nozokomiyal bulaşma ile başlamıştır. DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesi'nde sadece Bangladeş ve Hindistan Nipah virüsü salgınları bildirmiştir.

 

Halk sağlığı yanıtı

 

Aşağıdaki halk sağlığı yanıtı önlemleri, Hindistan Hükümeti Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı ve kurumları; Hindistan Tıbbi Araştırma Konseyi (ICMR), Ulusal Viroloji Enstitüsü (NIV), Pune ve Ulusal Epidemiyoloji Enstitüsü, Chennai'nin desteğiyle Kerala Eyalet Hükümeti Sağlık ve Aile Refahı Departmanı tarafından uygulanmıştır.

 

Koordinasyon: Sağlık ve Aile Refahı Departmanı, Sağlık Araştırmaları Departmanı ve Hayvancılık Departmanı tarafından Eyalet ve Bölge yönetimini kontrol altına alma ve azaltma önlemlerinde desteklemek üzere çok sayıda merkezi çok disiplinli ekip harekete geçirilmiştir. Toplam 19 çekirdek komite oluşturulmuş ve sürveyans, numune testi, temaslı takibi, hasta nakli, vaka yönetimi, lojistik ve malzeme, eğitim ve kapasite geliştirme, risk iletişimi ve toplum katılımı, psikososyal destek ve hayvancılık dahil olmak üzere çeşitli yanıt önlemleriyle görevlendirilmiştir. Yanıt faaliyetlerini koordine etmek için ilçede çağrı merkezi bulunan bir kontrol odası faaliyete geçirilmiştir.

 

Sürveyans ve temaslı takibi: Toplum temelli sürveyans faaliyetlerinin bir parçası olarak, ilan edilen kontrol bölgelerinde ilçe sağlık yetkilileri tarafından evden eve aktif sürveyans gerçekleştirilmiştir. 27 Eylül 2023 itibariyle toplam 53.708 ev taranmıştır. 27 Eylül itibariyle, yüksek riskli temaslılar da dahil olmak üzere 1288 temaslı tespit edilmiş ve takip çalışmaları ile karantina uygulaması devam etmektedir. Tüm yüksek riskli temaslılar test edilmiştir. Kozhikode bölgesindeki dokuz köyde hareket kısıtlamaları, sosyal mesafe ve kamusal alanlarda maske takma zorunluluğu ile çevreleme bölgeleri ilan edilmiştir. Hükümet, 1 Ekim 2023 tarihine kadar Kozhikode bölgesinde halka açık büyük etkinlikleri kısıtlamıştır. Komşu ilçelere ve eyaletlere gelişmiş sürveyans için uyarılar yapılmıştır.

 

Laboratuvar testleri: Şüpheli vakaların yanı sıra çevresel ve hayvan numunelerinin laboratuvar testleri Kozhikode Devlet Tıp Koleji'ndeki (GMC) Bölgesel Viral Araştırma ve Teşhis Laboratuvarı ağı laboratuvarında; Hindistan Tıbbi Araştırma Konseyi (ICMR) Mobil BSL-3 laboratuvarında; NIV'nin Alappuzha'daki saha biriminde ve NIV, Pune'da yapılmaktadır. 27 Eylül 2023 itibariyle, hiçbir çevresel/hayvan numunesi (yarasalar dahil) Nipah virüsü açısından pozitif çıkmamıştır.

 

Sağlık tesisi hazırlığı: Acil servisler, şüpheli vakaları ele alacak ve acil durumlara müdahale edecek şekilde donatılmıştır. Gerektiğinde şüpheli vakaları tedavi etmek için izolasyon odaları ve yoğun bakım üniteleri (YBÜ) hazır tutulmaktadır. Eyalet, gerektiğinde kapasite artışı sağlamak için izolasyon odaları, YBÜ yatakları ve ventilatörler tahsis etmiştir. Şüpheli ve teyit edilmiş vakalar belirlenen sağlık tesislerinde tedavi edilmektedir. Hasta nakli için özel ambulanslar seferber edilmiştir.

 

Enfeksiyon önleme ve kontrol: Eyalet Hükümeti, sağlık çalışanlarına enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) eğitimi vermeye başlamıştır. Sağlık çalışanlarına yeterli Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) stokları sağlanmıştır ve KKE uygulamalarına sıkı bir şekilde uyulmakta ve denetlenmektedir.

 

Lojistik yönetimi: Yeterli KKD, ilaç ve diğer gerekli lojistik stokları Eyalet Hükümeti tarafından sağlanmaktadır.

 

Ölü beden yönetimi: Eyalet Hükümeti tarafından standart protokole ve IPC önlemlerine uygun olarak ölü bedenlerin nakli ve yönetimi için de düzenleme yapılmıştır.

