26 Eylül 2025'te yayınlanmış Dış Durum Raporu-30

Vakalar:   462.890 Ocak 2025’den itibaren

Ölümler:   5.869 Ocak 2025’ten itibaren

Etkilenmiş Ülkeler: 32 Ocak 2025’ten itibaren

Risk altındaki Popülasyon:                                         1 Milyar

Küresel risk:                      Çok yüksek

 

Bu baskıda yer alanlar:

• Önemli Olaylar

• Küresel Epidemiyolojik Güncelleme

• DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

• Seçilen Alt Bölgelere ve Ülkelere Odaklanmak

• Operasyonel Güncellemeler

• Temel Zorluklar

• Atılacak Adımlar

 

Önemli Olaylar

31 Ağustos 2025 itibariyle veriler

• Ağustos 2025'te (32. ila 35. epidemiyolojik haftalar), üç DSÖ bölgesindeki 23 ülke, bölge ve alandan (bundan sonra ülkeler olarak anılacaktır) toplam 57.215 yeni kolera ve akut sulu ishal (AWD) vakası bildirilmiştir; bu, Temmuz ayına göre %16'lık bir düşüşe işaret etmektedir. Bu dönemde, küresel olarak kolera ile ilişkili 758 ölüm kaydedilmiştir; bu, bir önceki aya göre %22'lik bir azalmaya tekabül etmektedir.
• Ağustos 2025'te kolera vakalarının sayısı Ağustos 2024'e göre %25 azalırken, ölümlerin sayısı %118 artmıştır. Ağustos 2024'te 20 ülkede 76.235 vaka ve 348 kolera ile ilişkili ölüm bildirilmiştir.
• 1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında, beş DSÖ bölgesindeki 32 ülkeden toplam 462.890 kolera vakası ve 5869 ölüm bildirilmiştir. En yüksek sayılar Doğu Akdeniz Bölgesi'nde kaydedilmiş olup bunu Afrika Bölgesi, Güneydoğu Asya Bölgesi, Amerika Bölgesi ve Batı Pasifik Bölgesi izlemiştir. Avrupa Bölgesi'nde hiçbir vaka bildirimi olmamıştır.
• Ağustos 2025'te, Oral Kolera Aşısı (OCV) ortalama stok miktarı 2,6 milyon doz olmuş olup ve bu miktar, beş milyonluk acil durum stok seviyesinin altında kalmıştır. Ağustos ayında yedi milyondan fazla doz üretilmiş ve söz konusu stok oluşturulduğundan bu yana ikinci kez bir üretim rekoru gerçekleşömiştir. Bununla birlikte, artan küresel talep arzı aşmaya devam etmekte ve kolera salgınlarını kontrol altına alma ve önleyici kampanyalar yürütme çabalarını engellemektedir.
• Çatışmalar, kitlesel göçler, doğal afetler ve iklim değişikliği, özellikle altyapının zayıf ve sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu, tedaviyi geciktiren kırsal ve selden etkilenen bölgelerde salgınları şiddetlendirmiştir. Bu sınır ötesi faktörler, kolera salgınlarını giderek daha karmaşık ve kontrol edilmesi zor hale getirmiştir.
• Yetersiz raporlama ve raporlama gecikmeleri nedeniyle genel kolera verileri eksik kalmaktadır. Ayrıca, koleradan etkilenen birçok ülkede görüldüğü gibi, aşırı hava olayları ve çatışmalar bazı bölgelerden çok az raporlama yapılmasına veya hiç raporlama yapılmamasına neden olmuştur. Bu karmaşıklıklar göz önüne alındığında, burada sunulan veriler koleranın gerçek yükünü muhtemelen hafife almaktadır ve dikkatle yorumlanmalıdır.

Küresel epidemiyolojik güncelleme

Ağustos 2025'te (epidemiyolojik haftalar 32 ila 35), üç DSÖ bölgesindeki 23 ülkeden toplam 57.215 yeni kolera ve AWD vakası bildirilmiştir; bu, bir önceki aya göre %16'lık bir düşüşe işaret etmektedir. En yüksek vaka sayısı Doğu Akdeniz Bölgesi'nde (40.732 vaka; dört ülke) bildirilmiş, bunu Afrika Bölgesi (15.487 vaka; 15 ülke) ve Güneydoğu Bölgesi (996 vaka; dört ülke) izlemiştir. Aynı dönemde, 758 kolera ile ilişkili ölüm kaydedilmiştir; bu, Haziran 2025'e göre %22'lik bir azalmaya tekabül etmektedir. En yüksek ölüm sayısı Afrika Bölgesi'nde (495 ölüm; 11 ülke) kaydedilmiştir; bunu Doğu Akdeniz Bölgesi (263 ölüm; üç ülke) izlemiştir. Güneydoğu Asya Bölgesi'nde hiçbir ölüm vakası bildirilmemiştir.

