SUUDİ ARABİSTAN’DA ORTADOĞU RESPİRATUAR SENDROMU KORONA VİRÜS (MERC-COV)

Hastalık Salgını Haberleri

11 Mart 2015

       26 Şubat ve 2 Mart 2015 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası 5 ölüm dahil laboratuvar tarafından doğrulanmış 18 yeni Ortadoğu Respiratuar Sendromu Korona Virüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakasını DSÖ’ye bildirmiştir. Vakalar bildirim tarihine göre sıralanmış olup en son bildirilen vaka birinci sırada yer almaktadır.   

Vakalarla ilgili ayrıntılar:

·        1. Birinci vaka Riyad şehrinden 53 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek olup kendisinde 25 Şubat’ta semptomlar görülmüştür, 16 Şubat tarihinden bu yana hastanede başka bir rahatsızlık sebebiyle yatmaktadır.  Hastanın laboratuvarca doğrulanmış 2 MERS-CoV vakasıyla (5. ve 16. vakalar-bakınız aşağısı)  aynı hastaneye kabulü gerçekleşmiş olup yine aynı sağlık çalışanları tarafından tedavi edilmiştir; bununla birlikte bu vakalarla doğrudan teması olmamıştır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesinde bulunan hastanın durumu kritiktir. 

·        2. İkinci vaka Riyad şehrinden 25 Şubat’ta semptomlar görülen 63 yaşında bir erkek olup 28 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir. 14 Ocak’ta MERS-CoV ile ilgisi olmayan bir rahatsızlıktan dolayı bir cerrahi işleme maruz kalmıştır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesinde bulunan hastanın durumu kritiktir. 

·        3. Üçüncü vaka Riyad şehrinden 21 Şubat’ta semptomlar görülmüş 61 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olamayan bir kadın olup 1 Mart’ta hastaneye kabulü gerçekleşmiştir.  Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesinde bulunan hastanın durumu kritiktir. 

·        4. Dördüncü vaka Riyad şehrinden 24 Şubat’ta semptomların görüldüğü 57 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek olup 28 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir.  Hastanın başka bir rahatsızlığı yoktur. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabil olan hasta koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında bulunmaktadır.

·        5. Beşinci vaka Riyad şehrinden 21 Şubat’ta semptomların görüldüğü 51 yaşında Suudi arabistan vatandaşı olmayan bir kadındır. Vakanın başka rahatsızlıkları da vardır. 23 Şubat tarihli Hastalık Salgını Haberlerinde bildirilen laboratuvarca doğrulanmış bir MERS-CoV vakasının (2. vaka) tedavi gördüğü bir hastanede çalışmaktadır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabil olan hasta evde karantina altında tutulmaktadır.

·        6. Altıncı vaka Riyad şehrinden 23 Şubat’ta semptomların görüldüğü 60 yaşında bir erkek olup 24 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. 2 Mart’ta ölmüştür.

·        7. Yedinci vaka Riyad şehrinden 22 Şubat’ta semptomların görüldüğü Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 64 yaşında bir kadın olup 28 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Vakanın durumu stabil olup koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında tutulmaktadır.

·        8. Sekizinci vaka Riyad şehrinden 20 Şubat’ta semptomların görüldüğü 74 yaşında bir erkek olup, 27 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Yoğun Bakım Ünitesine bulunan hastanın durumu kritiktir.

·        9. Dokuzuncu vaka Buridah şehrinden 18 Şubat’ta semptomların görüldüğü Suudi Arabistan vatandaşı olmayan 34 yaşında bir erkek olup 25 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Laboratuvarca doğrulanmış vakaların tedavi gördüğü bir hastanede çalışmaktadır. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas bulunmamaktadır. Vakanın durumu stabil olup koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında tutulmaktadır.  

·        10. Onuncu vaka Riyad şehrinden 21 Şubat’ta semptomların görüldüğü 61 yaşında bir erkek olup 26 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. 23 Şubat tarihli Hastalık Salgını Haberlerinde bildirilen laboratuvarca doğrulanmış bir vakanın (37. Vaka) hane halkı temaslısıdır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu kritik olan vaka yoğun bakım ünitesindedir.

·        11. Onbirinci vaka Riyad şehrinden 22 Şubat’ta semptomların görüldüğü 46 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir kadın sağlık çalışanı olupş 27 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları yoktur. 6 Mart tarihli Hastalık Salgını Haberlerinde bildirilen laboratuvarca doğrulanmış bir MERS- CoV vakasının (3. Vaka) bakımına yardımcı olmasıyla ilgili öyküsü bulunmaktadır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu kritik olan vaka yoğun bakım ünitesindedir.

