BİRDEN FAZLA ÜLKEDE GÖRÜLEN KOLERA SALGINI (AFGANİSTAN, GÜNEY SUDAN, YEMEN, KDC, SUDAN...)
Haziran 2025'te, 3 DSÖ bölgesinde 20 ülkeden toplam 62.330 yeni kolera ve akut sulu ishal vakası bildirilmiş olup bu, bir önceki aya göre %8'lik bir düşüşe işaret etmektedir.
24 Temmuz 2025'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-28
|
Vakalar:
305.903 Ocak 2025’den itibaren |
|
Ölümler:
3.522 Ocak 2025’ten itibaren |
|
Etkilenmiş Ülkeler: 28 Ocak 2025’ten itibaren |
|
Risk altındaki Popülasyon: 1 Milyar |
|
Küresel risk:
Çok yüksek |
Bu baskıda yer alanlar:
• Önemli Olaylar
• Küresel Epidemiyolojik Güncelleme
• DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar
• Seçilen Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak
• Operasyonel Güncellemeler
• Temel Zorluklar
• Atılacak Adımlar
Önemli Olaylar
29 Haziran 2025 itibariyle veriler
- Haziran 2025'te (epidemiyolojik haftalar 23-26), üç DSÖ bölgesinde 20 ülke, bölge ve yönetim alanından (bundan sonra ülkeler olarak anılacaktır) toplam 62.330 yeni kolera ve/veya akut sulu ishal (AWD) vakası bildirildi ve bu, Mayıs ayına göre %8'lik bir düşüş gösterdi. Doğu Akdeniz Bölgesi en yüksek vaka sayısını kaydederken, onu Afrika Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi izlemiştir. Bu dönemde ayrıca, bir önceki aya göre %8'lik bir düşüşle dünya genelinde 527 kolera kaynaklı ölüm görülmüştür.
- Haziran 2025'te, 21 ülkede 78.403 vaka ve 381 kolera kaynaklı ölümün bildirildiği Haziran 2024'e kıyasla kolera vaka sayısı %21 daha düşük, ölüm sayısı ise %38 daha yüksek olduğu görülmüştür.
- 1 Ocak - 29 Haziran 2025 tarihleri arasında, DSÖ'nün üç bölgesinde 28 ülkede toplam 305.903 kolera vakası ve 3.522 ölüm bildirilmiştir. En yüksek sayılar Doğu Akdeniz Bölgesi'nde kaydedilmiştir; bunu Afrika Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi izlemiştir. Diğer DSÖ bölgelerinde vaka bildirilmemiştir.
- Eksik bildirim ve gecikmeler nedeniyle genel kolera verileri eksik kalmaktadır. Ayrıca, koleradan etkilenen birçok ülkede yaşanan aşırı hava olayları ve çatışmalar, bazı bölgelerden düşük bildirim yapılmasına veya hiç bildirim yapılmamasına neden olmuştur. Bu karmaşıklıklar göz önüne alındığında, burada sunulan veriler muhtemelen koleranın gerçek yükünü olduğundan daha az göstermektedir ve dikkatli yorumlanmalıdır.
- Haziran 2025'te Oral Kolera Aşısı (OCV) ortalama stok miktarı 2,9 milyon doz olarak gerçekleşmiş olup bu rakam 6 ay sonra ilk kez acil durum stok seviyesinin (beş milyon) altına inmiştir.
Küresel epidemiyolojik güncelleme
Haziran 2025'te (epidemiyolojik haftalar 23-26), üç DSÖ bölgesinde 20 ülkeden toplam 62.330 yeni kolera ve AWD vakası bildirilmiş olup bu, bir önceki aya göre %8'lik bir düşüşe işaret etmektedir. En yüksek vaka sayısı Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (44.642 vaka; dört ülke) bildirilirken, bunu Afrika Bölgesi (17.480 vaka; 14 ülke) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (208 vaka; iki ülke) izlemiştir. Aynı dönemde, Mayıs ayına göre %8'lik bir düşüşle 527 kolera kaynaklı ölüm kaydedilmiştir. En yüksek ölüm sayısı Afrika Bölgesi'nde (347 ölüm; 10 ülke) kaydedilirken, bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (180 ölüm; dört ülke) izlemiştir. Güneydoğu Asya Bölgesi'nde ise herhangi bir ölüm bildirilmemiştir.
