17 Nisan 2024'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-13

Risk Değerlendirmesi Küresel Risk – Çok Yüksek

Etkilenen Ülkeler / Bölgeler / Yönetim Bölgeleri 1 Ocak 2023’ten buyana : 31

 

Bu baskıda yer alanlar:

• Önemli Olaylar

• Küresel Epidemiyolojik Güncelleme

• DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

• Seçilen Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak

• Operasyonel Güncellemeler

• Temel Zorluklar

• Atılacak Adımlar

Önemli Olaylar

31 Mart 2024 itibariyle veriler

• Mart 2024'te (10’uncu-13’üncü epidemiyolojik haftalar), iki DSÖ bölgesindeki 16 ülkeden toplam 25.424 yeni kolera vakası bildirilmiş olup bir önceki aya göre %32 azalma göstermiştir. Afrika Bölgesi en yüksek vaka sayısını kaydederken, onu Doğu Akdeniz Bölgesi izlemiştir. Bu dönemde ayrıca 189 koleraya bağlı ölüm vakası görülmüş olup, bu da küresel olarak bir önceki aya göre %33'lük bir düşüşün altını çizmektedir. Gözlemlenen düşüş eğilimleri, bazı ülkelerde Paskalya tatiline denk geldiği ve bu da raporlamada gecikmelere neden olmuş olabileceği için dikkatle yorumlanmalıdır. Geçen yıl aynı dönemde 22 ülkeden 62.199 vaka ve 326 kolera kaynaklı ölüm bildirilmiştir. En son veriler için lütfen yeni DSÖ Küresel Kolera ve Akut Sulu İshal-AWD portalına bakınız.
• Mart 2024'te hiçbir yeni ülke kolera salgını bildirmezken, Komor Adaları'nda Şubat ayı başlarında salgının başlamasından bu yana vaka ve ölümlerde sürekli bir artış görülmüştür. 31 Mart 2024 itibariyle, ülkenin üç adası da (Ngazidja, Ndzuwani ve Mwali) etkilenmiş olup, toplam 678 vaka ve 17 ölüm bildirilmiştir.
• 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar, beş DSÖ bölgesindeki 31 ülkeden kümülatif toplam 824.479 kolera vakası ve 5.900 ölüm bildirilmiş olup, Doğu Akdeniz Bölgesi en yüksek sayıları kaydetmiş, bunu Afrika Bölgesi, Amerika Bölgesi, Güneydoğu Asya Bölgesi ve Batı Pasifik Bölgesi izlemiştir. Bu süre zarfında Avrupa Bölgesi'nde herhangi bir salgın rapor edilmemiştir.
• Kolera yanıtı, Oral Kolera Aşılarında (OCV) yaşanan kritik sıkıntıdan etkilenmeye devam etmektedir. Ocak 2023'ten bu yana OCV talepleri artmış ve 14 ülke tarafından 79 milyon doz talep edilerek bu dönemde mevcut olan 40 milyon dozun iki katına çıkmıştır. Küresel aşı stoku Mart ayı başına kadar tükenmişti. 15 Nisan itibariyle stokta 2.3 milyon doz bulunmaktadır ve bu rakam küresel stok hedefi olan beş milyon dozun altındadır.
• DSÖ, Ocak 2023'te koleranın küresel olarak yeniden ortaya çıkmasını, acil durumlar için en yüksek dahili seviyesi olan 3. derece acil durum olarak sınıflandırmıştır. Salgınların sayısı ve coğrafi genişlemelerinin yanı sıra aşı ve diğer kaynakların yetersizliğine dayanarak, DSÖ küresel düzeydeki riski çok yüksek olarak yeniden değerlendirdi ve olay 3. derece acil durum olarak sınıflandırılmaya devam ediyor.
• DSÖ, Üye Devletleri salgınlara yanıt verme konusunda desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyindeki ortaklarıyla birlikte çalışmaya devam etmektedir.
• Kolera salgınlarının dinamikleri, nüfus hareketliliği, doğal afetler ve iklim değişikliği gibi ulusal sınırları aşan faktörler nedeniyle giderek daha karmaşık hale gelmektedir. Çok sayıda gayri resmi giriş noktası olan geçişlerin kontrolsüz olduğu sınırlar, sınır bölgelerinde yetersiz gözetim ve koleradan etkilenen topluluklarda sınırlı farkındalık nedeniyle ulus ötesi bulaşma riski genellikle artmaktadır. Bu zorlukların üstesinden gelmek için ülkeler, gerçek zamanlı veri paylaşım mekanizmaları kurarak, gözetim sistemlerini uyumlu hale getirerek, kaynakları bir araya getirerek ve ortak hazırlık ve müdahale müdahaleleri uygulayarak sınır ötesi işbirliğine öncelik vermelidir.

