Vahşi Polio Virüsünün Uluslararası Yayılımı ile ilgili Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesi’nin Üçüncü Toplantısı’ndaki  DSÖ Bildirisi  

14 Kasım 2014 

2014’te görülen Vahşi Polio Virüsünün Uluslararası yayılımı ile ilgili olarak UST (2005) kapsamında Acil Durum Komitesi Üçüncü Toplantısı elektronik yazışmalar aracılığıyla 2 ile 7 Kasım 2014 tarihleri arasında Genel Müdür tarafından düzenlenmiştir. Aşağıdaki UST’ye Taraf Ülkeler Komite’nin 31 Temmuz 2014 tarihindeki toplantısından bu yana Geçici Tavsiyelerin Uygulanması hakkında bir güncelleme sunmuştur: Kamerun, Ekvator Ginesi, Pakistan ve Suriye.        

Komite 31  Temmuz 2014 tarihinden bu yana Pakistan’dan komşusu Afganistan’a eksporte olan en az 3 yeni vakayla Vahşi Polio Virüsü’nün uluslararası yayılımının sürdüğünü bildirmiştir. Mart 2014’ten beri belgelendirilmiş Vahşi Polio Virüsü’yle ilgili başka bir uluslararası yayılım olmamıştır.    

31 Temmuz 2014 tarihinden bu yana mevcut yüksek yayılım sezonu esnasında vaka sayılarının artması ve ülkede yayılımı sürdüren altta yatan etkenlerde önemli bir iyileştirme olmaması sebebiyle Pakistan’dan Polio Virüsünün uluslararası yayılımı riskinin önemli ölçüde artmış olduğu değerlendirilmiştir. Diğer enfekte  9 devletten yeni bir uluslararası yayılım riski 31 Temmuz’dan itibaren bu devletlerin sadece 2’sinde yeni vakaların görülmüş olmasıyla azalmış gibi görünmektedir: Somali(1 vaka) ve Afganistan (çoğu importe virüs kaynaklı 7 vaka).     

Özellikle yeni importasyonların olma riskinin en büyük olduğu birkaç ülkede, özellikle de çatışmalardan etkilenmiş olanlarda, bağışıklama sisteminin kötüleştiğinden Komite Geçici Tavsiyelerin uygulanmasının hala eksik olmasından endişelenmektedir.  

Komite 2. Toplantısında  “Vahşi Polio Virüsü Eksporte Eden Devletler” ya da “ Vahşi Poio Virüsüyle Enfekte Ancak Eksporte Etmeyen Devletler” olarak tanımlanmış olan ülkelerin Vahşi Polio Virüsünün uluslararası yayılım riskini azaltmak için tavsiye edilen tedbirlerin kaldırılması için gerekli kriterleri tam olarak  karşılamadığı kararına varmıştır. Bu kriterler söz konusu ülkelerdeki enfekte ve yüksek riskli bölgelerde kaliteli eradikasyon aktiviteleriyle ilgili tüm uygulamaların belgelendirilmesini ve eksportasyon olmadan ya da virüsü eksporte etmeyen ülkeler için herhangi bir kaynaktan Vahşi Polio Virüsünün bulaşma olayı gerçekleşmeden en az 6 ayın geçmiş olmasını gerektirmektedir.    

Komite mevcut durumu Uluslararası Önemi haiz bir Halk Sağlığı Acil Durumu (PHEİC) olarak değerlendirmiştir ve “Geçici Tavsiyelerin” 3 ay daha uzatılmasını önermiştir.  Son 14 seneden daha fazla vaka rapor edilen Pakistan’da Vahşi Polio Virüsündeki artış ve sınır ötesi eksportasyonun devam etmesi göz önünde bulundurarak Komite Vahşi Polio Virüsünün uluslararası yayılımının daha fazla artması riskinin azaltılması için aşağıdaki tavsiyeyi Genel Müdürün görüşüne sunmuştur:   

·       Pakistan Polio Aşısıyla aşılandığını belgelendiremeyen ülkede ikamet eden kişilerin çıkış noktalarında uluslararası seyahat etmelerini sınırlamalıdır.  Bu tavsiyeler seyahat türüne bakılmaksızın ( kara yolu, hava yolu ve deniz yolu gibi) uluslararası seyahat edenlere tüm çıkış noktalarında uygulanmalıdır;   

·       Pakistan acil seyahatler için de önceden bildirilen tavsiyelerin geçerli olduğuna dikkat etmelidir (Örneğin; Polio Aşısı ile uygun bir şekilde aşılanmamış acilen seyahate çıkan kişilerin ülkeden ayrılırken bir doz Poilo Aşısı ile aşılanmaları ve aşılandıklarını belgelemeleri gerekmektedir );  

·       Pakistan Komite’nin bir sonraki toplantısından önce Pakistan’da ikamet edip de seyahati kısıtlanan kişilerin ve çıkış noktalarında aşılanan ve aşılanmaları belgelendirilen kişilerin sayısını içeren Uluslararası Seyahatle ilgili olarak Geçici Tavsiyelerin aylık uygulanmasını gösteren bir rapor sunmalıdır.    

