BİRDEN FAZLA ÜLKEDE GÖRÜLEN KOLERA SALGINI
Ağustos 2024'te (31’inci ila 34’üncü epidemiyolojik haftalar), dört DSÖ bölgesindeki 17 ülke, bölge ve yönetim bölgesinden toplam 49.986 yeni kolera vakası bildirilmiş olup bir önceki aya göre %16'lık bir düşüş göstermiştir.
18 Eylül 2024'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-18
Vakalar:
371.517 Ocak 2024’den itibaren |
|
Ölümler:
2.527 Ocak 2024’den itibaren |
|
Etkilenmiş Ülkeler: 28 |
|
Risk altındaki Popülasyon: 1 Milyar |
|
Küresel risk:
Çok yüksek |
Bu baskıda yer alanlar:
• Önemli Olaylar
• Küresel Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar
• Seçilen Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak
• Operasyonel Güncellemeler
• Temel Zorluklar
• Atılacak Adımlar
Önemli Olaylar
25 Ağustos 2024 itibariyle veriler
- Ağustos 2024'te (31’inci ila 34’üncü epidemiyolojik haftalar), dört DSÖ bölgesindeki 17 ülke, bölge ve yönetim bölgesinden (bundan sonra ülkeler olarak anılacaktır) toplam 49.986 yeni kolera vakası bildirilmiş olup bir önceki aya göre %16'lık bir düşüş göstermiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi en yüksek vaka sayısını kaydederken, onu Afrika Bölgesi, Güneydoğu Asya Bölgesi ve Avrupa Bölgesi takip etmiştir. Bu dönemde ayrıca dünya genelinde koleraya bağlı 161 ölüm vakası rapor edilmiş olup, bu rakam bir önceki aya göre %28'lik bir düşüşe işaret etmektedir. Geçen yılın aynı döneminde 22 ülkeden 64.086 vaka ve 180 koleraya bağlı ölüm bildirilmişti.
- 2024'ün bu döneminde bildirilen vakalar ve ölümler, geçen yılın aynı döneminde bildirilenlere kıyasla sırasıyla %22 ve %11 daha düşüktür.
- Aynı dönemde Gana (iki doğrulanmış vaka, ölüm yok) ve Togo'dan (beş doğrulanmış vaka, bir ölüm) yeni kolera salgınları bildirilmiş ve 2024 yılında kolera salgını bildiren toplam ülke sayısı 28'e yükselmiştir.
- En son veriler için lütfen DSÖ'nün Küresel Kolera ve Akut Sulu İshal (AWD) Web portalına Tablosuna bakınız.
- 1 Ocak 2024'ten 25 Ağustos 2024'e kadar, beş DSÖ bölgesindeki 28 ülkeden kümülatif toplam 371.517 kolera vakası ve 2.527 ölüm bildirilmiş olup, Doğu Akdeniz Bölgesi en yüksek sayıları kaydetmiş, bunu Afrika Bölgesi, Amerika Bölgesi, Güneydoğu Asya Bölgesi ve Avrupa Bölgesi izlemiştir. Bu süre zarfında Batı Pasifik Bölgesi'nde herhangi bir salgın rapor edilmemiştir.
- DSÖ, Ocak 2023'te koleranın küresel olarak yeniden canlanmasını, DSÖ'deki acil durumlar için en yüksek dahili seviye olan 3. derece acil durum olarak sınıflandırmıştır. Salgınların sayısı ve coğrafi genişlemelerinin yanı sıra aşı ve diğer kaynakların yetersizliğine dayanarak, DSÖ küresel düzeydeki riski çok yüksek olarak değerlendirmeye devam etmekte ve söz konusu olay 3. derece acil durum olarak sınıflandırılmaktadır.
- DSÖ, Üye Devletleri salgın müdahalesinde desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke ortaklarıyla işbirliği yapmaktadır.
- Kolera salgınlarının dinamikleri, nüfus hareketliliği, doğal afetler ve iklim değişikliği gibi ulusal sınırları aşan faktörler nedeniyle giderek daha karmaşık hale gelmektedir. Yakın zamanda Orta ve Batı Afrika ile Güneydoğu Asya'da meydana gelen şiddetli seller, kolera bulaşma riskini artırmış olup, etkilenen bazı ülkeler halihazırda vaka artışları bildirmektedir. Çok sayıda gayri resmi giriş noktası bulunan geçiş kontrolü sağlanamayan sınırlar, sınır bölgelerinde yetersiz hastalık gözetimi ve koleradan etkilenen topluluklarda sınırlı farkındalık da ulus ötesi bulaşma riskini artırmaktadır. Bu zorlukların üstesinden gelmek için ülkeler, gerçek zamanlı veri paylaşım mekanizmaları kurarak, sürveyans sistemlerini uyumlu hale getirerek, kaynakları bir araya getirerek ve ortak hazırlık ve müdahale müdahaleleri uygulayarak sınır ötesi işbirliğine öncelik vermelidir.
