22 Mayıs 2025'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-26

Vakalar:   157.035 Ocak 2025’den itibaren

Ölümler:   2.148 Ocak 2025’ten itibaren

Etkilenmiş Ülkeler: 25 Ocak 2025’ten itibaren

Risk altındaki Popülasyon:                                         1 Milyar

Küresel risk:                      Çok yüksek

 

Bu baskıda yer alanlar:

• Önemli Olaylar

• Küresel Epidemiyolojik Güncelleme

• DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

• Seçilen Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak

• Operasyonel Güncellemeler

• Temel Zorluklar

• Atılacak Adımlar

 

Önemli Olaylar

27. Mayıs 2025 itibariyle veriler

• Nisan 2025'te (14’üncü ila 17’nci epidemiyolojik haftalar), üç DSÖ bölgesindeki 18 ülke, bölge ve yönetim bölgesinden (bundan sonra ülkeler olarak anılacaktır) toplam 37.147 yeni kolera ve/veya akut sulu ishal (AWD) vakası bildirilmiş olup Mart ayına göre %5 artış göstermiştir. Afrika Bölgesi en yüksek vaka sayısını kaydederken, onu Doğu Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi takip etmiştir. Bu dönemde ayrıca küresel çapta koleraya bağlı 561 ölüm gerçekleşmiş ve bir önceki aya göre %3'lük bir düşüş kaydedilmiştir.
• Nisan 2025'te, 24 ülkede 57.263 kolera vakası ve 328 koleraya bağlı ölümün rapor edildiği Nisan 2024'e kıyasla kolera vaka sayısı %35 daha düşükken, ölüm sayısı %71 daha yüksek olduğu görülmüştür.
• Daha da önemlisi, eksik raporlama ve raporlama gecikmeleri nedeniyle genel kolera verileri eksik kalmaya devam etmektedir. Ayrıca, aşırı hava olayları ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde devam eden güvensizlik gibi çatışmalar, bazı bölgelerden düşük raporlama yapılmasına veya hiç raporlama yapılmamasına neden olmuştur. Bu karmaşıklıklar göz önüne alındığında, burada sunulan veriler muhtemelen gerçek kolera yükünü olduğundan az göstermektedir ve dikkatle yorumlanmalıdır.
• Çatışma, kitlesel yerinden edilme, doğal afetler ve iklim değişikliği, özellikle zayıf altyapı ve sınırlı sağlık hizmeti erişiminin tedaviyi geciktirdiği kırsal ve selden etkilenen bölgelerde salgınları yoğunlaştırmıştır. Bu sınır ötesi faktörler, kolera salgınlarını giderek daha karmaşık ve kontrol edilmesi daha zor hale getirmiştir.
• 1 Ocak 2025'ten 27 Nisan 2025'e kadar, üç DSÖ bölgesindeki 26 ülkeden toplam 157 035 kolera vakası ve 2148 ölüm bildirilmiş olup, en yüksek rakamlar Afrika Bölgesi'nde kaydedilmiş, bunu Doğu Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi izlemiştir. DSÖ'nün diğer bölgelerinde herhangi bir vaka rapor edilmemiştir.
• 19 Mayıs itibariyle Oral Kolera Aşısı (OCV) stoku 3.6 milyon doz olup, beş milyonluk asgari acil durum eşiğinin altındadır. Küresel talebin arzı aşmaya devam etmesi, kolera salgınlarını kontrol altına alma, hızlı müdahale sağlama ve önleyici kampanyalar yürütme çabalarını baltalamaktadır.