1 Ocak 2025 ile 29 Haziran 2025 tarihleri arasında, üç DSÖ bölgesinde toplam 305.903 kolera vakası ve 3.522 ölüm bildirilmiştir. En yüksek vaka sayısının bildirildiği bölge Doğu Akdeniz Bölgesi (159.414 vaka; altı ülke) olmuş, bunu Afrika Bölgesi (143.762 vaka; 19 ülke) ve Güneydoğu Asya Bölgesi (2.727 vaka; beş ülke) takip etmiştir. Bu dönemde, Afrika Bölgesi'nde (2.928 ölüm), Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (593 ölüm) ve Güneydoğu Asya Bölgesi'nde (bir ölüm) kolera kaynaklı ölümler bildirilmiştir.
Burada sunulan veriler, potansiyel eksik raporlama ve raporlama gecikmeleri nedeniyle ihtiyatlı bir şekilde yorumlanmalıdır. Bu durum raporların güncelliğini etkileyebilir ve dolayısıyla sunulan rakamlar koleranın gerçek yükünü tam olarak temsil etmeyebilir. Ülkeler arasındaki sürveyans sistemleri, vaka tanımları ve laboratuvar kapasitelerinin çeşitliliği, kolera vakaları ve ölümlerine ilişkin istatistiklerin doğrudan karşılaştırılabilir olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, kolera için küresel vaka ölüm oranı (CFR), sürveyans metodolojilerindeki farklılıklardan büyük ölçüde etkilendiği için ihtiyatlı bir incelemeyi gerektirmektedir. Bu belgede ‘kolera vakaları’ terimi, aksi belirtilmedikçe hem şüpheli hem de teyit edilmiş vakaları kapsamaktadır. Bu raporda yer alan veriler, daha doğru bilgiler elde edildikçe geçmişe dönük olası düzeltmelere tabidir. En güncel veriler için lütfen DSÖ'nün Küresel Kolera ve AWD Gösterge Tablosuna bakınız.
Şekil 1. 1 Ocak – 29 Haziran 2025 tarihleri arasında bildirilen kolera ve akut sulu ishal (AWD) vakaları

Tablo 1. 29 Haziran 2025 itibariyle DSÖ bölgelerinden bildirilen kolera ve AWD vakaları ve ölümleri

*Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle doğrudan karşılaştırılabilir değildir. Tüm veriler, veri mevcudiyeti ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili rakamlar ve sayılar, daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, hızlı tanı testi (RDT) pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir. Birçok ülke sadece ölümlerle ilgili toplam verileri bildirdiğinden, bildirilen CFR, bildirilen toplam ölüm sayısına göre hesaplanmıştır. Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC), CFR'nin yalnızca tesis ölümleri kullanılarak hesaplanmasını ve toplum ölümlerinin sayısının ayrıca rapor edilmesini önermektedir.
** Afganistan ve Myanmar AWD vakalarını rapor etmektedir.
*** Bildirilen şüpheli kolera ve AWD vakalarının sayısı Pakistan Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yayınlanan mevcut Halk Sağlığı Bültenine dayanmaktadır.
¥ Yemen'den bildirilen tüm şüpheli kolera ve AWD vakalarını içerir.
§ 1-29 Haziran 2025 tarihleri arasında kolera vakası bildirmeyen ülkeler
# Hindistan'dan bildirilen toplam 667 vaka arasında 57 vaka teyit edilmiştir.
DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar
Afrika bölgesi
Haziran 2025'te Afrika Bölgesi, 14 ülkede 17.480 yeni kolera vakası bildirmiş olup bu, Mayıs ayına kıyasla %27'lik bir düşüşe işaret etmektedir. Bu dönemde Güney Sudan (7.577), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (5.715) ve Angola'dan (2.694) vakalar bildirilmiştir. Ayrıca, Mayıs ayına kıyasla %15'lik bir düşüşle 347 kolera kaynaklı ölüm meydana gelmiştir. En yüksek ölüm sayıları Kongo Demokratik Cumhuriyeti (193), Güney Sudan (77) ve Angola'dan (42) bildirilmiştir.
