ANGOLA’DA SARIHUMMA HASTALIĞI   

Hastalık Salgını Haberleri

14 Haziran 2016

       21 Mart 2016 tarihinde Angola Ulusal UST Odak Noktası bir Sarıhumma salgını görüldüğünü DSÖ’ye bildirmiştir. 5 Aralık 2015 tarihinde hastalık başlangıcı görülen ilk vaka  Luanda’nın Viana şehrinde tespit edilmiştir.  

       10 Haziran 2016 itibariyle Angola’nın 18 eyaletinden 345 ölüm dahil toplam 3.137 şüpheli vaka rapor edilmiştir. Toplam 847 vaka laboratuvarca doğrulanmıştır. Doğrulanan vakalar 16 eyaletin 78 ilçesindendir. 12 eyaletin 31 ilçesinde yerel iletim olduğu belgelenmiştir (Benguela, Cuango Cubango, Cuanza Norte, Cuanza Sul, Cunene, Huambo, Huila, Luanda, Lunda Norte, Malanje, Uige ve Zaire).

       Luanda ve Huambo sırasıyla 1.778  (489’u doğrulanmış) ve 508 vakayla (126’sı doğrulanmış) en çok salgından etkilenen yerler olmuştur. Salgından en çok etkilenen diğer eyaletler ise şöyledir; Benguela (291 şüpheli vaka), Huila (135 Şüpheli vaka), Cuanza Sul (99 şüpheli vaka) ve Uige (54 şüpheli vakas). Vakaların çoğunun yaş ortalaması 15 ile 24 yaş arasında değişmektedir.

       Sürveyansı güçlendirmekle ilgili çabalar sürmektedir ve yeni ilçelerde vaka grupları bildirilmesine rağmen ülkedeki yeni vaka sayıları yavaşça azalmaktadır.  

       Epidemiyolojik trend ve örnekler Sarıhumma Virüsü dolaşımını diğer vilayetlere yayılacak şekilde genişlediğini göstermekte olup Angola’yla yakın bağlantısı olan ülkelere hastalığın importe olma riski halen devam etmektedir.

       Luanda Norte’deki epidemiyolojik durum özellikle kaygı vericidir. Bu vilayet Demokratik Kongo Cumhuriyeti’yle sınır olup bu ülkeden büyük insan ve mal akışı söz konusudur. Bugüne kadar Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Luanda Norte’den importe olmuş 3 laboratuvarca doğrulanmış vaka rapor edilmiştir.

Halk Sağlığı Yanıtı

      Ulusal Halk Sağlığı Müdürlüğü bünyesinde ulusal görev gücü salgın yanıt faaliyetlerini yönetmektedir. DSÖ, uluslararası ortakların Ulusal Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne destek sağlamak üzere bir Olay Yönetim Sistemi kurmuştur.  Olay Yönetim Sistemi Dakar Pasreur Enstitüsü, UNİCEF, ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, Dünya Doktorları ve Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü  gibi kuruluşları entegre ve koordine etmektedir.  

       Olay Yönetim Sistemi ortakları salgına 5 başlıkta yanıt vermektedir:  

• Vaka İnceleme ve Laboratuvarca doğrulamaya odaklanan sürveyansın güçlendirilmesi.
• Aşılama,
• Vektör Kontrolü,
• Vaka Yönetimi ve
• Sosyal Seferberlik.

       10 Haziran tarihi itibariyle neredeyse ülkenin yarısı aşılanmış olup ülke 11.635.800 aşı almıştır. Toplu aşılama kampanyalarının gerçekleştirildiği yerler: Luanda’nın tüm ilçeleri, Benguela’nın 7 ilçesi, Cuanza Sul’un 5 ilçesi, Huambo’nun 5 ilçesi, Huila’nın 3 ilçesi ve Uige’nin 2 ilçesi.

       Luanda Norte’nin 2 ve Zaire’nin 1 ilçesinde aşılamalar devam etmekte olup bu ilçelerin hepsi Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne sınırdır. Bu bölgeler ve diğer bölgelerde (Cuando Cubango, Cunene ve Namibe) ilave toplu aşılama kampanyaları planlanmıştır. Reaktif aşılama Cafunfu şehrinde (Lunda Norte) ve  Lubango’da (Huila) gerçekleştirilmiştir.  Aşılama kapsamının düşük olduğu Luanda ve Benguela’da aşılama kapsamını tamamlamak üzere  planlar yapılmaktadır.  

       DSÖ ve ortakları salgın yanıt için teknik ve mali destek sağlamaktadır. Karşılaşılan güçlükler arasında il düzeyinde salgın yanıtın güçlendirilmesi ve sınır sağlık işlerinin ele alınması yer almaktadır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

       Angola’da ki epidemiyolojik durumun gelişimi endişe vericidir ve yakından takip edilmesi gereklidir. Daha önce tecrübe edilen benzer olaylar ışığında yeni vakaların bildirilmesi beklenmektedir. Çin, Kenya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde importe vakaların rapor edilmesi, bu salgının tüm dünya için bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir.

İlgili vektörlerin ve hastalığa duyarlı insan popülasyonlarının mevcut olduğu bölgelere seyahat viremik hastalar hastalığın yerel iletim halkasının tesis edilmesi konusunda risk oluşturmaktadırlar. Bu sebeple Angola’da salgın yanıt çalışmalarının kalitesinin artırılmasına ihtiyaç vardır ve Angola’ya komşu ülkeler ve Angola’da diaspora toplulukları bulunan ülkelerde hazırlılık faaliyetlerinin artırılması gerekmektedir.   

       DSÖ epidemiyolojik durumu takip etmekte ve eldeki bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ’nün  Önerisi

       Sarıhumma aşılanmayla kolayca önlenebilen bir hastalık olup aşılama seyahatten en az 10 gün önce gerçekleştirilmelidir.  DSÖ kendisine Üye Ülkelere özellikle yerel iletim zincirinin tesis edildiği potansiyel (Örneğin; ilgili vektörün olduğu yerler) endemik bölgelere giden bütün yolcuların bağışıklık durumu kontrollerinin güçlendirilmesi ve olası Sarıhumma vakalarıyla ilgili sürveyans çağrısında bulunmuştur.

       Aşılanmaya engel bir sağlık durumu söz konusu ise böyle bir durumda ilgili otoritelerce bunun belgelenmesi gerektiği Uluslararası Sağlık Tüzüğü-2005‘te belirtilmiştir.     

       DSÖ eldeki bilgiler ışığında söz konusu durumla ilgili olarak Angola’ya yönelik herhangi bir ticaret ya da seyahat kısıtlaması getirilmesini önermemektedir.  

Kaynak  : http://www.who.int/csr/don/14-june-2016-yellow-fever-angola/en/