29 Ocak 2025

Durumun Özeti

Hindistan'daki üç eyaletten (Gujarat, Karnataka ve Maharashtra eyaletleri) 1 Ocak ve 31 Aralık 2024 tarihleri arasında kümülatif toplam 151 Zika virüsü hastalığı (ZVD) vakası bildirilmiştir. Maharashtra Eyaleti Entegre Hastalık Sürveyans Programı (IDSP) aracılığıyla kümülatif toplam 140 ZVD vakası bildirmiştir. Ayrıca, Karnataka ve Gujarat eyaletleri 2024 yılında sırasıyla on ve bir vaka bildirmiştir. 31 Aralık 2024 itibariyle, bu salgınla ilişkili herhangi bir mikrosefali ve/veya Guillain-Barre sendromu (GBS) vakası bildirilmemiştir. Zika virüsü (ZIKV) insanlara enfekte olmuş bir Aedes sivrisineğinin ısırmasıyla bulaşır. Zika virüsü ayrıca hamilelik sırasında anneden fetüse, cinsel temas, kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu ve muhtemelen organ nakli yoluyla da bulaşır. Zika virüsü enfeksiyonu veya hastalığı için özel bir tedavi mevcut değildir.

Durumun Tanımlanması

Hindistan'daki üç eyaletten (Gujarat, Karnataka ve Maharashtra eyaletleri) 1 Ocak ve 31 Aralık 2024 tarihleri arasında kümülatif toplam 151 ZVD vakası bildirilmiştir. Maharashtra Eyaleti, Entegre Hastalık Sürveyans Programı (IDSP) aracılığıyla kümülatif toplam 140 ZVD vakası bildirmiştir. Bu 140 vakanın çoğunluğu (125 vaka) Pune ilçesinden, 11'i Ahmednagar ilçesinden ve birer vaka da Kolhapur, Sangli ve Solapur ilçeleri ile Mumbai banliyö bölgesinden rapor edilmiştir. Ayrıca, Karnataka eyaleti 2024 yılında Bengaluru kentsel bölgesinden yedi ve Shivamogga bölgesinden üç olmak üzere on vaka bildirmiştir. Gujarat eyaleti 2024 yılında Gandhinagar Corporation'da bir Zika vakası rapor etmiştir.

Maharashtra eyaletinde 2024 yılında bildirilen ZVD vaka sayısı, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında bildirilen sırasıyla bir, üç ve 18 ZIKV hastalığı vakasına kıyasla 2021 yılından bu yana bildirilen en yüksek sayıdır. Karnataka eyaletinde 2024 yılında bildirilen vaka sayısı da 2022 yılında bildirilen ilk vakadan bu yana bildirilen en yüksek sayıdır.

Eyalet IDSP Birimi, ZVD vakalarının sayısını rutin olarak ayrıştırmamaktadır (örneğin hamilelik durumu), bu nedenle hamile kadınlar arasında ZIKV enfeksiyonu sayısı bilinmemektedir.

31 Aralık 2024 itibariyle, bu salgınla ilişkili herhangi bir mikrosefali ve/veya Guillain-Barre sendromu (GBS) vakası bildirilmemiştir.

Epidemiyoloji

Zika virüsü ilk olarak 1947 yılında Uganda'da bir Rhesus makak maymununda tanımlanmış ve 1950'lerde diğer Afrika ülkelerinde insanlarda enfeksiyon ve hastalık kanıtları bildirilmiş sivrisinek kaynaklı bir virüstür. Zika virüsü insanlara enfekte bir Aedes sivrisineğinin ısırmasıyla bulaşır. Zika virüsü ayrıca hamilelik sırasında anneden fetüse, cinsel temas, kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu ve muhtemelen organ nakli yoluyla da bulaşır.

Zika virüsü (ZIKV), özellikle immünolojik olarak naif popülasyonlarda ortaya çıktığında büyük salgınlara neden olabilir ve özellikle dang ve chikungunya gibi sivrisinek kaynaklı diğer hastalıkların birlikte dolaşımı durumunda sürveyans, vaka yönetimi ve ayırıcı laboratuvar tanı testleri dahil olmak üzere halk sağlığı sistemi üzerinde önemli bir talebe neden olur.  Çoğu vakada ZIKV ile enfeksiyon asemptomatik veya hafif semptomatiktir ve kısa sürelidir. Bununla birlikte, hamilelik sırasında enfeksiyon, bebeklerde mikrosefali ve diğer konjenital malformasyon (konjenital Zika sendromu (CZS)) riskinin yanı sıra erken doğum ve düşük ile ilişkilidir. ZIKV ile enfekte olmuş bazı yetişkin ve çocuklarda GBS, nöropati ve miyelit gibi nörolojik komplikasyonlar gelişebilir. 

Zika virüsü enfeksiyonu veya hastalığı için özel bir tedavi mevcut değildir.

