ANGOLA’DA SARI HUMMA HASTALIĞI   

Hastalık Salgını Haberleri

13 Nisan 2016

       21 Mart 2016 tarihinde Angola Ulusal UST Odak Noktası bir Sarıhumma salgını görüldüğünü DSÖ’ye bildirmiştir. 5 Aralık 2015 tarihinde hastalık başlangıcı görülen ilk vaka  Luanda’nın Viana şehrinde tespit edilmiştir.  

       7 Nisan 2016 tarihi itibariyle 18 vilayetin 16’sından 238 ölüm dahil (vaka ölüm oranı: % 13.9) toplam 1.708 şüpheli vaka rapor edilmiştir. Luanda 165 ölüm dahil (Vaka ölüm oranı: % 14.5) toplam 1.135 vakayla (405 doğrulanmış vaka) salgından en çok etkilenen vilayettir. Salgından en çok etkilenen diğer vilayetler şöyledir:  Huambo (266 şüpheli vaka, 37 ölüm), Huila (95 şüpheli vaka, 16 ölüm) ve Benguela (51 şüpheli vaka, 0 ölüm).

       6 ve 7 Nisan tarihleri arasında 4 ölüm vakası dahil, 30 yeni şüpheli vaka ülke genelinde rapor edilmiştir. Şüpheli vakaların 19’u ve ölümlerin 2’si Luanda vilayetinden rapor edilmiştir. 12 vilayetin 59 ilçesinde toplam 581 vaka laboratuvarca doğrulanmıştır. Salgının merkez üssü olan Luanda’da doğrulanmış vakaların % 70’i (405 vaka) rapor edilmiştir. Doğrulanmış vakaların en çok rapor edildiği diğer vilayetler şöyledir: Huambo (73 vaka), Huila (27 vaka), Benguela (22 vaka) ve Kuanza Sul (11 vaka). 6 ve 7 Nisan tarihleri arasında doğrulanmış  toplam 30 yeni vaka rapor edilmiş olup bu vakaların rapor edildiği vilayetler ise şöyledir: Luanda (19), Huambo (4), Cuanza Sul (2), Cunene (2), Bengo (1), Lunda Norte (1) ve Uige (1). Luanda hariç diğer vilayetlerde laboratuvarca doğrulanmış vaka sayısında bir artış devam etmektedir. Salgının diğer vilayetlere ve komşu ülkelere sıçrama riski çok yüksektir.   

       Hastalığın iletimi artık Luanda’da sınırlandıralamamaktadır. 7 Nisan 2016 tarihi itibariyle Ulusal Nihai Sınıflandırma Komitesi başka 5 vilayette de (Benguela, Cuanza Sul, Huambo, Huila ve Uige) yerel iletimin gerçekleştiğini doğrulamıştır. Toplam 10 vilayette yerel iletim söz konusudur.    

       Ayrıca hastalığın uluslararası yayılımı belgelendirilmiştir. Gerçekten de Çin, Kenya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde importe Sarıhumma vakaları tespit edilmiştir( 11 ve 16 Nisan tarihli Hastalık Salgını Haberlerine bakınız).   

Halk Sağlığı Yanıtı

      Angola Hükümeti tarafından ulusal görev gücü faaliyete geçirilmiş olup bu ekip salgın yanıtını yönetmektedir. 29 Mart’ta Acil Durum Yanıt Sistemine uygun olarak DSÖ bu salgının “2. Dereceden bir acil durum” olduğunu ilan etmiştir. Acil Durum Yanıt Sistemi 3 dereceli bir sistemdir. DSÖ ve partner organizasyonlar salgın yanıt operasyonlarının koordinasyonu için destek sağlamaktadır. Salgınla ilgili olarak DSÖ’de bir yönetici tayin edilmiş olup DSÖ’den 65 multidisipliner uzman ülkeye üst düzey teknik destek sağlamak üzere konuşlandırılmıştır.    

       3 ve 6 Nisan 2016 tarihleri arasında DSÖ Genel Müdürü, DSÖ Afrika Bölgesi Müdürü ve DSÖ AFRO Sağlık Güvenliği ve Acil Durumlar Müdürü devam eden salgın yanıt çalışmalarını değerlendirmek ve üst düzey liderlik desteği sağlamak üzere Angola’yı ziyaret etmiştir. Söz konusu delegasyon; Sağlık Bakanı, diğer Hükümet Yetkilileri ve Angola Cumhuriyeti Başkanı  Ekselanslarıyla bir araya gelmiştir. 15 Mayıs 2016 tarihinde salgını sonlandırmak için gerekli önlemlerin alınmasına karar verilmiştir.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

       Angola’daki durumun gelişimi endişe vericidir ve yakından takip edilmesi gereklidir. Çin, Kenya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde importe vakaların rapor edilmesi, bu salgının tüm dünya için bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir. Angola’da bulunan uluslararası büyük topluluklar ve komşu ve deniz aşırı diğer ülkelerle sık seyahat faaliyetleri göz önünde bulundurulduğunda hastalığın daha fazla yayılım riski bulunmaktadır. Hastalık vektörü olan Aedes sivrisineğinin bulunduğu bütün ülkeler özellikle de Dengue (Dang), Chikungunya (Çikungunya) ya da Zika Virüsü ve diğer Arbovirüslerin salgınlarından önceden etkilenen ya da bu hastalıklar için endemik olan bölgeler risk altındadır. Bu sebeple Angola’da salgın yanıt çalışmalarının kalitesinin artırılmasına ihtiyaç vardır ve Angola’ya komşu ülkeler ve Angola’da diaspora toplulukları bulunan ülkelerde hazırlılık faaliyetlerinin artırılması gerekmektedir.   

       DSÖ epidemiyolojik durumu takip etmekte ve eldeki bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ Önerisi

       DSÖ kendisine üye ülkelere özellikle yerel iletim zincirinin tesis edildiği potansiyel (Örneğin; ilgili Aedes aegypti sivrisineği vektörünün olduğu yerler) endemik bölgelere giden bütün yolcuların bağışıklık durumu kontrollerinin güçlendirilmesi ve olası Sarıhumma vakalarıyla ilgili sürveyans çağrısında bulunmuştur.

        Angola’da aktif olan Sarıhumma salgını bağlamında Angola’dan dönen yolculara ve diğer potansiyel endemik bölgelere özel dikkat gösterilmelidir. Seyahat edenlerin, özellikle de Afrika ve Latin Amerika’dan Asya’ya gidenlerin, Sarıhumma aşısı ile aşılandıklarını gösteren bir belgeleri olmalıdır. Aşılanmaya engel bir sağlık durumu söz konusu ise böyle bir durumda ilgili otoritelerce bunun belgelenmesi gerektiği Uluslararası Sağlık Tüzüğü-2005‘te belirtilmiştir.     

       DSÖ eldeki bilgiler ışığında söz konusu durumla ilgili olarak Angola’ya yönelik herhangi bir ticaret ya da seyahat kısıtlaması getirilmesini önermemektedir.       

Kaynak  : http://www.who.int/csr/don/13-april-2016-yellow-fever-angola/en/