 

Risk iletişimi ve toplum katılımı: Farklı yöntemlerle (düzenli basın bültenleri dahil) bilgilendirme eğitimi ve iletişim faaliyetleri başlatılmıştır. Ayrıca, uzman doktorlar tarafından ses spotları ve video baytları yayınlanmaktadır. Sahte haberlere karşı sıkı önlemler alınarak bilgi yönetimi stratejileri uygulanmaktadır. Eyalet Hükümeti tarafından psikososyal bakım sağlamak üzere bir çağrı merkezi de kurulmuştur.

 

Hayvan Sektörü: Yarasa, hayvan dışkısı ve yarısı yenmiş meyve örnekleri 15 Eylül'de ilk vakanın yaşadığı köyden, çeşitli yarasa türlerine ev sahipliği yapan 300 dönümlük (121 hektar) bir ormandan toplanmıştır. Tüm numuneler Nipah virüsü açısından negatif çıkmıştır.

 

Halk sağlığı müdahale önlemleri, Kerala eyaletindeki 2018 Nipah virüsü salgını sırasında DSÖ ve ortaklarının desteğiyle Eyalet Hükümeti ve Hindistan Hükümeti tarafından geliştirilen kılavuzlara uygun olarak uygulanmıştır.

 

DSÖ risk değerlendirmesi

 

Bu, Batı Bengal'in Siliguri kasabasında ilk salgının bildirildiği 2001 yılından bu yana Hindistan'da görülen altıncı salgındır (66 vaka, CFR: %68). Daha sonra beş salgın rapor edilmiştir: Nadia bölgesi, Batı Bengal (5 vaka; CFR: %100), 2018'de Kozhikode ve Malappuram, Kerala (doğrulanmış ve olası dahil 23 vaka; CFR: %91), 2019'da Ernakulum, Kerala (hayatta kalan tek bir vaka) ve 2021'de Kozhikode, Kerala (bir vaka, CFR: %100).

 

Aşağıdaki faktörler bu salgınla ilişkili riske katkıda bulunabilir:

 

  • Bu salgındaki ilk vakanın maruziyeti bilinmemektedir;
  • Nipah virüsünü barındırdığı bildirilen ve bu nedenle potansiyel bir enfeksiyon kaynağı olarak hareket eden bir yarasa popülasyonunun varlığı;
  • Bildirilen yüksek vaka ölüm oranı (%33,3) ve yüksek temaslı sayısı; ve
  • Nipah virüsüne özgü terapötiklerin ve aşıların bulunmaması.

Aynı zamanda, mevcut salgın tamamen beklenmedik değildir ve Kozhikode bölgesindeki üçüncü ve Kerala eyaletindeki dördüncü salgındır. Mevcut vakalar kümelenmiş ve epidemiyolojik olarak ilk vaka ile bağlantılıdır ve vakalar Kozhikode bölgesinde lokalize olmuştur. Kozhikode'deki halk sağlığı ekipleri ve sağlık çalışanları Nipah virüsü enfeksiyonu salgınlarını yönetme konusunda daha önceden bir deneyime sahiptir. Eyalet Hükümeti, salgının yayılmasını kontrol altına almak için hızla yanıt tedbirleri oluşturmuş ve gelişmiş sürveyans ve temaslı izleme tedbirleri yoluyla 1.288 temaslı tespit edilmiş olup söz konusu temaslılar izlenmektedir. Yüksek riskli temaslılarla ilgili olarak testler yapılmaktadır.

 

DSÖ tavsiyesi

 

Nipah virüsü için mevcut bir aşı veya lisanslı tedavi bulunmadığından, insanlarda enfeksiyonu azaltmanın veya önlemenin tek yolu risk faktörleri konusunda farkındalık yaratmak ve insanları Nipah virüsü enfeksiyonuna maruz kalmayı azaltmak için alabilecekleri önlemler konusunda eğitmektir. Vaka yönetimi, hastalara destekleyici bakım önlemlerinin verilmesine odaklanmalıdır. Ciddi solunum ve nörolojik komplikasyonları tedavi etmek için yoğun destekleyici bakım önerilmektedir.

 

Halk sağlığı eğitim mesajları aşağıdakilere odaklanmalıdır:

 

Yarasadan insana bulaşma riskinin azaltılması

 

Taze toplanmış hurma suyu kaynatılmalı ve meyveler tüketilmeden önce iyice yıkanmalı ve soyulmalıdır. Yarasa ısırığı belirtileri olan meyveler atılmalıdır. Yarasaların tünediği bilinen alanlardan kaçınılmalıdır. Enfekte meyve yarasalarının idrarı veya tükürüğü ile kirlenmiş meyve veya meyve ürünleri (çiğ hurma suyu gibi) yoluyla uluslararası bulaşma riski, tüketimden önce iyice yıkanarak ve soyularak önlenebilir.

