ORTA DOĞU SOLUNUM SENDROMU KORONAVİRÜSÜ (MERS-COV) – SUUDİ ARABİSTAN
23 Ağustos – 11 Eylül 2016 tarihleri arasında, Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası beş (5) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir.
Orta Doğu Solunum Sendromu Koronavirüsü (MERS-CoV) – Suudi Arabistan
Hastalık Salgın Haberleri
21 Eylül 2016
23 Ağustos – 11 Eylül 2016 tarihleri arasında, Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası beş (5) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir.
Vakalara İlişkin Detaylar
- Vaka, 55 yaşında, Kuzey Sınır bölgesi Arar şehrinde yaşayan, ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 3 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 8 Eylül’de hastaneye yatırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 10 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hasta, belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde develerle temasının ve çiğ deve sütü tüketiminin olduğunu bildirmiştir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
- Vaka, 65 yaşında, Riyad bölgesi Riyad şehrinde yaşayan, ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 29 Ağustos tarihinde semptomlar gelişmiş ve 4 Eylül’de hastaneye yatırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 5 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın develerle temas öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
- Vaka, 40 yaşında, Al Ahssa bölgesi Hofouf şehrinde yaşayan, ülke vatandaşı olmayan bir erkektir. Kendisinde 15 Ağustos tarihinde semptomlar gelişmiş ve 28 Ağustos’ta hastaneye yatırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 30 Ağustos’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hasta deve pazarında çalışmaktadır ve belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyonda olup durumu kritiktir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
- Vaka, 69 yaşında, Taif bölgesi Taif şehrinde yaşayan, ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 21 Ağustos tarihinde semptomlar gelişmiş ve 24 Ağustos’ta hastaneye yatırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 25 Ağustos’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın bilinen bir risk faktörüne maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutuluyor olup durumu stabildir.
- Vaka, 43 yaşında, Riyad bölgesi Hriymala şehrinde yaşayan, ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 12 Ağustos tarihinde semptomlar gelişmiş ancak 13 Ağustos tarihinde test sonucu MERS-CoV negatif çıkmıştır. Semptomların devam etmesi üzerine 17 Ağustos’ta hastaneye yatırılmış ve 21 Ağustos’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın eşlik eden hastalıkları bulunmamaktadır. Kendisi daha önce bildirilmiş bir vakanın (detaylar için 16 Eylül’de yayımlanan hastalık salgın haberlerinde 2 numaralı vakayı inceleyiniz) aile temaslısıdır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde bilinen risk faktörlerine başka bir maruziyet öyküsü bulunmamaktadır. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutuluyor olup durumu stabildir.
Bu vakaların hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının takibi devam etmektedir.
Dünya genelinde, Eylül 2012’den bu yana, en az 643 ilişkili ölüm dahil olmak üzere 1.806 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir.
DSÖ Risk Değerlendirmesi
MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır ve insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.
İlave vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmemektedir. DSÖ, Orta Doğu’dan ilave MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirilebileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, hecin devesiyle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere exporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.
DSÖ Önerileri
DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.
Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların bakımı yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.
MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle, yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.
DSÖ, tedbirli davranmaya ve durumu gözlemlemeye devam etmektedir. Toplumda insandan insana virüsün sürekli bulaştığına dair yeterli kanıt olmaması sebebiyle DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir. Etkilenmiş ülkelere ya da bu ülkelerden başka ülkelere seyahat edenler arasında MERS-CoV ile ilgili farkındalığın artırılması iyi bir halk sağlığı uygulamasıdır.