1 Ocak 2025'ten 31 Ağustos 2025'e kadar, beş DSÖ bölgesinde küresel olarak toplam 462.890 kolera ve AWD vakası ve 5869 ölüm vakası bildirilmiştir. En yüksek vaka sayısının bildirildiği bölge Doğu Akdeniz Bölgesi (268.293 vaka; altı ülke) olmuştur. Bu bölgeyi Afrika Bölgesi (186 787 vaka; 21 ülke), Güneydoğu Asya Bölgesi (4403 vaka; beş ülke), Amerika Bölgesi (2496 vaka; bir ülke) ve Batı Pasifik Bölgesi (911 vaka; bir ülke) izlemiştir.

Burada sunulan veriler, olası eksik bildirimler ve bildirim gecikmeleri nedeniyle dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır. Bu durum raporların zamanında hazırlanmasını etkileyebilir ve bu nedenle sunulan rakamlar kolera hastalığının gerçek yükünü doğru bir şekilde yansıtmayabilir. Ülkeler arasında sürveyans sistemleri, vaka tanımları ve laboratuvar kapasitelerinin çeşitliliği, kolera vakaları ve ölümlerine ilişkin istatistiklerin doğrudan karşılaştırılamayacağı anlamına gelir. Ayrıca, kolera için küresel vaka ölüm oranı (CFR), sürveyans metodolojilerindeki farklılıklardan büyük ölçüde etkilendiği için dikkatli bir inceleme gerektirmektedir. Bu belgede, aksi belirtilmedikçe, “kolera vakaları” terimi hem şüpheli hem de doğrulanmış vakaları kapsamaktadır. Bu rapordaki veriler, daha doğru bilgiler elde edildikçe geriye dönük olarak değiştirilebilir. En son veriler için lütfen WHO'nun Küresel Kolera ve AWD Gösterge Tablosuna bakınız.

Şekil 1. 1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında 100.000 kişi başına kolera ve akut sulu ishal (AWD) vakaları

Tablo 1. 31 Ağustos 2025 itibariyle DSÖ bölgelerinden bildirilen kolera ve AWD vakaları ve ölümleri

*Sunulan vaka ve ölüm sayıları, vaka tanımları, raporlama sistemleri ve genel eksik raporlamadaki farklılıklar nedeniyle doğrudan karşılaştırılabilir değildir. Tüm veriler, veri mevcudiyeti ve erişilebilirliği nedeniyle doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. İlgili rakamlar ve sayılar, daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir. Tablo 1'deki veriler şüpheli, hızlı tanı testi (RDT) pozitif ve kültürle doğrulanmış kolera vakalarını içermektedir. Birçok ülke sadece ölümlerle ilgili toplam verileri bildirdiğinden, bildirilen CFR, bildirilen toplam ölüm sayısına göre hesaplanmıştır. Kolera Kontrolü Küresel Görev Gücü (GTFCC), CFR'nin yalnızca tesis ölümleri kullanılarak hesaplanmasını ve toplum ölümlerinin sayısının ayrıca rapor edilmesini önermektedir.

** Afganistan ve Myanmar AWD vakalarını rapor etmektedir.

*** Bildirilen şüpheli kolera ve AWD vakalarının sayısı Pakistan Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yayınlanan mevcut Halk Sağlığı Bültenine dayanmaktadır.

¥ Yemen'den bildirilen tüm şüpheli kolera ve AWD vakalarını içerir.

