9 Kasım 2024'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-42

 

Temel Rakamlar
Raporlama Dönemi: 1 Ocak 2022- 30 Eylül 2024
Bölge	Rapor edilen doğrulanmış vaka sayısı		Doğrulanmış vakalar içindeki ölüm vakası sayısı		Vaka rapor eden ülke sayısı
Küresel	106.699		236		123
Raporlama Dönemi: 1 Ocak 2024- 3 Kasım 2024
Bölge	Rapor edilen doğrulanmış vaka sayısı	Doğrulanmış vakalar içindeki ölüm vakası sayısı		Rapor edilen şüpheli vaka sayısı		Şüpheli vakalar içindeki ölüm vakası sayısı
Afrika	11.148	53		46.794		1081
Demokratik Kongo Cumhuriyeti¹	8.662	43		39.501		1073
Burundi¹	1.726	0		YOK²		YOK²
Uganda	359	1		YOK²		YOK²
Raporlama Dönemi: Son 6 hafta, 26 Ağustos 2024- 6 Ekim 2024 tarihleri arası
Afrika	3.119	12		13.721		198
Demokratik Kongo Cumhuriyeti¹	1.647	9		10.875		196
Burundi¹	1.030	0		YOK²		YOK²
Uganda	324	1		YOK		YOK

Önemli Olaylar

• Son durum raporundan bu yana, üç ülke daha seyahatle ilişkili klad Ib MPXV vakalarını doğrulamıştır: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Zambiya ve Zimbabve.
• İlk kez, klad Ib MPXV'nin yerel bulaşması Afrika dışında, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nda rapor edilmiş ve ilk vakanın (klad Ib'den etkilenen Doğu Afrika ülkelerine seyahat etmiş olan) üç (hepsi) hane üyesinde mpox olduğu doğrulanmıştır.
• Afrika'daki mpox vakalarının sayısı, esas olarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi ve Uganda'dan bildirilen vakaların etkisiyle genel bir artış eğilimi göstermektedir.
• 3 Kasım 2024 itibariyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde altı vilayette Clade Ib monkeypox virüsü (MPXV) tespit edilmiştir: Güney Kivu, Kuzey Kivu, Kinşasa, Kasai, Tshopo ve Tanganyika'da son güncellemeden bu yana etkilenen yeni bir bölge olmadığı bilinmektedir. Ayrıca, diğer 11 ülke de klad Ib MPXV vakaları bildirmiştir.
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde, bildirilen yeni mpox vakalarının toplam sayısı, hala ülkede en çok vaka bildiren Güney Kivu'da plato çiziyor gibi görünmektedir. Diğer illerde epidemiyolojik eğilimler karışıktır ve genellikle birkaç sıcak nokta vaka raporlarında artışa neden olmaktadır. Ülkedeki bazı illerde test zorlukları devam etmekte ve gelişen epidemiyolojinin anlaşılmasını engellemektedir.

 

1. Bazı ülkelerde, teste tabi tutulan şüpheli vakalar, test sonucunun pozitif (doğrulanmış vaka) veya negatif (değerlendirme dışı bırakılmış vaka) olmasına bakılmaksızın, genel şüpheli vaka sayımından çıkarılmamaktadır.
2. Burundi'deki mpox şüpheli vakaların büyük çoğunluğu (>%95) test edilmiştir, bu nedenle yalnızca doğrulanmış vakalar rapor edilmektedir

• Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ve diğer ülkelerdeki salgın dinamikleri hakkında daha fazla ayrıntı, artık DKC için alt ulusal verileri de gösteren DSÖ mpox sürveyans raporunda bulunabilir.
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde mpox aşılamasının ilk turu tamamlanmış ve altı vilayette yaklaşık 51.500 kişi aşılanmıştır: Equateur, Güney Kivu, Kuzey Kivu, Sankuru, Sud Ubangi ve Tshopo.
• Burundi'de salgın Ib kladından kaynaklanmaya devam etmekte olup son iki haftanın her birinde 200'den fazla laboratuvar onaylı vaka bildirilmiştir. Salgın büyük ölçüde Bujumbura şehri ve çevresinde yoğunlaşmaya devam etmekte olup, Güney Kivu'da gözlemlenene benzer şekilde (5 yaş altı küçük çocuklar ve 20-29 yaş arası genç yetişkinler) iki ana yaş grubu öncelikli olarak etkilenmekte ve benzer salgın dinamiklerine işaret etmektedir.
• Salgın, geçtiğimiz hafta 100'den fazla yeni doğrulanmış mpox vakasının rapor edildiği Uganda'da hızla yayılmaktadır. Bulaşma, cinsel temas ve seks işçiliği ağlarını içeren yakın temas yoluyla gerçekleşmektedir. Bildirilen vakaların büyük çoğunluğu yetişkinler arasındadır.
• Ruanda'da da yetişkinleri etkileyen ve çoğu mpox hastası bir kişiyle cinsel temasta bulunduğunu bildiren vaka sayısında artış görülmüştür.
• Mauritius ilk mpox vakasını bildirmiştir; klon bilgisi henüz mevcut değildir.
• Küresel rehberlik ve araçlarla ilgili olarak, sağlık tesislerinde şüpheli vakaların hızlı tespiti, bildirimi ve izolasyonu için mpox tarama aracı yayınlanmıştır.
• Mpox Aşılarına Erişim ve Tahsis Mekanizması (AAM), bağımsız bir Teknik İnceleme Komitesi (TRC) tarafından Afrika bölgesinde mevcut mpox dalgasından etkilenen dokuz ülkeye 899.000 doz MVA-BN aşısı tahsis edilmesi tavsiyesini onaylamıştır: Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Liberya, Nijerya, Ruanda, Güney Afrika ve Uganda.
• Üçüncü bir mpox tanı testi olan bakım noktasına yakın gerçek zamanlı PCR testi 25 Ekim'de LAÜ için listelenmiştir.
• 22 Kasım 2024'te DSÖ, mpox'un uluslararası bir halk sağlığı acil durumu oluşturmaya devam edip etmediği konusunda DSÖ Genel Direktörüne tavsiyede bulunmak üzere mpox Acil Durum Komitesini toplayacaktır.