Küresel epidemiyolojik güncelleme
Ağustos 2024'te (31 ila 34. epidemiyolojik haftalar), dört DSÖ bölgesindeki 17 ülkeden toplam 49.986 yeni kolera vakası bildirilmiş olup, bu rakam bir önceki aya göre %16'lık bir düşüş göstermiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi (41 789 vaka; beş ülke) en fazla vaka bildiren bölge olurken, bunu Afrika Bölgesi (5635 vaka; sekiz ülke), Güneydoğu Asya Bölgesi (2561 vaka; üç ülke) ve Avrupa Bölgesi (bir vaka; bir ülke) izlemiştir. Aynı dönemde koleraya bağlı 161 ölüm kaydedilmiş olup, bu sayı bir önceki ay küresel çapta bildirilen ölüm sayılarına kıyasla %28'lik bir düşüşü temsil etmektedir. En yüksek ölüm sayısı Afrika Bölgesi'nde (91 ölüm; altı ülke) kaydedilirken, bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (70 ölüm; dört ülke) izlemiştir. Bu dönemde Avrupa ve Güneydoğu Asya bölgelerinde herhangi bir ölüm vakası rapor edilmemiştir.
1 Ocak 2024'ten 25 Ağustos 2024'e kadar, beş DSÖ bölgesinde küresel olarak toplam 371.517 kolera vakası ve 2.527 ölüm bildirilmiştir. Bildirilen vaka sayısının en yüksek olduğu bölge Doğu Akdeniz Bölgesi (233.672 vaka; altı ülke) olurken, bunu Afrika Bölgesi (118.148 vaka; 16 ülke), Amerika Bölgesi (9.935 vaka; bir ülke), Güney Doğu Asya Bölgesi (9.541 vaka; dört ülke) ve Avrupa Bölgesi (221 vaka; bir ülke) takip etmiştir. Bu dönemde Afrika Bölgesi (2.012 ölüm), Doğu Akdeniz Bölgesi (473 ölüm), Güneydoğu Asya Bölgesi (24 ölüm), Amerika Bölgesi (16 ölüm) ve Avrupa Bölgesi'nde (iki ölüm) kolera ölümleri rapor edilmiştir. Özellikle, Batı Pasifik Bölgesi herhangi bir kolera salgını bildirmemiştir.
Burada sunulan veriler, olası raporlama gecikmeleri nedeniyle ihtiyatlı bir şekilde yorumlanmalıdır. Bu durum raporların güncelliğini etkileyebilir ve sonuç olarak sunulan rakamlar koleranın gerçek yükünü tam olarak temsil etmeyebilir. Ülkeler arasındaki sürveyans sistemleri, vaka tanımları ve laboratuvar kapasitelerinin çeşitliliği, kolera vakaları ve ölümlerine ilişkin istatistiklerin doğrudan karşılaştırılabilir olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, kolera için küresel vaka ölüm oranı (CFR), sürveyans metodolojilerindeki farklılıklardan büyük ölçüde etkilendiği için ihtiyatlı bir incelemeyi gerektirmektedir. Bu belgede 'kolera vakaları' terimi, belirli ülkeler için aksi belirtilmedikçe, hem şüpheli hem de doğrulanmış vakaları kapsamaktadır. Bu rapordaki veriler, daha doğru bilgiler elde edildikçe geriye dönük olası düzeltmelere tabidir.
Şekil 1. 1 Ocak 2024 – 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında bildirilen kolera ve akut sulu ishal (AWD) salgınları
Tablo 1. 25 Ağustos 2024 itibariyle DSÖ bölgelerinden bildirilen kolera vakaları ve ölümleri *
* Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel olarak eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle doğrudan karşılaştırılabilir değildir. Tüm veriler, veri mevcudiyeti ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili rakamlar ve sayılar, daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, hızlı tanı testi (RDT) pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir.
** Afganistan, Akut Sulu İshal-AWD'yi sentinel saha sürveyans sistemi aracılığıyla rapor etmektedir.
*** Şüpheli kolera ve AWD vakalarının sayısı, Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yayınlanan mevcut Halk Sağlığı Bültenine dayanarak dahil edilmiştir.