Halk Sağlığı Yanıtı

3 Temmuz 2024 tarihinde Hindistan Hükümeti, Maharashtra eyaletinde ZIKV hastalığı vakalarının tespit edilmesinin ardından tüm Eyaletler için bir tavsiye ve aşağıdaki halk sağlığı önlemlerini yayınlamıştır:

Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi'ndeki IDSP, ZIKV de dahil olmak üzere 40'tan fazla salgın eğilimli bulaşıcı hastalığa karşı sürveyans ve yanıt ile görevlendirilmiştir. Her Eyalette, bu hastalıkların araştırılması ve sürveyansı için IDSP altında İlçe Halk Sağlığı Laboratuvarları ve Eyalet Sevk Laboratuvarları gibi belirlenmiş laboratuvarlar bulunmaktadır.

Entegre Vektör Yönetimi için Teknik Kılavuzlar ve etkin toplum katılımı, uygulama için Eyaletlere dağıtılmıştır.

Ulusal Sağlık Misyonu kapsamında, ev içi üreme kontrolörlerinin (sivrisinek üreme alanları için evleri denetleyen ve bunları ortadan kaldıran işçiler) sağlanması, akredite Sosyal Sağlık aktivistlerinin katılımı, böcek ilacı, sisleme makineleri, eğitim desteği, farkındalık faaliyetleri gibi önleyici faaliyetler için Eyaletlere / Birlik Bölgelerine bütçe desteği sağlanmaktadır.

Maharashtra'da Eyalet otoritesi, ilk ZIKV hastalığı vakalarının tespit edilmesinin ardından, özellikle hamile kadınları hedef alarak aktif sürveyans yürütmüştür. ZIKV pozitif hamile kadınların yakın takibi gerçekleştirilmiştir. Etkilenen bölgelerde vektör kontrol önlemleri yoğunlaştırılmıştır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Zika virüsü, özellikle immünolojik olarak naif popülasyonlarda ortaya çıktığında büyük salgınlara neden olabilir ve ZVD'yi dang ve chikungunya gibi sivrisinek kaynaklı virüslere bağlı hastalıklardan ayırt etmek için sürveyans, vaka yönetimi ve ayırıcı laboratuvar tanı testleri dahil olmak üzere halk sağlığı sistemi üzerinde önemli bir talep yaratabilir. ZIKV öncelikle Aedes türü sivrisinekler tarafından bulaştırılır, ayrıca hamilelik sırasında anneden fetüse, cinsel temas, kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu ve organ nakli yoluyla da bulaşabilir. Zika virüsü enfeksiyonlarının %60-80'i asemptomatik olmasına veya sadece hafif semptomlar göstermesine rağmen, ZIKV enfeksiyonu gebelik sırasında GBS ve mikrosefali ve konjenital Zika sendromuna (CZS) neden olabilir.

Hindistan ilk Zika vakasını 2016 yılında Gujarat Eyaletinden bildirmiştir. O zamandan bu yana Tamil Nadu, Madhya Pradesh, Rajasthan, Kerala, Maharashtra, Uttar Pradesh, Delhi ve Karnataka gibi birçok eyalet daha sonra vakalar bildirmiş ancak ZIKV ile ilişkili mikrosefali bildirilmemiştir. Zika virüsü Maharashtra eyaletinde beklenmedik bir durum olmasa da, vektörler Aedes aegypti ve Aedes albopictus'un Hindistan genelinde geniş bir dağılım gösterdiği göz önüne alındığında, 2024 yılında Maharashtra eyaletinde bildirilen ZVD vakalarının sayısı önceki yıllarda bildirilen sayılardan çok daha yüksektir ve bu nedenle olağandışıdır. ZVD'nin gerçek insidansı, ZIKV enfeksiyonlarının çoğundaki asemptomatik veya hafif klinik tablo ve klinisyenler arasında değişen farkındalık düzeyi nedeniyle daha yüksek olabilir. Hindistan'daki Aedes sivrisinek yoğunluğu mevsime ve konuma göre değişmekte olup en yüksek yoğunluk muson ve muson sonrası mevsimlerde görülmektedir.

DSÖ Tavsiyesi

Gün içinde ve akşamın erken saatlerinde sivrisinek ısırıklarına karşı koruma, ZIKV enfeksiyonunu önlemek için önemli bir önlemdir. Hamile kadınlar, üreme çağındaki kadınlar ve küçük çocuklar arasında sivrisinek ısırıklarını önlemeye özel dikkat gösterilmelidir.