Bu baskıda aşağıdaki konular yer almaktadır:

• Bağlamsal açıklama
• Epidemiyolojik güncelleme
• Küresel maymun çiçeği virüsü (MPXV) dağılımı
  • Virüs kladına göre mpox salgınlarına genel bakış
  • Afrika Trendleri
  • Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne odaklanma (klad Ia & Ib)
  • Clade Ib MPXV'ye bağlı mpox vakalarını bildiren diğer ülkeler (Demokratik Kongo Cumhuriyeti dışında)
  • Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nda klad Ib MPXV'ye bağlı ilk mpox vakaları
  • Mauritius'ta ilk mpox vakasının tespiti
• Küresel operasyonel güncellemeler
• Özel konu
  • DSÖ UST MPox Acil Durum Komitesi: ikinci toplantı
• Mpox kaynakları
• Ek 1. Yeni bağlam ve son Hızlı Risk Değerlendirmesi

Bağlamsal Açıklama

Bu rapor, 3 Kasım 2024 tarihli verilerle Afrika'daki (DSÖ Afrika Bölgesi'ndeki ülkeler ve DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki bazı ülkeler dahil) mpox'un epidemiyolojik durumu hakkında bir güncelleme sunmaktadır.

En son mpox güncellemeleri DSÖ mpox sürveyans raporunda da bulunabilir.

Raporun epidemiyolojik içeriği, 2022 yılında kurulan küresel mpox gösterge tabanlı sürveyansından elde edilen bilgilere dayanmaktadır. Bu sürveyans sistemi temel olarak Üye Devletler (Üye Devletler) tarafından DSÖ'ye bildirilen veya resmi Üye Devlet kaynakları (web sayfaları, sürveyans gösterge panoları, epidemiyolojik ve durum raporları) aracılığıyla kamuya açık olarak bildirilen doğrulanmış ve olası mpox vakaları ve ölümleri hakkında veri toplamaktadır. Bazı ortamlarda şüpheli mpox vakalarının PCR testine erişiminin sınırlı olması nedeniyle DSÖ, 14 Ağustos'ta uluslararası halk sağlığı acil durumunun (PHEIC) ilan edilmesinden bu yana Afrika'daki ülkeler için mpox için ulusal klinik vaka tanımını karşılayan şüpheli (klinik olarak uyumlu) mpox vakalarını da bildirmektedir.

Şüpheli vaka göstergesi yine de dikkatle yorumlanmalıdır, çünkü bunlar farklı ulusal vaka tanımlarına göre kaydedilmektedir ve bazı ülkelerde teste tabi tutulan şüpheli vakalar, test sonucunun pozitif (doğrulanmış vaka) veya negatif (değerlendirme dışı bırakılmış vaka) olmasına bakılmaksızın genel şüpheli vaka sayısından çıkarılmamaktadır. Daha ayrıntılı bilgilerin yokluğunda, teyit edilmiş vakaları bildirilen toplam şüpheli vaka sayısından doğru bir şekilde çıkarmak şu anda mümkün değildir; bu nedenle, teyit edilmiş vakalar şüpheli vakaların bir alt kümesini temsil etmektedir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Burundi için şüpheli mpox vakalarının tanımları burada bulunabilir.

Belgenin üst kısmında yer alan özet tablo, Afrika ülkelerinden bildirilen tüm şüpheli vakaları içermektedir.

Bununla birlikte, belgenin geri kalanında, çoğu hiçbir zaman test edilmeyen en fazla sayıda şüpheli vaka bildirilen ülke olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne ilişkin eğilim açıklanırken yalnızca şüpheli vakalara atıfta bulunulmaktadır.

Ağustos 2024'te yapılan DSÖ küresel mpox hızlı risk değerlendirmesinin bir özeti Ek 1'de bulunabilir.

Epidemiyolojik Güncelleme ³⸴⁴

Küresel maymun çiçeği virüsü (MPXV) dağılımı

3 Kasım 2024 itibariyle, rapor edilen monkeypox virüsü (MPXV) kladlarının tespit edildiği ülkelere göre dağılımı Şekil 1'de gösterilmektedir. Bu bilgiler, açık erişimli veri tabanları, hakemli yayınlar, raporlar ve Virüs Evrimi Teknik Danışma Grubu da dahil olmak üzere DSÖ ile doğrudan iletişim de dahil olmak üzere farklı kaynaklar aracılığıyla yürütülen ve paylaşılan dizilemeden derlenmiştir. Bugüne kadar, Afrika dışında sadece beş ülkede klad Ib MPXV tespit edilmiştir: İsveç, Tayland ve Almanya'nın her birinde Afrika'dan gelen yolcularda klad Ib MPXV'ye bağlı bir mpox vakası tespit edilmiştir; Birleşik Krallık'ta dört clade Ib MPXV vakası vardır - bir vaka Doğu Afrika'dan gelen bir yolcu ve üçü yolcunun ev temaslılarıdır ve Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) gelen bir yolcuda bir klad Ib MPXV vakası tespit etmiştir. BAE tarafından şimdiye kadar hiçbir klad Ib MPXV vakası bildirilmemiştir. Afrika'da, batı, kuzey ve güney Afrika'daki ülkeler klad II MPXV, orta ve doğu Afrika'daki ülkeler klad I MPXV ve Kamerun her iki klad - ülkenin doğu kesiminde klad I ve batıda klad II - bildirmiştir.

Bugüne kadar Afrika'da klad Ib MPXV Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Güney Kivu, Kuzey Kivu, Kinshasa, Kasai, Tshopo ve Tanganyika illerinde), Burundi, Kenya, Ruanda, Uganda, Zambiya ve Zimbabve'de tespit edilmiştir.

Şekil 1. DSÖ'ye bildirilen MPXV kladlarının 3 Kasım 2024 itibariyle ülkelere göre coğrafi dağılımı.

3 Afrika kıtasında DSÖ Afrika Bölgesi'nde 47, Doğu Akdeniz Bölgesi'nde ise yedi Üye Devlet bulunmaktadır.

4 Farklı raporlama tarihleri nedeniyle bu rapor ile DSÖ Afrika Bölge Ofisi, Bölgesel Mpox Bülteni arasında epidemiyolojik verilerde küçük farklılıklar olması beklenmektedir. Bölgesel Mpox Bültenine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: Mpox (maymun çiçeği) | DSÖ |

Virüs kladına göre mpox salgınlarına genel bakış

Bu bölüm, MPXV alt kümesine göre başlıca mpox salgınlarına genel bir bakış sunmaktadır. Tüm ortamlardaki salgınların kapsamlı bir listesi olması amaçlanmamıştır; daha ziyade, bazı salgınların ve etkilenen nüfusların temel özelliklerini vurgulamaktadır. Farklı MPXV suşlarının doğal bulaşıcılığında belgelenmiş bir fark olmamasına rağmen, farklı ortamlarda farklı popülasyonları etkilemekte ve farklı salgın dinamiklerine neden olmaktadırlar.

Klad Ia MPXV

Clade Ia MPXV öncelikle endemik illeri (mpox vakalarının beş yıl üst üste bildirildiği) etkilediği Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülür ve son yıllarda Kinshasa Eyaleti de dahil olmak üzere yeni etkilenen illerde ve komşu Orta Afrika Cumhuriyeti'nde giderek daha fazla görülmüştür ve bu yıl Kongo Cumhuriyeti'nde de vakalar bildirilmiştir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki vakalar arasında çocukların oranı daha yüksekken, Kongo Cumhuriyeti'nde vakaların çoğunluğu yetişkinler arasındadır.