§ Ülkeler 1 Ocak – 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında kolera vakası bildirmemiştir.
¥ Uluslararası Tanınmış Yemen Hükümeti Bölgesindeki hastalıkların epidemiyolojik durumu: Bağlantı
# Hindistan'dan bildirilen toplam 5.733 vaka arasında 229 vaka doğrulanmıştır.
DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar
Afrika Bölgesi
Ağustos 2024'te (31’inci ila 34’üncü epidemiyolojik haftalar), Afrika Bölgesi sekiz ülkede 5.635 yeni kolera vakası bildirerek bir önceki ay bildirilen vaka sayılarına kıyasla %26'lık bir düşüş kaydetmiştir. Bu dönemde en yüksek vaka sayıları Etiyopya (1.635 vaka), Nijerya (15.33 vaka) ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nden (1.362 vaka) bildirilmiştir. Ayrıca, bir önceki aya kıyasla %49'luk bir düşüşle 91 kolera kaynaklı ölüm gerçekleşmiştir. En yüksek sayıda ölüm Nijerya (36 ölüm), Etiyopya (23 ölüm) ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden (16 ölüm) bildirilmiştir. 1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Afrika Bölgesi'ndeki 16 ülkede toplam 118.148 kolera vakası rapor edilmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Demokratik Kongo Cumhuriyeti (23.324 vaka), Etiyopya (22.889 vaka) ve Zambiya'dan (20.219 vaka) bildirilmiştir. Aynı dönemde 13 ülkeden toplam 2012 ölüm vakası bildirilmiş olup en yüksek rakamlar Zambiya (637 ölüm), Zimbabve (399 ölüm) ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (311 ölüm) kaydedilmiştir.
Doğu Akdeniz Bölgesi
Ağustos 2024'te Doğu Akdeniz Bölgesi'nde beş ülkede 41.789 yeni kolera vakası bildirilmiş olup bir önceki ay bildirilen vaka sayılarına kıyasla %11'lik bir düşüş kaydedilmiştir. Bu dönemde Afganistan (24.977 vaka), Pakistan (7.802 vaka), Yemen (7.123 vaka), Sudan (915 vaka) ve Somali'den (972 vaka) vakalar bildirilmiştir. Ayrıca, bir önceki aya kıyasla %52'lik bir artışla koleraya bağlı 70 ölüm gerçekleşmiştir. Bu ölümler Sudan (48 ölüm), Yemen (12 ölüm), Afganistan (dokuz ölüm) ve Somali'den (bir ölüm) bildirilmiştir.
1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki altı ülkede toplam 233.672 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde Afganistan (120.278 vaka), Pakistan (49.619 vaka), Yemen (31.809 vaka), Somali (18.218 vaka), Suriye Arap Cumhuriyeti (10.420 vaka) ve Sudan'dan (3.328 vaka) vakalar bildirilmiştir. Aynı dönemde dört ülkeden toplam 473 ölüm vakası bildirilmiştir: Yemen (153 ölüm), Somali (138 ölüm), Sudan (125 ölüm) ve Afganistan (57 ölüm).
Avrupa Bölgesi
Ağustos 2024'te Avrupa Bölgesi, Hint Okyanusu'ndaki Fransız denizaşırı toprağı Mayotte’de bir yeni kolera vakası bildirerek bir önceki aya kıyasla %90'lık bir düşüş kaydetmiştir. 1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında, Mayotte'den toplam 221 kolera vakası rapor edilmiştir.
Amerika Kıtası Bölgesi
2024 Ocak-Ağustos ayları arasında Haiti'de 9.935 kolera vakası ve 16 ölüm vakası belgelenmiştir. Daha ayrıntılı bilgi için lütfen Hispaniola'da Koleranın Yeniden Canlanması web portalına (https://shiny.paho-phe.org/cholera/) bakınız.
Güneydoğu Asya Bölgesi
Ağustos 2024’te Güneydoğu Asya Bölgesi üç ülkede 2.561 yeni kolera vakası bildirerek bir önceki ay bildirilen vaka sayılarına kıyasla %109'luk bir artışa işaret etmiştir. Bu dönemde Myanmar (2452 vaka), Bangladeş (71 vaka) ve Nepal'den (38 vaka) vakalar bildirilmiştir. Bu dönemde yeni ölüm vakası bildirilmemiştir.