Küresel Epidemiyolojik Güncelleme

Şubat 2024'te (5 ila 8 epidemiyolojik haftalara tekabül etmektedir), üç DSÖ bölgesindeki 20 ülkeden toplam 37.269 yeni kolera vakası bildirilmiş olup, bir önceki aya göre %12'lik bir düşüş göstermiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi (19.049 vaka; beş ülke) en yüksek vaka sayısını bildirirken, bunu Afrika Bölgesi (18.218 vaka; 14 ülke) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (iki vaka; bir ülke) izlemiştir. Aynı dönemde Afrika Bölgesi (300 ölüm) ve Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (22 ölüm) koleraya bağlı 322 ölüm kaydedilmiştir.

2023 yılının başından bu yana, küresel olarak beş bölgede toplam 787.813 kolera vakası ve 5.586 ölüm bildirilmiştir. Bildirilen vaka sayısının en yüksek olduğu bölge Doğu Akdeniz Bölgesi (468.495 vaka; sekiz ülke) olurken, bunu Afrika Bölgesi (250.649 vaka; 18 ülke), Amerika Bölgesi (59.176 vaka; iki ülke), Güneydoğu Asya Bölgesi (5.737 vaka; iki ülke) ve Batı Pasifik Bölgesi (3.756 vaka; bir ülke) takip etmiştir. Bu dönemde Afrika Bölgesi (4240 ölüm), Amerika Bölgesi (792 ölüm), Doğu Akdeniz Bölgesi (520 ölüm), Batı Pasifik Bölgesi (19 ölüm) ve Güneydoğu Asya Bölgesi'nde (15 ölüm) kolera ölümleri rapor edilmiştir.

Özellikle, Avrupa Bölgesi herhangi bir kolera salgını bildirmemiştir. Burada sunulan veriler, potansiyel raporlama gecikmeleri nedeniyle dikkatle yorumlanmalıdır. Bu tür gecikmeler raporların güncelliğini etkileyebilir ve sonuç olarak sunulan rakamlar gerçek kolera yükünü doğru bir şekilde temsil etmeyebilir. Ülkeler arasındaki sürveyans sistemleri, vaka tanımları ve laboratuvar kapasitelerinin çeşitliliği, kolera vakaları ve ölümlerine ilişkin istatistiklerin doğrudan karşılaştırılabilir olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, kolera için küresel vaka ölüm oranı (CFR), sürveyans metodolojilerindeki farklılıklardan büyük ölçüde etkilendiği için ihtiyatlı bir incelemeyi gerektirmektedir. Bu belgede 'kolera vakaları' terimi, belirli ülkeler için aksi belirtilmedikçe, hem şüpheli hem de doğrulanmış vakaları kapsamaktadır. Bu rapordaki veriler, daha doğru bilgiler elde edildikçe geriye dönük olası düzeltmelere tabidir.

 Şekil 1. Bildirilen küresel kolera ve Akut Sulu İshal (AWD) salgınları, 1 Ocak 2023 – 31 Mart 2024

Tablo 1. 31 Mart 2024 itibariyle DSÖ bölgelerinden bildirilen kolera vakaları ve ölümleri *

 

* Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel olarak eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle doğrudan karşılaştırılabilir değildir. Tüm veriler, veri mevcudiyeti ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili rakamlar ve sayılar, daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, hızlı tanı testi (RDT) pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir. Avrupa Bölgesi’nde yerel bulaşma gösteren hiçbir kolera vakası rapor edilmemiştir.

** Afganistan, Akut Sulu İshal-AWD'yi sentinel saha sürveyans sistemi aracılığıyla rapor etmektedir.

*** Sadece 2023 yılında laboratuvarca doğrulanmış vakaları ifade etmektedir. Ocak 2024'ten bu yana, şüpheli kolera ve AWD vakalarının sayısı, Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yayınlanan mevcut Halk Sağlığı Bültenine dayanarak dahil edilmiştir.

§ Ülkeler 1 Ocak - 31 Mart 2024 tarihleri arasında kolera vakası bildirmemiştir.