Önceki genomik dizileme analizi, klad Ia suşlarının tipik olarak insan popülasyonlarında zoonotik maruziyet yoluyla ortaya çıktığını göstermiştir. Bununla birlikte, ülkenin endemik bölgelerinden ithal edildikten sonra Kinşasa'daki cinsel ağlarda klad Ia MPXV'nin insandan insana bulaşmasının da devam ettiğine dair bazı göstergeler bulunmaktadır. Bu durum, ilk kez 2023 yılının ortalarında bir vaka kümesinde kanıtlarını gördüğümüz diğer illerdeki cinsel bulaşmayı yansıtıyor olabilir.

Clade Ib MPXV

Bu tür ağırlıklı olarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğu illerinde ve Burundi, Kenya, Ruanda, Uganda, Zambiya ve Zimbabve gibi komşu ülkelerde yayılmaktadır. Bu kladın hiçbir hayvan örneğine rastlanmamıştır ve mevcut veriler sadece insandan insana temas yoluyla bulaştığını göstermektedir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde altı eyalette tespit edilmiştir: Güney Kivu, Kuzey Kivu, Kinşasa, Kasai, Tshopo ve Tanganyika. Ib klonunun toplumda yayılımı, bildirilen tek suş olduğu Burundi ve Uganda'da devam etmekte olup Kenya ve Ruanda'da da daha küçük kümelenmeler kaydedilmiş, Zambiya ve Zimbabve ise sadece seyahatle ilişkili vakalar bildirmiştir. Afrika dışında İsveç, Tayland, Hindistan, Almanya ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nda da ithal seyahatle ilişkili vakalar tespit edilmiştir.

Clade Ib MPXV'nin yeni bölgelere yayılması, genç yetişkinler arasında yakın temas, özellikle de cinsel temas yoluyla bulaşma yoluyla gerçekleşir. İlk kümelenmelerin genişlediği ve salgın ilerledikçe, yakın doğrudan temas yoluyla haneler ve topluluklar içinde daha fazla yayılma ile bulaşma modellerinin değiştiği ve çocuklar arasında artan vaka oranıyla birlikte yaş ve cinsiyet dağılımında kademeli bir değişime yol açtığı görülmektedir.

2022'de başlayan klad IIb MPXV kaynaklı çok ülkeli mpox salgını, cinsel temasın MPXV'nin toplumda bulaşmasını sürdürebileceğini göstermiştir, ancak cinsel olmayan doğrudan temas yoluyla bulaşabilirlik ve bulaşmanın sürdürülebilirliği hakkında anlaşılması gereken çok şey vardır. Bulaşmanın devam ettiği ortamlarda, muhtemelen cinsel, ev içi ve toplumsal temasın bir kombinasyonundan kaynaklanmaktadır.

Klad IIa MPXV

2024 yılında Gine, Liberya ve Fildişi Sahili klad IIa MPXV bildirmiştir. Fildişi Sahili şu anda, başkent Abidjan da dahil olmak üzere 32 bölgede tespit edilen virüsle, bu klonun toplumda sürekli bulaştığını gösteren tek ülkedir. Vakalar yetişkinlerde ve çocuklarda bildirilmiştir ve birçoğunun bilinen bir epidemiyolojik bağlantısı yoktur, bu da toplum bulaşmasını düşündürmektedir. Bulaşma şekilleri tam olarak anlaşılamamıştır ve klad IIa bilimsel literatürde en az tanımlanan kladdır. Bu türün cinsel temasla bulaştığına dair belgelenmiş bir kanıt bulunmamakla birlikte, 2024 yılında ilk kez belgelenen yayılımına tüm yakın temas biçimlerinin katkıda bulunması muhtemeldir.

Klad IIb MPXV

Afrika dışındaki mpox salgınlarının çoğu, 2022'de başlayan çok ülkeli salgının bir devamı olan klad IIb MPXV'den kaynaklanmaktadır. Çoğu bölgede klad IIb soy B.1'in dolaşımda olduğu bildirilirken, soy A.1 de Nijerya ve Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki bazı ülkelerde dolaşımda bulunmaktadır. En çok etkilenen nüfus, öncelikle cinsel temas yoluyla maruz kalan erkeklerle seks yapan yetişkin erkekler olmaya devam etmektedir. Kadınlar ve çocuklar gibi başkalarının etkilendiği durumlarda, bu durum sürekli bir bulaşmaya yol açmamıştır. Avustralya'da son aylarda vakalarda benzeri görülmemiş bir artış eğilimi görülmüş olup 30 Eylül 2024 tarihi itibariyle DSÖ'ye 756 doğrulanmış vaka bildirilmiştir.

Afrika'da bildirilen teyit edilmiş vakalar

Afrika'da, 3 Kasım itibariyle, 2024 yılında 19 ülke tarafından 53 ölüm dahil (Vaka Ölüm Oranı veya CFR %0,5) 11.148 teyit edilmiş vaka bildirilmiştir. En çok etkilenen ülke Kongo Demokratik Cumhuriyeti (8662 doğrulanmış vaka, 43 ölüm) olmaya devam ederken, onu Burundi (1726 doğrulanmış vaka, ölüm yok) ve Uganda (359 doğrulanmış vaka, bir ölüm) takip etmektedir. Afrika'da on beş ülke son altı hafta içinde (21 günlük iki maksimum kuluçka dönemi) mpox vakaları bildirmiştir ve aktif, devam eden salgınlar olduğu düşünülmektedir (Şekil 2). Dört ülke, Kamerun, Gabon, Gine ve Güney Afrika, son altı hafta içinde doğrulanmış vaka bildirmemiştir ve sürveyansın yeterli olduğu kabul edilirse, mpox'un önlenmesi ve kontrolünün geliştirilmesi için Stratejik çerçeve-2024-2027'de tanımlandığı gibi mpox salgınının kontrol aşamasına geçtikleri düşünülebilir. Bir ülke, Mauritius, şimdiye kadar kaydedilen ilk mpox vakasını bildirmiştir; klad bilgisi henüz mevcut değildir.

Şekil 2. Son altı hafta içinde Afrika'da bildirilen doğrulanmış mpox vakalarının ülkelere göre coğrafi dağılımı (23 Eylül 2024 - 3 Kasım 2024)

 

2024'te Afrika ülkeleri tarafından bildirilen doğrulanmış mpox vakalarında genel bir artış eğilimi vardır (Şekil 3) ve bunun başlıca nedeni Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi ve son zamanlarda Uganda'daki vakalardır.  Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne ilişkin son haftalardaki veriler, bildirilen genel vaka sayısının istikrara kavuştuğunu gösterebilir, ancak raporlamadaki olası gecikmeler ve ülkede mpox vakalarını doğrulama kapasitesini engelleyen test malzemelerinin tekrarlayan stokları göz önüne alındığında, bu dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır.