§ 27 Temmuz-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında kolera vakası bildirmeyen ülkeler

# Hindistan'dan bildirilen toplam 1242 vaka arasında 86 vaka teyit edilmiştir.

DSÖ Bölgelerinde Önemli Olaylar

Afrika bölgesi

Ağustos 2025'te Afrika Bölgesi, 15 ülkede 15.487 yeni kolera vakası bildirmiştir; bu, Temmuz ayına göre %19'luk bir düşüşe işaret etmektedir. Bu dönemde en yüksek vaka sayısı Kongo Demokratik Cumhuriyeti (6562), Nijerya (2926) ve Güney Sudan'da (2924) bildirilmiştir. Ayrıca, kolera ile ilişkili 495 ölüm vakası bildirilmiştir; bu, bir önceki aya göre %10'luk bir düşüşe tekabül etmektedir. En yüksek ölüm vakası sayısı Kongo Demokratik Cumhuriyeti (255), Çad (82) ve Nijerya'da (67) bildirilmiştir.

1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında, Afrika Bölgesi'ndeki 21 ülkede toplam 186.787 kolera vakası bildirilmiştir. En yüksek vaka sayısı Güney Sudan (74 494), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (51.242) ve Angola'da (27.991) bildirilmiştir. Aynı dönemde, 18 ülkeden toplam 4.194 ölüm bildirilmiş olup, en yüksek sayılar Kongo Demokratik Cumhuriyeti (1.558), Güney Sudan (1.224) ve Angola'da (781) kaydedilmiştir.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Ağustos 2025'te, Doğu Akdeniz Bölgesi dört ülkede 40.732 yeni kolera/AWD vakası bildirmiştir; bu, Temmuz ayında bildirilen vaka sayılarına göre %16'lık bir artışa işaret etmektedir. Bu dönemde vakalar Afganistan (20 721), Yemen (10 848) ve Sudan'dan (8713) bildirilmiştir. Ayrıca, kolera ile ilişkili 263 ölüm vakası bildirilmiştir; bu, Temmuz ayına kıyasla %38'lik bir azalmaya tekabül etmektedir. En yüksek ölüm vakası sayısı Sudan (218), Yemen (34) ve Afganistan'da (11) bildirilmiştir.

1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında, Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki altı ülkede toplam 268.293 kolera/AWD vakası bildirilmiştir. Bu dönemde vakalar Afganistan (116 083), Yemen (72 260) ve Sudan'dan (59 265) bildirilmiştir. Aynı dönemde, dört ülkeden toplam 1633 ölüm bildirildi; en yüksek sayılar Sudan (1366), Yemen (201) ve Afganistan'da (57) kaydedilmiştir.

Amerika Bölgesi

Ağustos 2025'te, Amerika Bölgesi'nden yeni vaka ve kolera ile ilgili ölüm bildirilmemiştir. 1 Ocak ile 31 Ağustos 2025 tarihleri arasında, bir ülke olan Haiti'den toplam 2496 kolera vakası ve 31 ölüm bildirilmiştir.

Güneydoğu Asya Bölgesi

Ağustos 2025'te, Güneydoğu Asya Bölgesi dört ülkede 996 yeni kolera/ADW vakası bildirmiş olup bu, Temmuz ayında bildirilen vaka sayılarına göre %202'lik bir artışa işaret etmektedir. Bu dönemde vakalar Nepal (850), Hindistan (72), Myanmar (61) ve Bangladeş'ten (13) bildirilmiştir; kolera ile ilgili herhangi bir ölüm bildirimi yapılmamıştır.

1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında, Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki beş ülkeden toplam 4403 kolera vakası bildirilmiştir. Bu dönemde en yüksek vaka sayısı Myanmar (2154), Hindistan (1242) ve Nepal'den (937) bildirilmiştir. Aynı dönemde Hindistan bir ölüm vakası bildirmiştir.

Batı Pasifik Bölgesi

Ağustos 2025'te Batı Pasifik Bölgesi'nden yeni vaka ve kolera ile ilgili ölüm bildirilmemiştir. 1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında Filipinler'den toplam 911 kolera vakası ve 10 ölüm bildirilmiştir.

Şekil 2. 1 Ocak– 31 Ağustos 2025 tarihleri arasında Küresel olarak haftalık kolera ve AWD vakaları

Şekil 3. DSÖ Bölgelerine göre Kolera ve AWD vakaları, 1 Ocak 2024 – 31 Ağustos 2025

 

*Batı Pasifik Bölgesi'nin epidemi eğrisi, mevcut haftalık verilerin sınırlı olması nedeniyle dahil edilmemiştir. Amerika Bölgesi'ndeki artışlar, geriye dönük veri düzeltmelerinden kaynaklanmaktadır.