1 Ocak - 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Afrika Bölgesi'ndeki 19 ülkede toplam 143.762 kolera vakası bildirilmiştir. En yüksek vaka sayıları Güney Sudan (62.903), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (34.192) ve Angola'dan (27.033) bildirilmiştir. Aynı dönemde 17 ülkede toplam 2.928 ölüm bildirilirken, en yüksek sayılar Güney Sudan'da (1092), Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (803) ve Angola'da kaydedilmiştir.
Doğu Akdeniz Bölgesi
Haziran 2025'te Doğu Akdeniz Bölgesi, dört ülkede 44.642 yeni kolera vakası bildirmiştir ve bu, Mayıs ayında bildirilen vaka sayılarına kıyasla %3'lük bir artışa işaret etmektedir. Bu dönemde Yemen'den (18.675), Afganistan'dan (17.316) ve Sudan'dan (7.696) vakalar bildirilmiştir. Ayrıca, Mayıs ayına kıyasla %11'lik bir artışla 180 kolera kaynaklı ölüm meydana gelmiştir. En yüksek ölüm sayıları Sudan'dan (115), Yemen'den (55) ve Afganistan'dan (9) bildirilmiştir.
1 Ocak - 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki altı ülkede toplam 159.414 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde Afganistan'dan (68.031), Yemen'den (42.162) ve Sudan'dan (32.359) vakalar bildirilmiştir. Aynı dönemde dört ülkede toplam 593 ölüm bildirilmiştir; en yüksek sayılar Sudan'da (426), Yemen'de (133) ve Afganistan'da (26) kaydedilmiştir.
Güneydoğu Asya Bölgesi
Haziran 2025'te Güneydoğu Asya Bölgesi, 2 ülkede 208 yeni kolera vakası bildirmiş olup bu, Mayıs ayından bu yana %56'lık bir düşüşe işaret etmektedir. Bu dönemde Myanmar'dan (206) ve Nepal'den (2) vakalar bildirilmiştir. Bu dönemde kolera kaynaklı ölüm bildirilmemiştir.
1 Ocak - 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki beş ülkede toplam 2727 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde Myanmar'dan (1888), Hindistan'dan (667) ve Nepal'den (87) vakalar bildirilmiştir. Aynı dönemde Hindistan bir ölüm bildirmiştir.
Şekil 2. 1 Ocak– 29 Haziran 2024 tarihleri arasında Küresel olarak haftalık kolera ve AWD vakaları

Şekil 3. DSÖ Bölgelerine göre Kolera ve AWD vakaları, 1 Ocak 2024 – 29 Haziran 2025

Seçilmiş alt bölgelere ve ülkelere odaklanma
Angola
Haziran 2025'te Angola, 2694 yeni kolera vakası ve 42 ölüm (CFR = 1,6) bildirmiş olup, Mayıs ayına kıyasla vakalarda %58, ölümlerde ise %70'lik bir düşüşe işaret etmektedir.
1 Ocak - 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Angola, toplam 27.033 vaka ve 760 ölüm (332 toplum ölümü dahil) bildirmiş olup, genel CFR %2,8 ve tesis CFR %1,6'dır. Vakalar 21 eyaletin 18'inde bildirilmiş olup, çoğunluğu Luanda'dan (6954 vaka), Benguela'dan (4718 vaka), Bengo'dan (3064 vaka) ve Cuanza Sul'dan (2726 vaka) bildirilmiştir. Haziran ayında, 21 eyaletin 13'ünde vakalar bildirilmiştir.
Şekil 4. Angola: 29 Haziran 2025 itibariyle haftalık vaka ve ölüm eğilimi (Solda) ve vakaların coğrafi dağılımı (Sağda)

Kongo Demokratik Cumhuriyeti
Haziran 2025'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti 5.715 yeni kolera vakası ve 193 kolera kaynaklı ölüm bildirmiştir. Ölüm oranı %3,4 olarak kaydedilmiştir. Söz konusu rakamlar, Mayıs 2025'e kıyasla vakalarda %2'lik bir azalma ve ölümlerde %58'lik bir artışa işaret etmektedir.