Küresel epidemiyolojik güncelleme

Nisan 2025'te (14’üncü ila 17’nci epidemiyolojik haftalar), üç DSÖ bölgesindeki 18 ülkeden toplam 37.147 yeni kolera ve AWD vakası bildirilmiş olup Mart 2025'e göre %5'lik bir artış göstermiştir. Afrika Bölgesi (22.801 vaka; 12 ülke) en yüksek vaka sayısını bildirmiş, bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (14.103 vaka; dört ülke) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (243 vaka; iki ülke) izlemiştir. DSÖ'nün diğer bölgelerinde herhangi bir vaka rapor edilmemiştir. Aynı dönemde, Mart ayına kıyasla %3'lük bir düşüşle dünya genelinde koleraya bağlı 561 ölüm kaydedilmiştir. En yüksek ölüm sayısı Afrika Bölgesi'nde (504 ölüm; sekiz ülke) kaydedilirken, bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (57 ölüm; dört ülke) izlemiştir. Güneydoğu Asya bölgesinde herhangi bir ölüm vakası rapor edilmemiştir.

1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında DSÖ'nün üç bölgesinde toplam 157.035 kolera vakası ve 2.148 ölüm rapor edilmiştir. Bildirilen vaka sayısının en yüksek olduğu bölge Afrika Bölgesi (91.195 vaka; 17 ülke) olurken, onu Doğu Akdeniz Bölgesi (63.972 vaka; altı ülke) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (1.868 vaka; beş ülke) izlemiştir. Bu dönemde Afrika Bölgesi'nde (1.913 ölüm) ve Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (235 ölüm) kolera ölümleri rapor edilmiştir. Güneydoğu Asya Bölgesi'nde herhangi bir ölüm vakası rapor edilmemiştir.

Burada sunulan veriler, potansiyel eksik raporlama ve raporlama gecikmeleri nedeniyle ihtiyatlı bir şekilde yorumlanmalıdır. Bu durum raporların güncelliğini etkileyebilir ve sonuç olarak sunulan rakamlar gerçek kolera yükünü doğru bir şekilde temsil etmeyebilir. Sürveyans sistemlerinin, vaka tanımlarının ve laboratuvar kapasitelerinin ülkeler arasında çeşitlilik göstermesi, kolera vakaları ve ölümlerine ilişkin istatistiklerin doğrudan karşılaştırılabilir olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, kolera için küresel vaka ölüm oranı (CFR), sürveyans metodolojilerindeki farklılıklardan büyük ölçüde etkilendiği için ihtiyatlı bir incelemeyi gerektirmektedir. Bu belgede 'kolera vakaları' terimi, belirli ülkeler için aksi belirtilmedikçe, hem şüpheli hem de doğrulanmış vakaları kapsamaktadır. Bu raporda yer alan veriler, daha doğru bilgiler elde edildikçe geçmişe dönük olası düzeltmelere tabidir. En güncel veriler için lütfen DSÖ'nün Küresel Kolera ve AWD Gösterge Tablosuna bakınız.

Şekil 1. 1 Ocak – 27 Nisan 2025 tarihleri arasında bildirilen kolera ve akut sulu ishal (AWD) vakaları

Tablo 1. 30 Mart 2025 itibariyle DSÖ bölgelerinden bildirilen kolera ve AWD vakaları ve ölümleri

* Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel olarak eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle doğrudan karşılaştırılabilir değildir. Tüm veriler, veri mevcudiyeti ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili rakamlar ve sayılar, daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, hızlı tanı testi (RDT) pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir.

** Afganistan,ve Myanmar Akut Sulu İshal-AWD vakaları rapor etmektedir.

*** *** Bildirilen şüpheli kolera ve AWD vakalarının sayısı Pakistan Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yayınlanan mevcut Halk Sağlığı Bültenine dayanmaktadır

¥ Yemen’den rapor edilen bütün şüpheli kolera ve AWD vakalarını içermektedir.

§ 1-27 Mart 2025 tarihleri arasında kolera vakası bildirmeyen ülkeler

# Hindistan'dan bildirilen toplam 327 vaka arasında 16 vaka teyit edilmiştir.

 

DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

Afrika bölgesi

Nisan 2025'te Afrika Bölgesi 12 ülkede 22.801 yeni kolera / AWD vakası bildirerek Mart ayından bu yana %2'lik bir düşüş kaydetmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Güney Sudan (8.042), Angola (6.201) ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden (5.600) bildirilmiştir. Ayrıca, Mart ayına kıyasla %11'lik bir düşüşle 504 kolera kaynaklı ölüm gerçekleşmiştir. En fazla ölüm Güney Sudan (187), Angola (164) ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden (129) bildirilmiştir.