Seçilmiş alt bölgelere ve ülkelere odaklanma

Kongo Demokratik Cumhuriyeti

Ağustos 2025'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti 6.562 yeni kolera vakası ve 255 ilgili ölüm bildirdi; ölüm oranı %3,9 idi. Bu, Temmuz 2025'e kıyasla vaka ve ölüm sayısında sırasıyla %19 ve %31'lik bir düşüşe işaret etmektedir.

1 Ocak-31 Ağustos 2025 tarihleri arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti 51.242 kolera vakası ve 1.558 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %3 olmuştur. Ağustos ayında vakaların çoğu çatışmalardan etkilenen doğu illerinden bildirilmiştir: Maniema, Nord-Kivu ve Sud-Kivu. Kongo nehri boyunca uzanan Equateur ve Tshopo illeri de yüksek vaka sayısı ve ölüm oranı bildirmiştir.

Şekil 4: Kongo Demokratik Cumhuriyeti: İllere göre 100.000 nüfus başına vaka dağılımı (solda). 31 Ağustos 2025 itibarıyla haftalık kolera vakaları, ölümler ve CFR eğilimleri (sağda).

 

Güney Sudan

Ağustos 2025'te Güney Sudan, 2.924 yeni kolera vakası ve 38 ilgili ölüm bildirdi; ölüm oranı %1,3 olarak kaydedilmiş olup bu, Temmuz ayına kıyasla vakalarda %50, ölümlerde ise %43'lük bir düşüşe işaret etmektedir.

1 Ocak 2025 ile 31 Ağustos 2025 arasında Güney Sudan, toplam 74.494 vaka ve 1224 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %1,6 olarak kaydedilmiştir. Vakaların çoğu Abyei, Rubkona, Mayendit ve Mayom'dan bildirilmiştir. Batı Ekvator, kolera vakası bildirilmeyen tek eyalet olmaya devam etmektedir.

Vaka sayılarındaki düşüş eğilimine rağmen, ülkeyi etkileyen yaygın sel felaketleri önümüzdeki haftalarda vaka sayılarında artışa neden olabilir. Unity, Jonglei ve Upper Nile gibi eyaletler en çok etkilenenler arasında yer almakta ve bu durum, bozulan sanitasyon koşulları ve güvenli suya erişimin kısıtlı olması nedeniyle bulaşmanın artabileceği endişesini doğurmaktadır.

Şekil 5: Güney Sudan: 31 Ağustos 2025 itibarıyla kümülatif vaka dağılımı (solda) ve haftalık vaka eğilimi (sağda).

Sudan

Ağustos 2025'te Sudan, 8.713 yeni kolera vakası ve 218 ilgili ölüm bildirdi; ölüm oranı %2,5 olarak kaydedilmiştir ve vaka ve ölüm sayısında sırasıyla %19 ve %43'lük bir düşüş görülmüştür. 1 Ocak ile 31 Ağustos 2025 arasında Sudan, toplam 59.265 vaka ve 1.366 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %2,3 olmuştur.

Çoğu eyalette düşüş eğilimi görülürken, Batı ve Orta Darfur, Kassala ve Güney Kordofan'da vakalar artmıştır. Sudan'daki durum, özellikle güvensizlik, yağma, nüfus hareketleri ve yağmur mevsimi nedeniyle zordur. Ülke, özellikle Kuzey Darfur'da (Tawila bölgesi) OCV kampanyasının uygulanmasında gecikmeler ve sanitasyon kapsamı ve su temininde eksiklikler ile karşı karşıya.

Şekil 6: Sudan: 31 Ağustos 2005 itibarıyla eyaletlere göre 100.000 nüfus başına kümülatif vaka dağılımı (solda) ve haftalık vaka eğilimi (sağda).

 

 

Çad

13 Temmuz'dan bu yana (2025'in ilk kolera vakasının bildirildiği tarih), Çad toplam 1.433 vaka ve 92 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %6,4'tür. Ağustos 2025'te Çad, 1.246 yeni kolera vakası ve 82 ilgili ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %6,6'dır. Sila eyaletindeki Goz-beida, salgından en son etkilenen bölgedir. Şu anda, Ouaddai'deki 11 bölgeden beşi ve Sila'daki dört bölgeden ikisi vaka bildirmiş olup, Chokoyane ve Hadjer Hadid en çok etkilenen eyaletlerdir.