1 Ocak ile 29 Haziran 2025 arasında 33.864 vaka ve 757 ölüm bildirilmiş olup ölüm oranı %2,2 olmuştur. Vakaların çoğu Sud-Kivu, Haut Katanga, Nord Kivu, Haut Lomami, Tanganyika ve Maniema'dan bildirilirken, ölümlerin çoğu Kinshasa, Tshopo ve Maniema'dan bildirilmiştir. Mevcut salgın, ülkenin batısındaki endemik olmayan illeri de etkilemektedir.
Şekil 5: Demokratik Kongo Cumhuriyeti: İllere göre 100.000 nüfus başına vaka dağılımı (solda). Haftalık kolera vakaları, ölümler ve CFR eğilimleri (sağda), 29 Haziran 2025 itibarıyla.

Güney Sudan
2025 yılının Haziran ayında Güney Sudan, 7.577 yeni kolera vakası ve 77 ilgili ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %1 olarak kaydedilmiştir. Bu rakamlar, 2025 yılının Mayıs ayına kıyasla vakalarda %25, ölümlerde ise %38 azalma olduğunu göstermektedir.
1 Ocak ile 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Güney Sudan, toplam 62.903 vaka ve 1.092 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %1,7 olarak kaydedilmiştir. Vakalar, dokuz eyalet ve iki idari bölgedeki 46 ilçede bildirilmiştir. Bu dönemde vakaların çoğu Juba, Rubkona ve Nyirol ilçelerinden bildirilmiştir.
Şekil 6. Güney Sudan: 29 Haziran 2025 itibariyle vakaların dağılımı (Solda) ve haftalık vaka eğilimi (Sağda)

Sudan
Haziran 2025'te Sudan, 7.696 yeni kolera vakası ve 115 ilgili ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı (CFR) %1,5 olarak kaydedilmiştir. Bu rakamlar, Mayıs ayına kıyasla vakalarda %45 azalma ve ölümlerde %26 artışa işaret etmektedir. 1 Ocak ile 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Sudan, toplam 32.359 vaka ve 426 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %1,3 olarak kaydedilmiştir. Bu dönemde vakaların çoğu Hartum, Beyaz Nil ve Kuzey Kordofan'dan bildirilmiştir. Haziran ayında Güney Darfur ve Doğu Darfur'dan da vakalar bildirilmiştir.
Şekil 7. Sudan: 29 Haziran 2025 itibariyle eyaletlere göre 100 000 nüfus başına vaka dağılımı (Sol) ve haftalık vaka eğilimi (Sağ),

Yemen
2025 yılının Haziran ayında Yemen, 18.675 yeni kolera vakası ve 55 ilgili ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %0,3 olarak kaydedilmiştir. Bu rakamlar, Mayıs ayına kıyasla vakalarda %87 artış ve ölümlerde %13 azalma anlamına gelmektedir. 1 Ocak ile 29 Haziran 2025 tarihleri arasında Yemen, toplam 42.162 vaka ve 133 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %0,3 olarak kaydedilmiştir.
Şekil 8: Yemen: 29 Haziran 2025 itibarıyla eyaletlere göre 100.000 nüfus başına vaka dağılımı (solda) ve haftalık vaka eğilimi (sağda).
Şekil 9. Güneydoğu Afrika'da 100.000 nüfus başına düşen kolera vakaları

Şekil 10. Büyük Afrika Boynuzu'nda 100.000 nüfus başına düşen kolera vakaları

Operasyonel Güncellemeler
DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:
Koordinasyon
- DSÖ, ülke ihtiyaçlarını desteklemek için Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı (GOARN) ve Destekleyen Ortakları (SBP) dahil olmak üzere ortaklarla yanıt çabalarını aktif olarak koordine etmektedir.