1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Afrika Bölgesindeki 17 ülkede toplam 91.195 kolera / AWD vakası rapor edilmiştir. En fazla vaka Güney Sudan (55.103), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (53.136) ve Etiyopya'dan (31.160) bildirilmiştir. Aynı dönemde 18 ülkeden toplam 1.913 ölüm vakası bildirilmiş olup en yüksek rakamlar Güney Sudan (1.071), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (889) ve Nijerya'da (768) kaydedilmiştir.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Nisan 2025'te Doğu Akdeniz Bölgesi dört ülkede 14.103 yeni kolera / AWD vakası bildirerek Mart ayından bu yana %22'lik bir artışa işaret etmiştir. Bu dönemde en fazla vaka Afganistan (10.182), Sudan (1801), Yemen (1.352) ve Somali'den (768) bildirilmiştir. Ayrıca, Mart ayına kıyasla %338'lik bir artışla 57 kolera kaynaklı ölüm gerçekleşmiştir. Bu ölümler Sudan (49), Somali (4), Afganistan (3) ve Yemen'den (1) bildirilmiştir.

1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Doğu Akdeniz Bölgesindeki altı ülkede toplam 63 972 kolera / AWD vakası rapor edilmiştir. En fazla vaka Yemen (273.494), Afganistan (207.075) ve Pakistan'da (83.641) görülmüştür. Aynı dönemde, en yüksek sayılar Sudan (1.507), Yemen (889) ve Somali'de (143) kaydedilmek üzere beş ülkeden toplam 235 ölüm bildirilmiştir.

Güneydoğu Asya Bölgesi

Nisan 2025'te Güneydoğu Asya Bölgesi, Mart ayından bu yana %47'lik bir düşüşle iki ülkede 243 yeni kolera / AWD vakası bildirmiştir. Bu dönemde Myanmar (241) ve Nepal'den (2) vakalar bildirilmiştir. Aynı dönemde bölgede koleraya bağlı ölüm vakası bildirilmemiştir. 1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Güneydoğu Asya Bölgesindeki beş ülkede toplam 1.868 kolera / AWD vakası rapor edilmiştir. En fazla vaka Hindistan (11.730), Myanmar (8.869), Bangladeş (655), Nepal (445) ve Tayland'dan (16) bildirilmiştir. Hindistan'da koleraya bağlı toplam 58 ölüm bildirilmiştir.

 

Şekil 2. 1 Ocak– 27 Nisan 2024 tarihleri arasında Küresel olarak haftalık kolera ve AWD vakaları

 

Şekil 3. DSÖ Bölgelerine göre Kolera ve AWD vakaları, 1 Ocak 2024 – 27 Nisan2025

 

Seçilmiş alt bölgelere ve ülkelere odaklanma

Angola

Nisan 2025'te Angola, Mart ayına kıyasla vakalarda %55'lik bir artış ve ölümlerde %8'lik bir düşüşe işaret eden %2,6'lık bir CFR ile 6201 yeni kolera vakası ve buna bağlı 164 ölüm bildirmiştir. 1 Ocak ve 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Angola toplam 15.844 vaka ve 547 ölüm (180 toplum ölümü dahil) bildirmiş olup genel CFR %3,5 ve tesis CFR'si %2,2'dir. Bu dönemde, çoğunluğu Luanda, Bengo, Benguela ve Cuanza Norte vilayetlerinden olmak üzere ülkedeki 21 vilayetin 17'sinden vakalar bildirilmiştir. Benguela, Cuanza Norte, Cuanza Sul, Huila, Malanje ve Namibe gibi iller epidemiyolojik durumun kötüleştiğini bildirirken, son haftalarda vakaların coğrafi olarak yayılmaya devam etmesi endişe yaratmaktadır.