Şekil 3. 1 Ocak 2024 - 3 Kasım 2024 tarihleri arasında Afrika'da, rapor eden ülkeye göre haftalık rapor edilen doğrulanmış mpox vakalarının salgın eğrisi 

 

 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne odaklanma (Klad Ia & Ib MPXV)

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Mpox salgınları, ülkenin farklı illerinde tespit edilen hem klad Ia hem de Ib MPXV suşları tarafından yönlendirilmektedir (Şekil 4). Şu ana kadar klad Ib MPXV Güney Kivu, Kuzey Kivu, Kinşasa, Kasai, Tshopo ve Tanganyika illerinde tespit edilmiştir. Diğer illerin çoğu şu ana kadar sadece klad Ia MPXV bildirmiştir ve birkaçı henüz klinik örneklerden MPXV genomunu dizilememiştir. 2024 yılında, ülkedeki MPXV PCR-pozitif numunelerin yaklaşık %10'u, ülkenin test stratejisine uygun olarak sekanslanmıştır, ancak bunlar etkilenen illeri temsil etmemektedir. Numuneleri ulusal laboratuvara taşıma kapasitesi daha iyi olan yerlerde, ulusal laboratuvara erişimi daha sınırlı olan yerlere kıyasla numunelerin dizilenme olasılığı daha yüksektir, bu nedenle virüs klad dağılımı Şekil 4'te gösterilenden daha geniş ve daha incelikli olabilir.

Şekil 4. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 1 Ekim 2023 - 27 Ekim⁵ 2024 tarihleri arasında klad I MPXV'nin illere göre coğrafi dağılımı

 

5) Bu, alt ulusal verilerin mevcut olduğu en güncel tam epidemiyoloji haftasıdır

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin en çok etkilenen vilayetlerindeki şüpheli mpox vakalarına ilişkin veriler, bu vilayetlerin çoğunda son haftalarda nispeten istikrarlı salgın eğilimlerine işaret etmektedir (Şekil 5). Ülkedeki şüpheli vakaların çoğunu oluşturan Güney Kivu'da, tam verilerin mevcut olduğu son haftada 700'den fazla şüpheli vaka ile düşüş eğilimleri görülürken, bu eğilim raporlamadaki gecikmelerden etkilenmiş olabilir ve önümüzdeki haftalarda doğrulanması gerekmektedir. Ülkede tarihsel olarak mpox'tan en çok etkilenen il olan Equateur'da da son aylarda haftada 200'den az yeni şüpheli vaka ile istikrarlı eğilimler gözlenmiştir.

Şekil 5. 1 Ocak - 27 Ekim6 2024 tarihleri arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin en çok etkilenen eyaletlerinde bildirilen şüpheli mpox vakalarının salgın eğrisi

 

6) Bu, alt ulusal verilerin mevcut olduğu en güncel tam epidemiyoloji haftasıdır

Vakaların dağılımı bu iller içinde homojen değildir ve aktif salgınların görüldüğü etkilenen sağlık bölgeleri içindeki salgının yoğun görüldüğü birkaç noktada bulaşma devam etmektedir (Şekil 6).

Şekil 6. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde son 6 hafta içinde görülen şüpheli mpox vakalarının sağlık bölgelerine göre coğrafi dağılımı, 16 Eylül - 27 Ekim 2024.

 

Güney Kivu'daki salgın, cinsel temas da dahil olmak üzere insandan insana yakın temas ve evlerde ve topluluklarda doğrudan yakın temastan kaynaklanmaktadır. Ülkenin doğu kesimindeki klon Ib salgınının ilk aşaması çoğunlukla yetişkinleri etkilerken, toplumda kümeler genişledikçe ve virüs daha fazla haneye girdikçe, salgın artık hem yetişkinleri hem de çocukları etkilemekte ve yakın temas yoluyla daha geniş bir topluma bulaşmayı yansıtmaktadır. Bu durum yaş ve cinsiyet dağılımında da görülmekte olup, son altı hafta içinde, özellikle teyit edilmiş vakalar arasında, salgının önceki evrelerine kıyasla etkilenen çocuk oranı artmıştır (Şekil 7).

Şekil 7. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ‘nde 1 Ocak - 27 Ekim 2024 tarihleri arasında Güney ve Kuzey Güney ve Kuzey Kivu vilayetlerindeki doğrulanmış ve şüpheli mpox vakalarının yaş ve cinsiyet dağılımı

Ülkede 2024 yılında bildirilen tüm şüpheli vakaların CFR'sine ilişkin veriler, esas olarak Ia kladından etkilenen endemik iller (~%4), her iki alt klanın da dolaşımda olduğu Kinşasa (~%0,5) ve Ib kladının dolaşımda olduğu Kuzey ve Güney Kivu (<%0,5) için CFR tahminlerinde bir fark olduğunu göstermektedir (Şekil 8). Vaka ölüm oranındaki bu farklılığın viral kladdan mı yoksa nüfusun kırılganlığı, sağlık hizmetlerine erişim, demografik özellikler ve vaka bildirimi gibi faktörlerdeki farklılıklardan mı kaynaklandığı şu anda belirsizdir. Endemik illerdeki ölümlerin çoğunun, bazı uzak bölgelerde tanı testlerine sınırlı erişim nedeniyle şüpheli (klinik olarak uyumlu) vakalar arasında bildirildiği unutulmamalıdır.

 

Şekil 8. 1 Ocak - 27 Ekim 2024 tarihleri arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin farklı bölgelerindeki şüpheli mpox vakaları için Mpox vaka ölüm oranı tahminleri ve güven aralıkları

 

1 Kasım 2024 itibariyle, ülkedeki mpox aşılamasının ilk aşaması sona ermiştir. Toplam 51.659 kişi 6 ilde bir doz MVA-BN aşısı ile aşılanmıştır: Equateur, Güney Kivu, Kuzey Kivu, Sankuru, Sud Ubangi ve Tshopo.

Aşılama için öncelikli gruplar arasında ön saflarda çalışanlar, mpox vakalarının temaslıları, kilit popülasyonlar (seks işçileri, erkeklerle seks yapan erkekler ve transseksüel bireyler), avcılar, orman muhafızları ve veterinerler yer almıştır.

Klad Ib MPXV'ye bağlı mpox vakalarını bildiren diğer ülkeler

6 Kasım 2024 itibariyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti dışında, 11 ülke klad Ib MPXV'ye bağlı en az bir mpox vakası bildirmiştir (Tablo 1).