·        12. Onikinci vaka Riyad şehrinden 22 Şubat’ta semptomların görüldüğü 80 yaşında bir erkek olup 23 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastalık belirtileri görülmeye başlamadan 14 gün önce aynı hastaneyi başka bir rahatsızlığından dolayı ziyaret etmiştir. Hastanede laboratuvarca doğrulanmış başka MERS-CoV vakaları tedavi edilmiştir. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. 2 Mart’ta ölmüştür.

·        13. Onüçüncü vaka Buridah şehrinden 22 Şubat’ta semptomların görüldüğü 45 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek olup, 26 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. 2 Mart’ta ölmüştür.

·        14. Ondördüncü vaka Riyad şehrinden 20 Şubat’ta semptomların görüldüğü 40 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek sağlık çalışanı olup, 24 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları yoktur. Laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV vakalarının tedavi edildiği bir hastanede çalışmaktadır ancak bu vakalarla herhangi bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabil olan hasta koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında bulunmaktadır.

·        15. Onbeşinci vaka Riyad şehrinden 25 Şubat’ta semptomların görüldüğü 56 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek olup aynı gün hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır ancak semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. Durumu stabil olan hasta koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında bulunmaktadır.

·        16. Onaltıncı vaka Riyad şehrinden 24 Şubat’ta semptomların görüldüğü 91 yaşında bir kadın olup 12 Şubat’tan itibaren hastanede başka bir rahatsızlıktan dolayı yatmaktadır.  Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. Laboratuvarca doğrulanmış diğer MERS-CoV vakalarıyla aynı hastaneye kabulü gerçekleşmiştir; ancak hastanın bu vakalarla epidemiyolojik bir bağlantısı bulunmamaktadır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. 2 Mart’ta ölmüştür.

·        17. Onyedinci vaka Aljouf şehrinden 21 Şubat’ta semptomların görüldüğü 40 yaşında bir kadın olup aynı gün hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır.  Laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV vakalarının tedavi edildiği hastanede başka bir rahatsızlıktan dolayı 17 Şubat’ta tedavi görmüştür; bununla birlikte bu hastalarla herhangi bir teması olmamıştır. Semptomların görülmeye başlamasından önceki 14 gün içinde diğer risk faktörleriyle ilgili bir temas öyküsü bulunmamaktadır. 28 Şubat’ta ölmüştür.

·        18. Onsekizinci vaka Khober şehrinden 17 Şubat’ta semptomların görüldüğü 51 yaşında Suudi Arabistan vatandaşı olmayan bir erkek sağlık çalışanı olup 24 Şubat’ta hastaneye kabulü gerçekleştirilmiştir. Hastanın başka rahatsızlıkları vardır. 23 Şubat tarihli Hastalık Salgını Haberlerinde bildirilen Laboratuvarca doğrulanmış bir MERS-CoV vakasının ( 9. vaka)  ev halkı temaslılarından biridir. Durumu stabil olan hasta koğuşta negatif basınçlı bir karantina odasında bulunmaktadır.

       Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası daha önce rapor edilen 6 MERS-CoV vakasının öldüğünü DSÖ’ye bildirmiştir. Söz konusu vakalar 23 Şubat (2. ve 35. vakalar), 26 Şubat (3. Vaka) ve 6 Mart ( 2. ,4. ve 8. vakalar) tarihli   Hastalık Salgınları Haberlerinde bildirilmiştir. 

            Bu vakalarla ilgili olarak hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının tespit çalışmaları sürmektedir.   

      Küresel olarak 1059 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir buna 394 ölüm dahildir. 

DSÖ’nün Tavsiyesi

       DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiratuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır. Diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi MERS-CoV’un erken semptomları non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yeni yakalanmış kişileri tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanısına bakılmaksızın tüm hastalar için standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların bakımı yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalıdır; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için temas ve gözleri koruyucu önlemler ilave olarak alınmalıdır; aeresol üreten işlemlerde hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

       MERS-CoV hakkında daha fazla bilgiye ulaşıncaya kadar diabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ettikleri sürece hayvanlarla yakın temastan; özellikle de develerle temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulması tavsiye edilmektedir.

       Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten ya da uygun bir şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir.

Kaynak: http://www.who.int/csr/don/11-march-2015-mers-saudi-arabia/en/