 

Şekil 4. Angola: 27 Nisan 2025 itibariyle günlük vaka ve ölüm eğilimi (Solda) ve vakaların coğrafi dağılımı (Sağda)

Güney Sudan

Mart 2025'te Güney Sudan 7.709 yeni kolera vakası ve buna bağlı 174 ölüm vakası bildirmiş olup CFR %2,3'tür; Şubat ayına kıyasla vakalarda %2'lik bir azalma ve ölümlerde %23'lük bir artış kaydedilmiştir.

1 Ocak - 30 Mart 2025 tarihleri arasında Güney Sudan'da 119'u toplum ölümü olmak üzere toplam 29.050 vaka ve 502 ölüm bildirilmiş olup CFR %1,7'dir. Vakalar dokuz eyalet ve iki idari bölgedeki 41 ilçede rapor edilmiştir. Bu dönemde en yüksek vaka yüküne sahip eyaletler, bildirilen vakaların yaklaşık %33'ü ile Unity, Jonglei (%21) ve Kuzey Bahr el Ghazal (%18) olmuştur.

Şekil 5. Güney Sudan: 30 Mart 2025 itibariyle vakaların dağılımı (Solda) ve haftalık vaka eğilimi (Sağda)

Kongo Demokratik Cumhuriyeti

Nisan 2025'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Mart ayına kıyasla vakalarda %4'lük bir düşüş ve ölümlerde %5'lik bir artışa işaret eden %2,3'lük bir CFR ile 5.600 yeni kolera vakası ve buna bağlı 129 ölüm bildirmiştir.

1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti toplam 21.527 vaka ve 452 ölüm bildirmiş olup CFR %2.1'dir. Vakaların çoğu Haut Katanga, Haut Lomami, Kuzey Kivu, Güney Kivu ve Tanganyika vilayetlerinden bildirilmiştir.

Son haftalarda Haut-Katanga, Maniema, Sankuru, Güney Kivu, Tanganyika ve Tshopo gibi vilayetlerde epidemiyolojik durum kötüleşmiştir. Bu bölgelerde devam eden çatışmalar, nüfusun yerinden edilmesi, sel ve lojistik kısıtlamalar gibi çeşitli risk faktörleri durumu etkilemektedir. Komşu Angola'daki kritik salgın durumu ışığında, komşu illere daha fazla yayılma riskini azaltmak için sınır ötesi gözetim çabaları yoğunlaştırılmaktadır

 

Şekil 5. Kongo Demokratik Cumhuriyeti: 27 Nisan 2025 itibariyle illere göre 100.000 nüfus başına kolera vakalarının coğrafi dağılımı (Solda). Haftalık vaka, ölüm ve CFR eğilimleri (Sağda).

Güney Sudan

Nisan 2025'te Güney Sudan, Mart ayına kıyasla vakalarda %10 ve ölümlerde %13'lük bir düşüşe işaret eden %2,3'lük bir CFR ile 8042 yeni kolera vakası ve buna bağlı 187 ölüm bildirmiştir.

1 Ocak - 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Güney Sudan'da toplam 38.719 vaka ve 740 ölüm vakası rapor edilmiş olup genel CFR %1,9 ve tesis CFR'si %1'dir. Vakalar dokuz eyalet ve iki idari bölgedeki 46 ilçede rapor edilmiştir. Bu dönemde vakaların çoğu Gogrial East (%23,9), Juba (%19,7), Tonj North (%14,4) ve Nyirol (%13,7) ilçelerinden bildirilmiştir.

Şekil 6. Güney Sudan Güney Sudan: Vakaların dağılımı (Solda) ve haftalık vaka eğilimi (Sağda), 27 Nisan 2025 itibariyle

Sudan

Nisan 2025'te Sudan, Mart ayına kıyasla vakalarda %37 ve ölümlerde %345'lik bir artışa işaret eden %2,7'lik bir CFR ile 1.801 yeni kolera vakası ve buna bağlı 49 ölüm bildirmiştir. 1 Ocak 2025 ile 27 Nisan 2025 tarihleri arasında Sudan, ülkedeki 18 eyaletin 12'sinden %2,1 CFR ile toplam 9.758 vaka ve 209 ölüm bildirmiştir. Bu dönemde en çok vaka Beyaz Nil, Hartum ve Kuzey Kordofan eyaletlerinde rapor edilmiştir.