Vakaların coğrafi olarak yayıldığı gözlemlenmiştir ve salgınlar, yüksek ölüm oranlarının bildirildiği ulaşılması zor bölgeleri giderek daha fazla etkilemektedir.

Şekil 7: Çad: 31 Ağustos 2025 itibarıyla bölgelere göre kümülatif vaka dağılımı (solda) ve günlük vaka eğilimi (sağda)

Kongo Cumhuriyeti

Ağustos 2025'te Kongo, 337 vaka ve 33 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %9,8 olarak kaydedilmiştir. Bu rakamlar, Temmuz 2025'e kıyasla vakalarda %9, ölümlerde ise %27 artışa işaret etmektedir.

Haziran ve 31 Ağustos 2025 arasında Kongo Cumhuriyeti 669 vaka ve 62 ölüm bildirmiş olup, ölüm oranı %9,3 olarak kaydedilmiştir. Vakalar Brazzaville ve Kongo-Oubangui'den bildirilmiş olup, son haftalarda düşüş eğilimi gözlemlenmesine rağmen ölüm oranı yüksek seviyede kalmıştır (Kongo-Oubangui'de %13 ve Brazzaville'de %4,3).

Özellikle zamanında tedavi ve sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu ulaşılması zor bölgelerde, yüksek sayıda topluluk ölümü ve yüksek ölüm oranı bildirilmeye devam etmektedir.

 

Şekil 8: Kongo Cumhuriyeti: 31 Ağustos 2025 itibarıyla ilçelere göre kümülatif vaka dağılımı (solda) ve günlük vaka eğilimi (sağda).

Operasyonel Güncellemeler

DSÖ, aşağıdaki kolera salgını yanıt faaliyetlerinde Üye Devletleri desteklemek için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde ortaklarla birlikte çalışmaktadır:

Koordinasyon

• DSÖ, ülkelerin ihtiyaçlarını desteklemek için Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı (GOARN) ve Bekleme Ortakları (SBP) dahil olmak üzere ortaklarla müdahale çabalarını aktif olarak koordine etmektedir.
• 1 Ocak ile 31 Ağustos 2025 tarihleri arasında GOARN toplam 16 görevlendirmeyi desteklemiştir. Bu görevlendirmeler Angola, Güney Sudan ve Myanmar'a teknik destek sağlamış, ayrıca DSÖ Genel Merkezi'ndeki Olay Yönetimi Destek Ekibi (IMST) aracılığıyla küresel kolera müdahalesine uzaktan destek vermiş ve epidemiyoloji ve sürveyans gibi alanlara odaklanmıştır.
• Ayrıca, 12 uzman (3 ila 6 ay süreyle) beş ülkeye (Angola, Komorlar, Ürdün, Panama ve Güney Sudan) SBP aracılığıyla bilgi yönetimi, ortak/küme koordinasyonu, cinsel sömürü, istismar ve tacizin önlenmesi ve bunlara müdahale (PRSEAH), enfeksiyon önleme ve kontrolü (IPC) / WASH, Risk İletişimi ve Toplum Katılımı (RCCE), Epidemiyoloji, Kolera müdahale koordinasyonu, Vaka Yönetimi, Operasyon Desteği ve Lojistik (OSL) gibi alanlarda, uzaktan küresel WASH desteği de dahil olmak üzere.
• GOARN, devam eden faaliyetleri, ihtiyaçları ve eksiklikleri tartışmak üzere ortaklar ve bağışçılarla iki haftada bir kolera ortakları koordinasyon toplantısı düzenlemekte ve başkanlık etmektedir. Bu toplantılar, etkilenen ülkelerdeki saha düzeyinde koordinasyonu kolaylaştırmakta olup, şu ana kadar Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Güney Sudan, Yemen, Sudan ve Çad'a odaklanmıştır.

