HİNDİSTAN'DA CHANDİPURA VİRÜSÜNE BAĞLI AKUT ENSEFALİT SENDROMU
Hindistan Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı, Haziran başı ile 15 Ağustos 2024 tarihleri arasında 82 ölüm (CFR %33) dahil 245 akut ensefalit sendromu (AES) vakası bildirmiştir. Bunlardan 64'ü Chandipura virüsü (CHPV) enfeksiyonu vakası olarak teyit edilmiştir.
23 Ağustos 2024
Durumun Özeti
Hindistan Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı, Haziran başı ile 15 Ağustos 2024 tarihleri arasında 82 ölüm (CFR %33) dahil 245 akut ensefalit sendromu (AES) vakası bildirmiştir. Bunlardan 64'ü Chandipura virüsü (CHPV) enfeksiyonu vakası olarak teyit edilmiştir. CHPV Hindistan'da endemik olup bundan önce de düzenli olarak salgınlar görülmüştür. Ancak mevcut salgın son 20 yılın en büyük salgınıdır. CHPV, Rhabdoviridae ailesinin bir üyesidir ve Hindistan'ın batı, orta ve güney kesimlerinde, özellikle muson mevsiminde sporadik AES vakalarına ve salgınlarına neden olduğu bilinmektedir. Kum sineği, sivrisinek ve kene gibi vektörler tarafından bulaştırılır. CHPV enfeksiyonundan kaynaklanan vaka ölüm oranı yüksektir (%56-75) ve spesifik bir tedavi veya aşı mevcut değildir. Bakıma erken erişim ve hastaların yoğun destekleyici bakımı ile sağkalım artırılabilir. Yetkililer CHPV bulaşmasını kontrol altına almak için çalışıyor olsa da, muson mevsimi etkilenen bölgelerdeki vektör popülasyonları için elverişli koşullar yarattığından, virüsün önümüzdeki haftalarda daha fazla bulaşması mümkündür. DSÖ, CHPV'nin daha fazla yayılmasını önlemek için vektör kontrolü ve kum sineği, sivrisinek ve kene ısırıklarına karşı koruma önermektedir.
Durumun Açıklaması
Hindistan Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı, Haziran başı ile 15 Ağustos 2024 tarihleri arasında 82 ölüm dahil 245 AES vakası bildirmiştir (CFR %33). Hindistan'da şu anda toplam 43 ilçede AES vakaları bildirilmektedir. Vakalar, önceki salgınlarda olduğu gibi çeşitli bölgelerde dağınık olarak görülmektedir. Özellikle, Gujarat eyaletinde her dört ila beş yılda bir CHPV salgınlarında artış görülmektedir.
Rapor edilen toplam 245 AES vakasından 64'ünde CHPV, immünoglobulin M enzim bağlantılı immünosorbent testi (IgM ELISA) veya ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) yoluyla doğrulanmıştır. Doğrulanmış 64 vakanın 61'i Gujarat Eyaleti'nden, üçü ise Rajasthan Eyaleti'nden bildirilmiştir.
Yeni AES vakalarının sayısında 19 Temmuz 2024'ten bu yana her gün azalma eğilimi gözlenmektedir[1].[2]
Bugüne kadar insandan insana bulaşma bildirilmemiştir. 2003 yılında Andhra Pradesh'te 329 şüpheli vaka ve 183 ölümle sonuçlanan büyük bir AES salgını rapor edilmiştir; bir çalışma bunun CHPV'den kaynaklandığını öne sürmektedir[2].
Epidemiyoloji
CHPV, Rhabdoviridae ailesinin bir üyesidir ve özellikle muson mevsiminde Hindistan'ın batı, orta ve güney bölgelerinde sporadik AES vakalarına ve salgınlarına neden olduğu bilinmektedir. Kum sineği, sivrisinek ve kene gibi vektörler tarafından bulaştırılır. Phlebotomus papatasi'nin (bir kum sineği) Gujarat'ta CHPV hastalığının vektörü olduğu bildirilmiştir. CHPV, Hindistan'daki önceki salgınlarda bildirildiği üzere %56 ila %75 arasında değişen yüksek vaka ölüm oranlarına neden olabilmektedir. Hastalık çoğunlukla 15 yaşın altındaki çocukları etkiler ve konvülsiyon, koma ve bazı vakalarda ölüme kadar ilerleyebilen ateşli bir hastalıkla ortaya çıkabilir. Çocuklarda, semptomların başlamasından sonraki 48 ila 72 saat içinde yüksek mortaliteye yol açabilir ve tipik olarak AES ile kendini gösterir.