Şekil 7. Sudan: Eyaletlere göre 100.000 nüfus başına vaka dağılımı (Solda) ve haftalık vaka eğilimi (Sağda), 27 Nisan 2025 itibariyle

Operasyonel Güncellemeler

DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:

Koordinasyon

• Angola Sağlık Bakanlığı, Kolera Tedavi Merkezi (CTC) kurulumu, erken vaka yönetimi, enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) ve kapasite geliştirme konularına odaklanarak kolera salgınına yanıtını desteklemek için Acil Tıbbi Ekipler (EMT) yardımı talebinde bulunmuştur. Nisan ayında Portekiz'den Ulusal Tıbbi Acil Durumlar Enstitüsü (INEM) ve Malteser International görevlendirilmiştir.
• EMT Koordinasyon Hücresi (EMTCC), Sağlık Bakanlığı ile koordinasyon halinde DSÖ ve Portekiz EMT'si liderliğinde 17 Nisan 2025 tarihinde Benguela Eyaletinde faaliyete geçmiştir. EMTCC, gelen EMT konuşlandırmaları için koordinasyonu, değerlendirmeleri ve hazırlığı desteklemektedir. Çabaların koordine edilmesini sağlamak ve kolera müdahalesine ilişkin en son operasyonel güncellemeleri paylaşmak için Küresel Salgın Uyarı ve Müdahale Ağı (GOARN) ve Bekleme Ortaklarına (SBP) düzenli brifingler verilmiştir.
• Ülkelerin ihtiyaçlarına yanıt olarak ve ortakların desteğiyle uzmanlar GOARN, SBP ve EMT aracılığıyla görevlendirilmiştir. 27 Nisan 2025 itibariyle GOARN aracılığıyla Komorlar, Haiti, Kenya, Lübnan, Malavi, Mozambik, Sudan, Zambiya, Yemen ve Güney Sudan'a Sağlık Operasyonları, Vaka Yönetimi, Sosyal Antropoloji, Epidemiyoloji/Sürveyans ve Ortak Koordinasyonu gibi alanlarda kolera müdahalesini desteklemek üzere 28 uzman gönderilmiştir.
• Ayrıca, aşağıdaki alanlarda kolera yanıtını desteklemek üzere SBP aracılığıyla on ülkeye (Kamerun, Komorlar, Etiyopya, Haiti, Malavi, Myanmar, Mozambik, Zambiya, Güney Sudan ve Amman) 24 uzman (3 ila 6 ay süreyle) görevlendirilmiştir
• Bilgi Yönetimi, Ortak/Küme Koordinasyonu, Cinsel Sömürü, İstismar ve Tacizi Önleme ve Müdahale (PRSEAH), IPC/Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH), Risk İletişimi ve Toplum Katılımı (RCCE), Epidemiyolog, Kolera yanıt koordinatörü, Vaka Yönetimi, Operasyon Desteği ve Lojistik (OSL), uzaktan küresel WASH desteği dahil.
• DSÖ, bu yanıt için Bekleme Ortaklarının desteğini takdir etmektedir.