# Komorlar 2023 yılında kolera vakası bildirmemiştir.

¥ Yemen'in serbest bölgelerindeki hastalıkların epidemiyolojik durumu: Bağlantı

DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

Afrika Bölgesi

Mart 2024'te (10’uncu-13’üncü epidemiyolojik haftalara tekabül etmektedir), Afrika Bölgesi 11 ülkede 14.441 yeni kolera vakası bildirmiş olup, bir önceki ay bildirilen vaka sayılarına kıyasla %18'lik bir düşüş kaydedilmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Etiyopya (4.009 vaka), Zimbabve (3.588 vaka), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC) (2.230 vaka), Mozambik (1.783 vaka) ve Zambiya'dan (1.638 vaka) bildirilmiştir. Vakalar arasında 157 ölüm bildirilmiş olup, bu sayı bir önceki aya kıyasla %36 azalmıştır. En yüksek sayıda ölüm Zimbabve (71 ölüm), Etiyopya (24 ölüm), Zambiya (21 ölüm), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (20 ölüm) ve Komorlar'dan (11 ölüm) bildirilmiştir. 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar Afrika Bölgesi'ndeki 18 ülkede toplam 271.119 kolera vakası rapor edilmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Demokratik Kongo Cumhuriyeti (62.724 vaka), Mozambik (46.254 vaka), Malavi (41.424 vaka), Etiyopya (39.892 vaka) ve Zimbabve'den (30.643 vaka) bildirilmiştir. Aynı dönemde 16 ülkeden 4.506 ölüm bildirilmiş olup en fazla ölüm Malavi (1.182 ölüm), Zambiya (738 ölüm), Zimbabve (643 ölüm), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (623 ölüm) ve Etiyopya'dan (524 ölüm) rapor edilmiştir.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Mart 2024'te Doğu Akdeniz Bölgesi beş ülkede 10.931 yeni kolera vakası bildirmiş olup, bu rakam bir önceki ay bildirilen vaka sayılarına kıyasla %46'lık bir düşüşe işaret etmektedir. Vakalar Afganistan (7.203 vaka), Somali (2.794 vaka), Pakistan (496 vaka), Yemen (317 vaka) ve Sudan'dan (121 vaka) bildirilmiştir. Ayrıca, kolera vakaları arasında 32 ölüm bildirilmiş olup, bu sayı bir önceki aya kıyasla %22 azalmıştır. Bu ölümler Somali (25 ölüm), Sudan (beş ölüm), Afganistan (bir ölüm) ve Yemen'den (bir ölüm) rapor edilmiştir. 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki sekiz ülkede toplam 484.580 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Afganistan (246.802 vaka), Suriye Arap Cumhuriyeti (190.006 vaka), Somali (24.909 vaka), Sudan (11.095 vaka) ve Yemen'den (4.679 vaka) bildirilmiştir. Aynı dönemde altı ülkeden toplam 571 ölüm bildirilmiş olup, en fazla ölüm Sudan (308 ölüm), Somali (118 ölüm), Afganistan (114 ölüm), Yemen (17 ölüm) ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nden (7 ölüm) bildirilmiştir.

Amerika Kıtası Bölgesi

Mart 2024'te Amerika Bölgesindeki ülkelerden resmi olarak yeni kolera vakası bildirilmemiştir. Ancak Haiti'de devam eden bir salgın yaşanmaya devam etmektedir. Mevcut insani kriz, özellikle Port-au-Prince'in Büyükşehir bölgesinde çeteler ve silahlı gruplar tarafından sağlık tesislerine yapılan saldırılar nedeniyle yoğunlaşmıştır. Bu olaylar sağlık hizmetlerine erişimi ve hastalık gözetim sistemlerinin etkinliğini önemli ölçüde etkilemiştir. 1 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar Bölge'de iki ülkeden toplam 59.176 kolera vakası bildirilmiştir: Haiti (59.027 vaka) ve Dominik Cumhuriyeti (149 vaka). Aynı dönemde Haiti'den 792 ölüm vakası bildirilmiştir.

Güneydoğu Asya Bölgesi

Mart 2024'te Güneydoğu Asya Bölgesi'nde yeni kolera vakası veya ölüm bildirilmemiştir. 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki iki ülkede toplam 5866 kolera vakası bildirilmiştir: Hindistan (5.705 vaka) ve Bangladeş (161 vaka). Aynı dönemde Hindistan'dan toplam 15 ölüm vakası bildirilmiştir.

Batı Pasifik Bölgesi

Mart 2024'te Batı Pasifik Bölgesi yeni kolera vakası veya ölüm bildirmemiştir. 1 Ocak 2023'ten 31 Mart 2024'e kadar Filipinler'de toplam 3756 kolera vakası ve 19 ölüm rapor edilmiştir.

