ORTA DOĞU SOLUNUM SENDROMU KORONAVIRÜSÜ (MERS-COV) – SUUDI ARABISTAN
27 Kasım – 5 Aralık 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, on iki (12) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir. Daha önce bildirilmiş olan MERS vakalarından iki (2) tanesinin de ölümü rapor edilmiştir.
Orta Doğu Solunum Sendromu Koronavirüsü (Mers-Cov) – Suudi Arabistan
Hastalık salgın haberleri
19 Aralık 2016
27 Kasım – 5 Aralık 2016 tarihleri arasında Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, on iki (12) ilave Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) vakası bildirmiştir. Daha önce bildirilmiş olan MERS vakalarından iki (2) tanesinin de ölümü rapor edilmiştir.
Vakalara İlişkin Detaylar
- Vaka, Medine Bölgesi Medine şehrinde yaşayan 85 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 14 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 15 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 17 ve 26 Kasım’da test sonucu MERS-CoV negatif çıkmıştır. Belirtilerin devam etmesi üzerine, 2 Aralık’ta üçüncü bir nazofarenks sürüntü alınmıştır ve 3 Aralık’ta hastanın sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 gün içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hastanın durumu kritik olup yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyonda tutulmaktadır. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırma devam etmektedir.
- Vaka, Riyadh Bölgesi Riyadh şehrinde yaşayan 45 yaşında yabancı uyruklu bir erkektir. Kendisinde 27 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 2 Aralık’ta hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 3 Aralık’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu kritik olup yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir.
- Vaka, Aljouf Bölgesi Skaka şehrinde yaşayan 62 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 26 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 30 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 2 Aralık’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır.
- Vaka, Medine Bölgesi Medine şehrinde yaşayan 73 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 26 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 29 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 1 Aralık’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır.
- Vaka, Al Ahssa Bölgesi Hofuf şehrinde yaşayan 60 yaşında yabancı uyruklu bir kadındır. Kendisinde 28 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 30 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 1 Aralık’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır.
- Vaka, Medine Bölgesi Khayber şehrinde yaşayan 68 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 25 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 28 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 30 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 gün içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur Halihazırda hastanın durumu kritiktir ve yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırma devam etmektedir.
- Vaka, Medine Bölgesi Mahad Althahab şehrinde yaşayan 90 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 28 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 29 Kasım’da Riyadh’taki hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 1 Aralık’ta test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 gün içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırma devam etmektedir.
- Vaka, Medine Bölgesi Yanbu şehrinde yaşayan 59 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 22 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 27 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 28 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu kritiktir ve yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir.
- Vaka, Assir Bölgesi Regal Almaa şehrinde yaşayan 78 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 24 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 26 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 28 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır.
- Vaka, Riyadh Bölgesi Riyadh şehrinde yaşayan 50 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 21 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 27 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 28 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Vakanın bilinen risk faktörlerine maruziyet öyküsünün bulunup bulunmadığına dair araştırma devam etmektedir. Halihazırda hastanın durumu kritiktir ve yoğun bakım ünitesinde tutulmaktadır ancak mekanik ventilasyonda değildir.
- Vaka, Taif Bölgesi Taif şehrinde yaşayan 35 yaşında ülke vatandaşı bir erkektir. Kendisinde 23 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 26 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları bulunmayan hastanın 28 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Belirtilerin başlamasından önceki 14 gün içerisinde vakanın develerle temas ve çiğ deve sütü tüketim öyküsü mevcuttur. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır. Tarım Bakanlığı konuyla ilgili bilgilendirilmiştir ve develere ilişkin araştırma devam etmektedir.
- Vaka, Riyadh Bölgesi Riyadh şehrinde yaşayan 47 yaşında ülke vatandaşı bir kadındır. Kendisinde 25 Kasım tarihinde semptomlar gelişmiş ve 26 Kasım’da hastaneye kaldırılmıştır. Eşlik eden hastalıkları da bulunan hastanın 28 Kasım’da test sonucu MERS-CoV pozitif çıkmıştır. Halihazırda hastanın durumu stabildir ve hastanede negatif basınçlı bir izolasyon odasında tutulmaktadır. Kendisi, 17 Kasım’da bildirilen 29 yaşındaki kadın MERS vakasının (5 Aralık 2016’da yayımlanan Hastalık Salgın Haberlerindeki 4 numaralı vakayı inceleyiniz) hane halkı temaslılarından birisidir (annesi) ve temaslıların izlenmesi yoluyla tespit edilmiştir.
Bu vakaların hane halkı ve sağlık çalışanı temaslılarının takibi devam etmektedir.
Suudi Arabistan Krallığı Ulusal UST Odak Noktası, DSÖ’ye ayrıca 28 Kasım 2016’da (vaka no 1) ve 5 Aralık 2016’da (vaka no 1) yayımlanan Hastalık Salgın Haberlerinde rapor edilmiş olan 2 MERS-CoV vakasının da ölümünü bildirmiştir.
Dünya genelinde, Eylül 2012’den bu yana, bildirilen en az 654 ilişkili ölüm dahil olmak üzere 1.854 laboratuvarca doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakası DSÖ’ye bildirilmiştir.
DSÖ Risk Değerlendirmesi
MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır ve insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.
İlave vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmemektedir. DSÖ, Orta Doğu’dan ilave MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, hecin devesiyle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere exporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.
DSÖ Önerileri
DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.
Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar hastalıklarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları için ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.
MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımının olası olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları veya hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle, yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.
DSÖ, bu olaya bağlı olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını tavsiye etmediği gibi şuan için herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını da önermemektedir.