Halk Sağlığı Sürveyansı

• 2025 yılında Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC) bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için güncellenmiş tavsiyeler yayınlamıştır. Bu, bir raporlama şablonu ile birlikte gelir. Bu kılavuz Fransızca ve Portekizce dillerinde de mevcuttur.
• GTFCC, kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş bir kılavuz yayınlamıştır ve bu kılavuza eşlik eden araçlar ve iş yardımları bulunmaktadır. Bu materyal Arapça, İngilizce, Fransızca ve Portekizce dillerinde mevcuttur.
• GTFCC ayrıca sağlık yetkilileri için kolera sürveyansı ve sağlık çalışanları için kolera sürveyansı konusunda çevrimiçi kurslar yayınlamıştır.
• Ülkeler, GTFCC tavsiyeleri doğrultusunda sürveyansı güçlendirmeye yönelik kilit faaliyetleri belirlemek için GTFCC kolera sürveyansını değerlendirme yöntemini kullanarak kolera sürveyans sistemlerini periyodik olarak kendi kendilerine değerlendirmeye teşvik edilmektedir.
• Veri yönetimi ve analizi için ülkelere ve bölgelere duruma göre destek sağlanmaktadır.
• Kolera sürveyansını güçlendirmek için ülkeler, bölgeler ve ortaklarla koordinasyon devam etmektedir.
• Çok Sektörlü Müdahaleler için Öncelikli Alanların (PAMIs) belirlenmesi, kontrol stratejilerinin etkisini en üst düzeye çıkarmayı ve kaynakları en çok etkilenen alanlara yönlendirmeyi mümkün kılar. Kolera kontrolü ve eliminasyonu için PAMI'lerin belirlenmesine yönelik GTFCC kılavuzu yaygınlaştırılmaktadır (İngilizce, Arapça, Fransızca ve Portekizce). Ayrıca GTFCC üç çevrimiçi kurs yayınlamıştır: PAMİ'lerin tanımlanmasına giriş, Kolerayı kontrol etmek için PAMİ'lerin tanımlanması, Kolerayı ortadan kaldırmak için PAMİ'lerin tanımlanması. Genel olarak, PAMI'lerin belirlenmesi, Ulusal Kolera Planının geliştirilmesi veya revizyonunda koleradan etkilenen ülkeler için sürveyans verilerinin kullanımını en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır.

Laboratuvar

• GTFCC, kolera test laboratuvarları için sürveyans, test ve raporlamanın çeşitli yönlerini kapsayan kılavuz ve araçlar yayınlamıştır. Mevcut tüm kılavuzlara hızlı başvuru kılavuzu aracılığıyla erişilebilir ve belgeler İngilizce, Fransızca ve bazı durumlarda Portekizce olarak mevcuttur.
• GTFCC'nin son yayınları arasında sağlık çalışanları için kolera için Hızlı Tanı Testleri ile numune toplama ve test etme konusunda İngilizce, Fransızca ve Arapça eğitim materyalleri ve kolera testi için numune toplama ve Vibrio cholerae O1/O139 koruma yöntemleri iş yardımları bulunmaktadır.
• Salgınlar sırasında test stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması için ülkelere teknik destek sağlanmaktadır.
• Ülkeler için laboratuvar güçlendirme planlarının geliştirilmesinde destek ve yardım, vaka bazında sağlanmaktadır.
• Laboratuvar teşhis tedarik ihtiyaçlarının belirlenmesi, akut ve aktif salgınların görüldüğü ülkelerde laboratuvar malzemelerinin konuşlandırılması ve kilit ülkelerde hazırlık ve hazırlık için malzemelerin hazır bulundurulması için destek sağlanmaktadır.
• Salgın izleme de dahil olmak üzere kolera sürveyansı için Gavi'ye uygun ülkelere kolera RDT'lerinin tedariki için Gavi ile işbirliği devam etmektedir.

Aşılama

• 19 Mayıs itibariyle, küresel OCV stoku 3.6 milyon dozdur - etkili bir acil durum rezervi sağlamak için gereken minimum beş milyon doz eşiğinin oldukça altındadır. Arz ve artan küresel talep arasındaki boşluk, salgın müdahale kapasitelerini zorlamaya, aşılama kampanyalarının zamanında yapılmasını geciktirmeye ve yüksek riskli ortamlarda önleyici müdahalelerde bulunma kabiliyetini sınırlamaya devam etmektedir.

