BÜYÜK BRİTANYA VE KUZEY İRLANDA BİRLEŞİK KRALLIĞI’NDA İNFLUENZA A(H1N2) VARYANT VİRÜSÜ ENFEKSİYONU

01 Aralık 2023 Cuma

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (Birleşik Krallık) Uluslararası Sağlık Tüzüğü Ulusal Odak Noktası (UST UO), 25 Kasım 2023’te Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) domuz kaynaklı influenza A(H1N2) virüsü enfeksiyonu vakası bildirmiştir. Söz konusu vaka Birleşik Krallık'ta bildirilen ilk domuz gribi A(H1N2)v vakasıdır.

1 Aralık 2023

Özet olarak durum

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (Birleşik Krallık) Uluslararası Sağlık Tüzüğü Ulusal Odak Noktası (UST UO), 25 Kasım 2023’te Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) domuz kaynaklı influenza A(H1N2) virüsü enfeksiyonu vakası bildirmiştir. Söz konusu vaka Birleşik Krallık'ta bildirilen ilk domuz gribi A(H1N2)v vakasıdır. Geçmişte Amerika, Asya, Avustralya ve Avrupa'daki ülkelerde, domuz kökenli influenza virüsleriyle insan enfeksiyonları sporadik olarak tespit edilmiştir. Bir insan domuz kökenli bir influenza virüsü ile enfekte olduğunda, virüs varyant (veya "v") virüs olarak adlandırılır.

İnsanlarda görülen vakaların çoğu, enfekte domuzlarla veya kontamine ortamlarla doğrudan temas yoluyla domuz influenza virüslerine maruz kalma sonucu ortaya çıkmaktadır. Mevcut kanıtlar, domuz kaynaklı influenza virüslerinin insanlar arasında sürekli bulaşma kabiliyetinin sınırlı olduğunu göstermektedir. Bu vaka, solunum yolu hastalıklarının rutin sürveyansının bir parçası olarak tespit edilmiştir. Bu vakanın enfeksiyon kaynağı araştırılmakta olup temaslı takibi devam etmektedir. Bugüne kadar, bu olayla ilişkili doğrulanmış başka bir vaka bildirilmemiştir. DSÖ, durumu yakından izlemek için ulusal makamlarla iletişim halindedir. Enfeksiyonun kaynağını belirlemek ve bu influenza varyant virüsünün risklerini karakterize etmek için devam eden araştırmalar mevcuttur.  DSÖ, domuz kaynaklı influenza virüslerinin insanlar aracılığıyla ve/veya topluluk düzeyinde insanlar arasında yayılma riskini düşük olarak değerlendirmektedir. Bununla birlikte, bu virüsler dünya çapında domuz popülasyonlarında tespit edilmeye devam edildiğinden, enfekte domuzlarla doğrudan veya dolaylı temasın ardından insanlarda başka vakaların görülmesi beklenebilmektedir. Mevcut kanıtlar, bu virüslerin insanlar arasında bulaşmayı sürdürme yeteneği kazanmadığını göstermektedir. İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası nedeniyle DSÖ, insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek ve risk değerlendirmesi için virüs paylaşımını zamanında yapmak için küresel sürveyansın önemini vurgulamaya devam etmektedir.

Durum Açıklaması

25 Kasım 2023 tarihinde, UST (2005) uyarınca Birleşik Krallık, insan influenza A(H1N2)v virüsü enfeksiyonu vakasını DSÖ'ye bildirmiştir. Vaka, 5 Kasım'da hafif semptomların başladığını bildirmiştir. Vaka 9 Kasım'da pratisyen hekimini ziyaret etmiştir. Bu ziyaret sırasında, ulusal rutin grip sürveyans programının bir parçası olarak bir solunum örneği alınmıştır ve daha ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. 13 Kasım'da Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA) laboratuvarlarına gönderilen numune 23 Kasım'da ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) kullanılarak influenza A(H1N2)v virüsü açısından test pozitif çıkmıştır. Numune ayrıca tüm genom dizilimi ile karakterize edilmiştir ve aynı tarihte sonuçlar da elde edilmiştir. 25 Kasım'da bir takip RT-PCR testi yapılmıştır ve influenza testi negatif çıkmıştır. Vaka şu anda tamamen iyileşmiş durumdadır.

