ÇİN’DE AVİAN İNFLUENZA A(H10N5) VE İNFLUENZA A(H3N2) KOENFEKSİYONU

13 Şubat 2024 Salı

27 Ocak 2024 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, avian influenza A(H10N5) virüsü ve mevsimsel influenza A(H3N2) virüsü ile teyit edilmiş bir insan koenfeksiyonu vakasını Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) bildirmiştir. Bu, kuş gribi A(H10N5) virüsü ile küresel çapta bildirilen ilk insan enfeksiyonu vakasıdır.

13 Şubat 2024

Özet Olarak Durum

27 Ocak 2024 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, avian influenza A(H10N5) virüsü ve mevsimsel influenza A(H3N2) virüsü ile teyit edilmiş bir insan koenfeksiyonu vakasını Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) bildirmiştir. Bu, kuş gribi A(H10N5) virüsü ile küresel çapta bildirilen ilk insan enfeksiyonu vakasıdır. Vaka, Anhui Eyaleti, Xuancheng İli'nden kronik komorbidite öyküsü olan 60 yaş üstü bir kadın çiftçide meydana gelmiştir. Hastada semptomlar 30 Kasım 2023 tarihinde başlamış ve hasta 16 Aralık 2023 tarihinde ölmüştür. Yetkililer 22 Ocak 2024 tarihinde hastanın numunelerinden mevsimsel influenza A(H3N2) alt tipi ve avian influenza A(H10N5) alt tipi virüsleri izole etmiş, 26 Ocak 2024 tarihinde yapılan doğrulama testlerinde bu virüsler teyit edilmiştir. Hasta canlı kümes hayvanlarına maruz kalmıştır ve kümes hayvanı örnekleri de H10N5 için pozitif çıkmıştır. Yetkililer tarafından yapılan soruşturma ve testler sonucunda yeni bir şüpheli insan vakası tespit edilmemiştir. Şu anda mevcut epidemiyolojik bilgiler, kuş gribi A(H10Nx) virüslerinin insanlar arasında sürekli bulaşma kapasitesine sahip olmadığını göstermektedir. Bu nedenle, insandan insana yayılma olasılığının düşük olduğu düşünülmektedir.

Durumun tanımı

27 Ocak 2024 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, influenza A(H10N5) virüsü ve mevsimsel influenza A(H3N2) virüsü ile doğrulanmış bir insan koenfeksiyonu vakasını DSÖ'ye bildirmiştir. Bu, kuş gribi A(H10N5) virüsü ile küresel olarak bildirilen ilk insan enfeksiyonu vakasıdır.

Vaka, 30 Kasım 2023 tarihinde öksürük, boğaz ağrısı ve ateş semptomları başlayan Anhui Eyaleti, Xuancheng İli'nden 60 yaş üstü bir kadın çiftçide görülmüştür. Kronik komorbidite öyküsü olan hasta, 2 Aralık 2023 tarihinde tedavi için yerel bir hastaneye yatırılmış ve durumu daha da ağırlaştığı için 7 Aralık 2023 tarihinde Zhejiang Eyaletindeki bir sağlık kurumuna nakledilmiştir. Hastaya influenza A virüsü enfeksiyonu teşhisi konulmuştur. Hasta 16 Aralık 2023 tarihinde vefat etmiştir. Zhejiang Eyaleti sağlık yetkilileri, yerel sağlık tesisleri tarafından yapılan nükleik asit testi, viral kültür ve gen dizilemesinin ardından 22 Ocak 2024 tarihinde hastanın örneklerinden mevsimsel influenza A(H3N2) alt tipi ve kuş gribi A(H10N5) alt tipi virüsleri izole etmiştir.

26 Ocak 2024 tarihinde Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi Zhejiang Eyaletinden gelen numuneler üzerinde doğrulayıcı testler gerçekleştirmiş ve laboratuvar sonuçlarını doğrulamıştır. Hastanın mevsimsel influenza için aşılanmadığı kaydedilmiştir.

Hasta 26 Kasım 2023 tarihinde satın aldığı ördek aracılığıyla canlı kümes hayvanlarına maruz kalmıştır. Buzdolabında saklanan ördek etinden alınan yedi numunede H10N5, iki numunede ise N5 pozitif çıkmıştır (hemaglutinin için sonuç yoktur). Hastanın domuzlarla ya da diğer memelilerle teması olmamıştır. Evinden çevresel örnekler toplanmış ve tüm testler negatif çıkmıştır.

Zhejiang ve Anhui eyaletlerindeki tüm yakın temaslıların tıbbi gözlemi sonucunda başka şüpheli vaka bulunmamıştır. Retrospektif vaka bulma faaliyetleri de aynı dönemde başka vaka tespit etmemiştir.

Epidemiyoloji

Kuş gribi enfeksiyonlarına, normalde çeşitli yabani ve evcil kuş türlerinde dolaşan ancak insanları ve diğer hayvan türlerini de enfekte edebilen influenza virüsleri neden olmaktadır. İnsanlardaki enfeksiyonlar genellikle sporadiktir ve çoğunlukla enfekte hayvanlarla veya kontamine ortamlarla doğrudan temastan kaynaklanmaktadır. İnsan enfeksiyonu için birincil risk faktörü, enfekte canlı veya ölü kümes hayvanlarına ya da canlı kuş pazarları gibi kontamine ortamlara maruz kalmak gibi görünmektedir. Mevcut zoonotik influenza virüsleri insandan insana sürekli bir bulaşma göstermemiştir.