Vaka yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi ve Genel Merkezi tarafından 23 Nisan'da, etkilenen ve risk altındaki ülkelerden Sağlık Bakanlıkları ve ortak kuruluşlardan 150 temsilcinin katılımıyla kolera tedavisinin ademi merkezileştirilmesine ilişkin bir web semineri düzenlenmiştir.
• DSÖ, toplumda oral rehidrasyon solüsyonlarına erişimin artırılmasını desteklemek ve bakım kalitesini iyileştirmek için Angola'ya vaka yönetimi ekipleri göndermiştir.
• Klinik yönetim posterleri Portekizceye çevrildi ve Angola'da klinik personelini desteklemek için yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Angola, Benguela'da EMTCC, birçoğu vaka yönetimi, temel malzemeler ve personel konusunda takviyeye ihtiyaç duyan 20 CTC'nin değerlendirilmesini desteklemiştir. Bakım kalitesini ve kapsamını iyileştirmek için Sağlık Bakanlığı ile koordinasyon devam etmektedir.

Risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE)

• Bölgesel risk iletişimi, toplum katılımı ve infodemi yönetimi (RCCE-IM) odak noktalarıyla düzenli koordinasyon ve bilgi paylaşımı devam etmektedir.
• Son Afrika Infodemi Yanıt İttifakı (AIRA) raporunda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Güney Sudan, Angola ve Zambiya'da koleranın yeniden canlanması hakkındaki raporla ilgili endişeler belirtilmiştir. İletişim ve şeffaflığı iyileştirmek için hükümetler arası ve ortak toplantılarda görüşler paylaşılmaktadır.
• Etkilenen bölgeler ve ülkeler için RCCE-IM koordinasyonu bölgesel koordinasyon mekanizmaları ve Toplu Hizmet ortaklığı aracılığıyla devam etmektedir. Güneydoğu Asya Bölgesi'ne Toplu Hizmet kolera kaynakları kolayca erişilebilir şekilde sağlanmıştır.
• Kolera için RCCE hazırlık ve yanıt araç seti şu anda gözden geçirilmektedir.

Hazırlık ve hazır olma durumu

• Uganda'ya PAMI tespiti için teknik destek devam etmekte olup, hedefe yönelik müdahale planlamasına olanak sağlamaktadır.
• Sağlık Bakanlıklarından odak noktaları 7-1-7 kolera projesine yönlendirilerek erken tespit ve zamanında müdahale kapasitesi artırılmıştır.
• DSÖ, ortaklarla koordinasyon da dahil olmak üzere devam eden salgına yönelik yanıt çabalarını güçlendirmek için Kenya Ülke Ofisini görevlendirmektedir.
• Ayrıntılı kolera hazırlık ve hazırlık değerlendirme raporları Burundi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya, Gana, Malavi, Mali, Ruanda ve Uganda ile paylaşılarak ulusal planlama ve operasyonel hazırlık konusunda bilgi verilmiştir.

Temel zorluklar

Birkaç zorluk, koleranın küresel yayılımına ve artışına karşı verilen yanıtı zorlaştırmaktadır:

