Batı Afrika’da Ebola Virüsü Hastalığı - Güncelleme

3 Temmuz 2014

Epidemiyoloji ve Sürveyans

      Gine, Sierra Leone ve Liberya’da Ebola Virüsü Hastalığı salgınının gelişimi kentsel ve kırsal topluluklarda birincil ve ikincil viral geçişler görülmesinden dolayı ciddi bir sorun teşkil etmektedir.  Bu salgının yayılımının devam etmesi nedeniyle potansiyel risk faktörleri ve mevcut eğilimin analizleri yapılmıştır.

      Alt-bölgelerde EVH salgınının yayılımının sürmesine sebep olan ana faktörler arasında aşağıdakiler yer almaktadır:

1. Bazı olumsuz kültürel uygulamalar ve geleneksel inançlar tavsiye edilen halk sağlığı önleyici tedbirlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak güvensizlik, endişe ve dirence dönüşmektedir. Bunların içinde doktora başvurma konusunda eksiklik, EVH hastalarının gizlenmesi, EVH hastalarının evde yönetimi ve cesetlerin geleneksel şekilde muamele edilmesi yer almaktadır. Bunlar toplumda Ebola Virüsüne kapsamlı maruziyete yol açan çok riskli uygulamalardır. Sonuç olarak toplumda ölümler bildirilmeye devam edilmektedir. Ayrıca evde yönetilen EVH hastalarının olası temaslıları ve geleneksel defin uygulamalarına maruz kalanlar sistematik olarak tespit edilmemek ve gözlem altında tutulamamaktadır (Ebola Virüsünün toplumsal geçişini engellemek için çok kritik önlemler). Bu nedenle bu salgını büyüten ana faktör budur.        

2. İnsanların sınır içi ve sınır ötesi kapsamlı hareketi enfeksiyonun üç ülke içinde ve arasında geçişinin hızlanmasını kolaylaştırmıştır.  Sınır bölgeleri boyunca yaşayan homojen toplulukların viral geçişi artıran ortak sosyo-kültürel etkinlikleri bulunmaktadır, Örneğin: hasta akrabaları ziyaret etme ya da sınır ötesi akrabalarının cenaze törenlerine katılma. Ayrıca sınır ötesi hareket, temaslıların izinin sürülmesi ve takibini zorlaştırmakta, takip edilmesi gereken birkaç temaslının bulunamamasına yol açmaktadır.   

3. Şu anda etkili salgın önlemlerinin kapsamı geniş değildir. EVH salgının üç ülkedeki görülmemiş coğrafi yayılımı insan sermayesi, finansal, operasyonel ve lojistik gereksinimler açısından büyük ve sağlam yanıt kapasitesi ve yapılar gerektirir. Bu Batı Afrika’da görülen ilk önemli EVH salgınıdır ve salgından etkilenen ülkeler, özellikle de viral hemorajik ateşle ilgili olarak, salgına hazırlık ve yanıt için zayıf kapasite ve yapılara sahiptir. Son olarak bazı toplulukların endişeleri etkilenen nüfusa etkin salgın kontrol önlemleri ile erişimi sınırlamaktadır.        

Sağlık Sektörünün Yanıtı

      Ebola Virüsünün daha fazla yayılmasını acilen önlemek için bir çalışma olarak Dünya Sağlık Örgütü-DSÖ Batı Afrika’da Ebola Virüsü Hastalığı konulu özel bir bakanlık toplantısı düzenlemiştir. 11 Afrika ülkesinden (Fildişi Sahilleri, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Liberya, Mali, Senegal, Sierra Leone ve Uganda) Sağlık Bakanlıkları ve üst düzey sağlık yetkilileri, ortakları, Ebola hastalığından kurtulanlar, hava yolları, maden şirketleri temsilcileri ve bağış yapan toplulukları bir araya getiren toplantı Gana’nın Accra şehrinde 2-3 Temmuz 2014 tarihinde düzenlenmiştir. Toplantının amacı mevcut ve gelecekteki EVH salgınının insani, sosyal ve ekonomik etkilerini azaltmak üzere Batı Afrika’da devam eden Ebola Virüsü geçişini durdurmak için en uygun yöntemler üzerinde Üye Ülkeler ve partnerlerden bir uzlaşma sağlamaktı. Toplantı açıklar ve sorunlar; salgınının kontrolü için kapsamlı operasyonel bir yanıt planı geliştirmek; risk altında bulunan ülkelerce uygulanması gereken öncelikli hazırlık aktiviteleri ve EVH salgınına en uygun yanıtı verebilmek için ulusal otoritelerin katılımı dahil mevcut durum ve yanıtla ilgili doğru bir anlayış oluşturulmasına odaklanmıştır.

       DSÖ ve Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı’nda (GOARN) bulunan teknik partnerler, BM kurumları ve bağış yapanlar toplumda ve sağlık tesislerinde virüsün geçişini durdurmak için Sağlık Bakanlıklarına gerekli teknik desteği sağlamaktadır.         

       Bu destek çeşitli alanlarda ilave uzmanlar konuşlandırmak; saha lojistiği sağlamak, ve saha laboratuvarlarının tesis edilmesini, kişisel koruyucu ekipman ve tıbbi malzemeleri içeren ekipmanların sağlanması şeklindedir.

       DSÖ söz konusu durumla ilgili olarak mevcut bilgiler ışığında Gine, Liberya veya Sierra Leone’ye yönelik herhangi bir ticari ya da seyahat kısıtlaması getirilmesini tavsiye etmemektedir.

Özet İstatistikler

       Gine, Liberya ve Sierra Leone’den oluşan 3 Batı Afrika ülkesinin Sağlık Bakanlıklarınca Ebola Virüsü Hastalığı (EVH) ile ilişkilendirilen yeni vaka ve ölümler bildirilmektedir.  

        1 ve 2 Temmuz 2014 tarihleri arasında 14 ölüm dahil 21 yeni EVH vakası şu üç ülkeden bildirilmiştir: Gine’de 0 yeni vaka ve 2 ölüm; Liberya’da 8 yeni vaka ve 10 ölüm ve Sierra Leone’de 13 yeni vaka ve 2 ölüm. Bu rakamlara laboratuvarca doğrulanmış, olası ve şüpheli EVH vakaları ve ölümleri dahildir.

       2 Temmuz 2014 tarihi itibariyle EVH ile ilişkili toplam vaka sayısı 481 ölüm dahil 779’dur. Vakaların dağılımı ve sınıflandırılması şöyledir: Gine’de 412 vaka (292 doğrulanmış, 100 olası ve 20 şüpheli) ve 305 ölüm (194 doğrulanmış, 94 olası ve 17 şüpheli); Liberya’da 115 vaka (54 doğrulanmış, 24 olası ve 37 şüpheli) ve 75 ölüm (38 doğrulanmış, 22 olası ve 15 şüpheli) ve Sierra Leone’de 252 vaka (211 doğrulanmış, 35 olası ve 6 şüpheli) ve 101 ölüm (67 doğrulanmış, 29 olası ve 5 şüpheli). İstatistiklerin özetlendiği bir tablo aşağıdadır.

2 Temmuz 2014 tarihi itibariyle Gine, Liberya ve Sierra Leone’de Ebola Virüsü Hastalığı  kaynaklı doğrulanmış, olası ve şüpheli vakalar ile ölümler

Çeviri   : Emin Ali BALTACI