Seçili Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak

Komorlar

Komorlar'da, Şubat ayı başında salgının ilan edilmesinden bu yana, kolera vakalarının ve ölümlerin sayısı artmaya devam etmiş ve hastalık üç adaya da (Ngazidja, Ndzuwani ve Mwali) yayılmıştır. 31 Mart 2024 itibariyle ülkede toplam 678 vaka ve 17 ölüm bildirilmiş olup, genel CFR %2,5'tir.

Şekil 2. Komor Adaları: 31 Mart 2024 itibariyle son 28 günde teyit edilen kolera vakalarının ve ölümlerin sayısı (solda) ve Komorlar'daki haftalık kolera vakaları ve ölümler (sağda)

Güney Doğu Afrika  

Demokratik Kongo Cumhuriyeti Demokratik Kongo Cumhuriyeti Ocak 2023'ten bu yana toplam 62.724 vaka ve 623 ölüm bildirmiş olup genel CFR %1'dir. Mart 2024'te Demokratik Kongo Cumhuriyeti 2230 yeni kolera vakası ve 20 ölüm vakası bildirerek %0,9'luk bir CFR'yi yansıtmıştır. Bu, bir önceki ay bildirilen rakamlara kıyasla vakalarda %44 ve ölümlerde %57'lik bir azalmayı temsil etmektedir. 2024'ün başından bu yana 13 vilayette toplam 79 sağlık bölgesi kolera vakası bildirmiş olup vakaların çoğu (%76) Kuzey-Kivu ve Haut-Katanga vilayetlerinde tespit edilmiştir.

Şekil 3. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde kolera durumu. Kuzey Kivu, Güney Kivu ve Tanganyika'da 2023 yılında rapor edilen kümülatif kolera vakaları (solda). Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 31 Mart 2024 itibariyle illere göre ulusal kolera vakaları (sağda)

Mozambik

Ocak 2023'ten bu yana Mozambik toplam 46.254 vaka ve 168 ölüm bildirmiş olup genel CFR %0,4'tür. Mart 2024'te ülkede 1.783 yeni vaka ve buna bağlı dört ölüm kaydedilmiş olup CFR %0,2'dir. Bu, bir önceki aya kıyasla vakalarda %8'lik bir düşüş ve ölümlerde %100'lük bir artışı temsil etmektedir. Bu dönemde, vakalar ülkenin 11 ilinden sekizinde görülmüş olup, çoğunluğu (%40) Nampula ilinden kaynaklanmıştır.

Şekil 4. Mozambik: 31 Mart 2024 itibariyle son 28 gündeki kolera atak oranları (solda) ve Mozambik'te illere göre kolera vakaları (sağda)

Zambiya

Ocak 2023'ten bu yana Zambiya toplam 23.414 vaka ve 738 ölüm vakası bildirmiş olup, genel CFR %3,2'dir. Mart 2024'te ülkede 1.638 yeni kolera vakası ve buna bağlı 21 ölüm kaydedilmiş (CFR: %1.3) olup bir önceki aya göre vakalarda %53, ölümlerde ise %73 azalma görülmüştür. Geçtiğimiz dört hafta boyunca Zambiya'da, özellikle de başkent Lusaka'da epidemiyolojik durum önemli ölçüde iyileşme göstermiştir. Bununla birlikte, Copperbelt eyaleti her hafta 100'ün üzerinde vaka bildirmeye devam etmekte ve bu da bu bölgede yüksek bulaşmanın devam ettiğini göstermektedir.

Şekil 5. Zambiya: 31 Mart 2024 itibariyle son 28 gündeki vaka sayısı (solda) ve günlük vaka sayısı ve CFR (sağda)

Zimbabve

Ocak 2023'ten bu yana Zimbabve toplam 30.643 vaka ve 643 ölüm bildirmiş olup, bu da genel CFR'nin %2,1 olmasına yol açmıştır. Mart 2024'te ülkede 3.588 yeni kolera vakası ve buna bağlı 71 ölüm kaydedilmiştir (CFR: %2). Bu, bir önceki aya kıyasla vakalarda %19 ve ölümlerde %3'lük bir azalmaya işaret etmektedir. Epidemiyolojik durum iyileşme belirtileri gösterse de her hafta 700'ün üzerinde yeni vaka bildirilmeye devam etmektedir. Bu dönemde vakaların çoğunluğu Harare, Mashonaland Central ve Mashonaland West illerinde yoğunlaşmıştır.