Bu ülkeler arasında sadece Kenya ve Uganda, klad Ib MPXV'ye bağlı salgınla bağlantılı doğrulanmış mpox vakaları arasında birer ölüm bildirmiştir. Ölen her iki kişide de ilerlemiş HIV hastalığı vardı.

Tablo 1: *, 6 Kasım 2024 tarihi itibariyle ülkelere göre DSÖ'ye bildirilen doğrulanmış mpox vakaları ve klad Ib MPXV salgınlarıyla bağlantılı ölümler.

Ülke	Rapor edilen teyit edilmiş vakaların sayısı	Rapor edilen vakaların arasında görülen ölüm vakası sayısı	Coğrafi dağılım
Burundi	1726	0	Çoğu sağlık bölgesi; Büyük ölçüde başkent ve çevresinde yoğunlaşmıştır
Uganda	359	1	Birden fazla bölge; Büyük ölçüde başkent ve çevresinde yoğunlaşmıştır
Ruanda	26	0	Başkent de dahil olmak üzere birden fazla bölge
Kenya	14	1	Sahilden Uganda ve Tanzanya'ya uzanan ana karayolu ulaşım koridoru boyunca birden fazla ilçe (başkent dahil)
Birleşik Krallık	4	0	İndeks vakanın Afrika'ya seyahat öyküsü mevcut olup; Sonraki üç vaka indeks vaka ile aynı haneyi paylaşıyordu
Zimbabve	2	0	Güney Afrika'ya seyahat öyküsü olan bir vaka ve Tanzanya'ya seyahat öyküsü olan başka bir vaka
Zambiya	1	0	Bir il/eyalet
İsveç	1	0	Doğu Afrika'ya Seyahat
Tayland	1	0	Doğu Afrika'ya Seyahat
Hindistan	1	0	BAE’ye seyahat
Almanya	1	0	Doğu Afrika'ya Seyahat

 

*Demokratik Kongo Cumhuriyeti tablo 1'e dahil edilmemiştir; bu ülkede hem klad Ia hem de Ib MPXV vakaları bildirilmiştir.

Burundi

Temmuz 2024'teki mpox salgınının başlangıcından 3 Kasım'a kadar Burundi'de 1726 doğrulanmış mpox vakası görülmüş ve şu ana kadar hiç ölüm görülmemiştir. Sayı zaman içinde artmakta olup, son haftalarda potansiyel bir plato görülmektedir (Şekil 9).

 

Şekil 9. Burundi'de raporlanan epidemiyolojik haftaya göre haftalık doğrulanmış mpox vaka sayısının salgın eğrisi (solda) ve son 6 hafta içinde (23 Eylül-3 Kasım) doğrulanmış mpox vakalarının bölgelere göre coğrafi dağılımı (sağda).

 

Vakalar 49 ilçenin 43'ünde tespit edilmiştir ve bunların 37'sinde şu anda aktif salgın olduğu düşünülmektedir (Şekil 9). Şüpheli mpox vakalarının neredeyse tamamı test edilir ve test pozitifliği yaklaşık %45'tir. Dizilimi yapılan tüm örneklerde Güney Kivu'da dolaşımda olan suşlarla ilişkili klad Ib MPXV tespit edilmiştir ve mevcut kanıtlar virüsün münhasıran insandan insana bulaştığını göstermektedir.

Salgın büyük ölçüde Bujumbura ve çevresinde yoğunlaşmaya devam etmekte olup, Güney Kivu'da genel olarak gözlenene benzer iki modlu bir yaş dağılımı (5 yaş altı küçük çocuklarda ve genç ve orta yaşlı yetişkinlerde daha yüksek insidans) benzer salgın dinamiklerine işaret etmektedir (Şekil 10). Özellikle son haftalarda 20-29 yaş grubu, ülkede en çok etkilenen yaş grubu olarak <5 yaş grubunun yerini almıştır.

Ülkede cinsel temas da dahil olmak üzere yakın fiziksel temas yoluyla toplum içi bulaşma ve ev içi bulaşma rapor edilmiştir.

Şekil 10. Eylül-Ekim 2024 tarihinde Burundi’de doğrulanmış mpox vakalarının yaş ve cinsiyet dağılımı.

 

Uganda

Temmuz'dan 3 Kasım 2024'e kadar, ülke genelinde 359 doğrulanmış mpox vakası ve etkilenen 19 ilçede bir ölüm bildirilmiştir (Şekil 14). Ölüm, HIV ile yaşayan bağışıklık sistemi baskılanmış bir yetişkinde rapor edilmiştir. Son haftalarda, insandan insana yakın temas nedeniyle haftalık olarak bildirilen vaka sayısında önemli bir artış olmuştur (Şekil 11).

Şekil 11. Uganda'da rapor edilen epidemiyolojik haftaya göre haftalık doğrulanmış mpox vaka sayısının epidemik eğrisi (solda) ve son 6 hafta içinde (23 Eylül 3 Kasım) doğrulanmış mpox vakalarının coğrafi dağılımı (sağda).

 

Şu ana kadar ülkede sadece Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki salgınla bağlantılı olan klad Ib MPXV tespit edilmiş olup, bu da tüm bulaşmanın insandan insana temastan kaynaklandığını düşündürmektedir. Bildirilen enfeksiyonların çoğunluğu yetişkinler arasındadır (Şekil 12) ve salgının en yoğun görüldüğü en az üç bölgede tespit edilen, özellikle seks işçileri ve ağlarını içeren cinsel temas yoluyla bulaşmaya dair kanıtlar vardır.

Şekil 12. 8 Temmuz - 3 Kasım 2024 tarihleri arasında Uganda’da doğrulanmış mpox vakalarının yaş ve cinsiyet dağılımı

Salgın genişledikçe ve virüs daha fazla eve yayıldıkça, çocuklar arasında bildirilen vaka sayısı artmaktadır. Bulaşma dinamiklerindeki bu değişim, cinsel temasla ilişkili yetişkinler arasındaki vakalardan ev içi ve toplum içi bulaşmaya doğru daha önce Güney Kivu ve Burundi'de de gözlemlenmiştir. Ülkede mpox'un insandan insana sürekli bulaşması devam etmektedir. Ruanda'da, 3 Kasım 2024 itibarıyla 26 doğrulanmış mpox vakası ve hiçbir ölüm tespit edilmemiştir. Bu vakalardan on birinin (%42) Demokratik Kongo Cumhuriyeti'yle seyahat bağlantıları varken, diğerlerinin yoktur. Genomik dizileme analizi, yalnızca insandan insana bulaşma olduğunu düşündüren Ib MPXV kladını tanımlamıştır. En çok etkilenen bölgeler arasında Rusizi (Demokratik Kongo Cumhuriyeti sınırında), Gasabo ve Kicukiro (başkent Kigali'de bulunanlar dahil) ve Kirehe (Tanzanya sınırında) bulunmaktadır. Ruanda'daki vaka kümelerindeki kesin bulaşma yolları tam olarak aydınlatılmamış olsa da, altı vaka (%23) kadın seks işçilerinde görülürken, yarısı (26 vakanın 13'ü) bilinen bir vaka olan mpox'lu bir kişiyle cinsel temas yaşadıklarını bildirmiştir.