• Kolera'nın son derece bulaşıcı yapısı, doğal afetler ve iklimsel etkilerden kaynaklanan felaketlerle birleşince, kontrol çabalarını önemli ölçüde engellemektedir.
• Yetersiz WASH altyapısı ve güvenilir veri eksikliği, etkilenen bölgelerde kolera bulaşmasını sürdürmektedir.
• Önleyici aşılamanın uygulanmasını engelleyen ve kampanyaların yalnızca en çok etkilenen bölgelerde uygulanmasına izin veren yetersiz OCV stokları, savunmasız popülasyonları sürekli bulaşmaya maruz bırakmaktadır.
• Kırılgan, çatışma ve şiddet bölgelerinde veya sosyal huzursuzluk yaşanan bölgelerde bakıma yönelik engeller, etkilenen popülasyonların tedavi ve önleme hizmetlerine erişimini zorlaştırmaktadır.
• Sınırlı kapasite ve siyasi ve ekonomik zorluklar nedeniyle gecikmiş verilerle sürveyans ve raporlama açıkları, zamanında yanıtı engellemektedir.
• Geçiş kontrolünün düzgün sağlanamadığı sınırlar, yetersiz sürveyans ve düşük toplum farkındalığı tarafından körüklenen sınır ötesi bulaşma riskinin artması.
• Hükümetler, sivil toplum örgütleri ve uluslararası kuruluşlar arasındaki yetersiz koordinasyon, müdahale çabalarının genel etkinliğini etkilemektedir.
• Acil durumlarda konuşlandırılmak üzere yeterli deneyimli personel bulunmamasıyla personel eksikliği, müdahale çabalarını daha da karmaşık hale getirmektedir.
• Ülkeler aynı anda büyük ölçekli kolera salgınları ve diğer acil durumlarla karşı karşıya kaldıkça tükenen ulusal müdahale kapasiteleri, kaynakları zorlamaktadır.
• Finansman ve kaynak boşlukları bir zorluk olmaya devam etmekte olup, kilit bağışçı desteğinin geri çekilmesi, hastalık yükünün yüksek olduğu birçok ülkeninde müdahale çabalarını etkilemekte; önleme, hazırlık ve salgın yönetimi için sürdürülebilir uluslararası ve ulusal yatırıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Atılacak adımlar

Yukarıda belirtilen zorlukları ele almak için DSÖ, UNICEF, IFRC ve ortaklar birlikte çalışmaktadır.

• Kolera senaryosu planlaması ve tahmini, küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde şiddetli iklim olaylarının etkisi göz önünde bulundurularak güncellenmeye devam edecektir.
• DSÖ, kolera hazırlığı ve müdahalesine yatırım yapılması için savunuculuk yapmaya devam edecek ve sürdürülebilir çözümler için uzun vadeli yatırımın gerekli olduğunu, ancak vakalardaki mevcut artışa hızlı acil müdahale için acil yatırım gerektiğini vurgulayacaktır. Bu yatırımları kolaylaştırmak için bağışçılara brifingler ve yuvarlak masa toplantıları düzenlenecektir.
• DSÖ ve UNICEF, ortaklarla işbirliği içinde, aşılar da dahil olmak üzere temel kolera malzemelerinin tedarikini kolaylaştırmaya devam edecek ve ihtiyaçların önceliklendirilmesine göre kullanılabilirliğini sağlayacaktır.
• DSÖ, GTFCC gibi ortaklarla birlikte, kısıtlı bir ortamda önleme ve müdahale faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları en son bilgiler ve kaynaklarla destekleyecektir.
• Ülke düzeyinde yanıt planlamasını iyileştirmek, verimliliği artırmaya ve daha etkili kolera müdahalelerini garantilemeye yardımcı olacaktır.
• Sınır ötesi koordinasyonun iyileştirilmesi, verileri paylaşabilen, sürveyans sistemlerini uyumlu hale getirebilen ve son derece hareketli nüfuslara hizmet etmek için ortak yanıtlar uygulayabilen koordinasyon yapıları kurularak önceliklendirilecektir.

Ek 1. Veri, tablo ve şekillere ait notlar

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.

"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez.  Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.

Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar

• Cholera fact sheet
• Ending Cholera, A Global Roadmap To 2030
• Global cholera strategic preparedness, readiness, and response plan 2023/24
• WHO’s Call for urgent and collective action to fight cholera
• Disease outbreak news Cholera – Democratic Republic of the Congo
• Disease outbreak news Cholera – Haiti
• Disease outbreak news Cholera – Malawi
• Disease outbreak news Cholera - Mozambique
• Disease outbreak news Cholera-Global situation
• Global Task Force on Cholera Control (GTFCC)
• GTFCC fixed ORP interim guidance and planning
• Public health surveillance for cholera, Guidance document, 2024
• Recommendations for reporting cholera to the regional and global levels, 2025
• AFRO Weekly outbreaks and emergency bulletin
• WHO AFRO Cholera Dashboard
• Cholera outbreak in Hispaniola 2022 - Situation Report
• Cholera upsurge (2021-present) web page