- 1 Ocak ile 29 Haziran 2025 tarihleri arasında GOARN toplam 14 görevlendirmeyi desteklemiştir. Bu görevlendirmeler Angola, Güney Sudan ve Myanmar'a teknik destek sağlamış, ayrıca DSÖ Genel Merkezi'ndeki Olay Yönetimi Destek Ekibi (IMST) aracılığıyla küresel kolera müdahalesine uzaktan destek vermiştir. Bu destek, epidemiyoloji ve sürveyans gibi alanlara odaklanmıştır.
- Ayrıca, 11 uzman (3 ila 6 ay süreyle) beş ülkeye (Angola, Komorlar, Ürdün, Panama ve Güney Sudan) SBP aracılığıyla kolera müdahalesini desteklemek üzere Bilgi Yönetimi, Ortak/Küme Koordinasyonu, Cinsel Sömürü, İstismar ve Tacizin Önlenmesi ve Müdahale (PRSEAH), Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) / WASH, Risk İletişimi ve Toplum Katılımı (RCCE), Epidemiyoloji, Kolera müdahale koordinasyonu, Vaka Yönetimi, Operasyon Desteği ve Lojistik (OSL) alanlarında, uzaktan küresel WASH desteği de dahil olmak üzere.
- DSÖ, bu müdahale için GOARN ve Standby Partners tarafından sağlanan kritik desteği takdir etmektedir.
Halk Sağlığı Sürveyansı
- 2025 yılında Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC) bölgesel ve küresel düzeyde kolera raporlaması için güncellenmiş tavsiyeler yayınlamıştır. Bu, bir raporlama şablonu ile birlikte gelir. Bu kılavuz Fransızca ve Portekizce dillerinde de mevcuttur.
- GTFCC, kolera için halk sağlığı sürveyansına ilişkin gözden geçirilmiş bir kılavuz yayınlamıştır ve bu kılavuza eşlik eden araçlar ve iş yardımları bulunmaktadır. Bu materyal Arapça, İngilizce, Fransızca ve Portekizce dillerinde mevcuttur. GTFCC ayrıca sağlık yetkilileri için kolera sürveyansı ve sağlık çalışanları için kolera sürveyansı hakkında çevrimiçi kurslar yayınlamıştır. Bu kurslar İngilizce ve Fransızca dillerinde mevcuttur.
- Ülkeler, GTFCC tavsiyeleri doğrultusunda sürveyansı güçlendirmeye yönelik kilit faaliyetleri belirlemek için GTFCC kolera sürveyansını değerlendirme yöntemini kullanarak kolera sürveyans sistemlerini periyodik olarak kendi kendilerine değerlendirmeye teşvik edilmektedir.
- Veri yönetimi ve analizi için ülkelere ve bölgelere duruma göre destek sağlanmaktadır.
- Kolera sürveyansını güçlendirmek için ülkeler, bölgeler ve ortaklarla koordinasyon devam etmektedir.
- Çok Sektörlü Müdahaleler için Öncelikli Alanların (PAMIs) belirlenmesi, kontrol stratejilerinin etkisini en üst düzeye çıkarmayı ve kaynakları en çok etkilenen alanlara yönlendirmeyi mümkün kılar. Kolera kontrolü ve eliminasyonu için PAMI'lerin belirlenmesine yönelik GTFCC kılavuzu yaygınlaştırılmaktadır (İngilizce, Arapça, Fransızca ve Portekizce). Ayrıca GTFCC üç çevrimiçi kurs yayınlamıştır: PAMİ'lerin tanımlanmasına giriş, Kolerayı kontrol etmek için PAMİ'lerin tanımlanması, Kolerayı ortadan kaldırmak için PAMİ'lerin tanımlanması. Genel olarak, PAMI'lerin belirlenmesi, Ulusal Kolera Planının geliştirilmesi veya revizyonunda koleradan etkilenen ülkeler için sürveyans verilerinin kullanımını en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır.
Laboratuvar
- GTFCC, kolera test laboratuvarları için sürveyans, test ve raporlamanın çeşitli yönlerini kapsayan kılavuz ve araçlar yayınlamıştır. Mevcut tüm kılavuzlara hızlı başvuru kılavuzu aracılığıyla erişilebilir ve belgeler İngilizce, Fransızca ve bazı durumlarda Portekizce olarak mevcuttur.
