SUUDİ ARABİSTAN’DA ORTADOĞU RESPİRATUAR SENDROMU

KORONA VİRÜS (MERC-COV)

Hastalık Salgınları Haberleri 

2 Aralık 2014

       3 ve 19 Kasım 2014 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası 4 ölüm dahil laboratuvar tarafından doğrulanmış 18 Ortadoğu Respiratuar Sendromu Korona Virüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakasını DSÖ’ye bildirmiştir. 

Vakalarla ilgili ayrıntılar

1. Birinci vaka Alkharj şehrinden olup 10 Kasım’da semptomlar görülen 99 yaşında bir erkektir. 14 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Hastanın develerle teması söz konusu olup semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun bakım ünitesine alınmış ve 19 Kasım’da ölmüştür.

2. İkinci vaka Alkharj şehrinden olup 15 Kasım’da semptomlar görülen 84 yaşında bir kadındır. Kronik durumu sebebiyle 1 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Kadın daha önce rapor edilen laboratuvarca teyit edilmiş MERS-CoV vakasıyla aynı zamanda hastaneye yatırılmış ancak vakayla doğrudan teması olmamıştır. Hastanın semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu kritik olan hasta yoğun bakım ünitesine alınmış ve 19 Kasım’da ölmüştür.  

3. Üçüncü vaka Riyad’dan olup 12 Kasımda semptomlar görülmüş 58 yaşında bir erkektir. Başka hastalıkları da vardır ve sık sık develerle temas etmiştir. Hastanın semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve evde karantina altında bulunmaktadır.  

4. Dördüncü vaka Skaka şehrinden olup 8 Kasım’da semptomlar görülmüş 53 yaşında bir erkektir. 10 Kasım’da Jouf’ta bulunan bir hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Vakanın başka hastalıkları, develerle temas ve çiğ deve sütü tüketimi öyküsü  vardır.  Hastanın semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve bir karantina odasında tutulmaktadır.

5. Beşinci vaka Skaka şehrinden olup 2 Kasım’da semptomlar görülen ve  Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 29 yaşında bir erkektir. 10 Kasım’da Jouf’ta bulunan bir hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı bulunmamaktadır. Eşi  asemptomatik kalmış olup Skaka şehrinde herhangi bir MERS-CoV vakasının şimdiye kadar  rapor edilmediği bir sağlık tesisinde hemşire olarak çalışmaktadır. Hasta yoğun bakım ünitesine alınmış ancak 13 Kasım’da ölmüştür.

6. Altıncı vaka Taif’ten olup 8 Kasım’da semptomlar görülen  Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 22 yaşında bir erkektir.  10 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. Daha önce rapor edilmiş bir MERS-CoV vakasının temaslısıdır ancak semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması yoktur. Durumu kritik olup yoğun bakım ünitesindedir.   

7. Yedinci vaka Taif şehrinden olup 10 Kasım’da semptomlar görülen 70 yaşında bir kadındır. Kronik bir hastalık sebebiyle 21 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. 2 ve 4 kasım tarihleri arasında laboratuvarca doğrulanmış bir hastayla aynı hastanede kalmıştır. Ortada iki hastayla ilgili olarak belgelendirilmiş bir temas olmamakla birlikte her iki vakanın kaldığı odaları asemptomatik olan aynı temizlik görevlisi temizlemiştir. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması yoktur.   

8. Sekizinci vaka Alkharj şehrinden olup semptomlar görülerek 4 Kasım’da hastaneye kaldırılan 70 yaşında bir kadındır.  Vakanın başka hastalıkları vardır ancak semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması yoktur.  Kritik durumu sebebiyle yoğun bakım ünitesine kaldırılmış ve 13 Kasım’da ölmüştür.  

9. Dokuzuncu vaka Riyad şehrinden  olup 3 Kasım’da semptomlar görülen Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 45 yaşında bir kadındır. Kronik sağlık sorunlarından muzdarip olan hasta  1 Kasım’da hastaneye kabul edilmiştir. Birçok MERS-CoV vakasını tedavi eden bir sağlık tesisine başvurmuştur ancak bu vakalarla teması olmamıştır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması yoktur.  Hasta iyileşmiş ve 10 Kasım’da evine dönmüştür.   