Zimbabve, son rapordan bu yana yeni MPXV klad bilgisi paylaşmıştır. Genomik dizileme analizi, bildirilen iki mpox vakasından birinin, yakın zamanda Tanzanya'ya seyahat etmiş yetişkin bir erkek (daha fazla ayrıntı için buradaki önceki durum raporuna bakınız) ve Ib MPXV kladından kaynaklanan mpox'a sahip olduğunu ortaya koymuştur. Zimbabve, böylece önceki durum raporundan bu yana Ib MPXV kladını tespit eden üç yeni ülkeden biri olmuştur. Bildirilen diğer vaka için klad bilgisi hala mevcut değil. Komşu Tanzanya'dan herhangi bir mpox vakası bildirilmemiştir.

Zambiya, son rapordan bu yana yeni MPXV klad bilgisi paylaşmıştır. Genomik dizileme analizi, Zambiya'da bildirilen yetişkin (daha fazla ayrıntı için buradaki önceki durum raporuna bakınız) ve Ib MPXV kladından kaynaklanan mpox'a sahip olduğunu ortaya koymuştur. Zambiya, böylece önceki durum raporundan bu yana Ib MPXV kladını tespit eden üç yeni ülkeden biri olmuştur.

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nda Ib MPXV kladından kaynaklanan ilk mpox vakaları

30 Ekim 2024'te Birleşik Krallık, DSÖ'ye Ib MPXV kladından kaynaklanan bir mpox vakası bildirmiştir. Londra'da tespit edilen vaka, Ib MPXV kladından kaynaklanan mpox vakaları bildiren iki ülke de dahil olmak üzere Doğu Afrika'daki üç ülkeye yakın zamanda uluslararası seyahat ettiğini bildirmiştir.

Bu ilk tespitin ardından, Birleşik Krallık'ta üç mpox vakası daha doğrulandı ve ülkedeki toplam vaka sayısı dörde çıkmıştır. Sonraki üç vaka, yakın zamanda Afrika'ya seyahat etmiş olan endeks vakasının ev içi temaslısı olmuştur. Bu, Ib MPXV kladının yerel bulaşmasının Afrika dışındaki bir ülkede gerçekleştiği ilk sefer olmuştur.

Tespit edilen dört vaka da hastane ortamlarında izole edilmiş olup uzmanlar tarafından bakılmaktadırlar. Bu vakaların temaslıları takip edilmekte olup uygun şekilde test ve aşılama teklif edilmektedir. Sağlık çalışanlarının herhangi bir doğrulanmış vakaya yanıt verebilecek şekilde donanımlı ve hazır olduğundan emin olmak için kapsamlı bir planlama yapılmıştır. Ülke, salgının daha fazla yayılma riskini düşük olarak değerlendirmiştir.

Mauritius'ta ilk mpox vakasının tespiti

26 Ekim 2024'te Mauritius, ilk doğrulanmış mpox vakasını bildirmiştir. Söz konusu hasta, 23 Ekim 2024'te Nijerya'dan Mauritius'a gelmiş olup 19 Ekim'de başlayan ve ardından 21 Ekim 2024'te seyahatten önce başlayan yaygın mukoza lezyonları ile devam eden bir ateş öyküsü bildirmiştir. Hastanın Mauritius'ta kaldığı süre boyunca, halk sağlığı yetkilileri bilgilendirilmiş ve 25 Ekim 2024'te araştırma yapmak üzere bir Hızlı Müdahale Ekibi görevlendirilmşiştir. Hasta hastaneye kaldırılmış olup örnekler toplanmış ve analiz için Merkez Sağlık Laboratuvarı'na sevk edilmiş, 26 Ekim'de MPXV için pozitif olduğu bulundu. Kladı belirlemek için dizileme devam ediyor. Hasta şu anda tedavi görüyor ve multidisipliner bir ekip tarafından yakından takip edilmektedir.

Ülke, özellikle giriş limanlarında gözetim ve temas takibi faaliyetlerini yoğunlaştırma, tıbbi karşı önlemleri harekete geçirme ve aşı dağıtma dahil olmak üzere bu olay için halk sağlığı eylemi başlatmıştır.

Küresel operasyonel güncellemeler

DSÖ sağlık acil durum önleme, hazırlık, müdahale ve dayanıklılık (HEPR) çerçevesi, hem mpox'un önlenmesi ve kontrolünün artırılmasına yönelik Stratejik Çerçeve'nin (2024-2027) hem de mpox Uluslararası Endişe Verici Halk Sağlığı Acil Durumu'na (PHEIC) yönelik mevcut acil müdahalenin temelini oluşturur.

HEPR çerçevesiyle uyumlu olarak, mpox için DSÖ Küresel Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP), beş temel bileşeni güçlendirmeye odaklanır: 5C’ler:

1. Acil durum koordinasyonu: Zamanında kriz müdahalesi için etkili koordinasyon.

2. İşbirlikçi sürveyans: Erken tehdit tespiti için gerçek zamanlı veri entegrasyonu.

3. Toplulukların koruması: Önleme ve dayanıklılık oluşturma önlemlerine toplulukları dahil etme.

4. Güvenli ve ölçeklenebilir bakım: Sağlık sistemlerini ölçeklenebilir kapasiteyle temel bakımı sağlayacak şekilde donatma.

5. Karşı önlemlere erişim ve bunların sunumu: Tıbbi karşı önlemlerin eşit şekilde dağıtılmasını sağlama.

Bu bölüm, 8 Kasım 2024 itibarıyla DSÖ küresel mpox müdahalesine ilişkin güncellemeleri sağlar.

1.Acil durum koordinasyonu

• DSÖ, mpox'un 2024'teki artışına ilişkin UST Acil Durum Komitesi'nin (EC) ikinci toplantısı için devam eden hazırlıkları koordine etmektedir. Daha fazla ayrıntı için lütfen bu raporun Özel Konu bölümüne bakınız.

• Ekim 2024'te DSÖ ve ortakları, Üye Devletlerle işbirliği içinde, mpox'tan etkilenen ülkelere destek sağlamak için ilk kez Küresel Sağlık Acil Durum Kolordusu'nu (GHEC) harekete geçirmiştir. GHEC, Uluslararası Ulusal Halk Sağlığı Enstitüleri Birliği ile işbirliği içinde, en çok etkilenen iki ülke olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Burundi de dahil olmak üzere 8 ülkedeki acil durum işgücü kapasitelerini değerlendirmektedir. Daha fazla ayrıntıyı bu linkte bulabilirsiniz.