Francis Crick Enstitüsündeki Dünya Çapında İnfluenza Merkezi'nde (WHO İşbirliği Merkezi) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütünün (WOAH) Hayvan ve Bitki Sağlığı Ajansındaki kuş ve domuz gribi referans laboratuvarında gerçekleştirilen ileri laboratuvar analizleri, bu influenza A(H1N2)v virüsünün domuz influenza virüsü genetik sınıfı 1B.1.1'e ait olduğunu göstermiştir. Bu genetik daldaki benzer A(H1N2) virüsleri daha önce Birleşik Krallık'taki domuzlarda tespit edilmiştir. Ancak bu, Birleşik Krallık'ta bir insanda domuz genetik soyundan gelen bir virüsün ilk kez tespit edilmesidir.

Devam eden araştırmalara göre domuz çiftlikleri vakanın bulunduğu yerden birkaç kilometre uzakta bulunmaktadır; ancak vaka domuzlara, evcil hayvanlara veya çiftliklere doğrudan maruz kalınmadığı bildirmiştir. Enfeksiyon kaynağı halen araştırılmakta ve temaslı takibi devam etmektedir.

Epidemiyoloji

İnfluenza A virüsleri dünyanın çoğu bölgesindeki domuz popülasyonlarında enzootiktir. Normalde domuzlarda dolaşan bir influenza virüsü bir insanda tespit edildiğinde, buna "varyant influenza virüsü" denir. A(H1N1), A(H1N2) ve A(H3N2) domuzlarda dolaşan ve zaman zaman insanları enfekte eden influenza virüslerinin başlıca alt tipleridir.

Domuz influenza virüsleri ile sporadik insan enfeksiyonları, genellikle domuzlara veya kontamine ortamlara doğrudan veya dolaylı maruziyetten sonra 1950'lerin sonlarından beri bildirilmektedir. 2018'den bu yana, insanlar arasında sporadik influenza A(H1N2)v vakaları Avrupa'daki diğer ülkelerde (Avusturya, Danimarka, Fransa ve Hollanda), Amerika'da (Brezilya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri), Asya'da (Çin) ve Avustralya'da tespit edilmiştir. İnsanlardaki enfeksiyonlar öncelikle enfekte hayvanlarla veya kontamine ortamlarla doğrudan temas yoluyla edinilmiştir. Risk faktörleri arasında enfekte domuzlara yakınlık veya domuzların sergilendiği yerleri ziyaret etmek yer almaktadır. Ancak bazı vakalarda domuzlara maruz kalınmadığı da bildirilmiştir.

İnsanlarda domuz kaynaklı influenza virüsü enfeksiyonları hafif klinik hastalıkla sonuçlanma eğilimindedir, ancak bazı vakalar daha şiddetli hastalıkla hastaneye kaldırılmış ve bazıları ölümcül olmuştur. Domuz kaynaklı influenza virüslerinin insandan insana yayıldığına dair kanıtlar sınırlıdır ve insandan insana bulaşmalar çok nadirdir veya bir veya iki enfeksiyon nesliyle sınırlıdır.   

Mevcut olduğunda RT-PCR veya diğer hızlı moleküler influenza testleri (benzer yüksek hassasiyet ve yüksek özgüllüğe sahip) ile laboratuvar testleri önerilir. Bununla birlikte, antivirallere ve destekleyici bakıma dayalı hızlı tedavi öncelikli olmalıdır. DSÖ, influenzanın laboratuvar tanısı ve klinik yönetimi için kılavuzlar hazırlamıştır ve Küresel İnfluenza Sürveyans ve Yanıt Sistemi (GISRS) aracılığıyla kuş, domuz ve diğer zoonotik influenza virüslerini yakından izlemektedir.

