ZİKA VİRÜSÜ HASTALIĞI DURUM RAPORU
Genel olarak, küresel risk değerlendirmesi değişmemiştir. Zika virüsü kompetent vektörlerin var olduğu bölgelerde coğrafi olarak yayılmaya devam etmektedir. Bazı ülkelerde veya ülkelerin bazı kısımlarında Zika enfeksiyonu vakalarında bir azalma olduğu bildirilmesine rağmen, teyakkuz halinin yüksek seviyede kalması gerekmektedir.
DURUM RAPORU
Zika Virüsü
Mikrosefali
Guillain-Barre Sendromu
2 ŞUBAT 2017
Veriler 1 Şubat 2017 itibari iledir.
TEMEL GÜNCELLEMELER
- Geçtiğimiz iki hafta içerisinde ilk kez sivrisinek kaynaklı Zika virüs enfeksiyonları bildiren ülke ve bölgeler:
- Yok
- Geçtiğimiz iki hafta içerisinde ilk kez, potansiyel olarak Zika virüs enfeksiyonu ile ilişkili olabilecek mikrosefali ve diğer merkezi sinir sistemi (CNS) bozuklukları bildiren ülke ve bölgeler:
- Yok
- Geçtiğimiz iki hafta içerisinde ilk kez Zika virüsü enfeksiyonu ile ilişkili Guillain-Barre sendromu (GBS) vakaları bildiren ülke ve bölgeler:
- Yok
- Bir sonraki durum raporu 17 Şubat Cuma günü yayımlanacak ve yeni bir ülke sınıflandırma şeması içerecektir.
ANALİZ
Genel olarak, küresel risk değerlendirmesi değişmemiştir. Zika virüsü kompetent vektörlerin var olduğu bölgelerde coğrafi olarak yayılmaya devam etmektedir. Bazı ülkelerde veya ülkelerin bazı kısımlarında Zika enfeksiyonu vakalarında bir azalma olduğu bildirilmesine rağmen, teyakkuz halinin yüksek seviyede kalması gerekmektedir.
DURUM
- 2007’den bu yana yetmiş altı ülke ve bölge (Şekil 1, Tablo 1) sivrisinek kaynaklı Zika virüsü yayılımına ilişkin kanıt rapor etmiştir (70 tanesinde raporlar 2015 sonrası). Bunlardan:
- 59 tanesinde 2015 sonrası rapor edilmiş salgın vardır (Şekil 2, Tablo 1).
- 7 tanesinde 2016 veya 2017 yılında olası endemik iletim veya yerel sivrisinek kaynaklı Zika enfeksiyonları kanıtı bulunmaktadır.
- 10 tanesinde 2015 yılı veya öncesinde yerel sivrisinek kaynaklı Zika enfeksiyonları kanıtı mevcuttur ancak 2016 veya 2017 yılında vaka belgelendirmesi mevcut değildir veya salgın sona ermiştir.
- 13 ülke Zika virüsünün insandan insana aktarımına dair kanıt rapor etmiştir (Tablo 2).
- 29 ülke veya bölge, potansiyel olarak Zika virüsü enfeksiyonu ile bağlantılı olan veya konjenital enfeksiyonu düşündüren mikrosefali ve diğer merkezi sinir sistemi bozuklukları bildirmiştir (Tablo 3).
- 21 ülke veya bölge, Guillain-Barre Sendromu insidansında artış ve/veya GSB vakaları arasında laboratuvarca doğrulanmış Zika virüsü enfeksiyonu rapor etmiştir (Tablo 4).
Şekil 1. Yıllara göre (2007-2014) ve 1 Ocak 2015’ten 1 Şubat 2017’ye kadar aylara göre, DSÖ bölgesinden1 sivrisinek kaynaklı Zika virüsü yayılımı rapor eden ülke ve bölgelerin kümülatif sayısı
1 http://www.who.int/about/regions/en/
Tablo 1. Sivrisinek kaynaklı Zika virüsü yayılımı bildiren ülke ve bölgeler
# 2015’ten bu yana ilk kez salgın gerçekleşen ve o dönemden sonra salgının sona erdiği bir ülkenin, tekrardan kategori 1’e dahil edilmesini sağlayabilecek yeni bir salgın veya vakalar bildirebileceği düşüncesiyle ifade revize edilmiştir.
** Bu ülke ve bölgeler 2015, 2016 veya 2017’de Zika virüsü vakaları bildirmemiştir.
Kategori 1: 2015 sonrası salgın bildirimi yapan ülkeler#
- Geçmişte (2015 öncesi) virüs dolaşımına ilişkin hiçbir kanıtın olmadığı bir bölgede, ülkenin kendisi tarafından tespit edilip bildirilmiş olması veya başka bir taraf devlet tarafından oradan dönen yolcularda teşhis edilmesi farketmeksizin laboratuvarca doğrulanmış, otokton, sivrisinek kaynaklı bir Zika virüsü enfeksiyonu vakası VEYA
- Yayılımın daha önce durdurulduğu bir bölgede laboratuvarca doğrulanmış, otokton, sivrisinek kaynaklı bir Zika virüsü enfeksiyonu vakası. Duyarlı nüfusun büyüklüğünün, yayılımın tekrar başlamasına sebep olmaya yetecek düzeye çıktığı; salgının boyutunun, duyarlı nüfus büyüklüğünün bir işlevi olacağı varsayılmaktadır VEYA
- Taban oranın iki standart sapmasının üzerinde veya 4 haftalık bir süreçte vaka sayısını iki katına çıkaracak şekilde yayılımın devam ettiği bölgelerde laboratuvarca doğrulanmış, otokton, sivrisinek kaynaklı Zika virüsü enfeksiyonu insidansında artış olması. Ateşli hastalık kümeleri, özellikle doğrulanmış bir vaka ile epidemiyolojik olarak bağlantılı olduklarında, mikrobiyolojik olarak araştırılmalıdır.