CHPV diğer ülkelerde tespit edilmemiştir; ancak bir çalışmaya göre [3], Asya ve Afrika'daki diğer ülkelerde mevcut olabilir. Kum sineği vektörleri Güneydoğu Asya Bölgesi'nde bol miktarda bulunmaktadır. Hindistan'dan diğer ülkelere seyahat edenler arasında bu virüsün tespit edildiğine dair bir kanıt yoktur.
Halk Sağlığı Yanıtı
Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı aşağıdaki önleme ve kontrol tedbirlerini almıştır:
- Ulusal Ortak Salgın Yanıt Ekibinin (NJORT) konuşlandırılması: Gujarat eyalet hükümetine halk sağlığı önlemlerinin uygulanmasında ve detaylı epidemiyolojik incelemelerin yürütülmesinde yardımcı olmak üzere uzman bir ekip gönderilmiştir.
- Vektör kontrol önlemleri: Virüsü bulaştıran kum sinekleri gibi vektörleri kontrol altına almak için kapsamlı böcek öldürücü ilaçlama ve fümigasyon çalışmaları yürütülmektedir.
- Sağlık ve farkındalık kampanyaları: Virüs, belirtileri ve önleyici tedbirler hakkında halka ve sağlık personeline bilgi sağlamak için girişimler devam etmektedir.
- Araştırma ve izleme: Gujarat Biyoteknoloji Araştırma Merkezi (GBRC) ensefalite neden olan diğer virüsleri belirlemek için aktif olarak araştırma yapmakta ve durumu yakından izlemektedir.
- Tavsiyeler ve koordinasyon: Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi (NCDC) ve Ulusal Vektör Kaynaklı Hastalıklar Kontrol Merkezi'nin (NCVBDC) ortak tavsiyeleri, AES vakalarını bildiren komşu eyaletlere rehberlik etmek üzere yayınlanmaktadır.
Eyalet yetkilileri aşağıdaki halk sağlığı yanıtı önlemlerini almıştır.
Gujarat: Eyalet, vektör kontrolü için böcek öldürücü sprey, toplum katılımı, sağlık personelinin duyarlılaştırılması ve vakaların belirlenen sağlık tesislerine zamanında sevk edilmesi gibi çeşitli halk sağlığı önlemleri almıştır.
Rajasthan: Sağlık Bakanlığı, Dungarpur bölgesinde üç yaşındaki bir çocuğun testinin pozitif çıkmasının ardından sağlık çalışanlarına CHPV ile ilgili önlemler almaları için ayrıntılı bir tavsiye yayınlanmıştır. Departman ayrıca Gujarat sınırındaki Udaipur, Dungarpur, Banswara, Sirohi ve Jalore ilçelerinde de bir uyarı yayınlanmıştır.
DSÖ tarafından sağlanan destek
DSÖ, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü'ne bağlı Ortak İzleme Grubu'nun bir üyesi olarak Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı (SBW) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Grup, yanıt çabalarını denetlemekte ve koordineli ve etkili bir müdahale sağlamak için stratejik rehberlik sağlamaktadır. Bir DSÖ saha ekibi, teknik bilgileri tartışarak ve paylaşarak yerel yetkililerle aktif olarak çalışmaktadır. Ayrıca DSÖ saha ekibi, durumu yakından izlemek için kilit yerel sağlık yetkilileri ve sağlık tesislerindeki klinisyenlerle sürekli iletişim halindedir ve olay bazlı sürveyanstan elde edilen sinyallerin doğrulanmasını desteklemektedir.
DSÖ Risk Değerlendirmesi
Hindistan'da daha önce de salgınlar rapor edilmiş olmasına rağmen, bu salgın son 20 yılın en büyüğü olarak kabul edilmektedir. Yetkililer CHPV'nin bulaşmasını kontrol altına almak için çaba sarf ederken, etkilenen bölgelerdeki muson mevsimi boyunca vektör popülasyonları için elverişli koşullar göz önüne alındığında, önümüzdeki haftalarda CHPV'nin daha fazla bulaşması mümkündür.