Halk Sağlığı Müdahalesi

DSÖ, durumu izlemek için ulusal makamlarla yakın işbirliği içindedir. UKHSA, bu olayı araştırmak ve hızlı bir yanıt vermek için ortaklarla birlikte çalışan gelişmiş bir ulusal olay ekibi kurmuştur. UKHSA, Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi ve uluslararası ortaklar tarafından devam eden yanıt faaliyetleri şunları içermektedir:

  • Yerel epidemiyolojik araştırmalar ve halk sağlığı yönetimi, vaka incelemesi, temaslı takibi ve domuzlara/çiftliklere mesleki olarak maruz kalan kişiler ve daha geniş yerel topluluk için gelişmiş yerel gözetim dahil olmak üzere uygulanmıştır.
  • Bu virüsün virolojik özelliklerini daha iyi anlamak için UKHSA, Hayvan ve Bitki Sağlığı Ajansı (APHA) ve Crick Enstitüsü laboratuvarları ile işbirliği içinde laboratuvar araştırmaları yürütülmektedir. 
  • Hükümet içindeki ortaklarla, Ulusal Sağlık Hizmeti ve uluslararası ortaklarla orantılı iletişimin sağlanması da dahil olmak üzere iletişim faaliyetleri uygulanmıştır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

İnfluenza virüsleri dünyanın birçok bölgesindeki domuz popülasyonlarında dolaşımdadır. Coğrafi konuma bağlı olarak, bu virüslerin genetik özellikleri farklılık göstermektedir. İnsan vakalarının çoğu, enfekte domuzlarla veya kontamine ortamlarla temas yoluyla domuz influenza virüslerine maruz kalma sonucu ortaya çıkmaktadır, ancak bazı vakalar, hastalığın başlangıcından önceki haftalarda belirgin bir domuz maruziyet kaynağı olmaksızın bildirilmiştir. Bu virüsler dünya çapında domuz popülasyonlarında tespit edilmeye devam ettiğinden, enfekte domuzlarla doğrudan veya dolaylı teması takiben daha fazla insan vakası beklenebilir.

Mevcut kanıtlar, bu virüslerin insanlar arasında bulaşmayı sürdürme yeteneği kazanmadığını göstermektedir. Varyant influenza virüslerinin sınırlı, sürekli olmayan insandan insana geçişi olmuştur, ancak devam eden topluluk geçişi tespit edilmemiştir.

Bu vaka Birleşik Krallık'ta bildirilen ilk domuz gribi A(H1N2)v vakasıdır. Domuzlarla ya da hasta bireylerle doğrudan temas olduğuna dair net bir gösterge bulunmamaktadır.  Enfeksiyonun kaynağı şu anda bilinmemekle birlikte, virüs Birleşik Krallık'taki domuz popülasyonunda dolaşan virüsle yakından uyumludur. Daha önceki birkaç varyant vakanın da domuzlara maruz kalma geçmişi net değildir ve bu vakalarda insandan insana sürekli bulaşma olduğuna dair bir kanıt yoktur. Sınırlı insandan insana bulaşma bir rol oynamış olabilir, ancak kesin bir kanıt yoktur.

Daha fazla virüs karakterizasyonu devam etmektedir. Ulusal rutin sürveyans göstergeleri, yerel nüfusta solunum yolu hastalıklarında olağandışı bir artış göstermemektedir. Bu olayla ilişkili ek insan vakalarının görülme riski düşük görünmektedir; ancak kişiden kişiye sınırlı bulaşma olasılığı bu aşamada göz ardı edilemez.

Daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilgi elde edilmesi halinde risk değerlendirmesi gözden geçirilecektir.

DSÖ Tavsiyesi

Solunum semptomları olan kişiler mevcut kılavuza uymaya devam etmeli, sağlık hizmeti almalı ve semptomlar devam ederken, özellikle de temas ettikleri kişiler yaşlı veya mevcut tıbbi rahatsızlıkları varsa, diğer insanlarla temastan kaçınmalıdır.

Sürveyans:

Bu vaka DSÖ'nün halk sağlığı önlemleri ve mevsimsel influenza sürveyansına ilişkin mevcut tavsiyelerini değiştirmemektedir.