Şekil 6 Zimbabve: 31 Mart 2024 itibariyle son 28 gündeki (solda) ve illere göre (sağda) vaka sayısı

Şekil 7. Güneydoğu Afrika’da Aralık 2023 ve Mart 2024 tarihleri arasında, 31 Mart 2024 itibarıyla 100.000'de görülen atak oranı (aylık şüpheli ve doğrulanmış kolera vakaları)*

Afrika Boynuzu

Etiyopya

Etiyopya, Ocak 2023'ten bu yana toplam 39.892 vaka ve 524 ölüm bildirmiş olup genel CFR %1,3'tür. Mart 2024'te ülkede 4.009 yeni kolera vakası ve buna bağlı 24 ölüm kaydedilmiştir (CFR: %0,6). Bu, bir önceki aya kıyasla vakalarda %55'lik bir artış ve ölümlerde %14'lük bir düşüş anlamına gelmektedir. Sekiz bölgede aktif kolera salgınları rapor edilmiş olup, haftada yaklaşık 1.000 vaka bildirilmektedir. Son dört haftada, kötüleşen epidemiyolojik eğilimler özellikle Somali, Oromia, Harari ve Afar bölgelerinde kaydedilmiştir.

Somali

Ocak 2023'ten bu yana Somali'de toplam 24.909 vaka ve 118 ölüm vakası rapor edilmiş olup genel CFR %0,5'tir. Mart 2024'te ülkede 2.794 yeni kolera vakası ve buna bağlı 25 ölüm kaydedilmiştir (CFR: %0,9). Bu, bir önceki aya kıyasla vakalarda %68'lik bir artışa ve ölümlerde %11'lik bir düşüşe işaret etmektedir. Orta ve Aşağı Shabelle'nin yanı sıra özellikle Banadir'de olmak üzere çeşitli bölgelerde kolera vakalarında artış eğilimleri gözlemlenmiştir. Tarihsel olarak Somali, Mart ve Haziran ayları arasında yağmur mevsimine girmekte ve bu da kolera bulaşma riskini artırmaktadır.

Şekil 8. Afrika Boynuzu Bölgesi Afrika Boynuzu bölgesinde 31 Mart 2024 itibariyle Aralık 2023 ile Mart 2024 arasında 100.000 nüfus başına kolera atak oranı

Operasyonel Güncellemeler

DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:

Koordinasyon

• Ülkelerdeki ihtiyaçlara yanıt olarak ve kilit ortakların desteğiyle, uzmanlar Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı (GOARN), Destek Ortaklar (SBP), Acil Tıp Ekipleri (EMT) aracılığıyla konuşlandırılmış ve GOARN Haftalık Operasyon çağrı forumu aracılığıyla kolera yanıtına  yönelik operasyonel güncellemeler hakkında haftalık bilgi alışverişi yapılmıştır.
• 31 Mart 2024 itibariyle 18 uzman, kolera müdahalesini desteklemek üzere GOARN aracılığıyla Malavi, Mozambik, Kenya, Lübnan, Haiti, Sudan ve Zambiya'da özellikle Sağlık Operasyonları, Vaka Yönetimi, Sosyal antropoloji ve Epidemiyoloji/Sürveyans, Sağlık Kolera Koordinatörü ve Ortak Koordinasyonu alanlarında görevlendirilmiştir.
• 31 Mart 2024 itibariyle, 16 uzman (her biri üç ila altı ay süreyle), Bilgi yönetimi (IMO) işlevleri, Ortak/Küme Koordinatörü, Cinsel Sömürü, İstismar ve Tacizi Önleme ve Müdahale Etme (PRSEAH), Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC), Su Sanitasyonu ve Hijyen (WASH) ve Risk İletişimi ve Toplum Katılımı (RCCE) için kolera müdahalesini desteklemek üzere Destekleyici Ortakları aracılığıyla sekiz ülkeye (Kamerun, Komorlar, Etiyopya, Haiti, Malavi, Mozambik, Türkiye ve Zambiya) konuşlandırılmıştır. DSÖ, söz konıusu yanıt için şu ana kadar Destekleyici Ortaklarından alınan desteği takdir etmektedir: Norveç Mülteci Konseyi (NORCAP) ve CANADEM (Birleşik Krallık Dışişleri, Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi (UK FCDO) tarafından finanse edilen dağıtım).

