Orta Doğu Solunum Sendromu Koronavirüsü (MERS-CoV) – Suudi Arabistan

Hastalık salgın haberleri

11 Kasım 2016

15 – 29 Ekim 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, dört (4) tanesi ölüm ile sonuçlanan on üç (13) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir.

MERS salgını Al Ahssa Bölgesi, Hofouf şehrindeki bir hastaneyi etkilemiştir. Dört (4) vaka bu hastane salgını ile bağlantılıdır. Bu vakalar:

• 15 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 73 yaşında bir erkek (indeks vaka olduğu düşünülmektedir, aşağıdaki 13 numaralı vaka)
• 17 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 33 yaşında bir kadın (aşağıdaki 12 numaralı vaka)
• 21 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 61 yaşında bir erkek (aşağıdaki 7 numaralı vaka)
• 23 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 55 yaşında bir erkek (aşağıdaki 4 numaralı vaka)

Bir ilave vaka daha indeks vaka ile ilişkilidir ancak hastane salgını ile bağlantısı yoktur. Bu vaka 21 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 40 yaşında bir erkektir (İndeks vaka MERS vakası olarak tanımlanmadan ve izole edilmeden önce onu taşımış olan ambulans sürücüsüdür. Aşağıdaki 6 numaralı vakayı inceleyebilirsiniz)

Bir Hızlı Müdahale Ekibi sevk edilmiş ve kapsamlı temas izleme başlatılmıştır. Toplamda hastanede 27 sağlık çalışanı temaslı ile 14 hasta izlenmiştir. Merkezde elektif kabuller askıya alınmış ve gerekli önleme ve kontrol önlemleri uygulanmıştır.  

Vakalara İlişkin Detaylar

1.    Vaka, Qassim Bölgesi Buridah şehrinde yaşayan 41 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 12 Ekim tarihinde semptomlar gelişmiş ve 27 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 28 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu kritiktir ve yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir.

2.    Vaka, Kuzey Sınır Bölgesi Arar şehrinde yaşayan 65 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. 24 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 25 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan vakanın 26 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vaka, 23 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 58 yaşındaki MERS vakasının (aşağıdaki 5 numaralı vaka) hane halkı temaslılarından biridir ve temas izleme yoluyla belirlenmiştir. Hasta halihazırda hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. 

3.    Vaka Al Ahssa Bölgesi Hofouf şehrinde yaşayan, 46 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. 18 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 22 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 23 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 günlük süre içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve eti tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

4.    Vaka Al Ahssa Bölgesi Hofouf şehrinde yaşayan, 55 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. MERS salgınından etkilenmiş bulunan hastaneye, 2 Ekim tarihinde miyokard enfarktüsü sebebiyle hastaneye kaldırılmıştır. 20 Ekim’de, hastanede iken, kendisinde semptomlar gelişmiş ve 22 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Aynı hastanede tespit edilen MERS vakaları ile olası bir epidemiyolojik bağlantının bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta yoğun bakım ünitesinde kritik durumda iken 22 Ekim tarihinde ex olmuştur.

5.    Vaka Kuzey Sınır Bölgesi Arar şehrinde yaşayan, 58 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. 14 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 20 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 22 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta, kritik durumdaydı ve yoğun bakım ünitesinde tutulmakta idi ancak mekanik ventilasyonda değildi. 27 Ekim tarihinde ex oldu.

6.    Vaka Doğu Bölgesi Uaryarah şehrinde yaşayan 40 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. 19 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 20 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 21 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Hasta 13 Ekim’de, 15 Ekim tarihinde DSÖ’ye bildirilen 73 yaşındaki bir MERS vakasını (aşağıdaki 13 numaralı vaka), vaka teşhis ve izole edilmeden önce, ambulans ile MERS salgınından etkilenmiş olan hastaneye götürmüştür. Halihazırda hasta evde tecrit halindedir ve durumu stabildir.

7.    Vaka, Al Ahssa Bölgesi Hofouf şehrinde yaşayan 61 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. 13 Ekim’de kateterizasyon sebebiyle, MERS salgınından etkilenmiş bulunan hastaneye kaldırılmıştır. 14 Ekim tarihinde hastanede iken kendisinde semptomlar gelişmiştir. 20 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Aynı hastanede bulunan MERS vakaları ile olası bir epidemiyolojik bağlantının bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta halihazırda hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. 

8.    Vaka, Najran Bölgesi Najran şehrinde yaşayan 72 yaşında ülke vatandaşı bir kadındır. 13 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 16 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 20 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta halihazırda hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir.

9.    Vaka, Assir Bölgesi Abha şehrinde yaşayan 53 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. 9 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 19 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 20 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Hasta kritik durumdaydı ve yoğun bakım ünitesinde tutulmakta idi ancak mekanik ventilasyonda değildi. 22 Ekim tarihinde ex oldu.

10. Vaka Qassim Bölgesi Buridah şehrinde yaşayan, 47 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. 10 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 15 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 17 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin baş göstermesinden önceki iki haftada vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hasta, hastanede negatif basınçlı bir odada tutuluyor olup durumu stabildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

11. Vaka Riyadh Bölgesi Riyadh şehrinde yaşayan, 72 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. 13 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 17 Ekim’de hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 17 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hasta, yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyondadır ve durumu kritiktir.

12. MERS salgınından etkilenmiş olan hastanede bulunan vaka, 33 yaşında yabancı uyruklu bir kadındır ve Al Ahssa Bölgesi Hofouf şehrinde yaşamaktadır. Asemptomatiktir ancak 15 Ekim’de DSÖ’ye bildirilen 73 yaşındaki erkek MERS vakasının (aşağıdaki 13 numaralı vaka) temaslılarının izlenmesi sırasında tespit edilmiştir. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 15 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Halihazırda hasta, evde tecrit halinde olup stabil durumdadır.

13. Vaka Al Ahssa Bölgesi Hofouf şehrinde yaşayan, 73 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. 10 Ekim tarihinde kendisinde semptomlar gelişmiş ve 13 Ekim’de MERS salgınından etkilenmiş olan hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 14 Ekim’de test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin baş göstermesinden önceki 14 günlük süre içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Vaka  hastanede negatif basınçlı bir odada tutulmakta ve durumu stabil iken kötüleşmiş ve 18 Ekim’de ex olmuştur. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırması devam etmektedir.

Bu vakaların hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının takibi devam etmektedir.

Dünya genelinde, Eylül 2012’den bu yana, bildirilen en az 649 ilişkili ölüm dahil olmak üzere 1.826 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir.A

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bildirilen mevcut sağlık hizmetiyle bağlantılı vakalar, genel risk değerlendirmesini değiştirmemekte ancak sürekli sürveyans ile enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirlerinin uygulanması gerekliliğinin altını çizmektedir.  

MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır ve insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.

İlave vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmemektedir. DSÖ, Orta Doğu’dan ilave MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, hecin devesiyle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere exporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır. 

DSÖ Önerileri

DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.

Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış hastaları erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle, yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

DSÖ, bu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını tavsiye etmediği gibi şuan için herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını da önermemektedir.