Kategori 2: 2016 veya 2017’de olası endemik yayılım veya yerel sivrisinek kaynaklı Zika enfeksiyonlarına dair kanıt bulunan ve raporlama sürecinin 2007’de başladığı ülkeler
- Salgından 12 ay sonra, laboratuvarca doğrulanmış, otokton, sivrisinek kaynaklı Zika virüsü enfeksiyonu vakalarının devamlı var olduğu bir salgın bildiren ülke veya bölgeler VEYA
- 2016 veya 2017’de, laboratuvarca doğrulanmış, otokton, sivrisinek kaynaklı Zika virüsü enfeksiyonu vakalarının veya yerel sivrisinek kaynaklı Zika enfeksiyonları kanıtının devamlı var olduğu, Zika virüsünün yıllar boyu dolaşımda olduğu ülke veya bölgeler. Raporlar enfeksiyonun meydana geldiği ülke veya bölgeden ya da Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST 2005)’ne göre vakayı ilk kez rapor eden bir üçüncü partiden alınmış olabilir. 2007 öncesinde enfeksiyon kanıtı bulunan ülkeler http://www.who.int/bulletin/volumes/94/9/16-171082.pdf adresinde listelenmiştir.
Kategori 3: 2015 veya öncesinde yerel sivrisinek kaynaklı Zika enfeksiyonlarına dair kanıt bulunan ancak 2016 veya 2017’de vaka belgelendirmesi bulunmayan ya da raporlama süreci 2007’de başlayan salgının sona erdiği ülkeler
- İklim koşullarının yıl boyu arbovirüs yayılımı için uygun olduğu spesifik bir coğrafi bölgede 3 aylık bir dönemin üzerinde veya mevsimsel vektör aktivitesinin olduğu bir bölgede 12 aylık bir dönem boyunca doğrulanmış vakaların olmaması.
Şekil 2. Yeni sivrisinek kaynaklı Zika virüsü enfeksiyonları tespiti, Ocak 2013 - Şubat 2017
Rapor, bir hükümetin resmi bildirimi veya hakemli yayınıdır. Bu harita, enfeksiyonun meydana geldiği ülke/bölge tarafından resmi olarak raporlanan vakaları ve enfeksiyon lokasyonu olan ülke dışındaki ülkeler tarafından raporlanan dönen yolculardaki vakaları göstermektedir. Bilindiği yerlerde başlangıç tarihi, bu tarihin bilinmediği yerlerde de raporlama tarihi kullanılmıştır. Endonezya, Malezya, Filipinler, Tayland ve Vietnam’da Zika virüsü dolaşımı 2013 öncesinde bildirilmiştir ve Zika virüsünün bu ülkelerde endemik olma olasılığı düşünülmektedir. İnsandan insana aktarımın olduğu ülkeler bu haritada yansıtılmamıştır. Mevcut bilgiler, herhangi bir ülkede enfeksiyon riskini ölçmeye olanak sağlamamaktadır; bu nedenle ülkeler arasında yayılım yoğunluğundaki varyasyona bu haritada YER VERİLMEMİŞTİR. Zika virüsü, bu haritada gölgelendirilmiş ülke/bölgelerin her yerinde muhakkak vardır şeklinde bir gerçeklik bulunmamaktadır
Tablo 2: Şubat 2016’dan bu yana Zika virüsünün insandan insana bulaştığını raporlayan ülkeler
Tablo 3: Potansiyel olarak Zika virüsü enfeksiyonu ile bağlantılı olan mikrosefali ve/veya merkezi sinir sistemi bozukluğu vakaları bildiren ülke ve bölgeler
** Enfeksiyonlardan üç tanesinin olası lokasyonu Brezilya (bir vaka), Haiti (bir vaka) ve Meksika, Belize veya Guatemala (bir vaka)
2 http://www.msal.gob.ar/images/stories/boletines/Boletin-Integrado-De-Vigilancia-N344-SE3.pdf
4 31 Aralık itibari ile, laboratuvar kriterlerine göre 697 vakada Zika virüsü doğrulanmıştır.
10 https://www.el19digital.com/articulos/ver/titulo:49165-rosario-en-multinoticias-21-de-noviembre-2016
13 http://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMoa1600651
14 http://www.cdc.gov/zika/geo/pregnancy-outcomes.html
Tablo 4. Potansiyel olarak Zika virüsü enfeksiyonu ile bağlantılı olan Guillain-Barre Sendromu (GBS) bildiren ülke ve bölgeler
* Amerika Birleşik Devletleri tarafından Zika virüsü enfeksiyonu öyküsü olan GBS vakaları bildirilmiştir.
** Hollanda’da yaşayan bir vaka, 2016 Ocak ayı ortasında teşhis edilmiş ve Hollanda tarafından raporlanmıştır.