Komite’nin bir sonraki toplantısına kadar Pakistan’dan diğer ülkelere seyahat eden kişiler için mevcut ve ilave Geçici Tavsiyelerin tam olarak uygulanamaması durumunda Komite uluslararası yayılım riskini azaltmak üzere ülkeye girişlerde tarama gibi ilave önlemeleri göz önünde bulunduracaktır. Genel Müdür Komite’nin değerlendirmesini kabul etmiş ve Vahşi Polio virüsünün uluslararası yayılımının halen Uluslararası Önemi haiz bir Halk Sağlığı Acil Durumu (PHEİC) oluşturmaya devam ettiğini açıklamıştır. Genel Müdür Pakistan’dan başak ülkelere uluslararası yayılım riskini azaltmakla ilgili Komite’nin  ilave tavsiyesini onaylamıştır.  Genel Müdür 3 ay içerisinde durumun değerlendirilmesini talep ettiği Komite Üyelerine ve Danışmanlara tavsiyeleri için teşekkür etmiş ve 13 Kasım 2014 tarihinde etkili olacak UST (2005) kapsamındaki aşağıda yer alan Geçici Tavsiyeleri Düzenlemiştir: 

Vahşi Polio Virüsü Eksporte Eden Devletler 

Pakistan, Kamerun, Ekvator Ginesi ve Suriye’ye aşağıdakileri yerine getirmeleri tavsiye olunur: 

·       Eğer yapılmadıysa Hükümet Başkanı düzeyinde Polio Virüsü Yayılımının durdurulmasının ulusal bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu resmi olarak açıklanmalıdır;

·       Ülkede ikamet eden ve uzun süreli ziyaretçi olarak bulunanların (Örneğin; 4 haftadan uzun kalacakların) uluslararası seyahatlerinden 4 hafta ile 12 ay öncesinden bir doz OPV ya da İnaktive Polio Aşısı (İPV) yapılması sağlanmalıdır;  

·       4 hafta ile 12 ay öncesindeki bir sürede bir doz OPV ya da İPV yapılmamış acilen seyahate çıkan (Örneğin; 4 hafta içinde) kişilerin en azından ülkeden ayrılmadan önce, özellikle de sık sık seyahat edenler için fayda sağlayabileceğinden, bir doz Polio Aşısının yapılması sağlanmalıdır;   

·       Bu şekilde seyahat edenlerin UST’nin Ek 6’sında belirtildiği şekilde bir Uluslararası Aşılama ya da  Profilaksi Sertifikasına sahip olmalarının ve bunu aşılamalarının kanıtı olarak sunmaları sağlanmalıdır;   

·       Aşagidaki kriter yerine getirilinceye kadar bu önlemler takip edilmelidir: 

(i) Yeni bir eksportasyon görülmeden en az 6 ay geçmiş olması ve

(ii) tüm enfekte ve yüksek riskli bölgelerde yüksek kaliteli eradikasyon aktivitelerinin tamamen uygulandığının belgelendirilmesi; bu tedbirlerin belgelendirilemediği durumlarda herhangi yeni bir eksportasyon görülmeden en az 12 ay geçmesi beklenmelidir.  

Pakistan’a ayrıca aşağıdakileri yerine getirmesi tavsiye edilir:   

·       Pakistan Polio Aşısıyla aşılandığını belgelendiremeyen ülkede ikamet eden kişilerin çıkış noktalarında uluslararası seyahat etmelerini sınırlamalıdır.  Bu tavsiyeler seyahat türüne bakılmaksızın ( kara yolu, hava yolu ve deniz yolu gibi) uluslararası seyahat edenlere tüm çıkış noktalarında uygulanmalıdır;     

·       Pakistan acil seyahatler için de önceden bildirilen tavsiyelerin geçerli olduğuna dikkat etmelidir (Örneğin; Polio Aşısı ile uygun bir şekilde aşılanmamış acilen seyahate çıkan kişilerin ülkeden ayrılırken bir doz Poilo Aşısı ile aşılanmaları ve aşılandıklarını belgelemeleri gerekmektedir );  

·       Pakistan Komite’nin bir sonraki toplantısından önce Pakistan’da ikamet edip de seyahati kısıtlanan kişilerin ve çıkış noktalarında aşılanan ve aşılanmaları belgelendirilen kişilerin sayısını içeren Uluslararası Seyahatle ilgili olarak Geçici Tavsiyelerin aylık uygulanmasını gösteren bir rapor sunmalıdır.    

Vahşi Polio Virüsüyle Enfekte Olan Ancak Eksporte Etmeyen Devletler 

Afganistan, Etiyopya, Irak, İsrail, Nijerya ve Somali’ye aşağıdakileri yerine getirmeleri tavsiye olunur:  

·       Eğer yapılmadıysa Hükümet Başkanı düzeyinde Polio Virüsü Yayılımının durdurulmasının ulusal bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu resmi olarak açıklanmalıdır;

·       Ülkede ikamet eden ve uzun süreli ziyaretçi olarak bulunanların uluslararası seyahatlerinden 4 hafta ile 12 ay öncesinden bir doz OPV ya da İPV yaptırmaları teşvik edilmelidir; acilen seyahate çıkan (Örneğin; 4 hafta içinde) kişilerin en azından ülkeden ayrılmadan önce bir doz Polio Aşısı yaptırmaları teşvik edilmelidir;  

·       Bu şekilde aşılanan yolcuların aşılanma durumlarını kaydettirebilecekleri uygun belgelere erişimleri sağlanmalıdır;  

·       Aşagidaki kriter yerine getirilinceye kadar bu önlemler takip edilmelidir: 

(i) Ülkede herhangi bir kaynaktan Vahşi Polio Virüsü yayılımının tespit edilmeden en az 6 ay geçmiş olması ve

(ii) tüm enfekte ve yüksek riskli bölgelerde yüksek kaliteli eradikasyon aktivitelerinin tamamen uygulandığının belgelendirilmesi; bu tedbirlerin belgelendirilemediği durumlarda virüsle ilgili yeni bir iletim görülmeden en az 12 ay geçmesi beklenmelidir.  

Kaynak: http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2014/polio-20141114/en/