SUUDİ ARABİSTAN’DA ORTADOĞU RESPİRATUAR SENDROMU KORONA VİRÜS (MERC-COV)

Hastalık Salgını Haberleri

11 Şubat 2015

       27 Ocak  ve 4 Şubat 2015 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası 1 ölüm dahil laboratuvar tarafından doğrulanmış 10 Ortadoğu Respiratuar Sendromu Korona Virüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakasını DSÖ’ye bildirmiştir. Vakalar bildirim tarihine göre sıralanmış olup en güncel vaka ilk sırada yer almaktadır.

Vakalarla ilgili ayrıntılar:

1. Birinci vaka Riyad şehrinden özel bir hastanede sağlık çalışanı olarak görev yapan 37 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek olup kendisinde 28 Ocak’ta semptomlar görülmüş ve 30 Ocak’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir.  Vaka sigara kullanmakla birlikte herhangi bir başka rahatsızlığı yoktur.  Çalıştığı özel hastanenin bilinen MERS-CoV vakalarıyla bir ilişkisi yoktur.  Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

2. İkinci vaka Riyad şehrinden 28 Ocak’ta semptomlar görülen 58 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir kadındır ve 31 Ocak’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır ancak semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

3. Üçüncü vaka Hofuf şehrinden 28 Ocak’ta semptomlar görülmüş 59 yaşında bir erkektir ve 3 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Söz konusu vaka laboratuvarca doğrulanmış bir MERS-CoV vakasının hane halkı temaslısıdır (bakınız aşağıda 7. Vaka).  Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

4. Dördüncü vaka Alkharj şehrinden 1 Şubat’ta semptomların görüldüğü 26 yaşında bir erkektir ve aynı gün  hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

5. Beşinci vaka Riyad şehrinden 24 Ocak’ta semptomlar görülmüş 56 yaşında bir kadındır ve 30 Ocak’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Kadının başka rahatsızlıkları vardır. Hastanın ailesine ait bir deve çiftliği olup hastanın develerle sıkça teması söz konusudur. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesinde solunum cihazına bağlı olan hastanın durumu stabildir.

6. Altıncı vaka Hafoof şehrinden olup 29 Ocak’ta semptomlar görülmüş 62 yaşında bir erkektir ve aynı gün hastaneye kabulü gerçekleşmiştir.  Başka rahatsızlıkları vardır. Söz konusu vaka laboratuvarca doğrulanmış bir MERS-CoV vakasının hane halkı temaslısıdır (bakınız aşağıda 7. vaka).  Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

7. Yedinci vaka Hafoof şehrinden olup 19 Ocak’ta semptomlar görülmüş 76 yaşında bir erkektir ve 25 Ocak’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Başka rahatsızlıkları vardır. Bir deve çiftliğine sahip olan hastanın sık sık develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü bulunmaktadır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Negatif basınçlı bir karantina odasına kabulü gerçekleştirilen hastanın durumu stabildir.

8. Sekizinci vaka Riyad şehrinden olup 16 Ocak’ta semptomlar görülen 37 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkektir ve 28 Ocak 2015’te hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır ancak semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesinde solunum cihazına bağlı olan hastanın durumu stabildir.

9. Dokuzuncu vaka Riyad şehrinden 62 yaşında bir erkek olup 3 Şubat tarihli (9.Vaka) DSÖ Hastalık Salgınları Haberlerinde rapor edilen MERS-CoV vakasının temaslı izi sürme çalışmalarında tespit edilmiştir. Hasta şu anda asemptomatik olup MERS-CoV için yapılan laboratuvar testleri pozitif (+) çıkmıştır. Başka bir rahatsızlığı olamayan hastanın semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Evde karantina altında tutulan hastanın yakın takibi yapılmaktadır.

10. Onuncu vaka Riyad şehrinden olup 21 Ocak’ta semptomlar görülen 80 yaşında bir erkektir ve 24 Ocak 2015’te hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır.  30 Aralık’ta MERS-CoV hastalığıyla ilgisi olmayan bir sebepten hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir.

Bu hastane 20 Ocak (4. Vaka) tarihli ve 3 Şubat (9.Vaka) tarihli Hastalık Salgınları Haberlerinde bildirilen 2 MERS-CoV vakasının tedavisini gerçekleştirmiştir. Bu zaman zarfında hastanın bu vakalarla doğrudan teması olmamıştır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu kritik olan ve Yoğun Bakım Ünitesinde solunum cihazına bağlanan  hasta 1 Şubat’ta ölmüştür.

      Bu vakalarla ilgili olarak hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının tespit çalışmaları sürmektedir.    

      Küresel olarak 975 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir buna 358 ölüm dahildir. 

DSÖ’nün Tavsiyesi

       DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiratuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır. Diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi MERS-CoV’un erken semptomları non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yeni yakalanmış kişileri tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanısına bakılmaksızın tüm hastalar için standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların bakımı yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalıdır; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için temas ve gözleri koruyucu önlemler ilave olarak alınmalıdır; aeresol üreten işlemlerde hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

       MERS-CoV hakkında daha fazla bilgiye ulaşıncaya kadar diabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ettikleri sürece hayvanlarla yakın temastan; özellikle de develerle temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulması tavsiye edilmektedir.

       Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten ya da uygun bir şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir.

 Kaynak: http://www.who.int/csr/don/11-february-2015-mers-saudi-arabia/en/