Veba - Madagaskar

Hastalık Salgın Haberi

9 Ocak 2017

6 Aralık 2016 tarihinde, Madagaskar Sağlık Bakanlığı, ülkenin güneydoğu kısmında yer alan Atsimo Atsinanana bölgesi Befotaka kesiminde şüpheli bir veba salgınını DSÖ’ye bildirmiştir. Burası, Madagaskar’da endemik bölge olarak bilinen bölgenin dışında yer almaktadır. 1950 yılından bu yana bu bölgeden hiç veba vakası bildirilmemiştir.

27 Aralık 2016 itibariyle, ülkenin iki civar bölgesindeki iki komşu kesiminde 26 ölüm dahil (vaka ölüm oranı % 42) 62 vaka (6 doğrulanmış, 5 olası, 51 şüpheli) bildirilmiştir. 10 ölüm dahil 28 vaka Atsimo-Atsinanana bölgesinin Befotaka kesiminden, 16 ölüm dahil 34 vaka ise Ihorombe bölgesinin Lakora  kesiminden bildirilmiştir.

Test edilen 11 numuneden 5 tanesi hızlı tanı testinde veba pozitif çıkmıştır; 6 tanesi de Pasteur Enstitüsü laboratuvarında doğrulama aşamasındadır. Bildirilmiş tüm vakalardan 5 tanesi pnömonik veba vakası, diğerleri ise bubonik veba olarak sınıflandırılmıştır.

Bu iki kesimde gerçekleştirilen geriye dönük araştırmalar, salgının 2016 Ağustos ayı ortalarında başlamış olabileceğini göstermektedir. Komşu köylerdeki araştırmalar devam etmektedir. 29 Aralık’ta, Befotaka kesimindeki başlangıç odaklarının 25 km’lik kısmında yapılan araştırmada, üç ölümün olduğu belirlenmiştir ve bunların salgınla olası bağlantısını çözebilmek adına detaylı araştırma devam etmektedir.

Etkilenmiş bölge, çok uzakta, erişimin zor olduğu ve oldukça emniyetsiz bir alanda (yerel eşkıya çeteleri yüzünden kırmızı bölge olarak sınıflandırılmıştır) yer almaktadır. Yerel otoritelerle yapılan düzenlemelere rağmen, emniyetsizlik, araştırmaları ve yanıt faaliyetlerini yavaşlatmaktadır. Ayrıca, bir helikopter de mevcuttur fakat kötü hava koşulları ve mali kısıtlamalar sebebiyle kullanımı sınırlandırılmıştır.

Halk Sağlığı Yanıtı

6 Aralık’ta, Sağlık Bakanlığı ve Pasteur Enstitüsü’nden halk sağlığı çalışanları, epidemiyolog, entomolojist ve laboratuvar çalışanlarını kapsayan 15 üyeden oluşan multidisipliner ekip epidemiyolojik araştırma ve yanıt faaliyetleri için etkilenmiş bölgeyi ziyaret etmiştir.

Uygulanan temel yanıt faaliyetleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Aktif vaka saptaması ve hızlı tanı testinin yapılması dahil olmak üzere epidemiyolojik araştırmaların gerçekleştirilmesi
• Toplum sağlığı çalışanlarının toplum temelli sürveyans ve vakaların erken teşhisi konularında eğitilmesi
• Şüpheli vakaların klinik yönetimi
• Temaslıların belirlenmesi, takibi ve kemoprofilaksi
• Kartman kutularının kullanımı yoluyla vektör ve rezervuar kontrolü
• Toplumun duyarlılaştırılması
• Toplum temelli sürveyansın güçlendirilmesi
• Sıtma gibi diğer tespit edilmiş hastalıkların ücretsiz tedavisi
• Komşu kesimlerde erken teşhisin güçlendirilmesi
• Laboratuvar doğrulaması

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Şu ana kadar edinilmiş bilgiler ışığında, özellikle de salgın çok uzak bir bölgede gerçekleştiğinden, uluslararası yayılım riski olası görünmemektedir. Ancak, etkilenmiş bölgeye erişimin zor olması, hızlı araştırmayı engellemektedir ve bu sebeple bu aşamada, salgının gerçek boyutu hala tam olarak belirlenememiştir ve bölgede daha fazla yayılma ve sürekli bulaşma riski resmi olarak göz ardı edilememektedir. DSÖ, devam eden araştırmalar ve yanıt faaliyetlerini desteklemeye devam etmektedir.  

DSÖ Önerileri

Uzun vadeli sürveyans ve kontrol önlemlerini uyarlamak için, 1950 yılından bu yana hiçbir veba vakasının bildirilmediği bir bölgede veba salgını oluşumunu anlamak amacıyla detaylı ekolojik araştırmalara ihtiyaç olacaktır.

Salgın, sağlık hizmetlerine uzaklık ve yetersiz erişimden zaten muzdarip olan kırsal toplulukları etkilemektedir. Sağlık Bakanlığı personeli, tamamı kontrol önlemleri konusunda deneyimli olan Madagaskar Pasteur Enstitüsü tarafından desteklenmektedir. Ancak, yerel şartlar, uygulamalarını zorlaştırmaktadır.  

Etkilenmiş bölgenin uzaklığına ve hastalık ile enfekte olma koşullarına bakıldığında, mevcut salgın yolcular için önemli bir risk oluşturmamaktadır.