Aedes sivrisinekleri evlerin, okulların ve işyerlerinin içinde ve çevresindeki küçük su birikintilerinde ürer. Su depolama kaplarını örtmek, vazolar ve saksılar gibi su tutan kaplardaki durgun suyu temizlemek ve çöpleri, kullanılmayan kapları ve kullanılmış lastikleri temizlemek gibi uygun yöntemlerle bu sivrisinek üreme alanlarını ortadan kaldırmak önemlidir. Sivrisinek üreme alanlarını azaltmak için yerel sağlık yetkililerini ve ulusal halk sağlığı programlarını desteklemek için toplum girişimleri şarttır. Sağlık yetkilileri ayrıca sivrisinek popülasyonlarını ve hastalık yayılmasını azaltmak için larvisitler ve böcek ilaçları kullanılmasını önerebilir. Yarı kentsel alanlar, kauçuk tarlalarında ve diğer durgun su birikintilerinde Aedes spp.'nin üremesini önlemelidir.

Sivrisinek ısırıklarına karşı temel koruma önlemleri, özellikle hamile kadınlar olmak üzere yüksek riskli bölgelere seyahat eden kişiler tarafından alınmalıdır. Bunlar arasında açık renkli, uzun kollu gömlek ve pantolon giymek, sivrisineklerin girmesini önlemek için odaların sinekliklerle donatılması ve ürün etiketi talimatlarına göre N,N-Dietil-meta-toluamid (DEET), IR3535 veya İkaridin içeren böcek kovucuların kullanılması yer alır.

ZIKV'nin aktif bulaşma olduğu bölgelerde, ZIKV enfeksiyonundan şüphelenilen tüm kişiler ve cinsel partnerleri (özellikle hamile kadınlar) ZIKV'nin cinsel yolla bulaşma riskleri hakkında bilgi almalıdır.

DSÖ, cinsel olarak aktif erkek ve kadınların ZIKV enfeksiyonu hakkında doğru bir şekilde danışmanlık almasını ve CZS'yi ve diğer olası olumsuz gebelik ve fetal sonuçları önlemek için hamile kalıp kalmamaya ve ne zaman hamile kalacaklarına dair bilinçli bir seçim yapabilmeleri için tam bir doğum kontrol yöntemi yelpazesi sunulmasını önermektedir. Erkekler ve kadınlar, bilinen veya varsayılan enfeksiyondan sonra sırasıyla üç ay ve iki ay boyunca Zika virüsünün cinsel yolla bulaşma riski hakkında bilgilendirilmeli ve cinsel yolla bulaşan Zika virüsünü önlemek için bu süre zarfında prezervatiflerin doğru ve tutarlı kullanımı veya cinsel perhiz hakkında bilgilendirilmelidir.

Korunmasız cinsel ilişkiye girmiş ve ZIKV enfeksiyonuyla ilgili endişeleri nedeniyle hamile kalmak istemeyen kadınlar acil kontraseptif hizmetlerine ve danışmanlığa kolayca erişebilmelidir. Hamile kadınlar daha güvenli seks yapmalı (prezervatiflerin doğru ve tutarlı kullanımı dahil) veya hamileliğin tamamı boyunca cinsel aktiviteden uzak durmalıdır. Hamile kadınlar, eyalet/ulusal yanıt planına uygun olarak, gebelikte ZIKV enfeksiyonuyla ilişkili mikrosefali ve diğer gelişimsel anomalileri tespit etmek için ultrason görüntülemesi de dahil olmak üzere planlanmış randevulara ve gelişmiş doğum öncesi bakım ve takiplere katılmaya teşvik edilmelidir.

ZIKV'nin aktif bulaşmadığı bölgeler için, DSÖ daha güvenli seks yapmayı, cinsel başlangıcı ertelemeyi, penetrasyonsuz seks yapmayı, erkek veya kadın kondomlarını doğru ve tutarlı bir şekilde kullanmayı ve cinsel partner sayısını azaltmayı veya erkekler için üç ay ve aktif ZIKV bulaşma bölgelerinden dönen kadınlar için iki ay süreyle cinsel partnerlerinin enfeksiyonunu önlemek için cinsel partnerlerinden uzak durmayı önermektedir. ZIKV'nin yerel bulaşma bölgelerinde yaşayan veya bu bölgelerden dönen hamile kadınların cinsel partnerleri daha güvenli seks yapmalı veya hamilelik boyunca cinsel aktiviteden uzak durmalıdır.

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Hindistan'a yönelik herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması uygulamasını önermemektedir.

Daha fazla bilgi için, aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• India Union Health Ministry. 3 July 2024. Union Health Ministry Issues Advisory to States in view of Zika virus cases from Maharashtra(link is external)
• India Ministry of Health and Family Welfare. 30 July 2024. Update On Efforts Taken to Control Zika Virus in The Country(link is external)
• WHO 2018: Zika virus disease
• WHO guidelines for the prevention of sexual transmission of Zika virus
• WHO Zika virus factsheet
• Vector control operations framework for Zika virus (who.int)
• PAHO/WHO Tool for the diagnosis and care of patients with suspected arboviral diseases (link is external)
• Disease Outbreak News: India – Zika 2017
• Disease Outbreak News: India – Zika 2021