1 Ocak 2024'ten 25 Ağustos 2024'e kadar Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki dört ülkede toplam 9.541 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde Hindistan (5.733 vaka), Myanmar (3.593 vaka), Bangladeş (157 vaka) ve Nepal'den (58 vaka) vakalar bildirilmiştir. Aynı dönemde iki ülkeden toplam 24 ölüm vakası bildirilmiştir: Hindistan (23 ölüm) ve Myanmar (bir ölüm).
Batı Pasifik Bölgesi
1 Ocak 2024'ten 25 Ağustos 2024'e kadar Batı Pasifik Bölgesi yeni kolera vakası veya ölüm bildirmemiştir.
Seçilmiş alt bölgelere ve ülkelere odaklanma
Demokratik Kongo Cumhuriyeti
1-25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 1.362 yeni kolera vakası ve buna bağlı 16 ölüm vakası bildirilmiş olup CFR %1,2'dir; bu da bir önceki ay bildirilen rakamlara kıyasla vakalarda %14, ölümlerde ise %16'lık bir azalmaya işaret etmektedir. Son dört haftada Nord-Kivu, 32. haftada 211 ile zirve yapıp 34. haftada 114'e düşerek en yüksek vaka sayısını bildirmiştir. Sud-Kivu, 68 ile 91 arasında değişen haftalık vaka sayılarıyla bu bölgeyi yakından takip etmiştir. Haut Katanga 28 ila 58 vaka arasında değişirken, Haut Lomami 12 ila 24 vaka arasında dalgalanmıştır. Bu dört il, bu dönemdeki tüm vakaların %85'ini temsil etmektedir.
1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde toplam 23.324 vaka ve 311 ölüm vakası rapor edilmiş olup CFR %1,3'tür. 1 Ocak'tan bu yana, ülkenin 26 vilayetinin 16'sında kolera vakaları bildirilmiş olup, Kuzey Kivu tüm vakaların %61'ini oluşturmaktadır.
Şekil 2. Demokratik Kongo Cumhuriyeti: Ocak 2024'ten bu yana Kuzey Kivu, Güney Kivu, Haut Katanga ve Haut Lomami'de bildirilen kümülatif kolera vakaları (sağda). 25 Ağustos 2024 itibariyle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde illere göre ulusal kolera vakaları (solda)
Myanmar
1 Ocak ve 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Myanmar'da toplam 3.593 KKKA vakası ve bir ölüm vakası bildirilmiş olup Temmuz 2024'ün sonlarından itibaren vaka sayısında kayda değer bir artış yaşanmıştır. Bu vakalar Yangon bölgesinden (hastaneye yatırılan 3421 AWD vakası) ve Rakhine eyaletinden (172 AWD vakası) bildirilmiştir. Yangon'dan bildirilen vakaların 160'ında ciddi dehidrasyon görülmüştür.
Nijerya
Nijerya, 1-25 Ağustos 2024 tarihleri arasında 1.533 yeni kolera vakası ve buna bağlı 36 ölüm vakası bildirmiş olup CFR %2,3'tür ve bir önceki aya kıyasla vakalarda %52, ölümlerde ise %65'lik bir azalma kaydedilmiştir. Son dört hafta içinde Nijerya'nın 36 eyaletinin 18'inden vaka bildirilmiştir. Lagos 32. haftada 247 ile en yüksek vaka sayısına ulaşmış, onu Jigawa ve Kaduna izlemiştir. Bu üç eyalet, bu dönemde bildirilen tüm vakaların %81'ini oluşturmuştur.
1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Nijerya'da toplam 6.833 vaka ve 201 ölüm bildirilmiş olup CFR %2,9'dur. 1 Ocak'tan bu yana, ülkenin 36 eyaletinin 35'inde ve Federal Başkent Bölgesi'nde (FCT) kolera vakaları kaydedilmiştir. Henüz kolera vakası bildirmeyen tek eyalet Nijerya'nın güneydoğusunda yer alan Enugu'dur.
Şekil 3. Nijerya: 1 Ocak - 25 Ağustos 2024 tarihleri arasında şüpheli ve doğrulanmış kolera vakalarının ve CFR'nin haftalara göre eğilimi (solda) ve Nijerya'daki toplam kolera vakaları (sağda),
Şekil 4. Güneydoğu Afrika Mayıs ve Ağustos 2024 tarihleri arasında, 25 Ağustos 2024 itibariyle Güney Doğu Afrika'da 100.000'de görülen atak oranı (aylık şüpheli ve doğrulanmış kolera vakaları)
Afrika Boynuzu
Etiyopya
1-25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Etiyopya, bir önceki aya kıyasla vakalarda %22 ve ölümlerde %47'lik bir düşüşe işaret eden %1,4'lük bir CFR ile 1.635 yeni kolera vakası ve buna bağlı 23 ölüm bildirmiştir. Salgın, son dört hafta içinde vakaların çoğunu bildiren Amhara, Tigray ve Oromia da dahil olmak üzere altı bölgedeki 68 ilçede (woreda'da) aktif olmaya devam ediyor. Dokuz bölgedeki toplam 126 woredas salgını kontrol altına aldı, ancak aktif salgınların olduğu bölgelere yakınlığı nedeniyle risk altında kalmaya devam ediyor.
