Orta Doğu Solunum Sendromu Koronavirüsü (MERS-CoV) – Suudi Arabistan

Hastalık Salgın Haberleri
16 Eylül 2016

20 Temmuz ve 18 Ağustos 2016 tarihleri arasında, Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası bir (1) tanesi ölümcül vaka olmak üzere sekiz (8) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir. Önceden bildirilmiş olan iki (2) MERS vakasının da ölümü rapor edilmiştir.

Vakalar ile ilgili Ayrıntılar

1. 11 Ağustos tarihinde Riyadh Bölgesi Alkharj şehrinden 39 yaşında bir erkekte semptomlar gelişmiş ve hasta 16 Ağustos tarihinde hastaneye yatırılmıştır. 17 Ağustos’ta hastadan nazofarenks sürüntü alınmış ve 18 Ağustos’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakada komorbid durumlar bulunmamaktadır. Hastanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Bilinen diğer risk faktörlerinin herhangi birine maruziyet öyküsü söz konusu değildir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

2. 4 Ağustos tarihinde Riyad Bölgesi Huraymila şehrinden 36 yaşındaki bir erkekte semptomlar gelişmiş ve hasta 7 Ağustos tarihinde hastaneye yatırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın test sonuçları 8 Ağustos tarihinde MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın bilinen diğer risk faktörlerinin herhangi birine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir.

3. Medine Bölgesi Medine şehrinden 76 yaşında bir erkekte 31 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 2 Ağustos tarihinde hastaneye yatırılmıştır. Hastanın eşlik eden hastalıkları da mevcut olup 3 Ağustos’ta test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın bilinen diğer risk faktörlerinin herhangi birine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir.

4. El Hasa Bölgesi Hofouf şehrinden 49 yaşında bir erkekte 24 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 31 Temmuz’da hastaneye yatırılmıştır. Hastanın eşlik eden hastalıkları da mevcut olup 2 Ağustos’ta test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın develerle dolaylı temas öyküsü mevcuttur. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 gün içerisinde hastanın bilinen diğer risk faktörlerine maruziyet öyküsü bulunmamaktadır. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

5. Doğu Bölgesi Jubail şehrinden 52 yaşındaki bir kadında 31 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 1 Ağustos tarihinde hastaneye yatırılmıştır. Hastada komorbid durumlar mevcut değildir. 2 Ağustos tarihinde test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın, 29 Temmuz 2016 tarihinde DSÖ’ye bildirilen vakaya (aşağıda yer almaktadır, vaka numarası 6) bakım öyküsü söz konusudur. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 gün içerisinde hastanın bilinen diğer risk faktörlerine maruziyet öyküsü bulunmamaktadır. Halihazırda evde izole edilen hastanın durumu stabildir.

6. Doğu Bölgesi Jubail şehrinden 58 yaşındaki bir erkekte 19 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 27 Temmuz’da hastaneye yatırılmıştır. Hastanın eşlik eden hastalıkları da mevcut olup 28 Temmuz’da test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın develerle dolaylı temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 gün içerisinde hastanın bilinen diğer risk faktörlerine maruziyet öyküsü bulunmamaktadır. Halihazırda hasta yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyonda olup durumu kritiktir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

7. Qassim Bölgesi Buridah şehrinden 27 yaşındaki bir erkekte 17 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 20 Temmuz’da hastaneye yatırılmıştır. Hastanın 22 Temmuz’da test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastada komorbid durumlar mevcut değildir. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 gün içerisinde hastanın bilinen diğer risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyonda olup durumu kritiktir.

8. Najran Bölgesi Najran şehrinden 49 yaşındaki bir erkekte 16 Temmuz tarihinde semptomlar gelişmiş ve hasta 17 Temmuz’da hastaneye yatırılmıştır. Hastada eşlik eden hastalıklar mevcut olup 19 Temmuz’da test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 gün içerisinde hastanın bilinen diğer risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyonda tutulmaktaydı ve durumu kritikti. 20 Temmuz tarihinde ex oldu.

Bu vakaların hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının takibi devam etmektedir.

Suudi Arabistan Krallığı Ulusal UST Odak Noktası, DSÖ’yü daha önceden bildirilmiş 2 MERS-CoV vakasının ölümü ile ilgili de bilgilendirmiş bulunmaktadır. Bu vakaların detayları için 22 Haziran tarihinde yayımlanan hastalık salgın haberlerindeki 6 numaralı vaka ile 25 Temmuz tarihinde yayımlanan hastalık salgın haberlerindeki 3 numaralı vakayı inceleyebilirsiniz. 

Küresel olarak, en az 643 ilişkili ölüm dahil olmak üzere 1.800 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır ve insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.

İlave vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmemektedir. DSÖ, Orta Doğu’dan ilave MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirilebileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, hecin devesiyle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere exporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır. 

DSÖ Önerileri

DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.

Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların bakımı yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için ilave olarak temas önlemleri ve gözleri koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle, yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

DSÖ, tedbirli davranmaya ve durumu gözlemlemeye devam etmektedir. Toplumda insandan insana virüsün sürekli bulaştığına dair yeterli kanıt olmaması sebebiyle DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir. Etkilenmiş ülkelere ya da bu ülkelerden başka ülkelere seyahat edenler arasında MERS-CoV ile ilgili farkındalığın artırılması iyi bir halk sağlığı uygulamasıdır.

Kaynak: http://www.who.int/csr/don/16-september-2016-mers-saudi-arabia/en/