Halk sağlığı sürveyansı

• Kolera Kontrolü İçin Küresel Görev Gücü (GTFCC), kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş bir rehber yayınlamış ve bu rehbere eşlik eden araçlar da bulunmaktadır. Söz konusu kılavuza uygun olarak kolera sürveyansının güçlendirilmesi, kolera salgınlarının erken tespiti ve hızlı müdahalesi ve koleranın kontrol altına alınması ve ortadan kaldırılması için gereken çok sektörlü stratejilerin bilgilendirilmesi için gereklidir.
• GTFCC'nin bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için standart veri ve meta veri setlerine ilişkin teknik tavsiyeleri aktif olarak desteklenmektedir. Bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için şablon mevcuttur.
• Veri yönetimi ve analizi konusunda ülkelere ve bölgelere vaka bazında teknik destek sağlanmaktadır.
• Kolera sürveyansını güçlendirmek için ülkeler, bölgeler ve ortaklarla koordinasyon çalışmaları devam etmektedir.
• Kolera kontrolü için Çok Sektörlü Müdahaleler için Öncelikli Alanların belirlenmesine yönelik GTFCC kılavuzu yaygınlaştırılmakta ve tanıtılmaktadır (İngilizce, Arapça, Fransızca ve Portekizce). Sözkonusu kılavuz, kolera kontrolüne yönelik Ulusal Kolera Planının (NCP) geliştirilmesi veya revize edilmesinde koleradan etkilenen ülkeler için sürveyans verilerinin kullanımını en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır.

Laboratuvar

• Kolera testi için yeni 2024 GTFCC tavsiyelerinin yaygınlaştırılması ve tanıtılması [EN].
• GTFCC, duyarlılık testi için önerilen antibiyotiklerde değişiklikler içeren Antimikrobiyal Duyarlılık Testi [EN] [FR] hakkında yeni bir İş Yardımı yayınlamıştır.
• GTFCC laboratuvar kaynaklarının (İş Yardımları, Bilgi Formu, diğer kılavuzlar) yaygınlaştırılması ve tanıtılması.
• Kolera laboratuvarlarının güçlendirilmesi için ülkeler, bölgeler ve ortaklarla koordinasyonun teşvik edilmesi.
• Teknik desteğin yanı sıra ülke laboratuvarlarının güçlendirilmesi planlarının geliştirilmesine yönelik yardım, vaka bazında sağlanmaya devam etmektedir.
• GTFCC araç seti ve destek için hedeflenecek boşlukları ve ihtiyaçları vurgulamak üzere ayrıntılı kolera laboratuvarı kapasite değerlendirmeleri için rehberlik şu anda Kamerun'da uygulanmaktadır.
• DSÖ katalog kaynaklarını kullanarak laboratuvar malzemelerinin siparişini ve erişimini kolaylaştırmak için operasyon destek ve lojistik ile birlikte çalışmak; Gerektiğinde saha ve laboratuvar teşhis tedarik ihtiyaçlarının belirlenmesi için bölgesel ve ülke düzeyinde teknik destek sağlanması.
• GTFCC, laboratuvar personeli için eğiticilerin kolera teşhisi eğitimi için araçlar ve materyaller geliştirmektedir. Bir laboratuvar eğitim uzmanı, kolera teşhisinin gerçekleştirilmesindeki zorlukları gidermek için ülkelere gönderilmek üzere hazır beklemektedir.

Aşılama

• Etiyopya, Somali, Sudan, Zambiya ve Zimbabve'den 2024 yılında toplamda 10 milyon dozluk yedi yeni talep alınmıştır. Ayrıca Komor Adaları da reaktif bir kampanya için OCV talebinde bulunmayı düşünmektedir.
• 2024'ün başlangıcından bu yana, beş ülkede kolera salgınlarına yanıt olarak altı reaktif aşılama kampanyası yürütülmüştür: Etiyopya, Mozambik, Sudan, Zambiya ve Zimbabve. Bu kampanyalar hastalığın yayılmasını engellemek açısından kritik önem taşımaktadır. Bununla birlikte, mevcut salgın bağlamı ve sınırlı aşı bulunabilirliği göz önüne alındığında, bu reaktif kampanyalarda yalnızca tek doz aşılama kursları onaylanmış ve kullanılmıştır.
• Dahası, OCV'lerin kısıtlı tedariki, önleyici aşılama kampanyaları yürütme kapasitesini ciddi şekilde etkilemektedir. OCV'lerin sınırlı küresel stoku, hem reaktif hem de önleyici ihtiyaçların yeterince karşılanmasını sağlamak için üretimin artırılması ve stratejik stok yönetimi ihtiyacının altını çizmektedir.
• Kamerun, Kenya ve Mozambik, Nisan 2024'te GAVI'ye önleyici kullanım için aşı taleplerini sunacaklardır.