2. İşbirlikçi sürveyansı

• Afrika'daki mpox'a ilişkin epidemiyolojik veriler haftalık olarak güncellenmekte olup DSÖ sürveyans raporuna buradan erişilebilir. Aylık küresel sürveyans güncellemesi burada bulunabilir.
• DSÖ Pandemi ve Epidemi İstihbaratı Merkezi, 31 Ekim 2024'te iki haftada bir düzenlenen topluluk çağrısı için İşbirlikçi Mpox Analitik Topluluğunu toplamıştır. Oturumun odak noktası, ülkedeki salgının evrimini anlatan yakın zamanda yayınlanmış makaleler hakkında sunumlarla Burundi'deki mpox durumuna derinlemesine bir dalış olmuştur.
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne mpox teşhis laboratuvarlarının yeni illere genişletilmesine hazırlık için teknik destek sağlanması.
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne HIV ve sifiliz testinin mpox müdahalesine entegrasyonu için Standart İşletim Prosedürlerinin (SOP'ler) doğrulanması için teknik destek sağlanması.

 3. Toplulukların korunması

• Topluluk koruma kümesi, risk iletişimi ve topluluk katılımı (RCCE), bilgi-salgını yönetimi, toplum hizmeti sunumu, topluluk temelli enfeksiyon önleme ve kontrolü (IPC) ve su, sanitasyon ve hijyen (WASH), insan-hayvan arayüzü, sınır geçişlerinde ve giriş noktalarında sürveyans ve aşılama dahil olmak üzere teknik alanlarda koordinasyon yoluyla mpox'a yönelik topluluk merkezli yanıtı destekler.
• Kaynak sınırlı ortamlarda evde bakım ve izolasyona yönelik rehberliğin işlevsel hale getirilmesiyle ilgili bir EPI-WIN web semineri 29 Ekim 2024'te düzenlenmiştir.
• Topluluk Koruma Küresel Ortakları'nın ülke içinde yerinden edilmiş kişiler (IDPs), mülteciler ve kamplarda ve kamp benzeri ortamlarda yaşayanlar hakkında bir toplantısı 1 Kasım 2024'te, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi (UNHCR), Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve WHO'dan ilgili kuruluşların üç seviyesinden temsilcilerin katılımıyla düzenlenmiştir.
• "Mpox için sınır sağlığı ve giriş noktalarına ilişkin hususlar: geçici rehber" yayınlanmıştır.
• “2024 mpox salgını bağlamında toplantılar: Kamu sağlığı rehberi”nin Fransızca versiyonu yayımlandmıştır.

4. Güvenli ve ölçeklenebilir bakım

• Vaka Yönetimi Webinar dizisi, 15 Ekim 2024'te cilt bakımı ve nemlendirme ve 29 Kasım 2024'te mpox hastalarının oral lezyonları ve beslenmesi hakkında bir oturumla devam etmektedir.
• Mpox için klinik platform aktif olarak daha fazla katılımcıyı eğitiyor ve kaydediyor - Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Uganda veri katkıda bulunmaya başlamıştır.
• Mpox için temel öğe tahmin aracı, mpox hastaları için bir tedavi merkezindeki kişisel koruyucu ekipman (PPE), ilaçlar, sarf malzemeleri ve biyomedikal ekipmanı hesaplamak için kullanılmaya hazır.
• Sağlık tesislerinde şüpheli vakaların hızlı bir şekilde tanımlanması, bildirilmesi ve izole edilmesi için Mpox tarama aracı yayınlanmıştır.
• Sağlık tesislerinde WASH hizmetlerinin iyileştirilmesine ilişkin DSÖ planı (WASH FIT) yayınlanmıştır.
• IPC/WASH hızlı değerlendirme aracı, %49'dan daha düşük ortalama puana sahip Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki 175 sağlık tesisini değerlendirmek için kullanılmış olup bu, sağlık tesislerinde IPC önlemlerini ve temel WASH hizmetlerinin kullanılabilirliğini iyileştirmek için acil eylemleri vurgulamıştır. Bu araç etkilenen diğer ülkelerde de uygulanmaktadır.

5. Karşı önlemlere erişim ve bunların teslimi

Aşılar

• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde mpox aşılamasının ilk turu tamamlanmış olup altı eyalette yaklaşık 51.500 kişi aşılanmıştır: Ekvator, Güney Kivu, Nord Kivu, Sankuru, Sud Ubangi ve Tshopo.
• Mpox aşılarına Erişim ve Tahsis Mekanizması (AAM), bağımsız bir Teknik İnceleme Komitesi'nin (TRC) Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Liberya, Nijerya, Ruanda, Güney Afrika ve Uganda'ya 899.000 doz MVA-BN aşısı tahsis etme önerisini onaylamıştır. Bu dozlar, Kanada, Gavi (Aşı İttifakı), Avrupa Birliği ülkeleri (Avusturya, Belçika, Hırvatistan, Kıbrıs, Fransa, Almanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz ve İspanya), Avrupa Birliği Sağlık Acil Durum Müdahale Otoritesi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Afrika kıtasındaki mpox vakalarındaki artışın kontrol altına alınmasını desteklemek için verdiği aşı taahhütlerinden gelmektedir.
• 2024 yılı sonuna kadar Mpox Aşıları AAM'ye 5,85 milyondan fazla doz aşı sağlanması beklenmektedir. Tedarik, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'dan 1,85 milyon doz MVA-BN bağışı, Gavi'nin İlk Müdahale Fonu aracılığıyla temin ettiği 500.000 doz, UNICEF aracılığıyla temin edilen 500.000 doz ve Japonya'dan 3,05 milyon doz LC16m8 aşısı dahil olmak üzere çok sayıda ülke ve kuruluştan gelen katkıları içermektedir.
• İlk aşama, 2024 yılı sonuna kadar vaka temasları da dahil olmak üzere risk altında olan yaklaşık 1,4 milyon kişinin aşılanmasını hedeflemekte olup bu çaba için başlangıçta 2,8 milyon doz MVA-BN tahsis edilecektir.
• Bir DSÖ Teknik Danışma Grubu, LC16m8 aşı ürününün Acil Kullanım Listesini (EUL) değerlendirmek üzere 28 Ekim'de toplanmıştır. TAG önerisiyle resmi bir rapor önümüzdeki iki hafta içinde hazır olacaktır.
• Bir DSÖ kohort olay izleme ana protokolü yayınlanmak üzere tamamlanmıştır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, DSÖ ana protokolünü takiben protokollerini zaten revize etmiştir. MVA-BN aşılarını tanıtan ülkeler, standartlaştırılmış güvenlik verisi toplama için DSÖ ana protokolünü yerel bağlamlarına göre uyarlamaya teşvik edilmektedir. Tüm ülkelerin toplanan verileri kapsamlı güvenlik sinyali analizi için DSÖ küresel veritabanına göndermesi kritik öneme sahiptir.
• DSÖ, MVA-BN aşısının düzenleyici onayı/izni için talep üzerine ülkelere teknik destek sağlamaktadır.