CHPV enfeksiyonu hızlı bir semptom başlangıcına ve yüksek bir vaka ölüm oranına (%56-75) neden olmaktadır. Spesifik bir tedavi veya aşı mevcut değildir ve tedavi semptomatiktir; şüpheli AES vakalarının belirlenen tesislere zamanında sevk edilmesi sonuçları iyileştirebilir. CHPV enfeksiyonu, sürveyans, vaka yönetimi, enfeksiyon önleme ve kontrolü ve CHPV enfeksiyonunu teşhis etmek için laboratuvar kapasitesi dahil olmak üzere halk sağlığı sistemleri üzerinde önemli bir taleple salgınlara neden olabilir.
DSÖ, yukarıdaki hususlara dayanarak riski ulusal düzeyde orta olarak değerlendirmiştir. Risk değerlendirmesi, salgının durumu geliştikçe gözden geçirilecektir.
DSÖ Tavsiyesi
Vektör kontrolü ve tatarcık, sivrisinek ve kene ısırıklarına karşı korunma, CHPV'nin bulaşmasını önlemek için kilit önlemlerdir. Kötü barınma ve evsel sağlık koşulları (atık yönetimi veya açık kanalizasyon eksikliği) kum sineği üreme ve dinlenme alanlarının yanı sıra vektörlerin insanlara erişimini artırabilir.
Spesifik bir antiviral tedavi ve onaylanmış bir aşı olmamasına rağmen, bakıma ve destekleyici tedaviye erken erişim hastalık sonuçlarını iyileştirebilir. Protokolü (standart ensefalit yönetim protokolü gibi) takip ederek sevkten önce vakaları yönetmek için, temel destekleyici bakım kapasitelerinin birinci basamak ve ilçe sağlık tesislerinde mevcut olmasını sağlamak önemlidir. Bu nedenle, ön saflardaki sağlık çalışanlarının semptomoloji ve belirlenen tesislere sevk yolları hakkındaki bilgilerinin artırılması, erken teşhis ve uygun bakıma erişim için kilit önem taşımaktadır.
Yüksek riskli bölgelerde, akut ateş başlangıcı ve merkezi sinir sistemi semptomları ile başvuran 15 yaşından küçük çocuklar gibi risk altındaki kişilere odaklanarak sürveyans çabaları artırılmalıdır.
Bir sevk laboratuvarında serolojik ve virolojik inceleme için serum ve beyin omurilik sıvısı örneklerinin zamanında toplanması, taşınması ve test edilmesi de dahil olmak üzere laboratuvar teşhis kapasitelerinin mevcut olmasını sağlamak önemlidir.
Risk iletişimi ve toplum katılımı, etkili vektör kontrol faaliyetlerinin sağlanması için kritik öneme sahiptir. Risk altındaki topluluklar arasında potansiyel riskler, önleme yöntemleri, semptomlar ve ne zaman test ve tedaviye başvurulacağı konusunda farkındalık ve bilgi artırılmalıdır.
DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak herhangi bir genel seyahat veya ticaret kısıtlaması önermemektedir.
Daha Fazla Bilgi
- World Health Organization. (2024). Operational-manual on indoor residual spraying: Control of vectors of malaria, Aedes-borne diseases, Chagas disease, leishmaniases and lymphatic filariasis. https://www.who.int/publications/i/item/9789240083998
- Bhatt, P. N., & Rodrigues, F. M. (1970). Chandipura:A new arbovirus isolated in India from patients with febrile illness. CABI Databases. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/full/10.5555/19701000635
- Chadha, M. S., Arankalle, V. A., Jadi,R. S., Joshi, M. V., Thakare, J. P., Mahadev, P. V. M., & Mishra, A. C.(2005). An outbreak of Chandipura virus encephalitis in the eastern districts of Gujarat State, India. American Journal of Tropical Medicine & Hygiene,73(3), Article 3. http://www.ajtmh.org/cgi/content/abstract/73/3/566
- Sudeep, A. B., Gurav, Y. K., & Bondre, V. P.(2016). Changing clinical scenario in Chandipura virus infection. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27748295/
[1] https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=2039935
[3] Sapkal, G. N., Sawant, P. M., & Mourya, D. T. (2018). Suppl-2, M2: Chandipura Viral Encephalitis: A Brief Review. The Open Virology Journal, 12, 44. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6142667/