Vaka Yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)

• Salgın görülen ülkelere vaka yönetimi teknik desteği sağlanmaya devam etmektedir.
• GTFCC Sabit Oral Rehidrasyon Noktaları (ORP'ler) kılavuzunun Fransızca versiyonu yayınlanmıştır (www.gtfcc.org/resources).
• Zambiya, Etiyopya ve Komorlar'a devam eden IPC teknik desteği
• WASH IMST ekibi şu anda bir Erken WASH Paketi Müdahale araç seti geliştirmektedir. Paket, mevcut kaynak mekanizmaları da dahil olmak üzere, bir kolera salgınının ilk haftalarında operasyonel faaliyetlerin başlatılması için asgari insan kaynakları ve finansman ihtiyaçlarını listelemeyi amaçlamaktadır.
• Stand-by Partner (SBP) mekanizması (Dutch Surge Support) tarafından desteklenen bir WASH uzmanı, DSÖ WASH faaliyetlerini uygulamak üzere 3 aylık bir süre için Yemen'de görevlendirilecektir.
• Hazırlık planının bir parçası olarak Komorlar ve Madagaskar'da WASH teknik desteği devam etmektedir.

Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı (RCCE)

• Etkilenen bölgeler ve ülkeler için RCCE desteğinin koordinasyonu, mevcut kolera kaynaklarıyla Toplu Hizmet ortaklığı aracılığıyla devam ediyor.

• RCCE'nin teknik ve dalgalanma desteği ülke ihtiyaç ve taleplerine göre devam etmektedir.

• RCCE'nin koleraya yönelik hazırlık ve müdahale araç seti geliştirilme aşamasındadır. Bu araç setinin nihai hedefi, RCCE odak noktalarına ve uygulayıcılarına, kolera riski altındaki toplulukları bilgilendirmek, etkileşime geçirmek ve güçlendirmek için çalışmalarını güçlendirecek bir dizi araç sağlamaktır.

 Operasyon Destek ve Lojistik (OSL)

• Kolera modülleri ve toplu ürünlerin mevcut stok mevcudiyeti hem tedarikçi hem de DSÖ Merkezi seviyelerinde tatmin edici olmaya devam etmektedir.
• Komorlar, Mozambik ve Zimbabve'ye sevkiyatlarımız devam etmektedir.
• Mart ayında Afganistan, Mozambik ve Yemen'den gelen yeni taleplerle malzemeye olan talep artmıştır.
• Komorlar, Zambiya ve Zimbabve'ye temel laboratuvar malzemeleri bağışları devam etmektedir.
• Ülkelere siparişlerin hazırlanmasına yardımcı olmak üzere teknik destek sağlanmaktadır.

Hazırlık ve Hazırlık

• GTFCC'nin hedeflediği ülkeler arasında 29 ülkeden 24'ü kolera sıcak nokta haritalamasını gerçekleştirmiştir.

• Güney Afrika Kalkınma Topluluğu'na (SADC), kolera salgınlarına ilişkin Devlet Başkanları toplantısından alınan tavsiyelerle uyumlu olarak bölgesel bir Koleraya Hazırlık, Hazırlık ve Müdahale Planının geliştirilmesi konusunda yardım sağlanmıştır.

• Bölgedeki altı ülke Ulusal Kolera Planlarını (NCP'ler) tamamen geliştirmiş ve uygulamaktadır.

• 2024 yılında 17 ülke, ortalama %46 hazırlık puanıyla hazırlık durumlarını bildirmiştir.

• Belirlenen boşluk alanları arasında sınır ötesi konular da dahil olmak üzere IPC, WASH / Gıda Güvenliği, Vaka Yönetimi, OSL ve Sürveyans ve Giriş Noktaları yer almaktadır.

• Üye ülkelerdeki hazırlık kontrol listelerinin güncellenmesi ve acil durum planlarının gözden geçirilmesi için Mauritius ve Nijerya'ya özel rehberlikle sürekli destek sağlanmaktadır. RDT'ler, araştırma kitleri ve laboratuvar ihtiyaçları gibi malzemelerin üye devletlere dağıtımı da dahil olmak üzere vaka yönetimi, WASH/IPC ve laboratuvar yeteneklerindeki boşlukları gidermek için hafifletme önlemleri başlatılmıştır. RCCE ve IPC'de kapasite geliştirmeye yönelik planlar devam etmektedir.