İnsanlarda kuş gribi enfeksiyonları, diğer başlangıç semptomlarının yanı sıra yüksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı ve kas ağrılarına neden olabilir. Virüs ve enfekte konakçı ile ilgili faktörlere bağlı olarak hastalık hızla ciddi akciğer enfeksiyonu (pnömoni), akut solunum sıkıntısı sendromu ve hatta zihinsel durum değişikliği veya nöbetlere ilerleyebilir.

Mevcut olduğunda ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu veya diğer hızlı moleküler influenza testleri (benzer yüksek hassasiyet ve yüksek özgüllüğe sahip) ile laboratuvar testlerinin kullanılması önerilir. Antivirallere dayalı hızlı tedavi ve destekleyici bakım öncelikli olmalıdır. DSÖ, Küresel İnfluenza Sürveyans ve Yanıt Sistemi aracılığıyla kuş ve diğer zoonotik influenza virüslerini yakından izlemektedir.

Halk Sağlığı Riski

Çin hükümeti aşağıdaki izleme, önleme ve ileri kontrol tedbirlerini almıştır:

  • Risk değerlendirmesi.
  • Yerel sağlık tesislerinde gelişmiş sendromik gözetim.
  • Epidemiyolojik araştırma, yakın temaslı takibi ve izleme.
  • Geriye dönük tarama, vaka bulma, çevresel örnekleme ve testler.

Yetkililer, Anhui Eyaleti, Xuancheng İli'nde vakanın yaşadığı şehirdeki çiftliklerde ve kesimhanelerde canlı kümes hayvanları ve çevre arasında sürveyans ve testleri genişletmiştir. Yetkililer tarafından yapılan saha gözetimi ve testler sonucunda yeni bir şüpheli insan vakası tespit edilmemiştir.

Tarım otoritesi, bir geri dönüş soruşturmasında H10N5 testi pozitif çıkan ördeklerin itlafını ve tehlike yönetimini gerçekleştirmiş ve etkilenen alanların dezenfeksiyonunu yapmıştır.

DSÖ Bölge ve Ülke Ofisi, halk sağlığı müdahalesiyle ilgili olarak Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST 2005) kapsamında iletişimi kolaylaştırmaktadır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bugüne kadar bildirilen kuş gribi virüsleri ile insan enfeksiyonu vakalarının çoğu, enfekte kümes hayvanlarına veya kontamine ortamlara maruz kalmaktan kaynaklanmıştır.

İlk A(H10) alt tipi 1949 yılında Almanya'da tavuklardan izole edilmiştir. O zamandan bu yana, A(H10) suşları zaman zaman dünya çapında yabani su kuşlarında, evcil kümes hayvanlarında ve memelilerde tespit edilmiştir. A(H10) virüsleri düşük patojenik avian influenza virüsleri olduğundan, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'ne bildirilmeleri gerekmemektedir ve bu nedenle gerçek yaygınlıkları bilinmemektedir.

2008 yılında Çin'in Hubei bölgesindeki domuzlardan kuş gribi A(H10N5) izole edilmiştir; ancak Çin'de bir insanda görülen mevcut H10N5 enfeksiyonu, küresel olarak tespit edilen ilk kuş gribi A(H10N5) insan vakasıdır.

Verilerin sınırlı olması nedeniyle, sürveyans çalışmaları ve önleyici tedbirler konusunda bilgi sağlamak amacıyla hayvan popülasyonları arasında H10N5 virüslerinin epidemiyolojisini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. H10N3 gibi diğer H10Nx alt tipleri ile insan enfeksiyonlarının sporadik doğası göz önüne alındığında, virüsün özellikle kuş popülasyonlarında yayılmasını izlemek için sürveyans önemlidir.

Şu anda mevcut epidemiyolojik bilgiler, kuş gribi A(H10Nx) virüslerinin insanlar arasında sürekli bulaşma kapasitesine sahip olmadığını göstermektedir. Bu nedenle, insandan insana yayılma olasılığının düşük olduğu düşünülmektedir. Etkilenen bölgelerden enfekte bireylerin uluslararası seyahat etmesi durumunda, enfeksiyonları seyahat sırasında veya varıştan sonra başka bir ülkede tespit edilebilir. Böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde, toplum düzeyinde daha fazla yayılmanın olası olmadığı düşünülmektedir.

DSÖ Tavsiyesi

Halk, canlı hayvan pazarları veya çiftlikler gibi yüksek riskli ortamlardan kaçınmalı ve canlı kümes hayvanlarıyla veya kuşlar veya kümes hayvanı dışkılarıyla kirlenmiş olabilecek yüzeylerle temastan kaçınmalıdır. Sık sık el yıkama veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanma yoluyla el hijyeni tavsiye edilmektedir.

İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası nedeniyle DSÖ, insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek için küresel sürveyansın ve risk değerlendirmesi için zamanında virüs paylaşımının önemini vurgulamaya devam etmektedir.

Yeni bir influenza virüsü alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST, 2005) kapsamında bildirilebilir. UST'ye (2005) Taraf Devletlerin, pandemiye neden olma potansiyeline sahip bir influenza A virüsünün neden olduğu laboratuvar tarafından doğrulanmış yeni bir insan enfeksiyonu vakasını derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir. Bu rapor için hastalık kanıtı gerekli değildir.

DSÖ, seyahat edenler için herhangi bir özel önlem önermemektedir. DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Çin'e yönelik herhangi bir seyahat ve/veya ticaret kısıtlaması önermemektedir.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Kuş Gribi

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2024-DON504