UGANDA’DA SARIHUMMA

Hastalık Salgını Haberleri

2 Mayıs 2016

      8 Nisan 2016 tarihinde Uganda Ulusal UST Odak Noktası, ülkenin Kampala şehri güneyinde bulunan Masaka ilçesinde bir Sarıhumma salgını yaşandığını DSÖ’ye bildirmiştir.

       Masaka ilçesinin Kaloddo köyünde şüpheli bir Viral Hemorajik Ateş salgını görüldüğünü içeren bir uyarı ilk olarak 26 Mart’ta gönderilmiştir.  Bir aileden 3 bireyin yer aldığı bir toplu vaka bildirimi olmuştur.  

       28 Mart ile 1 Nisan 2016 tarihleri arasında bir Acil Yanıt Ekibi inceleme ve yanıt faaliyetleri için görevlendirilmiştir.  Acil Yanıt  Ekibi ölümleri doğrulamış, ilçe görev gücünü faaliyete geçirmiş, Masaka’da bir tedavi tesisi kurmuş  ve Uganda Virüs Araştırma Kurumu-UVRİ’ye topladığı örnekleri laboratuvar testlerinin yapılması için göndermiştir. Ayrıca söz konusu ekip Hemorajik Ateş Hastalıkları için bir vaka tanımı kullanmış  ve yeni şüpheli vakaları tespit etmek üzere aktif vaka arama faaliyetlerine devam etmiştir.

       29 ve 30 Mart’ta Uganda Virüs Araştırma Kurumu-UVRİ’ye 6 örnek gönderilmiş ve Ebola Virüsü Hastalığı, Marburg Virüsü Hastalığı, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Rift Vadisi Humması için Polimeraz Zincir Reaksiyonu-PCR yöntemiyle yapılan testlerin sonucu negatif çıkmıştır.   8 Nisan’da PCR yöntemiyle 3 örnekte Sarıhumma doğrulanmış, 2 kan örneğinde Non Tifoidal Salmonella  ve 1 kan örneğinde ise Sıtma için yapılan testlerin sonucu pozitif çıkmıştır.

       21 Nisan’da en az 4 örnekte, Fort Collins’te bulunan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi-CDC’de (DSÖ Sarıhumma İşbirliği Merkezi),  PCR yöntemiyle yapılan testlerle pozitif oldukları tekrar doğrulanmıştır.  

       Masaka, Rukungiri, Ntungamo, Bukumansimbi, Kalungu, Lyantonde ve Rakai’den 26 Mart ile 18 Nisan tarihleri arasında 7 ölüm dahil toplamda 30 şüpheli vaka rapor edilmiştir.  Bunlardan 6 vaka ve 2 ölü Masaka ilçesi (5 vaka)  ve Rukungiri ilçesinde (1 vaka) doğrulanmıştır. Vakaların ortalama yaşı 23’tür. Çoğunluğunu erkeklerin oluşturduğu vakaların Uganda dışına herhangi bir seyahat öyküsü bulunmamaktadır.

Halk Sağlığı Yanıtı

       Uganda Sağlık Bakanlığı, DSÖ, ABD’nin Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi-CDC, Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü ve diğer ortaklar salgın yanıt faaliyetlerini desteklemektedir.

       DSÖ AFRO, risk değerlendirmesi, vektör kontrol ve vaka yönetimi faaliyetlerini yürüten ülkelerle ilgili rehber dökümanları paylaşmıştır. İlçe düzeyinde yanıtı koordine eden İlçe Görev Gücü bir yanıt planı geliştirmiş olup düzenli olarak toplantılar yapmaktadır. Multi disipliner  bir inceleme ekibi (doktorlar, laboratuvar uzmanları, iletişim uzmanları, bir epidemiyolog ve bir entomologdan oluşan) etkilenen bölgeye derinlemesine incelemelerde bulunmak ve İlçe Görev Gücüne teknik destek sağlamak üzere gönderilmiştir. Aktif sürveyans Uyarı Masası faaliyete geçirilmiş ve halka ücretsiz uyarı hatları sağlanmıştır. Vaka yönetimi, sosyal seferberlik, reaktif aşılama ve hızlı Sarıhumma risk değerlendirmesi faaliyetleri devam etmektedir. Masaka’da bir Sarıhumma Yönetimi Merkezi tesis edilmiş  ve reaktif aşılamayla ilgili olarak Uluslararası Aşı Tedariki  Koordinasyon Grubu’ndan Sarıhumma aşısı talebinde bulunulmuştur.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

       Uganda’daki mevcut salgın, Çin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Kenya’ya Angola’dan importe olmuş vakalarla bağlantılı olarak görülmektedir. Uganda Afrika “Sarıhumma Kuşağı’nda yer almakta olup Sarıhumma iletim riski altında olan bir ülke olarak değerlendirilmektedir.  Son görülen Sarıhumma salgını 2011 Aralık ayında rapor edilmiştir. Salgından etkilenen ilçeler Uganda’nın Güney Batısında Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda ve Tanzanya yakınında yer almaktadır. Önemli sınır ötesi sosyal ve ekonomik faaliyetler sebebiyle sınır geçişlerinin fazla olmasından dolayı yeni iletim vakalarının görülemeyeceği söylenemez.     

       DSÖ eldeki güncel bilgiler ışığında epidemiyolojik durumu takip etmekte ve risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ’nün Önerisi

      DSÖ kendisine üye ülkelere, özellikle de yerel iletim zincirinin tesis edilmiş olması olası ülkelere (ilgili vektör olan Aedes türü sivrisineğin var olduğu yerler gibi) olası endemik bölgelere seyahat edenlerin bağışıklık durumlarının denetlenmesi ve olası Sarıhumma vakalarının  sürveyansının güçlendirilmesi çağrısında bulunmuştur.    

       DSÖ söz konusu durumla ilgili olarak Uganda’ya yönelik herhangi bir seyahet ya da ticaret kısıtlaması getirilmesini önermemektedir.

Kaynak : http://www.who.int/csr/don/02-may-2016-yellow-fever-uganda/en/