 Halk Sağlığı Sürveyansı

• Etkilenen ülkelere, sürveyans verilerinin kalitesini ve kullanımını iyileştirmek için doğrudan destek sağlanmaktadır. Bu destek, yeni analitik gösterge panellerinin kullanıma sunulmasını, epidemiyolojik tahminlere ilişkin teknik yardım sağlanmasını ve operasyonel karar alma süreçlerine bilgi sağlamak üzere haftalık istihbarat raporlarının hazırlanmasını içermektedir.
• Kongo Demokratik Cumhuriyeti/Kongo Cumhuriyeti ve Çad/Sudan gibi komşu ülkeler arasında düzenli bilgi paylaşımı görüşmeleri ve bulaşma dinamiklerini daha iyi izlemek için sürveyans göstergelerinin uyumlaştırılması yoluyla, önemli sınır ötesi bölgelerde ortak sürveyans kolaylaştırılmaktadır.
• Kolera sürveyans sistemlerini güçlendirmek için ülkeler ve ortaklarla koordinasyon devam etmektedir. Bu, ülkelerin GTFCC halk sağlığı sürveyans kılavuzunu uygulamasına yardımcı olmak, teknik araçlar sağlamak ve çok sektörlü müdahaleler için öncelikli alanların (PAMI) belirlenmesini desteklemek gibi faaliyetleri içermektedir.

Laboratuvar

• Zimbabve'de iki haftalık bir eğitmen eğitimi düzenlenmiştir. Bu eğitimde, 25 laboratuvar personeli ve halk sağlığı laboratuvarı koordinatörüne kolera teşhisinin temelleri konusunda eğitim verilirken, iki bölgeden 100'den fazla sağlık çalışanı kolera testi, numune toplama ve hızlı tanı testlerinin (RDT) kullanımı konusunda GTFCC stratejisi konusunda eğitilmiştir.
• Salgınlar sırasında test stratejilerini belirlemek ve uygulamak için ülkelere teknik destek sağlanmaktadır.
• Ülkeler için laboratuvar güçlendirme planlarının geliştirilmesinde destek ve yardım sağlanmıştır.
• Laboratuvar tanı malzemesi ihtiyaçlarının belirlenmesi, akut ve aktif salgınların görüldüğü ülkelerde laboratuvar malzemelerinin dağıtımı ve risk altındaki ülkelerde malzemelerin önceden konumlandırılması için destek sağlanmaktadır.
• Salgın izleme dahil olmak üzere kolera sürveyansı için Gavi kriterlerine uygun ülkelere kolera RDT'lerinin tedariki konusunda Gavi ile işbirliği devam etmektedir.

Aşılama

• OCV üretimi, tedarikçi ve ortakların önemli çabalarının bir yansıması olarak, Ağustos 2025'te yedi milyondan fazla doz üretilerek ikinci kez rekor seviyeye ulaşmıştır.
• Ağustos ayında küresel OCV stoğu ortalama 2,6 milyon doz olup hiçbir hafta, salgınlara yanıt için her zaman mevcut olması gereken beş milyon doz hedefini aşmamıştır.
• 2025 yılının ilk sekiz ayında, 2024'te on üç olan acil durum talebine kıyasla, Angola (3), Çad (2), Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (5), Etiyopya, Gana (4), Fildişi Sahili, Kenya, Mozambik, Myanmar, Nijerya (3), Güney Sudan (11) ve Sudan (9) tarafından sunuldu ve bu ülkeler tek turlu kampanyalar için toplam 57 milyon doz talep etmiştir. Kırk talep ve 45 milyon OCV dozu onaylanırken, üç talep Uluslararası Aşı Tedarik Koordinasyon Grubu (ICG) tarafından onaylanmamıştır.
• 2025 yılında, on yedi ülke (Angola, Bangladeş, Çad, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Etiyopya, Gana, Haiti, Kenya, Malavi, Mozambik, Myanmar, Nijer, Nijerya, Güney Sudan, Sudan, Yemen ve Zambiya) 49 reaktif aşılama kampanyası yürütmüştür. Aşıların sınırlı olması nedeniyle, yalnızca tek doz aşılama kampanyaları onaylanmış ve uygulanmıştır.

Vaka yönetimi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) & Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH)

• Salgınlar sırasında test stratejilerini belirlemek ve uygulamak için ülkelere vaka yönetimi konusunda teknik destek sağlanmaktadır.
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Güney Sudan'a vaka yönetimi konusunda acil destek sağlanırken, Çad için GOARN'a yardım talebi gönderilmiştir.

Risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE)

• RCCE odak noktalarıyla düzenli koordinasyon ve bilgi paylaşımı; talep üzerine ülkelere destek (Çad, Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Güney Sudan).
• Güney Sudan'da görevlendirilen RCCE uzmanı, WASH ayağıyla ortak çalışıyor.
• RCCE Kolektif Hizmeti (UNICEF, IFRC), GOARN ve ikili ilişkiler aracılığıyla haftalık ortaklar koordinasyonu.
• Entegre kıta planı ve RCCE ayağının geliştirilmesine ve ilgili kurumlar arası faaliyet planlamasına katılım.
• 10 Eylül 2025 tarihinde, Sudan ve Zambiya'dan konuşmacıların katıldığı ve 900'den fazla kişinin katıldığı, kolera müdahalesinde topluluk koruması konulu bir EPI-WIN web semineri düzenlenmiştir. Bu web semineri, koleraya insan odaklı bir müdahaleyi nasıl sağlayabileceğine dair deneyim paylaşımı ve akran öğrenimi için bir fırsat sunmuştur.
• 8 Eylül 2025 tarihinde GOARN operasyonları çağrısına destek verilmesi. Bu çağrıda, Kolektif Hizmet, Afrika bölgesinde kolera ile ilgili devam eden ve planlanan RCCE faaliyetleri hakkında güncel bilgiler paylaşmıştır. Sunumda, DSÖ tarafından uygulanan ve desteklenen RCCE faaliyetlerinin ayrıntıları ile topluluk dinleme çabalarının önemli noktaları yer almıştır.
• Bölgelerden ve ülkelerden mevcut RCCE materyallerinin, kılavuzların ve araçların bir veri havuzunda derlenmesi.
• Kolera konusunun, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Tshopo bölgesinde mpox üzerine yapılan operasyonel araştırmaya entegre edilmesi.
• AIRA'nın eylemleri arasında, salgın öncesinde ve sırasında “Viral Facts Africa” iletişim paketlerini ve açıklayıcı videoları paylaşmak ve IFRC ve UNICEF gibi ortaklarla koordinasyon içinde ortak topluluk içgörü raporları ve kurumlar arası eylem takipçileri hazırlamak yer almaktadır.

Temel zorluklar

Birkaç zorluk, koleranın küresel yayılımına ve artışına karşı verilen yanıtı zorlaştırmaktadır:

• Kolera'nın son derece bulaşıcı yapısı, doğal afetler ve iklimsel etkilerden kaynaklanan felaketlerle birleşince, kontrol çabalarını önemli ölçüde engellemektedir.
• Yetersiz WASH altyapısı ve güvenilir veri eksikliği, etkilenen bölgelerde kolera bulaşmasını sürdürmektedir.
• Önleyici aşılamanın uygulanmasını engelleyen ve kampanyaların yalnızca en çok etkilenen bölgelerde uygulanmasına izin veren yetersiz OCV stokları, savunmasız popülasyonları sürekli bulaşmaya maruz bırakmaktadır.
• Kırılgan, çatışma ve şiddet bölgelerinde veya sosyal huzursuzluk yaşanan bölgelerde bakıma yönelik engeller, etkilenen popülasyonların tedavi ve önleme hizmetlerine erişimini zorlaştırmaktadır.
• Sınırlı kapasite ve siyasi ve ekonomik zorluklar nedeniyle gecikmiş verilerle sürveyans ve raporlama açıkları, zamanında yanıtı engellemektedir.
• Geçiş kontrolünün düzgün sağlanamadığı sınırlar, yetersiz sürveyans ve düşük toplum farkındalığı tarafından körüklenen sınır ötesi bulaşma riskinin artması.
• Hükümetler, sivil toplum örgütleri ve uluslararası kuruluşlar arasındaki yetersiz koordinasyon, müdahale çabalarının genel etkinliğini etkilemektedir.
• Acil durumlarda konuşlandırılmak üzere yeterli deneyimli personel bulunmamasıyla personel eksikliği, müdahale çabalarını daha da karmaşık hale getirmektedir.
• Ülkeler aynı anda büyük ölçekli kolera salgınları ve diğer acil durumlarla karşı karşıya kaldıkça tükenen ulusal yanıt kapasiteleri, kaynakları zorlamaktadır.
• Finansman ve kaynak açıkları, kilit donör desteğinin geri çekilmesinin yüksek yüke sahip bazı ülkelerdeki müdahale çabalarını etkilemesiyle birlikte bir sorun olmaya devam etmektedir; önleme, hazırlık ve salgın yönetimi için sürekli uluslararası ve ulusal yatırıma ihtiyaç vardır.