- GTFCC'nin son yayınları arasında sağlık çalışanları için kolera için Hızlı Tanı Testleri ile numune toplama ve test etme konusunda İngilizce, Fransızca ve Arapça eğitim materyalleri ve kolera testi için numune toplama ve Vibrio cholerae O1/O139 koruma yöntemleri iş yardımları bulunmaktadır.
- Salgınlar sırasında test stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması için ülkelere teknik destek sağlanmaktadır. Haziran 2025'te Nijerya'da bir Eğitmen Eğitimi düzenlenmiş ve 21 laboratuvar uzmanı kolera teşhisinin temelleri konusunda eğitilmiştir. Bu yeni eğitilmiş uzmanlar daha sonra 120'den fazla sağlık çalışanına kolera için numune alma, nakil ve Hızlı Teşhis Testleri (RDT) kullanımı konusunda eğitim vermiştir. Eğitmenler şu anda bu bilgileri kendi laboratuvarlarında aktif olarak yaygınlaştırarak yerel düzeyde tanı kapasitesinin güçlendirilmesine yardımcı olmaktadır.
- Ülkeler için laboratuvar güçlendirme planlarının geliştirilmesinde destek ve yardım, duruma göre sağlanmaktadır. Nijerya'da GTFCC araçları kullanılarak kolera laboratuvar değerlendirmeleri yapılmaktadır.
- Laboratuvar tanı malzemesi ihtiyaçlarının belirlenmesi, akut ve aktif salgınların görüldüğü ülkelerde laboratuvar malzemelerinin dağıtımı ve önemli ülkelerde hazırlık ve hazır olma durumu için malzemelerin önceden konumlandırılması konusunda destek sağlanmaktadır.
- Gavi'ye uygun ülkelerde kolera sürveyansı, salgın izleme dahil olmak üzere kolera RDT'lerinin tedariki için Gavi ile işbirliği devam etmektedir.
Aşılama
- Küresel OCV stokları Haziran 2025'te ortalama 2,9 milyon doz olarak gerçekleşmiş olup salgınlara müdahale için her zaman mevcut olması gereken 5 milyon doz hedefinden beş hafta boyunca geride kalmıştır. Altı ay üst üste hedefin üzerinde seyreden stoklar, bu ay ilk kez acil durum stok seviyesinin altına düştü.
- Ocak ve Haziran 2025 arasında, 2024'te dokuz olan acil durum talebine karşılık, 9 ülke tarafından 29 yeni acil durum talebi sunulmuştur: Angola (3), DR Kongo (3), Etiyopya, Gana (4), Mozambik, Myanmar, Nijerya, Güney Sudan (10), Sudan (5) toplu olarak tek tur kampanyalar için 36 milyon doz talep etti (2024'te 22 milyon doz talep edilmiştir.
- Yirmi sekiz talep onaylanırken, bir talep Uluslararası Aşı Tedarik Koordinasyon Grubu (ICG) tarafından onaylanmamıştır.
- 2025 yılının başından bu yana, on beş ülke (Angola, Bangladeş, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya, Gana, Haiti, Kenya, Malavi, Mozambik, Myanmar, Nijer, Nijerya, Güney Sudan, Sudan ve Zambiya) toplam 28 milyon kişiyi hedefleyen 37 reaktif aşılama kampanyası yürütmüştür. Aşıların sınırlı olması nedeniyle, ICG tarafından yalnızca tek doz aşılama kampanyaları onaylanmıştır.
- Bu çabalara rağmen, OCV'ye olan artan talep arzı aşmaya devam etmekte ve bu da önleyici aşılama kampanyalarını ciddi şekilde kısıtlamaktadır. Aşı üretiminin acilen artırılması kritik önemini korumaktadır.
Vaka yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)
- Geçtiğimiz ay boyunca kolera salgınına maruz kalan ülkelere saha ve teknik rehberlik sağlanmıştır. Rehberlik, www.gtfcc.org adresinde mevcuttur.
