Liberya’da açıklanamayan ölüm kümelenmesi

Hastalık Salgın Haberi

5 Mayıs 2017

25 Nisan 2017’de, Liberya Sağlık Bakanlığı, DSÖ ile partnerlere, Sinoe Eyaletinde etiyolojisi bilinmeyen bir ani ölümler kümesi bildiriminde bulunmuştur. Olay, 11 yaşındaki bir çocuğun 22 Nisan 2017’de bir dini liderin cenazesine katıldıktan sonra 23 Nisan 2017’de ishal, kusma ve zihin bulanıklığı şikayetleriyle hastaneye başvurması ile başlamıştır. Çocuk, hastaneye yattıktan sonra bir saat içinde ex olmuştur.

4 Mayıs 2017 itibariyle, 12 ölüm dahil (vaka ölüm oranı: % 43) toplam 28 vaka bildirilmiştir. Bunlardan, 10 ölüm dahil 26 vaka Sinoe Eyaletinden, tamamı cenazeye katılmış olan kişilerde bildirilmiştir. Her ikisi de ölümcül olan diğer iki vaka Montserrado Eyaletinde başkent Monrovia’dan bildirilmiştir. Monrovia’daki ilk vaka Sinoe Eyaletindeki cenazeye katılmıştır ve 27 Nisan 2017’de ateş, baş ağrısı ve kusma şikayetleriyle başvurmuştur. Monrovia’daki bir hastanede ex olmuştur. 29 Nisan 2017’de, cenazeye katılmamış olan partneri de hastalanmış ve aynı gün ex olmuştur. Araştırmalar hala devam etmektedir.

Şu ana kadar, toplam 21 numune Ebola virüsü hastalığı (EVD) ve Lassa ateşi açısından negatif sonuç vermiştir. Kişilerden alınan numuneler (örn. kan, idrar, rektal sürüntü ve diğerleri) ile gıda numuneleri dahil çevresel numuneler, detaylı analiz ve test edilmektedir.

Halk Sağlığı Yanıtı

Sinoe Eyaleti Sağlık Ekibi, DSÖ, UNICEF, CDC, Afrika Saha Epidemiyolojisi Ağı (AFENET) ve diğer partnerlerin desteği ile yanıtı koordine etmektedir. Hızlı Yanıt Ekibi ve Olay Yönetim Sistemi, olayın yönetimi için aktive edilmiştir. 

Sinoe’deki vakalar, Sinoe eyaletinin başkenti Greenville’deki yerel hastanede yönetilmektedir. İlk araştırma Hızlı Yanıt Ekibi tarafından yapılmıştır ve etkilenmiş topluluklar ile çevre topluluklarda ve cenazeye katılan kişiler arasında aktif vaka araştırması gerçekleştirilmektedir. Montserrado Eyaletinde, 22 Nisan 2017’de Greenville’deki cenaze törenine katılmış olan toplam 42 kişi yakından izlenmektedir. Ayrıca, Montserrado Eyaletinde ölen iki vakanın yakın temaslıları da yakından takip edilmektedir.  

Liberya Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü tarafından yönetilen Ulusal Salgın Hazırlıklılık ve Yanıt Komitesi de, yanıtı desteklemek amacıyla aktive edilmiştir. Teknik destek sağlamak için etkilenmiş eyalete ulusal çok disiplinli ekipler görevlendirilmiştir.  

Vakaların sıralama listesinin yapılması, temas belirleme ve takip, aktif vaka araştırması ve toksikoloji testi için gıda ve içecek numunelerinin toplanması yoluyla sürveyans güçlendirilmektedir. Cenaze törenine katılanlar ile temaslılar listelenmiştir ve takip edilmektedir. 

Laboratuvar analizi güçlendirilmektedir. Etkilenmiş bölgelere hizmet eden kaynakların su testi yapılmıştır ve ön sonuçlar bakteriyel kontaminasyonu reddetmiştir. Ağır metal ve kimyasal testi devam etmektedir. Hükümet, DSÖ, CDC ve MSF (Sınır Tanımayan Doktorlar)’nin ülkenin dışında toksikoloji testi sürecini desteklemelerini rica etmiştir. Numuneler, ilave testler için farklı laboratuvarlara gönderilmektedir.

Kitlesel toplum farkındalığı, yerel liderlerin seferberliği ve topluluk üyelerinin duyarlılaştırılması yoluyla, UNICEF’in de desteği ile toplum katılımı güçlendirilmektedir. Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri uygulanmakta, yani el hijyeni uygulamaları, su dağıtma yerlerinin testi ve güvenli defin işlemlerinin güçlendirilmesi sağlanmaktadır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bu aşamada, olayın genel yayılma riskinin düşük olduğu düşünülmektedir. Olay, cenaze töreni katılımcıları arasında kümelenmiştir. Ayrıca, 25 Nisan 2017’den beri rapor edilen vaka ve ölüm sayısında keskin bir düşüş söz konusudur. Gıda/içecek/su kontaminasyonu olayı olasılığı aktif olarak araştırılmaktadır ve toksikoloji laboratuvar testi, bu hipotezin ayrıntılı olarak incelenmesine yardımcı olacaktır. Hastalıkla bağlantılı olası maruziyetleri belirlemek için vaka-kontrol çalışması gerçekleştirilmektedir.  

Bu olaya karşı yanıtın etkili ve zamanında uygulanması, Liberya’da 2014 yılında meydana gelen geniş çaplı EVD (Ebola virüs hastalığı) salgını sonrası oluşmuş uzmanlığın bir sonucudur. Böylelikle olayın hızla tespit edilmesi, testlerin yapılması ve neden olan ajanın EVD olmadığının saptanması, temaslıların belirlenmesi ve takiplerinin yapılması ve ülkenin, hastalık etiyolojisini belirlemek için insanlardan alınan ve çevresel numunelerin laboratuvar testlerinin yapılması için partnerler ile işbirliğinin devam etmesi sağlanmıştır.   

DSÖ Önerileri

DSÖ, vakaların ve cenazeye katılan kişilerin yakından takip edilmesini ve ayrıca etkilenmiş bölgelerde hijyen ve gıda güvenliği tedbirlerinin güçlendirilmesini tavsiye etmektedir. Bunlara ek olarak, DSÖ, yeni kontrol tedbirlerinin uygulanması için bu vaka kümesinin etiyolojik ajanını belirlemek üzere devam eden epidemiyolojik araştırmalar ile ve laboratuvar araştırmalarını desteklemektedir. 

DSÖ, bu olayla ilgili mevcut bilgiler ışığında, Liberya’ya herhangi bir seyahat ve ticaret kısıtlamasını önermemektedir.