Atılacak adımlar

Yukarıda belirtilen zorlukları ele almak için DSÖ, UNICEF, IFRC ve ortaklar birlikte çalışmaktadır.

• Kolera senaryosu planlaması ve tahmini, küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde şiddetli iklim olaylarının etkisi göz önünde bulundurularak güncellenmeye devam edecektir.
• DSÖ, kolera hazırlık ve müdahaleye yönelik yatırımları savunmaya devam edecek ve sürdürülebilir çözümler için uzun vadeli yatırımların gerekli olduğunu vurgularken, mevcut vaka artışına hızlı acil müdahale için acil yatırımların gerekli olduğunu vurgulayacaktır.
• DSÖ ve UNICEF, ortaklarıyla işbirliği içinde, aşılar da dahil olmak üzere temel kolera malzemelerinin tedarikini kolaylaştırmaya devam edecek ve ihtiyaçların önceliklendirilmesine dayalı olarak bu malzemelerin bulunabilirliğini sağlayacaktır.
• DSÖ, GTFCC gibi ortaklarla birlikte, kısıtlı bir ortamda önleme ve yanıt faaliyetlerini mümkün kılmak için Sağlık Bakanlıklarını ve uygulayıcı ortakları en son bilgiler ve kaynaklarla destekleyecektir.
• Ülke düzeyinde yanıt planlamasını iyileştirmek, verimliliği artırmaya ve daha etkili kolera müdahalelerini garantilemeye yardımcı olacaktır.
• Sınır ötesi koordinasyonun iyileştirilmesi, verileri paylaşabilen, sürveyans sistemlerini uyumlu hale getirebilen ve son derece hareketli nüfuslara hizmet etmek için ortak yanıtlar uygulayabilen koordinasyon yapıları kurularak önceliklendirilecektir.

 

Ek 1. Veri, tablo ve şekillere ait notlar

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı dahil etme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenebilir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasındaki değişken gecikmelerle sunulan sayıları etkilemektedir.

"Ülkeler", benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargıları ifade edebilir. Kullanılan gösterimler ve bu materyallerin sunumu, herhangi bir ülkenin, bölgenin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsü veya sınırlarının veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin olarak DSÖ adına herhangi bir görüş ifade ettiği anlamına gelmez.  Haritalardaki noktalı ve kesikli çizgiler, henüz tam olarak anlaşılamamış olabilecek yaklaşık sınır çizgilerini temsil eder. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri, DSÖ idaresi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerden veya belirli üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, bunların DSÖ tarafından bahsi geçmeyen benzer nitelikteki diğer ürünlere tercih edilerek onaylandığı veya önerildiği anlamına gelmez. Hatalar ve eksiklikler dışında, tescilli ürünlerin adları büyük harflerle ayırt edilir.

Teknik Rehberlik ve Diğer Kaynaklar

Genel

• Cholera fact sheet

• Ending Cholera, A Global Roadmap To 2030

• Global cholera strategic preparedness, readiness, and response plan 2023/24

• WHO’s Call for urgent and collective action to fight cholera

• Disease outbreak news Cholera – Multi-country with a focus on countries experiencing current surges

• Global Task Force on Cholera Control (GTFCC)

• AFRO Weekly outbreaks and emergency bulletin

• WHO AFRO Cholera Dashboard

• Cholera upsurge (2021-present) web page

 

Eğitim

• GTFCC Laboratory - Sample collection and testing with Rapid Diagnostic Tests for cholera for health care workers
• and job aids
• GTFCC Sample collection for cholera testing and Vibrio cholerae O1/O139 preservation methods in English, French,
• Portuguese and Arabic.
• GTFCC Cholera surveillance for health authorities as well as on cholera surveillance health care workers. These
• courses are available in English and French.
• Countries are encouraged to periodically self-assess their cholera surveillance systems using the GTFCC methodto assess cholera surveillance to identify key activities for strengthening surveillance in line with GTFCCrecommendations.

Teknik rehberlik

• GTFCC fixed ORP interim guidance and planning
• Public health surveillance for cholera, Guidance document, 2024 including tools and job aids. These

• recommendations are available in English, French, Arabic and Portuguese.

• Recommendations for reporting cholera to the regional and global levels, 2025
• GTFCC updated recommendations for cholera reporting to the regional and global levels. This comes along with

• a reporting template in Excel. It is available in English, Arabic, French and Portuguese.