Etiyopya, Ocak 2024'ten bu yana %0,9 CFR ile toplam 22.889 vaka ve 205 ölüm bildirmiştir.
Somali
1-25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Somali'de 972 yeni kolera vakası ve %0,1 CFR ile bir ölüm vakası bildirilmiş olup, bir önceki ay bildirilen rakamlara kıyasla vakalarda %35, ölümlerde ise %80 oranında azalma kaydedilmiştir. Son dört hafta içinde en yüksek vaka sayılarına sahip eyaletler Jubaland, Güneybatı Eyaleti ve Hirshabelle olmuştur. Son haftalarda koleraya atfedilen herhangi bir ölüm vakası bildirilmemiştir.
Ocak 2024'ten bu yana Somali, %0,8'lik bir CFR ile toplam 18.218 vaka ve 138 ölüm bildirmiştir.
Sudan
1-25 Ağustos 2024 tarihleri arasında Sudan 915 yeni kolera vakası ve buna bağlı 48 ölüm vakası bildirmiş olup CFR %5,2'dir ve bir önceki aya kıyasla hem vakalarda hem de ölümlerde önemli bir artış olduğunu göstermektedir. 25 Temmuz 2024'ten bu yana salgın, vakaların yaklaşık %60'ını ve ölümlerin yaklaşık %65'ini oluşturan Kassala en çok etkilenen eyalet olmak üzere beş eyalete yayılmıştır. Ülkede koleranın yeniden canlanmasına katkıda bulunan potansiyel faktörler arasında, özellikle Kassala'da su, sanitasyon ve hijyen (WASH) koşullarını kötüleştiren şiddetli yağışlar ve sel yer almaktadır. Güvensizlik nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin (IDP'ler) akını, altyapıyı daha da zorlamıştır. Ocak 2024'ten bu yana Sudan, %3,8'lik bir CFR ile toplam 3328 vaka ve 125 ölüm bildirmiştir.
Şekil 5. Mayıs ve Ağustos 2024 tarihleri arasında Afrika Boynuzu bölgesinde 100.000 nüfus başına görülen kolera atak oranı ( 25 Ağustos 2024 itibariyle)
Operasyonel Güncellemeler
DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:
Koordinasyon
- Ülkelerdeki ihtiyaçlara yanıt olarak ve kilit ortakların desteğiyle, Küresel Salgın Uyarı ve Müdahale Ağı (GOARN), Bekleme Ortakları (SBP) ve Acil Tıp Ekipleri (EMT) aracılığıyla uzmanlar görevlendirilmiş, ayrıca GOARN Haftalık Operasyon çağrı forumu aracılığıyla kolera yanıtına yönelik operasyonel güncellemeler hakkında haftalık bilgi alışverişinde bulunulmuştur.
- 25 Ağustos itibariyle GOARN aracılığıyla Malavi, Mozambik, Kenya, Lübnan, Haiti, Sudan, Zambiya, Komorlar ve Yemen'e kolera müdahalesini desteklemek üzere Sağlık Operasyonları, Vaka Yönetimi, Sosyal antropoloji ve Epidemiyoloji/Sürveyans, Sağlık Kolera Koordinatörü ve Ortak Koordinasyonu başta olmak üzere 20 uzman görevlendirilmiştir.
- 25 Ağustos itibariyle 19 uzman (her biri 3 ila 6 ay süreyle), Bilgi Yönetimi (IMO), Ortak/Küme Koordinatörü, Cinsel Sömürü, İstismar ve Tacizi Önleme ve Yanıt (PRSEAH), Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC)/Su Sanitasyon ve Hijyen (WASH), Risk İletişimi ve Toplum Katılımı (RCCE) ve Lojistik (OSL) işlevleri için kolera müdahalesini desteklemek üzere Destekleyici Ortakları aracılığıyla dokuz ülkeye (Malavi, Mozambik, Kamerun, Haiti, Türkiye, Etiyopya, Zambiya, Komorlar ve Myanmar) konuşlandırılmıştır,.