 

Hayvandan insana bulaşma riskinin azaltılması

 

Evcil hayvanlarda doğal enfeksiyon, çiftlik domuzlarında, atlarda ve evcil ve yabani kedilerde tanımlanmıştır. Hasta hayvanları veya dokularını tutarken ve kesim ve itlaf prosedürleri sırasında eldiven ve diğer koruyucu giysiler giyilmelidir. İnsanlar mümkün olduğunca enfekte domuzlarla temas etmekten kaçınmalıdır. Endemik bölgelerde, yeni domuz çiftlikleri kurulurken, bölgedeki meyve yarasalarının varlığı göz önünde bulundurulmalı ve genel olarak, domuz yemleri ve domuz ahırları mümkün olduğunda yarasalara karşı korunmalıdır. Nipah virüsü enfeksiyonu şüphesi olan hayvanlardan alınan numuneler, uygun şekilde donatılmış laboratuvarlarda çalışan eğitimli personel tarafından ele alınmalıdır.

 

İnsandan insana bulaşma riskinin azaltılması

 

Nipah virüsü bulaşmış kişilerle korunmasız yakın fiziksel temastan kaçınılmalıdır. Hasta insanlarla ilgilendikten veya onları ziyaret ettikten sonra düzenli olarak el yıkanmalıdır. Uygun şekilde donatılmış laboratuvarlarda çalışan eğitimli personel de dahil olmak üzere, şüpheli veya doğrulanmış enfeksiyonu olan hastalarla ilgilenen veya numunelerini işleyen sağlık çalışanları, şüpheli veya doğrulanmış Nipah virüsü olan hastalara bakım sağlarken veya odalarında çalışırken ve Nipah virüsü olan hastaların çarşaflarını veya atıklarını taşırken/yönetirken her zaman enfeksiyon önleme ve kontrol standart önlemlerinin yanı sıra temas ve damlacık önlemlerini uygulamalıdır. Vaka yönetimi, hastalara destekleyici bakım önlemlerinin verilmesine odaklanmalıdır. Ciddi solunum ve nörolojik komplikasyonların tedavisi için yoğun destekleyici bakım önerilmektedir.  Nipah virüsü ile enfekte olduğu doğrulanmış ve şüphelenilen tüm vakalar için güvenli defin uygulamaları gereklidir.

 

Enfeksiyon önleme ve kontrol

 

Sağlık hizmeti ortamlarında, Nipah virüsünden şüphelenilen hastalar, özel hasta ekipmanı ve tuvaleti olan iyi havalandırılmış tek kişilik odalarda izole edilmelidir. Nipah virüsü şüphesi olan hastalar kohort odalarına yerleştirilmemelidir. Nipah virüsü olan hastalarla etkileşime giren sağlık çalışanları, Nipah virüsü olan hastalarla ilgilenirken temas ve damlacık önlemlerini uygulamalıdır. Aerosol üreten tıbbi prosedürler uygulandığında hastanın havayla taşınan bir izolasyon odasına yerleştirilmesi de dahil olmak üzere temas, damlacık ve havayla taşınan önlemler kullanılmalıdır. Hava yoluyla izolasyon odaları mevcut değilse, doğal havalandırma kullanılıyorsa pencereleri açık, iyi havalandırılmış tek kişilik bir oda ve koridorlara açılan kapılar kapatılmalıdır. Nipah virüsü olduğundan şüphelenilen veya teyit edilen hastaların bulunduğu hasta odalarındaki tüm yüzeylerin temizliği ve dezenfeksiyonu günde en az bir kez yapılmalıdır. Sabun ve suyla temizlik yapıldıktan sonra yüzeylere %0,5'lik sodyum hipoklorit çözeltisi dezenfektan uygulanmalı ve 5 dakika temas süresi boyunca dokunulmadan bırakılmalıdır. Kan veya vücut sıvısı döküldüğünde derhal temizlik ve dezenfeksiyonun yanı sıra yüksek temaslı yüzey temizliği yapılmalıdır.  Sağlık tesisleri, personelin, hastaların ve bakıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için gelişmiş su, sanitasyon ve hijyen hizmetleri ile donatılmalıdır. Sağlık tesisleri tarafından güvenli atık yönetimi uygulamalarına uyulmalıdır.

 

Nipah virüsü enfeksiyonu olan hastalarla ilgilenirken DSÖ enfeksiyon önleme ve kontrol tavsiyeleri hali hazırda gözden geçirilmektedir ve güncellenmeyi beklemektedir.

 

DSÖ, söz konusu durumla ilgili mevcut bilgilere dayanarak Hindistan'a yönelik herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması uygulanmasını tavsiye etmemektedir.

 

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Nipah Virüsü

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON490