Hindistan’da Kuş Gribi-Avian İnfluenza A(H9N2)

11 Haziran 2024

Özet olarak durum

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) Hindistan Ulusal Odak Noktası (UON), Hindistan'ın Batı Bengal eyaletinde ikamet eden bir çocukta tespit edilen avian influenza A(H9N2) virüsü ile bir insan enfeksiyonu vakasını 22 Mayıs 2024 tarihinde DSÖ'ye bildirmiştir. Bu, ilki 2019'da olmak üzere Hindistan'dan DSÖ'ye bildirilen ikinci avian influenza A(H9N2) insan enfeksiyonudur. Çocuk iyileşmiş ve hastaneden taburcu edilmiştir. UST'ye (2005) göre, yeni bir influenza A virüsü alt tipinin neden olduğu bir insan enfeksiyonu, yüksek halk sağlığı etkisi potansiyeli olan ve DSÖ'ye bildirilmesi gereken bir olaydır. Avian influenza A(H9N2) virüsleri ile insan enfeksiyonu vakalarının çoğu, enfekte kümes hayvanları veya kontamine ortamlarla temas yoluyla virüse maruz kalmaktadır. İnsan enfeksiyonu hafif klinik hastalıkla sonuçlanma eğilimindedir. Mevcut bilgilere dayanarak, bu virüs farklı bölgelerdeki kümes hayvanlarında dolaşan en yaygın kuş gribi virüslerinden biri olduğu için başka sporadik insan vakaları da ortaya çıkabilir. Mevcut kanıtlar ışığında DSÖ, bu virüsün genel nüfusa yönelik mevcut halk sağlığı riskini düşük olarak değerlendirmektedir. Ancak, daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilgi elde edilmesi halinde risk değerlendirmesi gözden geçirilecektir.

Durumun Tanımı

22 Mayıs 2024 tarihinde DSÖ, UST UON'dan Hindistan'ın Batı Bengal eyaletinde görülen bir insan avian influenza A(H9N2) virüsü enfeksiyonu vakasıyla ilgili bir bildirim almıştır.

Hasta, Batı Bengal eyaletinde ikamet eden 4 yaşında bir çocuktur. Daha önce hiperreaktif hava yolu hastalığı teşhisi konulan vaka 26 Ocak 2024 tarihinde ateş ve karın ağrısı şikayetiyle çocuk doktoruna başvurmuştur. Hasta 29 Ocak'ta nöbet geçirmiş ve aynı çocuk doktoruna getirilmiştir. Hasta 1 Şubat'ta şiddetli solunum sıkıntısı, tekrarlayan yüksek dereceli ateş ve karın kramplarının devam etmesi nedeniyle yerel bir hastanenin pediatrik yoğun bakım ünitesine (YBÜ) kabul edilmiştir. Hastaya viral pnömoninin neden olduğu post-enfeksiyöz bronşiolit teşhisi konmuştur. 2 Şubat'ta yerel devlet hastanesinin Virüs Araştırma ve Teşhis Laboratuvarında yapılan testlerde influenza B ve adenovirüs pozitif çıkmıştır. Hasta 28 Şubat 2024 tarihinde hastaneden taburcu edilmiştir.

Söz konusu vaka şiddetli solunum sıkıntısının tekrarlaması üzerine 3 Mart'ta başka bir devlet hastanesine sevk edilmiş ve pediatrik YBÜ'ye kabul edilerek entübe edilmiştir. Kolkata Virüs Araştırma ve Teşhis Laboratuvarı'na 5 Mart'ta gönderilen nazofarengeal sürüntü örneğinde influenza A (alt tiplendirilmemiş) ve rinovirüs pozitif çıkmıştır. Aynı numune alt tiplendirme için Pune'daki Ulusal Viroloji Enstitüsü'nde bulunan Ulusal İnfluenza Merkezi'ne gönderilmiştir. 26 Nisan'da numune gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yoluyla influenza A(H9N2) olarak alt tiplendirilmiştir.  Söz konusu hasta 1 Mayıs'ta oksijen desteği ile hastaneden taburcu edilmiştir. Raporlama sırasında aşılama durumu ve antiviral tedavinin ayrıntıları hakkında bilginin mevcut olmadığı görülmüştür.

Hasta evinde ve çevresinde kümes hayvanlarına maruz kalmıştır. Raporlama sırasında ailede, mahallede veya vakanın gittiği sağlık tesislerindeki sağlık çalışanları arasında solunum yolu hastalığı semptomları bildiren bilinen bir kişi olmamıştır.

Bu, ilki 2019'da olmak üzere Hindistan'dan DSÖ'ye bildirilen ikinci avian influenza A(H9N2) virüs enfeksiyonu vakasıdır. Bu virüs, farklı bölgelerdeki kümes hayvanlarında dolaşan en yaygın avian influenza virüslerinden biri olduğu için başka sporadik insan vakaları da ortaya çıkabilir.

Hastalığın Epidemiyolojisi

Hayvan influenza virüsleri normalde hayvanlarda dolaşır ancak insanları da enfekte edebilir. İnsanlardaki enfeksiyonlar öncelikle enfekte hayvanlarla doğrudan temas veya kontamine ortamlarla dolaylı temas yoluyla edinilmiştir. Orijinal konağa bağlı olarak, influenza A virüsleri kuş gribi, domuz gribi veya diğer hayvan influenza virüsleri olarak sınıflandırılabilir.

Avian influenza virüsü enfeksiyonları insanlarda hafif üst solunum yolu enfeksiyonundan daha ciddi hastalıklara kadar değişen hastalıklara neden olabilir ve ölümcül olabilir. Konjonktivit, gastrointestinal semptomlar, ensefalit ve ensefalopati de bildirilmiştir.

İnfluenza ile insan enfeksiyonunu teşhis etmek için laboratuvar testleri gereklidir. DSÖ, moleküler yöntemler kullanarak zoonotik influenzanın tespiti için teknik rehberlik protokollerini periyodik olarak güncellemektedir.

Halk Sağlığı Yanıtı

DSÖ, Hindistan Hükümetine teknik danışmanlık, risk değerlendirmesi güncellemeleri ve hem insan hem de hayvan sektörlerinde küresel kılavuz doğrultusunda acil durum planlarının güncellenmesi yoluyla sürekli destek sağlamaktadır.

Hindistan Hükümeti olaya yanıt olarak aşağıdaki koordinasyon faaliyetlerini hayata geçirmiştir:

• Yerel kümes hayvanlarında influenza benzeri hastalık (ILI) oluşumunu araştırmak üzere bir halk sağlığı uzmanı, bir çocuk doktoru ve Hayvancılık Departmanı ve Veterinerlik Koleji ile Batı Bengal Hükümeti'nden veterinerlik yetkililerinden oluşan bir ekip kurulmuştur.
• Raporlama bölgesinde ve komşu bölgelerde insanlarda ILI sürveyansı artırılmıştır.
• Bölge Veterinerlik Dairesi hayvanlarla ilgili sürveyansı arttırmıştır.
• Hayvancılık Departmanı, etkilenen ve komşu bölgelerdeki kümes hayvanlarında, yabani kuşlarda vb. kuş gribi virüslerinin (sürveyans altındaki tüm alt tipler) sürveyansına ilişkin bilgileri Eyalet Sağlık yetkilileriyle ve merkezi düzeyde Hindistan Hükümeti Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı ile paylaşacaktır.
• DSÖ, Sağlık Bakanlığı ve Hayvancılık Bakanlığı meslektaşlarının ortaklarla birlikte hayvan-insan arayüzünde ortaya çıkan küresel kuş gribi riskleri hakkında bilgilendirilmesini sağlayarak ülkenin UST temel kapasitelerinin güçlendirilmesini desteklemeye devam etmektedir.
• Tek Sağlık (One Health) Ortak Eylem Planı (OH JPA) uyarınca DSÖ, ortak risk değerlendirmeleri için kapasite oluşturarak Tek Sağlık (One Health) yaklaşımını geliştirmek için aktif olarak çalışmaktadır.
• DSÖ, ülkeye özgü kuş gribi/pandemik influenza acil durum planlarının talep edildiği şekilde güncellenmesi için teknik destek sağlamaktadır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Kuş gribi A(H9N2) virüsleri ile enfeksiyona yakalanan çoğu insan vakası, enfekte kümes hayvanları veya kontamine ortamlarla temas yoluyla virüse maruz kalmaktadır. İnsan enfeksiyonu hafif klinik hastalıkla sonuçlanma eğilimindedir. Bununla birlikte, küresel olarak, geçmişte hastaneye kaldırılan bazı vakalar ve iki ölümcül vaka bildirilmiştir. Virüsün kanatlı popülasyonlarında tespit edilmeye devam ettiği göz önüne alındığında, nadiren de olsa insan vakaları beklenebilir.

Ortak araştırmalara dayanarak yerel bölgede teyit edilmiş başka vaka bildirilmemiştir.

Şu anda mevcut epidemiyolojik ve virolojik kanıtlar, bu virüsün insanlar arasında bulaşmayı sürdürme yeteneği kazanmadığını göstermektedir. Dolayısıyla, insandan insana yayılma olasılığı düşüktür. Ancak, daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilgi elde edilmesi halinde risk değerlendirmesi gözden geçirilecektir.

Etkilenen bölgelerden gelen uluslararası yolcular, seyahatleri sırasında ya da diğer ülkelere vardıktan sonra enfeksiyonla karşılaşabilirler. Bu gerçekleşse bile, bu virüs insanlar arasında kolayca bulaşma yeteneği kazanmadığından, toplum düzeyinde daha fazla yayılma olasılığının düşük olduğu düşünülmektedir.

DSÖ Tavsiyeleri

Bu vaka, insan-hayvan ve çevre etkileşiminde halk sağlığı önlemleri ve influenza sürveyansına ilişkin mevcut DSÖ tavsiyelerini değiştirmemektedir. Her insan enfeksiyonunun kapsamlı bir şekilde araştırılması esastır.

Halk, canlı kümes hayvanlarıyla, canlı hayvan pazarları veya çiftlikleri gibi yüksek riskli ortamlarla ve kümes hayvanı dışkılarıyla kirlenmiş olabilecek yüzeylerle korunmasız temastan kaçınmalıdır.

Enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) tedbirleri, çevresel temizlik ve dezenfeksiyona ek olarak, ellerin gözle görülür şekilde temiz olmasını sağlamak için sabun ve suyla yıkayarak veya alkollü el ovma solüsyonları kullanarak sık sık el hijyenini sağlamak da dahil olmak üzere uygulanmalıdır.

Hastalığın nozokomiyal yayılımını (yani bir sağlık hizmeti ortamından kaynaklanan yayılım) önlemek için erken enfeksiyon kontrol ve önleme tedbirlerinin uygulanmasına ilişkin DSÖ tavsiyeleri şunları içerir;

• Şüpheli vakalarla ilgili olarak sağlık çalışanları arasında farkındalık yaratılması.
• Hastanelerde bir tarama ve triyaj (hasta kategorizasyonu) sistemi uygulamak.
• Şüpheli vakalar üzerinde aerosol üreten prosedürler uygulanırken standart ve damlacık önlemleri ve hava kaynaklı önlemler (N95/FFP2/FFP3) uygulayın.
• Sağlık çalışanlarını ateş ve influenza benzeri hastalık açısından izleyin.
• Kişisel koruyucu ekipman ve bunların kullanımına ilişkin uygun eğitim sağlayın.

Yeni bir influenza virüsü alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları UST (2005) kapsamında bildirime tabidir. UST'ye (2005) Taraf Devletlerin, pandemik potansiyele sahip bir influenza A virüsünün (IVPP) neden olduğu laboratuvarca doğrulanmış herhangi bir yeni insan enfeksiyonu vakasını derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir.

DSÖ, bu olayla ilgili mevcut bilgilere dayanarak herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması uygulanmasını tavsiye etmemektedir. DSÖ, seyahat edenler için herhangi bir özel önlem önermemektedir.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Global Influenza Programme, human-animal interface:  https://www.who.int/teams/global-influenza-programme/avian-influenza
• WHO Monthly Risk Assessment Summary:  Influenza at the human-animal interface:  https://www.who.int/teams/global-influenza-programme/avian-influenza/monthly-risk-assessment-summary
• Protocol to investigate non-seasonal influenza and other emerging acute respiratory diseases: https://www.who.int/publications-detail-redirect/WHO-WHE-IHM-GIP-2018.2
• Maintaining surveillance of influenza and monitoring SARS-CoV-2 – adapting Global Influenza Surveillance and Response System (GISRS) and sentinel systems during the COVID-19 pandemic: https://www.who.int/publications/i/item/maintaining-surveillance-of-influenza-and-monitoring-sars-cov-2-adapting-global-influenza-surveillance-and-response-system-(gisrs)-and-sentinel-systems-during-the-covid-19-pandemic
• Case definitions for the four diseases requiring notification in all circumstances under the International Health Regulations (2005):   https://www.who.int/publications/m/item/case-definitions-for-the-four-diseases-requiring-notification-to-who-in-all-circumstances-under-the-ihr-(2005)
• Potdar V, Hinge D, Satav A, Simões EAF, Yadav PD, Chadha MS. Laboratory-confirmed avian influenza A(H9N2) virus infection, India, 2019. Emerg Infect Dis. 2019 Dec [22 May 2024]. https://doi.org/10.3201/eid2512.190636(link is external)
• Laboratory-Confirmed Avian influenza A(H9N2) Virus Infection, India, 2019: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/25/12/19-0636_article