- DSÖ, bu yanıt için şu ana kadar Destekleyici Ortaklarından alınan desteği takdir etmektedir: Norveç Mülteci Konseyi (NORCAP) ve CANADEM (Birleşik Krallık Dışişleri, Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi (UK FCDO) tarafından finanse edilen dağıtım).
Sağlık Operasyonları
- GTFCC Kolera Salgını Saha El Kitabı Portekizceye çevrilmiştir ve kısa süre içinde çevrimiçi olarak kullanıma sunulacaktır (www.choleraoutbreak.org)
- Yakın zamanda geliştirilen klinik posterlerin paylaşılması da dahil olmak üzere ülkelere destek devam etmektedir.
Halk Sağlığı Sürveyansı
- Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC), kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş bir kılavuz yayınlamıştır. Ağustos 2024'te bu materyal İngilizce'ye ek olarak Arapça, Fransızca ve Portekizce dillerinde de yayınlanmıştır.
- Ülkeler, GTFCC'nin kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş kılavuzunda belirlenen standartları karşılamaya yönelik kolera sürveyans sistemlerini/stratejilerini güçlendirmek için öncelikli faaliyetleri belirlemek amacıyla kolera sürveyansını değerlendirmek için GTFCC yöntemini kullanarak kolera sürveyans sistemlerini ve stratejilerini periyodik olarak kendi kendilerine değerlendirmeye teşvik edilmektedir.
- Bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için standart veri ve meta veri setlerine ilişkin GTFCC teknik tavsiyeleri teşvik edilmektedir. Bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için bir şablon mevcuttur.
- Veri yönetimi ve analizi konusunda ülkelere ve bölgelere duruma göre destek sağlanmaktadır.
- Kolera sürveyansını güçlendirmek için ülkeler, bölgeler ve ortaklarla koordinasyon çalışmaları devam etmektedir.
- Çok Sektörlü Müdahaleler için Öncelikli Alanların (PAMIs) belirlenmesi, kontrol stratejilerinin etkisini en üst düzeye çıkarmayı ve kaynakları en çok etkilenen veya hassas bölgelere yönlendirmeyi mümkün kılmaktadır. Kolera kontrolü için PAMI'lerin belirlenmesine yönelik GTFCC kılavuzu yaygınlaştırılmakta ve tanıtılmaktadır (İngilizce, Arapça, Fransızca ve Portekizce dillerinde). Bu kılavuz, kolera kontrolüne yönelik Ulusal Kolera Planının geliştirilmesi veya revizyonunda koleradan etkilenen ülkeler için sürveyans verilerinin kullanımını en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır
Laboratuvar
- Ülkeler için laboratuvar güçlendirme planlarının geliştirilmesinde teknik destek ve yardım, vaka bazında sağlanmaktadır.
- Akut ve aktif salgınların görüldüğü ülkelerde laboratuvar teşhis tedarik ihtiyaçlarının belirlenmesi ve laboratuvar malzemelerinin konuşlandırılması için destek sağlanmıştır. Kilit ülkelerde hazırlık ve hazır bulunma için malzemelerin hazır bulundurulması.
- Salgınlar sırasında test stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması için ülkelere destek sağlanmaktadır.
- Salgın izleme de dahil olmak üzere kolera sürveyansı için Gavi'ye uygun ülkelere kolera RDT'lerinin tedariki için Gavi ile işbirliği devam etmektedir.
- Kolera teşhisi için eğitim materyalleri geliştirilmektedir.
Aşılama
- Bangladeş, Komorlar, Etiyopya (3), Kenya, Mozambik, Myanmar, Nijerya, Somali, Sudan (2), Yemen, Zambiya ve Zimbabve'den 2024 yılında toplam 37 milyon dozluk 15 yeni talep alınmıştır.
- Dokuzu onaylanmış, biri onaylanmamış, biri iptal edilmiş ve biri de Aşı Temini Uluslararası Koordinasyon Grubu'nun (ICG) kararını beklemektedir. Bir ülke daha talepte bulunmayı düşünmektedir.
- 2024 yılının başından bu yana, yedi ülke (Komorlar, Etiyopya, Mozambik, Somali, Sudan, Zambiya ve Zimbabve) kolera salgınlarına yanıt olarak toplam 12 milyon kişiyi hedef alan on reaktif aşılama kampanyası gerçekleştirmiştir.
