ORTA DOĞU SOLUNUM SENDROMU KORONAVİRÜSÜ (MERS-COV) – SUUDİ ARABİSTAN
16 Eylül – 10 Ekim 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, bir (1) tanesi ölüm ile sonuçlanan yedi (7) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir.
Orta Doğu Solunum Sendromu Koronavirüsü (MERS-CoV) – Suudi Arabistan
Hastalık salgın haberleri
31 Ekim 2016
16 Eylül – 10 Ekim 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, bir (1) tanesi ölüm ile sonuçlanan yedi (7) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir.
Vakalara İlişkin Detaylar
1. Vaka 28 yaşında, yabancı uyruklu, Hail Bölgesi Hail şehrinde yaşayan bir erkektir. Kendisinde 5 Ekim tarihinde semptomlar gelişmiş ve 8 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 9 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın bilinen bir risk faktörüne maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir.
2. Vaka 51 yaşında, ülke vatandaşı, Riyad Bölgesi Alkharj şehrinde yaşayan bir kadındır. 22 Eylül tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 27 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 29 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın develerle temas öyküsü bulunmaktadır. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
3. Vaka 52 yaşında, ülke vatandaşı, Riyad Bölgesi Wadi Ad-Dwaser şehrinde yaşayan bir erkektir. Kendisinde 12 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 19 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 22 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın bilinen bir risk faktörüne maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu kritiktir. Yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir.
4. Vaka, 43 yaşında, yabancı uyruklu, Riyad Bölgesi Riyad şehrinde yaşayan bir erkektir. Kendisinde 15 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 22 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Aynı gün alınan test sonuçları MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hastanın eşlik eden hastalıkları bulunmamaktadır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın bilinen bir risk faktörüne maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir.
5. Vaka, 78 yaşında, ülke vatandaşı, Aljouf Bölgesi Skaka şehrinde yaşayan bir kadındır. Kendisinde 16 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 18 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 20 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
6. Vaka, 50 yaşında, ülke vatandaşı, Riyad Bölgesi Shaqra şehrinde yaşayan bir erkektir. Kendisinde 11 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 15 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 16 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.
7. Vaka, 70 yaşında, ülke vatandaşı, Hail Bölgesi Hail şehrinde yaşayan bir erkektir. Kendisinde 8 Eylül tarihinde semptomlar gelişmiş ve 13 Eylül’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 15 Eylül’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 günlük süre içerisinde hastanın bilinen bir risk faktörüne maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta, stabil durumda hastanede negatif basınçlı bir odada tutulmakta iken durumu kötüleşmiş ve 27 Eylül 2016 tarihinde ex olmuştur.
Bu vakaların hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının takibi devam etmektedir.
Dünya genelinde, Eylül 2012’den bu yana, bildirilen en az 645 ilişkili ölüm dahil olmak üzere 1.813 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir.
DSÖ Risk Değerlendirmesi
MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır ve insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.
İlave vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmemektedir. DSÖ, Orta Doğu’dan ilave MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirilebileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, hecin devesiyle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere exporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.
DSÖ Önerileri
DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.
Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.
MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle, yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.
DSÖ, bu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını tavsiye etmediği gibi şuan için herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını da önermemektedir.