10. Onuncu vaka Riyad’dan olup 28 Ekim’de semptomlar görülen 45 yaşında bir erkektir. 4 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka hastalıkları bulunmaktadır ve laboratuvarca doğrulanmış bir MERS-CoV vakasıyla teması olmuştur. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması yoktur. Durumu stabildir ve bir karantina odasında tutulmaktadır.       

11. Onbirinci vaka Cidde şehrinden olup 29 Ekim’de semptomlar görülen Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 49 yaşında bir erkektir. 3 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen herhangi bir risk faktörüyle teması olmamıştır. Yoğun bakım ünitesinde bulunmaktadır. 

12. Onikinci vaka Taif şehrinden olup 28 Ekim’de semptomlar görülen Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 75 yaşında bir kadındır. 1 Kasım’da hastaneye kabul edilmiştir. Başka hastalıkları bulunmaktadır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde güvercinlerle temas öyküsü vardır  ancak bilinen diğer risk faktörleriyle teması olmamıştır. Yoğun bakım ünitesinde bulunmaktadır.     

13. Onüçüncü vaka Riyad şehrinden olup 28 Ekim’de semptomlar görülen Suudi arabistan vatandaşı olmayan 32 yaşında bir kadındır. 2 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. MERS-CoV salgınının devam ettiği bir sağlık tesisinde çalışmaktadır  ancak bu vakaların herhangi biriyle teması olmamıştır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve bir odada karantina altındadır.

14. Ondördüncü vaka Riyad şehrinden  olup 31 Ekim’de semptomlar görülen 33 yaşında bir erkektir.  3 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka hastalıkları bulunmaktadır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü yoktur. Durumu stabildir ve bir karantina odasındadır.

15. Onbeşinci vaka Riyad şehrinden  olup 18 Ekim’de semptomlar görülen Suudi arabistan vatandaşı olmayan 33 yaşında bir erkektir.  2 Kasım’da hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. MERS-CoV salgınının devam ettiği bir hastaneyi ziyaret etmiştir ancak bu vakaların herhangi biriyle teması olmamıştır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve bir odada karantina altındadır.

16. Onaltıncı vaka Riyad şehrinden  olup 18 Ekim’de semptomlar görülen 31 yaşında bir kadındır.  29 Ekim’de hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve bir odada karantina altındadır. 

17. Onyedinci vaka Riyad şehrinden olup 29 Ekim’de semptomlar görülen 41 yaşında bir erkektir.  30 Ekim’de hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka bir hastalığı yoktur. MERS-CoV salgınının devam ettiği bir hastaneyi ziyaret etmiştir ancak bu vakaların herhangi biriyle teması olmamıştır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabildir ve bir odada karantina altındadır.

18. Onsekizinci vaka Riyad’dan  olup 30 Ekim’de semptomlar görülen  75 yaşında bir erkektir. Başka hastalıkları bulunmaktadır. Hastanın semptomların görülmesinden önceki 14 gün içerisinde bilinen risk faktörleriyle temas öyküsü yoktur.  Durumu kritiktir ve yoğun bakım ünitesinde yatmaktadır.

       Bu vakalarla ilgili olarak hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının tespit çalışmaları sürmektedir.    

       Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası daha önce bildirilen 3 MERS-CoV vakasının öldüğünü DSÖ’ye haber vermiştir.     

      Küresel olarak 927 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir buna 338 ölüm dahildir. 

DSÖ’nün Tavsiyesi

       DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiratuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır. Diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi MERS-CoV’un erken semptomları non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yeni yakalanmış kişileri tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanısına bakılmaksızın tüm hastalar için standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların bakımı yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalıdır; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için temas ve gözleri koruyucu önlemler ilave olarak alınmalıdır; aeresol üreten işlemlerde hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

       MERS-CoV hakkında daha fazla bilgiye ulaşıncaya kadar diabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ettikleri sürece hayvanlarla yakın temastan; özellikle de develerle temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulması tavsiye edilmektedir.

       Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten ya da uygun bir şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir.

Kaynak: http://www.who.int/csr/don/2-december-2014-mers/en/#