Temel zorluklar

Vakalardaki coğrafi yayılma ve küresel artış, çok sayıda zorluktan kaynaklanmakta olup aşağıdaki sonuçlara yol açmıştır:

• Doğal afetler ve iklim etkileri nedeniyle kolera salgınlarının şiddetlenmesi.

• Raporlama tutarlılığı ve özellikle 5 yaşın altındaki çocuklar olmak üzere hassas gruplara yönelik verilerin yetersiz ayrıştırılmasıyla ilgili sorunlar da dahil olmak üzere veri kalitesi ve raporlama.

• Eş zamanlı tüm kolera salgınlarına müdahale etmek için yetersiz OCV stokları, önleyici kampanyaların askıya alınmasına ve iki dozlu stratejiden tek dozlu stratejiye geçişe yol açmaktadır. Ocak 2024'te aşı stoğu tamamen tükenmiştir.

• Çok sayıda paralel büyük ölçekli ve yüksek riskli salgın ve halk sağlığını etkileyen diğer acil durumlar nedeniyle tükenen ulusal kolera müdahale kapasiteleri ve genel olarak aşırı gerilmiş acil müdahale kapasitesi.

• Ulusal acil durum müdahalelerini desteklemek amacıyla görevlendirilmek üzere sınırlı sayıda deneyimli kolera müdahale personeli mevcuttur.

• Çok sayıda resmi olmayan giriş noktasına sahip geçirgen sınırlar, sınır bölgelerinde yetersiz denetim ve etkilenen topluluklarda sınırlı kolera farkındalığı nedeniyle sınır ötesi kolera bulaşma riskinin artması.

• Tüm düzeylerde zamanında ve etkili bir şekilde yanıt vermek için yetersiz mali kaynaklar.

• Önleme, hazırlık ve hazırlık faaliyetleri için insan, mali ve maddi kaynak eksikliği.

• Üye devletlerde müdahaleye etkili bir şekilde hazır olunması için gereken teknik kapasite eksikliği.

Atılacak Adımlar

Yukarıda tanımlanan zorlukları ele almak için DSÖ, UNICEF ve ortaklar birlikte çalışmaya devam edecektir.

• Potansiyel bir şiddetli El Nino olayı için güncellenmiş kolera senaryo planlaması/önceliklendirmesi (küresel, bölgesel ve ulusal düzeyde)
• DSÖ, sürdürülebilir bir çözüm için uzun vadeli yatırımın kritik öneme sahip olduğunu ve vakalardaki mevcut artışa hızlı acil müdahale için ara dönemde yatırıma ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak kolera müdahalesine yatırım yapılmasını savunmaya devam edecektir.
• DSÖ ve UNICEF, ihtiyaçların önceliklendirilmesine dayalı olarak kullanılabilirliği en üst düzeye çıkarmak için kritik kolera malzeme boru hattını düzenlemek için birlikte ve diğer ortaklarla birlikte çalışmaya devam edecektir.
• DSÖ ve GTFCC de dahil olmak üzere ortaklar, mevcut kısıtlı ortamda önleme ve müdahale faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları mevcut en son bilgi ve materyallerle desteklemeye devam edecektir.
• DSÖ, UNICEF ve ortaklar, kolera acil durumuna odaklanmayı sürdürmek, kaynakları harekete geçirmek ve kolera yükünü azaltmak için uzun vadeli çözümler için lobi yapmak üzere birlikte çalışmaya devam edecektir. Ayrıca DSÖ, UNICEF ve diğer ortaklar, müdahale çabalarını düzene sokmak ve kıt kaynakları en üst düzeye çıkarmak için birlikte çalışmaya devam edecektir.

Ek 1. Veri, tablo ve şekillere ait notlar

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.

"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez.  Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.

Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar

• Cholera fact sheet

• Ending Cholera, A Global Roadmap To 2030

• Global cholera strategic preparedness, readiness, and response plan 2023/24

• WHO’s Call for urgent and collective action to fight cholera

• Disease outbreak news Cholera – Democratic Republic of the Congo

• Disease outbreak news Cholera – Haiti

• Disease outbreak news Cholera – Malawi

• Disease outbreak news Cholera - Mozambique

• Disease outbreak news Cholera-Global situation

• Global Task Force on Cholera Control (GTFCC)

• GTFCC fixed ORP interim guidance and planning

• Public health surveillance for cholera- Interim guidance, February 2023 [EN] [FR]

• AFRO Weekly outbreaks and emergency bulletin

• WHO AFRO Cholera Dashboard

• Cholera outbreak in Hispaniola 2022 - Situation Report

• Cholera upsurge (2021-present) web page