- Mevcut salgın bağlamı ve sınırlı aşı bulunabilirliği göz önüne alındığında, bu reaktif kampanyalarda yalnızca tek doz aşılama kursları onaylanmış ve kullanılmıştır.
- OCV'lerin kısıtlı tedariki, önleyici aşılama kampanyaları yürütme kapasitesini ciddi şekilde etkilemektedir.
- OCV'lerin küresel stoklarının sınırlı olması, hem reaktif hem de önleyici ihtiyaçların yeterince karşılanmasını sağlamak için üretimin artırılması ve stratejik stok yönetimi ihtiyacının altını çizmektedir.
Vaka yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)
- Nijerya, Sudan ve Etiyopya dahil olmak üzere etkilenen ülkelere IPC ve WASH konusunda destek sağlanmaya devam edilmektedir.
- Yemen, Myanmar, Tanzanya ve Nijerya'da WASH/IPC Odak Noktası ile özel destek verilmiştir. Buna ek olarak, iyileştirme alanlarını belirlemek için DSÖ WASH/IPC stratejisinin küresel bir incelemesi devam etmektedir.
- Şu anda bir temel işlev listesi taslağı hazırlanmıştır ve yeni etkilenen her ülkede WASH/IPC odak noktasına uygulanacak faaliyetleri belirleme ve önceliklendirme konusunda destek olmak üzere paylaşılacaktır. Bu liste, şu anda WASH IMST ekibi tarafından geliştirilen genel WASH kolera araç setinin bir parçasıdır.
Risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE)
- Etkilenen bölgeler ve ülkeler için RCCE desteğinin koordinasyonu, kolera kaynaklarının mevcut olduğu bölgesel koordinasyon ve Toplu Hizmet ortaklığı aracılığıyla devam etmektedir.
- RCCE teknik ve destek desteği ülke ihtiyaç ve taleplerine göre devam etmektedir
- Afrika Bölgesi'nde RCCE tarafından yüksek riskli ülkelerde kontrol listesi aracılığıyla RCCE müdahalelerinin toplanması
- Kolera için bir RCCE hazırlık ve müdahale araç seti tamamlanma aşamasındadır - Bu araç setinin nihai amacı, RCCE odak noktalarına ve uygulayıcılarına, Kolera riski altındaki toplulukları bilgilendirmek, katılımlarını sağlamak ve güçlendirmek için çalışmalarını güçlendirecek bir dizi araç sağlamaktır.
Operasyon Destek ve Lojistik (OSL)
- Kolera modülleri ve toptan malzemelerin mevcut stok durumu hem tedarikçi hem de DSÖ Merkezi seviyelerinde tatmin edici olmaya devam etmektedir. Malzemelerin son kullanma tarihlerinin kısalmasını önlemek amacıyla stok rotasyonunu sağlamak için sürekli çaba sarf edilmektedir.
- Müdahale için listelenen bazı akut ülkeler (Sudan, Etiyopya, Myanmar) dahil olmak üzere çeşitli ülkelere hava ve deniz taşımacılığı yoluyla sevkiyat devam etmektedir. Hazırlık faaliyetleri için devam eden çeşitli sevkiyatlar (Ağırlıklı olarak Afrika Bölgesi ve Doğu Akdeniz Bölgesi'nde)
- Siparişlerin hazırlanmasına yardımcı olmak için ülkelere teknik destek sağlanmaktadır.
- Kolera müdahalesinde yer alan diğer ortaklarla koordinasyon devam etmektedir.
Hazırlık ve Hazır Olmak
- Son kolera hazırlık değerlendirme sonuçlarının kapsamlı bir analizini yapmış ve ülkeye özel planlar ve tavsiyeler geliştirmiştir.
- Güney Afrika, Malavi ve Zambiya'nın katılımını sağlamış ve koleraya hazırlık ve müdahale/acil durum planlarına dahil edilecek tavsiyeler de dahil olmak üzere değerlendirme raporlarını tartışmıştır.
- Koleraya hazırlık kontrol listesi gözden geçirilmiş ve tüm sütunlara ilgili bilgiler eklenerek güncellenmiştir.
- Zambiya, Güney Afrika, Namibya, Uganda, Zimbabve ve Ruanda'ya PAMI'lerin belirlenmesi konusunda devam eden destek.
- Malavi'ye ülkenin Ulusal Kolera Kontrol Planının geliştirilmesinde destek verilmiştir.
Temel zorluklar
Vakalardaki coğrafi yayılma ve küresel artış, çok sayıda zorluktan kaynaklanmakta olup aşağıdaki sonuçlara yol açmıştır:
- Doğal afetler ve iklim etkileri nedeniyle kolera salgınlarının şiddetlenmesi.
