Nijer’de Rift Vadisi Ateşi

Hastalık Salgın Haberleri

24 Kasım 2016

30 Ağustos’ta, Nijer Sağlık Bakanlığı DSÖ’ye, Nijer Tahoua bölgesinde insanlarda ve hayvanlarda açıklanamayan ölümlerin olduğunu bildirmiştir. 23 Eylül’de, Dakar Pasteur Enstitüsü’nde (IPD) insan ve hayvan numuneleri test edilmiş ve polimeraz zincir tepkimesi ile Rift Vadisi Ateşi (RVF) virüsü ve belirli IgM antikorları açısından pozitif oldukları belirlenmiş ve böylelikle Nijer’de ilk RVF salgını doğrulanmıştır. Başlangıçta, salgın ülkenin kuzeybatısı, Mali’yi çevreleyen alanlarda, özellikle Tahoua Bölgesinde Tassara ve Tchintabaraden çevresinde görülmüş ancak şüpheli RVF vakaları yakın zamanda Tchintabaraden’in kuzey ve güneyinde yeni alanlarda da tesbit edilmiştir.

Salgın, Tahoua bölgesi, Ingall’de (Agadez’e yakın) toplanan, Nijer ve çevre ülkelerinden göçebe besicilerin hayvanları ile birlikte geldikleri, yıllık Cure Salee festivali ile de aynı zamana rastlamıştır. Salgının başlangıcı süresince yaklaşık 2 milyon sığır ve daha küçük hayvanın salgın bölgesinde bulunduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca, Mali’de Menaka’nın komşu bölgesinde şüpheli insan RVF vakaları ve hayvanlarda belirli IgM doğrulanırken, Nijer’de Boni-Bangou’da da hayvanlar arasında düşük ve ölüm vakalarına ait bildirimler mevcuttur.

8 Ağustos’tan 21 Kasım’a kadar, Tahoua Bölgesi’nde Abalak, Keita, Madaoua, Tilia, Tassara, Tahoua bölgesi ve Tchintabaraden’dan 32 ölüm dahil 266 şüpheli insan vakası bildirilmiştir. 8 Ağustos – 18 Kasım arasında, 196 numune test edilmiştir ve RVF PCR ve/veya IgM antikorlarının serolojik identifikasyonu ile 17 hastanın pozitif olduğu doğrulanmıştır. Dakar Pasteur Enstitüsü’nde, RVF negatif çıkan numuneler için ilave araştırmalar devam etmektedir.

Numunelerin %90’ından fazlasının son RVF enfeksiyonu açısından negatif sonuç verdiği [IgG (immunoglobülin G), PCR (Polimeraz zincir reaksiyonu) negatif] ve etkilenen ev hanımı ve çocuk sayısının artan oranı dikkate alındığında, altta yatan diğer olası nedenleri belirlemek için araştırmanın genişletilmesine ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, enfeksiyöz ve nonenfeksiyöz hastalıklar ile kimyasallar ve toksinleri kapsayan uyarlanmış bir araştırma protokolü geliştirilmektedir. 