- Haziran 2025'te, OpenWHO platformunda İngilizce dilinde GTFCC kolera vaka yönetimi eğitimi sunulmuştur. Kolera vaka yönetimi - OpenWHO.org
- WASH uzmanlarının Angola, Güney Sudan, Sudan ve Myanmar'da diğer müdahale ekipleri, ulusal yetkililer ve WHO bölge ofisleri ile koordineli olarak görevlendirilmesi devam etmektedir.
- WASH müdahale faaliyeti iki yönlüdür
- WASH tarafında, eylem gerektiren yüksek riskli alanları hedeflemek için epidemiyologlarla işbirliği içinde uygun Su Kalitesi İzleme takibinin sağlanması için çaba gösterilmektedir.
- Öte yandan, DSÖ, destek sağladığı sağlık yapılarında IPC uyumluluğunu sağlamak için teknik danışmanlık ve nihai olarak insan kaynakları desteği sağlamaktadır. (CTC/CTU/ORP).
- Seçilen bölgelerde yaklaşan yağmur mevsimi ışığında eğitim ve ulusal kapasite geliştirme çabaları artırılmaktadır.
- Gerektiğinde ülke bazında teknik destek sağlanmaktadır.
Risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE)
- RCCE odak noktalarıyla sürekli koordinasyon ve bilgi paylaşımı, talep üzerine ülkelere destek sağlama.
- RCCE Kolektif Hizmeti, GOARN ve ikili ilişkiler aracılığıyla haftalık ortaklar koordinasyonunu sürdürme. Akut kriz yaşayan ülkeler için RCCE göstergelerini geliştirme ve RCCE Kolektif Hizmeti koordinasyonuna entegre etme.
- Bölgelerden ve ülkelerden mevcut RCCE materyallerini, kılavuzları ve araçları bir veri havuzunda derleme.
- Burundi, DRC, Malavi, Sierra Leone ve Uganda gibi odak ülkelerle entegre kıta planı ve RCCE ayağının geliştirilmesini takip etmek.
- 10 Temmuz GOARN Operasyon Çağrısında, Afrika İnfodemi Müdahale İttifakı (AIRA) infodemi eğilimlerini izleme ve kurumlar arası topluluk kanıtlarının analizini destekleme çabalarını sunmuştur. AIRA koordinatörü, sınırlı güvenli su ve atık yönetimi, “mucizevi tedavilerin” yaygınlığı, yetkililere ve yardım kuruluşlarına duyulan güvensizlik ve WASH eksikliklerine ilişkin endişeler dahil olmak üzere, birkaç Afrika ülkesinde kolera infodemisine ilişkin önemli bilgileri vurgulamıştır.
- AIRA'nın faaliyetleri arasında, salgın öncesinde ve sırasında “Viral Facts Africa” iletişim paketleri ve açıklayıcı videoların paylaşılması ve IFRC ve UNICEF gibi ortaklarla koordinasyon içinde ortak topluluk içgörü raporları ve kurumlar arası eylem takipçileri üretilmesi yer almaktadır.
Temel zorluklar
Birkaç zorluk, koleranın küresel yayılımına ve artışına karşı verilen yanıtı zorlaştırmaktadır:
- Kolera'nın son derece bulaşıcı yapısı, doğal afetler ve iklimsel etkilerden kaynaklanan felaketlerle birleşince, kontrol çabalarını önemli ölçüde engellemektedir.
- Yetersiz WASH altyapısı ve güvenilir veri eksikliği, etkilenen bölgelerde kolera bulaşmasını sürdürmektedir.
- Önleyici aşılamanın uygulanmasını engelleyen ve kampanyaların yalnızca en çok etkilenen bölgelerde uygulanmasına izin veren yetersiz OCV stokları, savunmasız popülasyonları sürekli bulaşmaya maruz bırakmaktadır.
- Kırılgan, çatışma ve şiddet bölgelerinde veya sosyal huzursuzluk yaşanan bölgelerde bakıma yönelik engeller, etkilenen popülasyonların tedavi ve önleme hizmetlerine erişimini zorlaştırmaktadır.