- Raporlama tutarlılığı ve özellikle 5 yaşın altındaki çocuklar olmak üzere hassas gruplara yönelik verilerin yetersiz ayrıştırılmasıyla ilgili sorunlar da dahil olmak üzere veri kalitesi ve raporlama.
- Eş zamanlı tüm kolera salgınlarına müdahale etmek için yetersiz OCV stokları, önleyici kampanyaların askıya alınmasına ve iki dozlu stratejiden tek dozlu stratejiye geçişe yol açmaktadır. Ocak ve Mayıs 2024 tarihleri arasında aşı stoku tamamen tükenmiştir.
- Çok sayıda paralel büyük ölçekli ve yüksek riskli salgın ve halk sağlığını etkileyen diğer acil durumlar nedeniyle tükenen ulusal kolera müdahale kapasiteleri ve genel olarak aşırı gerilmiş acil müdahale kapasitesi.
- Ulusal acil durum müdahalelerini desteklemek amacıyla görevlendirilmek üzere sınırlı sayıda deneyimli kolera müdahale personeli mevcuttur.
- Çok sayıda resmi olmayan giriş noktasına sahip geçiş kontrolünün sağlanamadığı sınırlar, sınır bölgelerinde yetersiz denetim ve etkilenen topluluklarda sınırlı kolera farkındalığı nedeniyle sınır ötesi kolera bulaşma riskinin artması.
- Tüm düzeylerde zamanında ve etkili bir şekilde yanıt vermek için yetersiz mali kaynaklar.
- Önleme, hazırlık ve hazırlık faaliyetleri için insan, mali ve maddi kaynak eksikliği.
- Üye devletlerde müdahaleye etkili bir şekilde hazır olunması için gereken teknik kapasite eksikliği.
Atılacak Adımlar
Yukarıda tanımlanan zorlukları ele almak için DSÖ, UNICEF ve ortaklar birlikte çalışmaya devam edecektir.
- Kolera senaryo planlaması/önceliklendirmesi, küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde şiddetli iklim olaylarının etkisi göz önünde bulundurularak güncellenmeye devam edecektir.
- DSÖ, kolera müdahalesine yatırım yapılmasını savunmaya devam edecek, sürdürülebilir bir çözüm için uzun vadeli yatırımın kritik olduğunu vurgularken, vakalardaki mevcut artışa hızlı acil müdahale için acil yatırıma ihtiyaç olduğunu vurgulayacaktır.
- DSÖ ve UNICEF, aşılar da dahil olmak üzere temel kolera malzemelerinin tedarikini kolaylaştırmak ve ihtiyaçların önceliklendirilmesine dayalı olarak maksimum kullanılabilirliği sağlamak için ortaklarla birlikte çalışmaya devam edecektir.
- DSÖ ve GTFCC de dahil olmak üzere ortaklar, mevcut kısıtlı ortamda önleme ve müdahale faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları mevcut en son bilgi ve materyallerle desteklemeye devam edecektir.
- DSÖ, UNICEF ve ortaklar, kolera acil durumuna odaklanmayı sürdürmek, kaynakları harekete geçirmek ve kolera yükünü azaltmak için uzun vadeli çözümler için lobi yapmak üzere birlikte çalışmaya devam edecektir. Ayrıca DSÖ, UNICEF ve diğer ortaklar, müdahale çabalarını düzene sokmak ve sınırlı kaynakları en üst düzeye çıkarmak için birlikte çalışmaya devam edecektir.
Ek 1. Veri, tablo ve şekillere ait notlar
Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.
"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez. Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.
Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar
• Cholera fact sheet
• Ending Cholera, A Global Roadmap To 2030
• Global cholera strategic preparedness, readiness, and response plan 2023/24
• WHO’s Call for urgent and collective action to fight cholera
• Disease outbreak news Cholera – Democratic Republic of the Congo
• Disease outbreak news Cholera – Haiti
• Disease outbreak news Cholera – Malawi
• Disease outbreak news Cholera - Mozambique
• Disease outbreak news Cholera-Global situation
• Global Task Force on Cholera Control (GTFCC)
• GTFCC fixed ORP interim guidance and planning
• Public health surveillance for cholera, Guidance document, 2024
• AFRO Weekly outbreaks and emergency bulletin
• WHO AFRO Cholera Dashboard
• Cholera outbreak in Hispaniola 2022 - Situation Report
• Cholera upsurge (2021-present) web page