Teşhis

• Üçüncü mpox tanısı, bakım noktasına yakın gerçek zamanlı PCR testi olan Xpert Mpox, 25 Ekim'de DSÖ tarafından acil kullanım (EUL) için listelenmiştir. Xpert Mpox, kullanımı kolay olduğu, 40 dakikadan kısa sürede sonuç verdiği ve uyumlu GeneXpert sistemlerinde kullanım için tasarlandığı için merkezi olmayan testleri destekler. EUL için iki dosya daha değerlendirilmektedir.
• DSÖ EUL'nin in vitro tanı (IVD) için kamuya açık raporları yayınlanmıştır: Alinity m MPXV AMP Kiti ve Alinity m MPXV CTRL Kiti ve cobas MPXV Nitel testi.
• DSÖ şu anda antijen tespiti hızlı tanı testlerini önermediğinden, EUL değerlendirmeleri nükleik asit amplifikasyon testi (NAAT) testlerine odaklanmaktadır. DSÖ şu ana kadar MPXV NAAT testlerinin üreticilerinden 60'tan fazla niyet mektubu almış ve tarama anketlerine yanıt veren üreticilerle 37 ön başvuru görüşmesi yapmıştır.
• DSÖ, talep üzerine EUL listesinde yer alan mpox tanılarının düzenleyici onayı için ülkelere teknik destek sağlamaya devam etmektedir.

Özel konu

 DSÖ’nün Mpox için UST Acil Durum Komitesi: ikinci toplantı

22 Kasım'da, DSÖ Genel Müdürü, mpox 2024'teki artışla ilgili olarak UST Acil Durum Komitesi'nin (EC) ikinci toplantısını düzenleyecek ve mpox artışının uluslararası endişe verici bir halk sağlığı acil durumu (PHEIC) oluşturmaya devam edip etmediği ve eğer öyleyse, olaya yanıt vermek için Taraf Devletlere önerilen geçici öneriler hakkında tavsiyelerde bulunacaktır. Bu toplantı, 2022'den beri devam eden küresel mpox salgını bağlamında Afrika kıtasındaki Devletlerde mpox'un artışını izlemek ve buna yanıt vermek için devam eden küresel çabaları ele alacaktır. EC, en güncel epidemiyolojik verileri, 14 Ağustos 2024'teki ilk toplantısından bu yana küresel olayın evrimini ve 19 Ağustos 2024'te yayınlanan geçici önerilerin Taraf  Devletlerce uygulanması da dahil olmak üzere gerçekleştirilen yanıt faaliyetlerini gözden geçirecektir.

DSÖ Genel Direktörünün PHEIC'i uzatma veya sonlandırma kararı, yanıt için sürekli koordineli uluslararası iş birliğine duyulan ihtiyacı, ulusal ve yerel halk sağlığı önlemlerinin sürekli uygulanmasına duyulan ihtiyacı ve mpox'un artışını durdurmak için kaynakların hızla seferber edilmeye devam edilmesi ihtiyacını da göz önünde bulunduracaktır.

Mpox kaynakları

Stratejik planlama ve küresel destek

 

Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi, Gözden Geçirme Komitesi ve Genel Müdürün Geçici Tavsiyeleri

 

Bölgesel Mpox bülteni

 

Sürveyans

 

Laboratuvar ve Tanı

 

Klinik Yönetim Enfeksiyon Önleme ve Kontrol

 

Aşılama

 

 

Risk iletişimi ve toplum katılımı ve Halk Sağlığı Danışmanlığı

One Health (Tek Sağlık) ve Hayvan Sağlığı

 

Eğitim ve Öğretim

Diğer kaynaklar

 

Açıklama: Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır ve DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve verilerle ilgili olarak farklı veri ekleme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişime tabidir. Tüm sayımlar, ülkeler, eyaletler ve bölgeler arasında vaka tespiti, tanımlar, laboratuvar testleri ve raporlama stratejilerindeki değişikliklere tabidir.

Ek 1. Ek bağlam ve en son Hızlı Risk Değerlendirmesi

14 Ağustos 2024'te, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) uyarınca, DSÖ Genel Müdürü, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki mpox vakalarındaki artışın ve komşu ülkelere yayılmasının uluslararası endişe verici bir halk sağlığı acil durumu (PHEIC) oluşturduğunu beyan etmiştir. Bu yayılma, diğer Üye Devletler için bir halk sağlığı riski teşkil etmekte ve koordineli bir uluslararası yanıt gerektirmektedir. Özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki  mpox vakalarındaki bu artış, zoonotik maruziyet kanıtı olmaksızın sürekli insandan insana bulaşma yoluyla yayılan Ib MPXV kladının ortaya çıkmasıyla ilişkilidir. Genomik dizileme kapasitesi bazı ortamlarda düşük olsa da, Ib kladı, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Kuzey ve Güney Kivu eyaletlerinde, Burundi, Ruanda, Kenya ve Uganda'da baskın suş gibi görünmekte olup İsveç, Tayland ve Hindistan'daki importe vakalarda doğrulanmıştır. DSÖ, en son küresel mpox hızlı risk değerlendirmesini Ağustos 2024'ün başlarında gerçekleştirmşiştir. O sırada mevcut bilgilere dayanarak, mpox'un coğrafi yayılma riski ve sağlık üzerindeki potansiyel etkisi aşağıdaki şekilde değerlendirilmiştir:

• Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusu ve komşu ülkelerde: Yüksek.
• Mpox'un endemik olduğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti bölgelerinde: Yüksek.
• Mpox'un endemik olduğu Nijerya ve Batı, Orta ve Doğu Afrika'nın diğer ülkelerinde: Orta.
• Afrika'daki ve dünyadaki diğer tüm ülkelerde: Orta (seçili ülkelerde veya bölgesel blok değerlendirmeleri değişebilir ve risk düşük olarak değerlendirilebilir).

Bireysel düzeydeki risk, coğrafi alan, epidemiyolojik bağlam, biyolojik cinsiyet, cinsel kimliği veya cinsel yönelimden bağımsız olarak büyük ölçüde maruz kalma riski ve bağışıklık durumu gibi bireysel faktörlere bağlıdır.