DSÖ, insan-hayvan arayüzündeki influenza virüslerinin mevcut durumuyla ilgili olarak giriş noktalarında özel yolcu taraması veya kısıtlamalar önermemektedir.

İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası nedeniyle DSÖ, insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek ve risk değerlendirmesi için zamanında virüs paylaşımını sağlamak için küresel sürveyansın önemini vurgulamaya devam etmektedir.

Bildirim ve soruşturma: 

Yeni bir influenza alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları UST (2005) kapsamında bildirilebilir niteliktedir ve Taraf Devletlerin, pandemiye neden olma potansiyeline sahip bir influenza A virüsünün neden olduğu laboratuvarca doğrulanmış yeni bir insan enfeksiyonu vakasını derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir. Hastalık kanıtı gerekli değildir.

Bir varyant virüs de dahil olmak üzere pandemik potansiyele sahip yeni bir influenza virüsünün neden olduğu doğrulanmış veya şüphelenilen bir insan enfeksiyonu durumunda, hayvanlara maruz kalma, seyahat ve temaslı takibi geçmişine ilişkin kapsamlı bir epidemiyolojik araştırma yapılmalıdır. Epidemiyolojik araştırma, yeni virüsün kişiden kişiye bulaştığına işaret edebilecek olağandışı solunum olaylarının erken tespitini içermelidir. Vakanın görüldüğü zaman ve yerden toplanan klinik numuneler test edilmeli ve daha ileri karakterizasyon için bir DSÖ İşbirliği Merkezine gönderilmelidir.

Önleme tedbirleri:

Hayvanlara dokunmadan önce ve sonra düzenli el yıkama ve hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen önlemlerine uyulmalıdır.

Hayvan gribi salgını olduğu bilinen ülkelere seyahat edenler çiftliklerden, canlı hayvan pazarlarındaki hayvanlarla temastan, hayvanların kesilebileceği alanlara girmekten veya hayvan dışkısıyla kirlenmiş gibi görünen yüzeylerle temastan kaçınmalıdır. Yolcular ayrıca ellerini sık sık su ve sabunla yıkamalıdır. Seyahat edenler iyi gıda güvenliği ve iyi gıda hijyeni uygulamalarını takip etmelidir. Domuzları enfekte eden influenza virüsleri insan influenza virüslerinden farklıdır. Zoonotik influenza enfeksiyonu için insanlarda kullanılmak üzere ruhsatlandırılmış bir aşı bulunmamaktadır. Bununla birlikte, bazı ortaklar pandemiye hazırlık faaliyetlerinin bir parçası olarak pandemik potansiyele sahip yeni zoonotik influenza virüsleri için aday aşı virüsleri geliştirmiştir.

Genellikle, insan influenza virüslerine karşı yapılan influenza aşılarının insanları normalde domuzlarda dolaşan influenza virüslerinden koruması beklenmez. Mevsimsel influenza aşısı domuz virüslerine karşı koruma sağlamasa da, DSÖ ciddi hastalıklardan kaçınmak için mevsimsel influenza aşısını önermektedir.

Sağlık hizmetleri ortamlarında, sağlık ve bakım çalışanlarının, hastaların ve ziyaretçilerin solunum yolu enfeksiyonu semptomları açısından sendromik taramadan geçirilmesi ve sağlık hizmetleri ile ilişkili enfeksiyon riskini azaltmak için bulaşmaya dayalı önlemlerin uygulanmasına yönelik kapasite ve kaynakların sağlanması önerilmektedir. Yeni bir akut solunum yolu enfeksiyonu vakasından şüpheleniliyorsa, lütfen sağlık hizmetlerinde salgın ve pandemi eğilimli akut solunum yolu enfeksiyonlarının enfeksiyon önleme ve kontrolüne yönelik DSÖ kılavuzundaki tavsiyelere başvurun.

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Birleşik Krallık için herhangi bir seyahat ve/veya ticaret kısıtlaması önermemektedir.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Grip

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON496