KAMBOÇYA’DA TANISI KONULMAMIS HASTALIK-2. GÜNCELLEME

9 Temmuz 2012

Kamboçya Kralligi Saglik Bakanligi tanisi konulmamis hastalikla ilgili olarak devam eden incelemenin bir parçasi olarak hastaneye kaldirilmis tüm süpheli vakalarin arastirilmasini tamamlamaktadir. Son yapilan arastirma sonucunda  2012 Nisan ayi  ile 7 Temmuz 2012 tarihleri arasinda görülen vakalara 2 vaka daha eklenmis olup hastaliktan etkilenen çocuk vaka sayisi 59’a yükseltilmistir. Bu vakalarin 52’si ölümle sonuçlanmistir.

Vakalarin yaslari 3 ay ile 11 yas arasi degismekte olup vakalarin çogunu 3 yas alti çocuklar teskil etmektedir. Kiz ve erkek çocuk vakalarin genel orani 1,3:1’dir.

Vaklarin çogu uygun numuneler alinmadan önce öldüklerinden laboratuar tahlilleri için gerekli numuneler çogu vaka için mevcut degildir.

Yapilan son laboratuar tahlillerine göre numunelerin önemli bir kisminda tahlil sonuçlari  El-Ayak ve Agiz Hastaligi’na yol açan Enterovirüs 71 (EV-71) için pozitif (+) çikmistir. EV-71 bazi hastalarda genelde önemli komplikasyonlara yol açan bir virüs olarak bilinmektedir.

Ayrica bazi numunelerde Dengue ve Streptococcus Suis’in dahil oldugu diger patojenler de tespit edilmistir. Numunelerde H5N1 ve diger Influenza Virüslerine, SARS ve Nipah Virüsüne rastlanilmamistir.

Klinik, laboratuar ve epidemiyolojik bilgilerin eslestirilmesi sürdürülmekte olup bu çalismalar birkaç gün içinde tamamlanacaktir.

DSÖ ve ortaklari(Kamboçya Pastuer Enstitütüsü ve ABD Hastalik Korunma ve Önleme Merkezi) bu olayla ilgili olarak Saglik Bakanligina destek olmaktadir.

 Hükümet ayrica ellerin sik sik yikanmasini içeren toplumda iyi hijyen uygulamalari bilincini güçlendirmektedir.   

El-Ayak ve Agiz Hastaligi ile ilgili bazi gerçekler:

El-Ayak ve Agiz Hastaligi (HFMD) yeni doganlarda ve çocuklarda sikça görülen bir bulasici hastaliktir. Ates, agrili agiz yaralari ve el, ayak ve kalçalarda kasinti yapan kabarciklar hastaligin yaygin görülen belirtilerindendir.  

El-Ayak ve Agiz Hastaligina genelde Coxsackievirüsü A16 neden olup genelde birkaç komplikasyonu olan kendi kendisini sinirlayan hafif bir hastalikla sonuçlanir.  El-Ayak ve agiz Hastaligina Evterovirüs 71 (EV-71) ‘in de dahil oldugu enterovirüsler de sebep olabilmekte olup bazi hastalarda bu virüs ciddi komplikasyonlara ve ölüme yol açabilmektedir.

 El-Ayak ve Agiz Hastaligi agirlikli olarak 10 yas alti çocuklarda görülmektedir. Enfeksiyonla hastalik belirtilerinin görülmesine kadar olan normal süre 3 ile 7 gün arasindadir. 

Hastalik genellikle ates, istahsizlik, halsizlik ve sikça bogaz agrisi ile baslar. Ates görüldükten bir veya iki gün sonra  agizda agrili yaralar çikmaya baslar. Bu yaralar kirmizi ufak kabarciklar olarak baslar sonra ülsere dönüsür. Genellikle bu yaralar dil, dis eti  ve yanaklarin iç kisminda yer alir.     

Deride düz ve kabarik kirmizi lekelerin oldugu kasinti görülmeyen bir döküntü 1-2 gün içinde gelisir bazen kabarciklar görülür. Söz konusu döküntü genellikle avuç içinde ve ayak tabanlarinda oldugu gibi kalça ve / veya genital bölgede de görülebilir. El-Ayak ve Agiz Hastaligi olan bir kisi de hastalik belirtileri görülmeyebilir ya da sadece döküntü ya da sadece agiz ülseri görülebilir. Az sayida vakada çocuklarda nörolojik ve solunumla ilgili semptomlarin birlikte görüldügü kisa atesli bir hastalik görülebilmekte olup çocuklar bu hastaliga çok hizli bir sekilde yenik düsebilmektedir (ölebilmektedir).       

El-Ayak ve Agiz Hastaligi bulasici olup enfeksiyon enfekte kisilerin diskisi, kabarciklardan çikan sivi, tükürük ve burun ya da bogaz salgilariyla dogrudan temas edildiginde insandan insana bulasir. Bu virüsle enfekte olan kisilerin hastaligi en çok bulastirdigi periyot hastaligin ilk haftasi olmakla beraber hastanin hastaligi bulastirma hali birkaç hafta sürebilir.  El-Ayak ve Agiz Hastaligi evcil hayvanlardan ve diger hayvanlardan bulasmaz. Bu hastalik hayvanlarda görülen “Ayak ve Agiz Hastaligi” ile karistirilmamalidir.    

Halihazirda El-Ayak ve Agiz Hastaligi için özel bir tedavi yöntemi bulunmamaktadir. Hastalarin bol su ve diger sivilari tüketmeleri tavsiye edilmekle birlikte hastalar bu hastaligin belirtilerine yönelik tedaviye ihtiyaç duyabilirler.

Saglik çalisanlarina, hastalari hastalarda görülen hastalik belirtilerine yönelik tedavi etmeleri ve  hastalarin tedavisinde steroit kullaniminadan kaçinmalari tavsiye edilmistir    

Çeviri    : Emin Ali BALTACI