Halk Sağlığı Yanıtı

• Salgının doğrulanması ve Uluslararası Sağlık Tüzüğü hükmü doğrultusunda bildirimine yönelik başlangıç araştırmasını gerçekleştirmek üzere Nijer Sağlık Bakanlığı’na DSÖ tarafından destek sağlanmıştır.
• Devam eden salgın araştırmalarına katılmak, önleme ve kontrol tedbirlerinin uygulanmasını sağlamak ve RVF’ye ilişkin toplumun katılımını başlatmak için Ekim ayının ilk haftasında etkilenmiş bölgelerde Sağlık Bakanlığı ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ortak bir alan çalışması gerçekleştirilmiştir.
• Laboratuvar testi ve Centre de Recherche Médicale et Sanitaire (CERMES)’deki personelin eğitimine Dakar Pasteur Enstitüsü’nden uzmanlar tarafından başlanmıştır. 
• Küresel Salgın Alarmı ve Yanıt Ağı (GOARN), partnerlerin desteği ile, Nijer, Niamey’de laboratuvar kapasitesini geliştirmek için Dakar Pasteur Enstitüsü’nden uzmanlar görevlendirmiştir. Bu uzmanlar, özellikle, numuneleri test etmiş ve altı yerel uzmanı laboratuvar testleri (seroloji) konusunda eğitmişlerdir.
• Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) Kriz Yönetim Merkezi tarafından, yanıt faaliyetlerinde Sağlık Bakanlığı ve Hayvan Bakanlığı’nı desteklemek üzere, ortak saha salgın araştırmasına katılmak üzere personel görevlendirilmiştir.
• Komşu ülkelerde laboratuvar kapasitesinin geliştirilmesini desteklemek üzere bölgesel AFR-EDPLN (Gelişen ve Tehlikeli Patojenler Laboratuvar Ağı)’nin katılımı da sağlanmıştır. 
• Laboratuvar reaktifleri ve malzemelerinin takviye edilmesi ve yenilenmesi DSÖ Afrika Bölgesi tarafından sağlanmıştır.
• Numunelerin taşınması için üçlü paketlemenin sağlanması DSÖ Afrika Bölgesi tarafından kolaylaştırılmıştır.
• DSÖ merkez ve DSÖ Afrika Bölge ofisinin desteği ile DSÖ ülke ofisi tarafından kapsamlı bir salgın araştırma protokolü geliştirilmektedir.
• Sürveyans, laboratuvar, risk iletişimi, entomoloji alanlarında kritik yanıt faaliyetlerinin uygulanması için kaynaklar harekete geçirilmektedir. 
• Vaka yönetimi ve toplumun duyarlılaştırılması konularında yardım sağlayan sahadaki sivil toplum örgütleri (Alima/l’ONG BEFEN/Kızıl Haç) ile etkileşim devam ediyor olup UNICEF tarafından da desteklenmektedir.
• Dakar Pasteur Enstitüsü’nden görevlendirilen entomoloji uzmanları, Sağlık Bakanlığı Ulusal entomolojisti ile birlikte kapsamlı bir saha araştırması gerçekleştirmişlerdir. Sahadan toplanan numunelerin tamamı RVF virüsü negatif çıkmıştır.
• Sağlık Bakanlığı’nı, salgın ve yanıt faaliyetlerinin uygulanmasında, özellikle epidemiyolojik araştırma, sürveyans ve yanıt, vaka yönetimi, risk iletişimi ve ülkedeki halk seferberliği faaliyetleri alanında desteklemek üzere DSÖ Afrika Bölgesi ve Küresel Salgın Alarmı ve Yanıt Ağı (GOARN) tarafından ilave personel görevlendirilmesi süreci devam etmektedir.
• RVF’nin insanlardaki yaygın belirti ve semptomları dikkate alındığında, sağlık tesislerine başvuran şüpheli vakalar, hızlı tanı testleri ile sıtma açısından da test edilmelidir.  

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Ekim 2016’dan bu yana, epidemiyolojik durum değişim geçirmiştir. Ağustos 2016’dan beri, test edilen 196 numuneden, Kasım 2016’da doğrulanan 2 vaka ve Ekim 2016’da doğrulanan 2 vaka dahil olmak üzere yalnızca 17 hastada RVF doğrulanmıştır. Epidemiyolojik veriler RVF salgını genişliğinin az olduğunu göstermektedir.

Sağlık altyapısı kısıtlı olduğu ve bölgeler ile nüfuslar hayvancılık güzergahları boyunca dağılmış olduğu için RVF salgınının henüz etkilenmemiş alanlara yayılımının takibine devam edilmelidir.

Besici nüfus, yüksek oranda gezicidir ve sürüleri için otlak bulmak amacıyla birçok komşu ülkeyi birleştiren Sahel Bölgesinde hayvancılık güzergahında hareket ederler. RVF salgını endişe yaratmış ve Nijer’de ciddi bir halk sağlığı tehdidi ortaya çıkarmıştır çünkü sağlık altyapısı kısıtlıdır ve nüfuslar hayvancılık rotalarınca dağılmışlardır. Mali, Burkina Faso, Nijerya, Çad, Benin, Togo ve Kamerun gibi önceden risk altında olduğu düşünülen ülkeler herhangi bir RVF vakası bildirmemişlerdir.

Şu anda insanlar arasında kolayca yayılan bir bulaşıcı hastalığa dair gösterge olmadığı halde, ek olarak sebep olan etiyolojileri belirlemeye yönelik araştırmayı genişletmek gerekmektedir. Bunun yapılması, gerekli yanıt ve kontrol faaliyetleri üzerinde de etki yaratacaktır.

DSÖ Tavsiyesi

Etkilenmiş bölgelerden canlı hayvanların veya ürünlerinin (et veya süt) ihracat ve ithalatına yönelik ticari tedbirler “Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE)’nün “2016 Kara Hayvanları Sağlık Kodu”na uygun olmalıdır.