- Sınırlı kapasite ve siyasi ve ekonomik zorluklar nedeniyle gecikmiş verilerle sürveyans ve raporlama açıkları, zamanında yanıtı engellemektedir.
- Geçiş kontrolünün düzgün sağlanamadığı sınırlar, yetersiz sürveyans ve düşük toplum farkındalığı tarafından körüklenen sınır ötesi bulaşma riskinin artması.
- Hükümetler, sivil toplum örgütleri ve uluslararası kuruluşlar arasındaki yetersiz koordinasyon, müdahale çabalarının genel etkinliğini etkilemektedir.
- Acil durumlarda konuşlandırılmak üzere yeterli deneyimli personel bulunmamasıyla personel eksikliği, müdahale çabalarını daha da karmaşık hale getirmektedir.
- Ülkeler aynı anda büyük ölçekli kolera salgınları ve diğer acil durumlarla karşı karşıya kaldıkça tükenen ulusal yanıt kapasiteleri, kaynakları zorlamaktadır.
- Finansman ve kaynak açıkları, kilit donör desteğinin geri çekilmesinin yüksek yüke sahip bazı ülkelerdeki müdahale çabalarını etkilemesiyle birlikte bir sorun olmaya devam etmektedir; önleme, hazırlık ve salgın yönetimi için sürekli uluslararası ve ulusal yatırıma ihtiyaç vardır.
Atılacak adımlar
Yukarıda belirtilen zorlukları ele almak için DSÖ, UNICEF, IFRC ve ortaklar birlikte çalışmaktadır.
- Kolera senaryosu planlaması ve tahmini, küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde şiddetli iklim olaylarının etkisi göz önünde bulundurularak güncellenmeye devam edecektir.
- DSÖ, kolera hazırlığı ve müdahalesine yatırım yapılması için savunuculuk yapmaya devam edecek ve sürdürülebilir çözümler için uzun vadeli yatırımın gerekli olduğunu, ancak vakalardaki mevcut artışa hızlı acil müdahale için acil yatırım gerektiğini vurgulayacaktır. Bu yatırımları kolaylaştırmak için bağışçılara brifingler ve yuvarlak masa toplantıları düzenlenecektir.
- DSÖ ve UNICEF, ortaklarla işbirliği içinde, aşılar da dahil olmak üzere temel kolera malzemelerinin tedarikini kolaylaştırmaya devam edecek ve ihtiyaçların önceliklendirilmesine göre kullanılabilirliğini sağlayacaktır.
- DSÖ, GTFCC gibi ortaklarla birlikte, kısıtlı bir ortamda önleme ve müdahale faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları en son bilgiler ve kaynaklarla destekleyecektir.
- Ülke düzeyinde yanıt planlamasını iyileştirmek, verimliliği artırmaya ve daha etkili kolera müdahalelerini garantilemeye yardımcı olacaktır.
- Sınır ötesi koordinasyonun iyileştirilmesi, verileri paylaşabilen, sürveyans sistemlerini uyumlu hale getirebilen ve son derece hareketli nüfuslara hizmet etmek için ortak yanıtlar uygulayabilen koordinasyon yapıları kurularak önceliklendirilecektir.
Ek 1. Veri, tablo ve şekillere ait notlar
Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.
"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez. Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.
Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar
- Cholera fact sheet
- Ending Cholera, A Global Roadmap To 2030
- Global cholera strategic preparedness, readiness, and response plan 2023/24
- WHO’s Call for urgent and collective action to fight cholera
- Disease outbreak news Cholera – Democratic Republic of the Congo
- Disease outbreak news Cholera – Haiti
- Disease outbreak news Cholera – Malawi
- Disease outbreak news Cholera - Mozambique
- Disease outbreak news Cholera-Global situation
- Global Task Force on Cholera Control (GTFCC)
- GTFCC fixed ORP interim guidance and planning
- Public health surveillance for cholera, Guidance document, 2024
- Recommendations for reporting cholera to the regional and global levels, 2025
- AFRO Weekly outbreaks and emergency bulletin
- WHO AFRO Cholera Dashboard
- Cholera outbreak in Hispaniola 2022 - Situation Report
- Cholera upsurge (2021-present) web page

